Mączniak prawdziwy dyniowatych. Objawy, zwalczanie, opryski

Mączniak prawdziwy dyniowatych to choroba wywoływana przez grzyby Erysiphe cichoracearum i Sphaerotheca fuliginea, która objawia się jasnym nalotem na liściach. Problem stanowi głównie w szklarniowych uprawach ogórka, choć może też występować na ogórkach gruntowych, cukinii, patisonie i dyni. Podpowiadamy jak rozpoznać objawy mączniaka prawdziwego na ogórku i innych warzywach dyniowatych, a także jak prowadzić zwalczanie mączniaka prawdziwego i jakie opryski są polecane.

Mączniak prawdziwy dyniowatych na liściu ogórka
Fot. depositphotos

Mączniak prawdziwy dyniowatych - objawy

Objawy mączniaka prawdziwego dyniowatych widoczne są przede wszystkim na liściach, na których pojawia się jasny mączysty nalot. Z biegiem czasu nalot może pokryć całą powierzchnię blaszki liściowej, a także ogonki liściowe i pędy. W warunkach sprzyjających rozwojowi choroby na nalocie pojawiają się małe, czarne punkty. Są to konidia, które mogą dokonywać infekcji wtórnych.

Choroba ta nie atakuje bezpośrednio owoców ogórka i innych warzyw dyniowatych ale przy intensywnym porażeniu powoduje zmniejszenie plonu (owoce ogórka rosną wolniej i nie dorastają do swoich normalnych rozmiarów) i zamieranie całych roślin.

W przypadku szklarniowej uprawy ogórka, objawy mączniaka prawdziwego mogą pojawić się na każdym etapie rozwoju roślin, jednak najczęściej widać je dopiero koło połowy lipca, gdy z uprawy prowadzone już są zbiory. Wówczas choroba może pogorszyć jakość plonu (ogórki wolniej rosną) w drugiej połowie sezonu zbiorczego. Na ogórkach gruntowych mączniak prawdziwy pojawia się zazwyczaj dopiero pod koniec okresu zbiorczego i nie ma wówczas znaczącego wpływu na jakość i wielkość plonu.

Warunki sprzyjające rozwojowi mączniaka prawdziwego dyniowatych

Mączniak prawdziwy dyniowatych może zimować przede wszystkim na resztkach roślinnych i na chwastach pozostałych po uprawach szklarniowych. Zarodniki grzyba przenoszone są na duże odległości przez wiatr.

Co ciekawe, mączniak prawdziwy dyniowatych rozwija się szczególnie szybko przy pogodzie suchej, słonecznej i ciepłej. Są to zatem zupełnie inne warunki niż w przypadku mączniaka rzekomego dyniowatych, któremu sprzyja duża wilgotność powietrza i długotrwałe opady deszczu.

Mączniak prawdziwy dyniowatych - zwalczanie ekologiczne

Podstawowym sposobem zwalczania mączniaka prawdziwego dyniowatych jest wybór do wysiewu nowoczesnych odmian ogórka i innych warzyw dyniowatych, które genetycznie są odporne na tę chorobę. Na szczęście obecnie większość dostępnych odmian ogórka charakteryzuje się taką odpornością.

W trakcie uprawy należy unikać długotrwałego zwilżenia liści, zarówno w uprawach szklarniowych i polowych. Dlatego warto zadbać o odpowiednią cyrkulację powietrza na grządkach warzywnych (zapewnić miejsca przewiewne) i ograniczać wzrost roślin aby nie były nadmiernie zagęszczone. Szklarnie należy zaś regularnie wietrzyć.

Unikajmy też przenawożenia azotem, gdyż wówczas następuje zbyt szybki wzrost pędów i ulistnienia, rośliny nadmiernie się zagęszczają i stają się podatne na atak mączniaka. W uprawach amatorskich na działkach i w ogrodach przydomowych zaleca się nawożenie ogórków kompostem przed posadzeniem ogórków na grządkach, zaś pogłównie podlewanie rozcieńczonymi nawozami organicznymi, takimi jak np. biohumus. Dzięki temu rośliny na pewno nie otrzymają nadmiernych dawek azotu.

Jeśli na roślinach pojawią się pierwsze objawy porażenia mączniakiem dyniowatych, należy na bieżąco usuwać części roślin w widocznymi objawami porażenia. To zminimalizuje ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się infekcji. Po zakończeniu uprawy i ostatnim zbiorze, grządki należy dokładnie oczyścić z pozostałości roślin. Pamiętajmy, że zainfekowanych części roślin nie powinno się przeznaczać na kompost.

Mączniak prawdziwy dyniowatych - opryski

Do walki z mączniakiem prawdziwym dyniowatych na terenie ogrodów przydomowych i działkowych powinniśmy wykorzystywać przede wszystkim preparaty naturalne, jak np. samodzielnie przygotowywany wywar ze skrzypu polnego.

Aby przygotować wywar ze skrzypu polnego 1 kg świeżego ziela skrzypu lub 200 g suszu zalewa się 10 litrami wody, a następnie odstawia do następnego dnia. Po upływie około 24 godzin należy zalewę zagotować i utrzymywać na małym ogniu przez 30 minut. Po wystudzeniu wywar przecedzamy aby nie zapchać dyszy opryskiwacza i rozcieńczamy z wodą w proporcji 1:4. Opryski wykonujemy przez cały okres uprawy w odstępach co 2-3 tygodnie.

Warto wiedzieć, że wywar ze skrzypu polnego będzie chronić też ogórki i inne warzywa dyniowate przed mączniakiem rzekomym dyniowatych. Warto zatem wybrać do oprysków właśnie ten macerat.

Zamiast przygotowywania wywaru, można też kupić gotowy oprysk ze skrzypu polnego ProBio Ogród. Opakowanie 50-100 ml tego preparatu rozpuszcza się w 5 litrach wody i tym opryskuje ogórki.

Innym godnym polecenia naturalnym preparatem do ochrony warzyw przed mączniakiem prawdziwym jest Limocide. Zaleca się zapobiegawcze opryskiwanie ogórków tym preparatem w okresie od fazy drugiego liścia aż do fazy dojrzałości. Dawkowanie to 40 ml preparatu na 5 litrów wody. Opryski można powtarzać co 7-10 dni, przy czym maksymalnie w sezonie wegetacyjnym można wykonać 6 takich oprysków. Preparat zapobiega też pojawianiu się szkodników, takich jak np. mączlik szklarniowy.

Z chemicznych środków ochrony roślin warty polecenia jest preparat Scorpion 325 SC. Warto z niego skorzystać głównie w uprawach szklarniowych ogórka po zaobserwowaniu silnego porażania roślin mączniakiem prawdziwym. Preparat może być też stosowany w uprawach cukinii, kabaczka, patisona, melonów, arbuzów i dyni. Podstawowe dawkowanie to około 1 ml preparatu na 1 litr wody, ale może się ono różnić w zależności od rodzaju uprawy, dlatego warto dokładnie przeczytać etykietę tego środka.

Scorpion 325 SC ma szerokie zastosowanie przeciwko chorobom grzybowym w uprawie różnych warzyw i innych roślin ogrodowych. Dlatego nawet jeśli nie zaobserwujemy objawów mączniaka na ogórkach, preparat przyda się zapewne w innych uprawach. Ogórki zaś Scorpion 325 SC ochroni też przed inną groźną chorobą, jaką jest parch dyniowatych. Z tego względu polecamy aby zapobiegawczo mieć ten środek na choroby ogórków w ogrodowej apteczce.

To oczywiście nie wszystkie preparaty możliwe do wykorzystania przeciwko mączniakowi prawdziwemu na warzywach dyniowatych. Lista dostępnych preparatów jest dość długa ale te w/w wydają się być tymi najlepiej dopasowanymi do potrzeb upraw amatorskich. Aby zobaczyć więcej środków do zwalczania mączniaka prawdziwego, naciśnij przycisk poniżej.

Przeczytaj również:

• Dlaczego dynia nie owocuje? Co zrobić, żeby dynia miała owoce
• Oprysk z drożdży na pomidory i ogórki
• Dlaczego ogórki są gorzkie? Przyczyny i zapobieganie
• Ogórki - uprawa na działce, najlepsze odmiany