Hortensja piłkowana - odmiany, uprawa, cięcie, rozmnażanie
Hortensja piłkowana, ze względu na niezwykle dekoracyjne kwiatostany, jest efektowną ozdobą każdego ogrodu. Ciekawie przebarwiające się kwiaty oraz liście przyciągają wzrok aż do późnej jesieni, a dostępne odmiany hortensji piłkowanej o różnej sile wzrostu pozwalają na dobranie właściwej rośliny nawet do niewielkiego ogrodu. Podpowiadamy jak wygląda uprawa i cięcie hortensji piłkowanej posadzonej w ogrodzie, a także najlepsze sposoby na rozmnażanie hortensji piłkowanej z własnej uprawy.
Hortensja piłkowana - Hydrangea serrata
Fot. depositphotos
Hortensja piłkowana - opis wyglądu i zastosowanie
Hortensja piłkowana (Hydrangea serrata) to podgatunek hortensji ogrodowej (Hydrangea macrophylla), pochodzący z górzystych rejonów Wschodniej i Południowej Azji. Pokrój hortensji piłkowanej jest dość luźny, a krzewy są mniejsze niż u innych gatunków hortensji, za to silniej rozgałęzione. Lancetowate liście o piłkowanych brzegach przybierają różne odcienie zieleni. Często przebarwiają się jesienią na kolor czerwony, bordowy a nawet złoty.
Latem na szczytach pędów pojawiają się duże (8-10 cm średnicy), płaskie, luźne kwiatostany hortensji piłkowanej. Kwiaty płodne przybierają barwę niebieską lub białą, a otaczające je kwiaty płonne - najczęściej niebieską lub różową - w zależności od odczynu pH gleby. Hortensja piłkowana kwitnie od czerwca, aż do późnej jesieni.
Za sprawą bujnego ulistnienia hortensja piłkowana stanowi doskonałe tło dla takich roślin, jak: wawrzyn szlachetny, rokitnik, tawuła, bergenia, kamelia, irga, magnolia czy kalina. Pięknie komponuje się także z iglakami oraz krzewami o podobnych wymaganiach glebowych. Dobrym towarzystwem są zatem azalie, różaneczniki, paprocie ogrodowe i funkie.
Rustykalny, wiejski klimat osiągniemy komponując hortensję piłkowaną z malwami, naparstnicą purpurową, nawłociami, floksami, piwoniami, bodziszkami czy jasnotami.
Hortensja piłkowana znakomicie nadaje się na kwiaty cięte. Można ją również konserwować wstawiając pojedyncze kwiatostany do parafiny. Dzięki tej metodzie kwiaty zachowują swoją naturalna barwę, fakturę oraz kształt.
Hortensja piłkowana w donicy
Fot. Wolfgang Moroder, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Hortensja piłkowana - odmiany
W sklepach ogrodniczych dostępnych jest wiele odmian hortensji piłkowanej, które różnią się wysokością, terminem kwitnienia, barwą kwiatów i liści. Szczególną popularność wśród polskich ogrodników zdobyły 4 z nich:
Hortensja piłkowana 'Bluebird' - dorastający do 1 m wysokości i szerokości krzew o owalnym pokroju i jasnozielonych liściach, które miejscami mogą stawać się lekko zaczerwienione. Kwitnie od lipca do września na różowo lub jasnoniebiesko (kolor zależny od pH gleby). Tę nie dokońca odporną na mrozy i wymagającą zacisznego stanowiska odmianę hortensji piłkowanej sadzi się w ilości 1 szt./m².
Hortensja piłkowana 'Golden Sunlight' - dorastający do wysokości 1,2 m krzew o wyprostowanych pędach i niezbyt rozgałęziających się pędach. Liście na początku sezonu wegetacyjnego są żółte ale pod koniec lata zielenieją. Kwitnie na biało-czerwono (kwiaty płonne), różowo i niebiesko (kwiaty płodne). Kwitnie nieco wcześniej niż odmiana Bluebird, bo w okresie od czerwca do sierpnia. Krzewy są też nieco węższe, dlatego na 1 m&178; sadzi się od 1-2 sztuk.
Hortensja piłkowana - Hydrangea serrata
Fot. depositphotos
Hortensja piłkowana 'Kurenai' - to ciekawa odmiana o rodowodzie japońskim. Osiąga zaledwie 0,8 m wysokości, a pokrój krzewu jest dość zwarty. Z tego względy ta odmiana hortensji piłkowanej nadaje się nie tylko do mniejszych ogrodów ale także do sadzenia w pojemnikach i donicach, w których prezentuje się bardzo ładnie. Kwiaty płonne są różowe z ciemnymi brzegami, zaś kwiaty płodne wyraźne jaśniejsze. Bliżej jesieni kwiatostany przebarwiają się na bordowo i z tego względu krzew zaskakuje swoją kolorystyką przez cały okres kwitnienia. Odmiana dość dobrze toleruje mrozy i mocniejsze nasłonecznienie. W ogrodach na 1 m² sadzimy od 1-2 roślin.
Hortensja piłkowana 'Preziosa' - osiągająca do 1,2 m wysokości odmiana o sztywnych, wyprostowanych pędach w kolorze czerwonobrązowym. Również liście mają tendencję do czerwonych przebarwień. Ciemnoróżowe kwiaty można obserwować od lipca do września. Polecam tę odmianę ze względy na dość dobrą odporność na mrozy i bardzo obfite kwitnienie. Można sadzić pojedynczo, jak i w grupach po 1-2 roślin na 1 m².
Większą liczbę odmian hortensji piłkowanej polecanych do uprawy w ogrodach przedstawiamy w praktycznej tabeli, która pozwoli porównać cechy poszczególnych roślin. Pod tabelą znajdziesz link, który pozwoli pobrać zestawienie odmian hortensji piłkowanej w wersji do wydrukowania :-)
Pobierz zestawienie odmian hortensji piłkowanej w wersji do wydrukowania:
Hortensja piłkowana - uprawa
Hortensja piłkowana jest stosunkowo trudnym w uprawie krzewem i wymaga sporo zabiegów pielęgnacyjnych. Stanowisko dla tej hortensji powinno być półcieniste, a tylko niektóre odmiany tolerują mocniejsze nasłonecznienie. W pełnym słońcu liście mogą ulec poparzeniu, a kwiaty szybko stracić atrakcyjny wygląd. Dlatego tak ważne jest wybranie odpowiedniego miejsca dla tej wrażliwej rośliny.
Niemniej ważna w uprawie hortensji piłkowanej jest odpowiednio przygotowana ziemia do hortensji. Podłoże takie powinno być wilgotne, próchnicze, dobrze zdrenowane o lekko kwaśnym odczynie (pH 4,5-5,5). Przed posadzeniem rośliny na miejsce stałe warto wykopać obszerny dół i wypełnić go kwaśnym torfem wymieszanym z ziemią.
Od odczynu gleby uzależniona jest barwa kwiatów. Niebieski kolor przybiorą kwiatostany na glebie kwaśnej, o odczynie pH 4,5 - 5,0. Natomiast różowych kwiatów możemy spodziewać się, gdy krzewy rosną w podłożu o pH powyżej 5,0. Tylko odmiany o białych kwiatach nie zmieniają swojego koloru.
Ze względu na bujne ulistnienie oraz obfite kwitnienie krzewy dotkliwie odczuwają brak wody, zwłaszcza w okresie kwitnienia. Dlatego zaleca się regularne podlewanie hortensji piłkowanej, najlepiej miękką wodą. Wskazane jest też ściółkowanie gleby pod krzewami korą sosnową, co ogranicza wyparowywanie wody z podłoża i pomaga utrzymać odpowiednią wilgotność.
Jeśli chcemy, aby kwiaty hortensji przybrały intensywną, niebieską barwę, pamiętajmy by podlewać krzewy wodą z dodatkiem soli glinu, dzięki którym kolor stanie się bardziej wyrazisty.
Hortensja piłkowana - Hydrangea serrata
Fot. depositphotos
Hortensja piłkowana jest stosunkowo odporna na niskie temperatury (większość odmian zaliczana jest do strefy mrozoodporności roślin 6A) jednak raczej nie zaleca się uprawiania jej w rejonach kraju o najostrzejszym klimacie.
Należy zadbać o osłonięte i ciepłe stanowisko dla hortensji piłkowanej, unikając wystawy wschodniej. Dobrze jest też rośliny osłonić stroiszem lub agrowłókniną, chroniąc je przed zimnym wiatrem oraz wysuszeniem. Można też okrywać hortensje kopczykami z kory drzew iglastych lub torfu.
Ważnym zabiegiem w uprawie hortensji jest nawożenie. Te wymagające rośliny potrzebują dużej dawki składników odżywczych. Krzewy zasilamy 2-3 razy w sezonie stosując nawozy mineralne wieloskładnikowe, najlepiej dedykowane kwitnącym roślinom kwasolubnym lub stosując specjalny nawóz do hortensji. Żeby osiągnąć odpowiednio próchniczą i żyzną ziemię, warto regularnie rozkładać wokół roślin warstwę granulowanego obornika lub kompostu.
Hortensja piłkowana - cięcie
Hortensja piłkowana niezbyt dobrze reaguje na cięcie. Zaleca się jedynie cięcie sanitarne. Przycinanie hortensji piłkowanej wykonujemy na wiosnę, najlepiej w okresie od marca do kwietnia. Zaczynamy od usunięcia przekwitłych kwiatostanów, które zostały pozostawione na zimę. Cięcie hortensji wykonujemy w odległości maksymalnie 10 cm poniżej podstawy kwiatostanu. Następnie usuwamy przemarznięte, chore i uszkodzone pędy. W odróżnieniu od innych gatunków hortensji, przycinanie hortensji piłkowanej nie może odbywać się bezpośrednio nad ziemią. Kwiaty pojawiają się na pędach zeszłorocznych, w związku z tym takie cięcie mogłoby doprowadzić do braku kwitnienia rośliny.
Jak nabrać pewności w przycinaniu roślin?
Jeżeli nie masz pewności jak wykonać cięcie lub po prostu boisz się to robić, pomoże Ci fantastyczna książka „Szkoła cięcia”. Dzięki niej nabierzesz pewności w przycinaniu roślin i nauczysz się tak ciąć rośliny, aby rosły zgodnie z Twoimi oczekiwaniami. Po lekturze tej książki prawdopodobnie całkowicie zmieni się Twoje podejście do cięcia roślin!
Hortensja piłkowana - rozmnażanie
Amatorsko uprawiając hortensję piłkowaną w ogrodzie, możemy ją rozmnożyć na 2 sposoby:
Rozmnażanie hortensji piłkowanej przez sadzonki zielne wierzchołkowe - sadzonki zielne pobierz w czerwcu z tegorocznych, niezdrewniałych wierzchołków pędowych. Przygotowana sadzonka powinna mieć 10-15 cm długości i przynajmniej dwa węzły. Usuń dolne liście, a górne skróć o połowę, aby ograniczyć parowanie wody, a następnie sadzonki umieść w doniczkach lub skrzynkach wypełnionych kwaśnym, torfowym podłożem.
Pojemniki z sadzonkami hortensji piłkowanej ustaw w inspekcie lub lekko zacienionym pomieszczeniu i regularnie podlewaj miękką wodą. Aby utrzymać odpowiednią wilgotność, warto sadzonki osłonić folią, ale należy pamiętać o częstym wietrzeniu roślin, żeby zapobiec chorobom grzybowym. Po ok. 2-3 tygodniach sadzonki powinny się ukorzenić. Do gruntu sadzimy je dopiero wiosną.
Rozmnażanie hortensji piłkowanej przez odkłady - wiosną należy przygiąć jednoroczne, długie pędy do ziemi i przymocować je na dnie wykopanego uprzednio dołka. Wygiętą część pędu przysypujemy ziemią, a wierzchołek mocujemy do palika. Nowe ukorzenione sadzonki pozyskamy po około 12 miesiącach. Odcinamy je od rośliny matecznej i sadzimy do doniczki, a następnie na stałe miejsce.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. Czekalski M., Ogólna uprawa roślin ozdobnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2010, s. 157, 223-226;
2. Dąbski M., Rozmnażamy hortensje w Działkowiec 7/2019 s. 54;
3. Ulczycka-Walorska M., Nie tylko w ogrodzie w Działkowiec 4/2014 s. 10-11;
4. Pacholczak A., Różowe hortensje w Działkowiec 1/2019 s. 10;
5. Pacholczak A., Hortensja w aspekcie cięcia w Działkowiec 3/2019 s. 7;
6. Matysiak B., Gatunki i odmiany hortensji w Szkółkarstwo 04/2001;
7. Katalog roślin drzewa, krzewy byliny, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa, 2016, s.187.
Przeczytaj również:
Sadzenie hortensji. Jak i kiedy sadzić hortensje?
Zobacz jak i kiedy sadzić hortensje aby zapewnić im najlepsze warunki do wzrostu oraz cieszyć się ich pięknymi kwiatami przez wiele lat! Oto instrukcja sadzenia hortensji od przygotowania ziemi przed sadzeniem po pielęgnację krzewu zaraz po posadzeniu :-) Więcej...
Dlaczego hortensja traci kolor?
Intensywne kolory kwiatów hortensji sprawiają, że krzewy te to wspaniałe rośliny do obsadzania rabat. Czasem jednak zdarza się, że hortensja traci kolor kwiatów lub liści. Nie wygląda wówczas już tak ładnie. Poznaj wyjaśnienie dlaczego hortensja traci kolor i co wówczas robić. Więcej...
Choroby hortensji
Choć hortensje dość rzadko sprawiają problemy, to jednak mogą być atakowane przez kilka chorób i szkodników. Warto wiedzieć, że dla ich zdrowotności bardzo duże znaczenie odpowiednie nawożenie i warunki na stanowisku gdzie rosną. Oto jak radzić sobie z chorobami i szkodnikami hortensji. Więcej...
