Wiśnia japońska, piłkowana - odmiany, wymagania, cięcie, choroby
Wiśnia japońska, określana też jako wiśnia piłkowana, to dekoracyjne drzewo liściaste kwitnące wiosną mnóstwem delikatnych, pastelowych kwiatów. Ze względu na nieduże rozmiary, te efektowne drzewa są polecane do małych ogrodów. Poznaj ciekawe odmiany wiśni piłkowanej, jej wymagania uprawowe oraz dowiedz się jak przeprowadzić cięcie wiśni japońskiej.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana - Prunus serrulata
Fot. pixabay
Jak wygląda wiśnia japońska, piłkowana
Wiśnia japońska (Prunus serrulata), zwana także wiśnią piłkowaną, to drzewo rosnące w stanie naturalnym w Chinach i Korei. W Japonii kwitnące wiśnie oznaczają początek wiosny i symbolizują życie, zdrowie i szczęście. W całym kraju odbywają się festiwale kwitnącej wiśni znane jako "sakura matsuri".
Nieduża wiśnia piłkowana dorasta do 10 m wysokości. Gęsta korona tego drzewa może przybierać różny kształt: parasolowaty, kulisty, płaczący czy kolumnowy. Cienkie pędy wiśni są porośnięte przez owalne, błyszczące liście o piłkowanych krawędziach. Wiosną i latem liście są ciemnozielone lub bordowe, zaś jesienią przebarwiają się na żółto i pomarańczowo.
Kwiaty wiśni piłkowanej pojawiają się równolegle do liści w kwietniu i maju i utrzymują około tygodnia. Są umieszczone na długich szypułkach po 2-4 w gronie. Białe, różowe lub czerwone kwiaty wiśni piłkowanej mogą być proste, półpełne lub pomponowe, często także pachnące.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana - Prunus serrulata
Fot. pixabay
Po kwitnieniu drzewo może zawiązywać owoce - drobne o dużej pestce i niewielkiej ilości miąższu. Owoce wiśni piłkowanej nie są jadane przez ludzi ze względu na nieprzyjemny, gorzki smak, za to stanowią przysmak dla ptaków.
Pięknie kwitnące wiśnie japońskie o gęstej koronie doskonale wyglądają jako solitery, ale równie dobrze w postaci szpalerów sadzonych wzdłuż ścieżek czy ogrodzeń.
Jak szybko rośnie wiśnia piłkowana?
Wiśnia piłkowana rośnie szybko, osiągając w ciągu 5 lat uprawy 2,5-3 m wysokości. Docelowo gatunek ten osiąga do 8-10 m wysokości. Odmiany wiśni piłkowanej mogą się różnić zarówno tempem wzrostu jak i ostatecznie osiąganą wysokością.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana - Prunus serrulata
Fot. Myrabella, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Wiśnia japońska, piłkowana - odmiany
Dzięki pracom hodowlanym powstało kilkaset odmian wiśni piłkowanej różniących się kształtem i barwą kwiatów, czasem kwitnienia, kolorem liści, wielkością i kształtem korony. Ich główną zaletą jest spektakularne kwitnienie w okresie wiosennym, gdy przyroda dopiero budzi się do życia. Do najpopularniejszych odmian wiśni japońskiej należą:
- wiśnia piłkowana szczepiona na pniu 'Kanzan',
- wiśnia piłkowana kolumnowa 'Amanogawa',
- wiśnia piłkowana 'Royal Burgundy' o nietypowej kolorystyce.
Wiśnia japońska, piłkowana 'Amanogawa'
Wiśnia piłkowana 'Amanogawa' dorasta do 8 m wysokości i odznacza się gęstym, kolumnowym pokrojem oraz jasnoróżowymi, dużymi kwiatami. Zielone liście wiśni jesienią przybierają kolor pomarańczowy a następnie czerwony. To obficie kwitnące drzewo liściaste kolumnowe, charakteryzujące się wąską koroną, jest polecane do małych ogrodów jako soliter. Ta dość wrażliwa na mróz odmiana wiśni japońskiej (zaliczana do strefy mrozoodporności roślin 6B) powinna być zabezpieczana na zimę w pierwszych latach uprawy.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana 'Amanogawa'
Fot. Arz, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Wiśnia piłkowana 'Kanzan'
Wiśnia japońska, piłkowana 'Kanzan' osiąga do 8-10 m wysokości i jest jedną z najpopularniejszych odmian, gdyż szybko rośnie i nie jest zbyt trudna w uprawie. Wiśnia piłkowana na pniu 'Kanzan' ma stożkowatą koronę, która pozostawiona bez cięcia staje się szeroka i nieregularna. Odmiana ta odznacza się pełnymi, różowymi kwiatami, które wspaniale pachną, oraz brakiem owoców. Wiśnia piłkowana 'Kazan' dobrze znosi miejskie zanieczyszczenia oraz spadki temperatury do -21°C (strefa mrozoodporności 6B). Jest polecana zarówno do ogrodów jak i na tereny zieleni miejskiej.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana 'Kanzan'
Fot. Moonik, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Wiśnia japońska, piłkowana 'Kiku-Shidare-Zakura'
Wiśnia piłkowana 'Kiku-Shidare-Zakura' jest niewielkim drzewem o szerokiej, parasolowatej koronie ze zwisającymi gałęziami, osiągającym do 5 m wysokości. Ta stara, japońska odmiana została sprowadzona do Europy w 1915 roku, gdzie zdobyła popularność za sprawą dużych, pomponowych kwiatów barwy różowej, zebranych po kilka sztuk w pęczkach. Kwitnie bardzo obficie na przełomie kwietnia i maja. Strefa mrozoodporności roślin 6B.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana 'Kiku-Shidare-Zakura'
Fot. Kerbla Edzerdla, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Wiśnia japońska, piłkowana 'Pink Perfection'
Wiśnia piłkowana 'Pink Perfection' dorasta do 6 m wysokości i ma gęstą, kulistą koronę. Różowe, pastelowych kwiaty wiśni zebrane w obfite grona są duże i pełne. Kwiaty rozwijają się w maju.
Wiśnia japońska, piłkowana 'Royal Burgundy'
Wiśnia piłkowana 'Royal Burgundy' jest odmianą o wzniesionym pokroju dorastającą do 6-8 m wysokości. Wyróżnia się dużymi, ciemnoróżowymi, półpełnymi kwiatami, które ładnie kontrastują z ciemnofioletowymi liśćmi. Odmiana nie owocuje.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana 'Royal Burgundy'
Fot. Ulf Eliasson, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Wiśnia japońska, piłkowana 'Shimidsu Sakura'
Wiśnia piłkowana 'Shimidsu Sakura' jest starą odmianą, która osiąga do 4-5 m wysokości i ma kulisty pokrój. Wyjątkowy charakter nadają drzewu pełne, chryzantemowe kwiaty o białoróżowej barwie. Odmiana najlepiej prezentuje się jako soliter.
Wiśnia japońska, piłkowana - uprawa i wymagania
Sadząc wiśnię piłkowaną należy pamiętać, że żyje ona co najmniej 30 lat i niezbyt dobrze toleruje przesadzanie. Dlatego należy starannie wybrać dla niej miejsce, w którym będzie się czuła najlepiej. Uprawa wiśni piłkowanej udaje się na stanowiskach ciepłych, słonecznych o żyznej, wilgotnej i przepuszczalnej glebie.
Wymagania wiśni japońskiej sprawiają, że przez pierwsze lata po posadzeniu należy poświęcić sporo czasu na pielęgnację tego drzewa. Przede wszystkim drzewka wymagają regularnego podlewania, zwłaszcza w czasie upałów oraz w okresie zawiązywania pąków kwiatowych. Starsze okazy radzą sobie znacznie lepiej z niedoborami wody niż młode. Pamiętać należy także o usuwaniu chwastów oraz spulchnianiu gleby wokół drzewek. Wiosną stosujemy nawozy organiczne jak i mineralne.
Wiśnia japońska, wiśnia piłkowana - Prunus serrulata
Fot. Tangopaso, Public domain, Wikimedia Commons
Wiśnia piłkowana jest umiarkowanie odporna na mróz - wytrzymuje spadki temperatury do -21°C i można ją sadzić w strefie mrozoodporności roślin 6B oraz w strefach cieplejszych. Młode okazy są szczególnie wrażliwe na niskie temperatury więc nie wolno zapominać o ich zabezpieczeniu przed nadejściem mrozów. Jesienią należy drzewa wyściółkować korą ogrodową lub trocinami, a pień owinąć zimową agrowłókniną lub słomianymi matami. Osłony zdejmujemy wiosną, gdy temperatura na stałe podniesie się przynajmniej do +5°C.
Wiśnia japońska, piłkowana - cięcie
Wiśnia piłkowana na ogół nie wymaga cięcia i niezbyt dobrze znosi taki zabieg. Jeżeli zaistnieje taka potrzeba, cięcie wiśni japońskiej najlepiej przeprowadzić latem, tak aby rany zdążyły się dobrze zabliźnić przed nadejściem zimy. Miejsca cięcia trzeba dobrze zabezpieczyć maścią ogrodniczą, ponieważ łatwo wnikają przez nie chorobotwórcze czynniki.
Regularnie należy usuwać połamane, uszkodzone i zainfekowane pędy, oraz te zaburzające pokrój drzewa. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku wiśni piłkowanej na pniu.
Wiśnia japońska, piłkowana - choroby
Wiśnia piłkowana jest porażana przez niektóre z chorób charakterystycznych dla drzew pestkowych. Dlatego w jej uprawie istotne jest przestrzeganie reżimu sanitarnego, dezynfekcja narzędzi oraz regularne niszczenie chwastów i zainfekowanych części roślin.
Drobna plamistość liści drzew pestkowych - to choroba objawiająca się w postaci drobnych, brunatnych plamek na liściach. Porażone liście żółkną i przedwcześnie opadają. Zwalczanie należy rozpocząć od usuwania resztek organicznych, w których zimują zarodniki grzyba. Po kwitnieniu można 2-3 krotnie opryskać drzewa środkiem Syllit 65 WP.
Drobna plamistość liści drzew pestkowych - górna strona liścia
Fot. Erazm, forum.PoradnikOgrodniczy.pl
Mączniak prawdziwy - w wyniku porażenia drzew mączniakiem na liściach można dostrzec biały, puszysty nalot grzybni. Wraz z rozwojem choroby liście wiśni przebarwiają się i opadają. Po stwierdzeniu objawów choroby należy najpierw usunąć zainfekowane liście oraz pędy a następnie wykonać opryski naturalnymi preparatami, takimi jak np. Limocide. Jeżeli preparaty naturalne nie będą skuteczne, pomocne okażą się środki grzybobójcze, takie jak: Scorpion 325 SC czy Fungimat koncentrat grzybobójczy.
Rak bakteryjny wiśni - to grzybowa choroba powodująca brunatnienie i zasychanie kwiatów oraz powstawianie zgrubień i pęknięć kory na pniu i pędach. Na porażonej korze dostrzec można pomarańczowy, galaretowaty wyciek. Na liściach rak bakteryjny przejawia się w postaci wodnistych przebarwień. Porażone tkanki zasychają i wykruszają się tworząc w blaszce liściowej niewielkie dziurki. Chorobę zwalcza się wykonując wiosną i jesienią opryski środkami miedziowymi Miedzian 50 WP lub Miedzian Extra 350 SC.
Wiśnia japońska, piłkowana - szkodniki
Szkodniki atakujące wiśnię piłkowaną są dobrze znane ogrodnikom, bo te same owady zagrażają również wielu innym roślinom w ogrodzie. Dlatego tak ważne jest ich zwalczanie, by nie rozprzestrzeniły się także na inne gatunki drzew i krzewów.
Mszyca wiśniowa - kolnie mszycy wiśniowej (Myzus cerasi) najpierw pojawiają się na młodych pędach oraz spodniej stronie liści. Brzegi porażonych liści zwijają się ku dołowi, marszczą się, czernieją i przedwcześnie opadają. Atakowane są także młode pędy i szypułki kwiatowe. Zwalczanie mszyc można rozpocząć od metod naturalnych stosując do oprysków preparaty olejowe Agrocover lub Emulpar 940 EC. Opryski warto wykonać szczególnie pod koniec zimy lub na przedwiośniu aby zniszczyć jaja oraz owady zimujące na roślinach. W czasie sezonu wegetacyjnego można także sięgnąć po środki ochrony roślin, takie jak: Sanium System, Karate Zeon 050 CS, Deltam, Mospilan 20 SP.
Zwalczanie przędziorka na wiśni rozpoczynamy już na przedwiośniu wykonując opryski olejem parafinowym lub preparatami olejowymi, takimi jak Emulpar 940 EC, Siltac EC czy Treol 770 EC. Celem tych oprysków jest likwidacja form zimujących przędziorka. Opryski trzeba wykonać zanim na drzewach pojawią się liście i kwiaty.
Po wykonaniu oprysków wczesnowiosennych w marcu warto na gałęziach wiśni zawiesić opaski filcowe z dobroczynkiem gruszowym. Dobroczynek gruszowy to drapieżne roztocze będące naturalnym wrogiem przędziorków, szpecieli i wciornastków. Żywi się zarówno ich jajami, larwami jak i dorosłymi osobnikami, dzięki czemu skutecznie ogranicza liczebność szkodników roślin.
Jeżeli nie wprowadziliśmy do ogrodu dobroczynka, a objawy żerowania przędziorków zauważyliśmy w trakcie sezonu wegetacyjnego, pomocny będzie oprysk preparatem przędziorkobójczym Ortus 05 SC. Aby w przyszłości uniknąć konieczności wykonywania oprysków przeciwko przędziorkom, pamiętajmy aby pod koniec najbliższej zimy wykonać wyżej wspomniane opryski preparatami olejowymi, a potem zawiesić opaski z dobroczynkiem gruszowym.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Przeczytaj również:
- Wiśnia - wartości odżywcze, odmiany, uprawa
- Drzewa liściaste kwitnące wiosną
- Krzewy kwitnące na różowo. Są piękne i łatwe w uprawie!
- Paulownia puszysta, cesarskie drzewko szczęścia - uprawa, wymagania, choroby
Opracowano na podstawie:
1. J. Boczek, Nauka o szkodnikach roślin uprawnych, PWRiL, Warszawa 1988, s. 195;
2. W. Bugała, Drzewa i krzewy dla terenów zieleni, PWRiL, Warszawa 1979, s. 349-350;
3. M. Czekalski, Krzewy i drzewa liściaste, PWRiL, Warszawa 1995, s. 155;
4. H. Masternak, K. Wiech, Jaki to szkodnik, jaka choroba, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa, 1994, s. 27, 29;
5. M. Mynett, M. Tomżyńska, Krzewy i drzewa ozdobne liściaste i iglaste, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 1997, s. 29-30.
