Modrzewnica pospolita - odmiany, uprawa, rozmnażanie

Modrzewnica pospolita (Andromeda polifonia) swoją popularność zawdzięcza walorom dekoracyjnym, jak i łatwości w uprawie. Chętne sadzona w towarzystwie innych kwasolubnych gatunków stanowi ozdobę ogrodów wrzosowych. Poznaj tajniki uprawy modrzewnicy oraz jej najciekawsze odmiany polecane do ogrodów. Podpowiadamy też sprawdzone sposoby na rozmnażanie modrzewnicy pospolitej.

Modrzewnica pospolita - Andromeda polifonia
Fot. depositphotos

Jak wygląda modrzewnica pospolita?

Modrzewnica pospolita, określana też jako modrzewnica europejska, w Polsce występuje w stanie naturalnym. Jest wieloletnią krzewinką o wąskich, skórzastych liściach podobnych do liści rozmarynu. Nie wolno ich jednak mylić, bo w przeciwieństwie do tego popularnego zioła, liście modrzewnicy są bardzo trujące!

Kwiaty modrzewnicy pospolitej są drobne, dzwonkowate, o barwie od białej do różowej. Roślina ta kwitnie od maja do czerwca. Jej wiotkie, cienkie, częściowo płożące się pędy drewnieją z czasem. Jest to roślina dość niska, dorastająca do 30-40 cm wysokości.

Od końca lipca i w sierpniu pojawiają się owoce modrzewnicy pospolitej. Są to pięciokomorowe, wzniesione ku górze torebki o kształcie zbliżonym do kulistego, zwieńczone trwałą, zaschniętą szyjką słupka. Owoce są bardzo trwałe i pozostają na roślinie bardzo długo. Nieraz można je obserwować jeszcze zimą.

Modrzewnica pospolita - zastosowanie

Modrzewnica stanowi ozdobę ogrodów wrzosowych, gdzie sadzi się ją w towarzystwie roślin o podobnych wymaganiach uprawowych, takich jak np. azalie, wrzosy i wrzośce czy brukentalia ostrolistna. Założenia takie uzupełnić można o pięknie kontrastujące trawy ozdobne, np. turzycę włosową, strzęplicę, kostnicę czy trzęślicę modrą. Modrzewnica pięknie się prezentuje na tle płożących jałowców, żółto kwitnących janowców, owocujących irg i ostrokrzewów kolczastych czy żarnowców, które ożywiają wrzosowisko swoimi kwiatami wiosną i wczesnym latem.

Uwaga!
Pędy, liście, kwiaty oraz owoce modrzewnicy europejskiej są trujące. Dlatego roślinę tę uprawiamy wyłącznie w celach ozdobnych. Uważajmy aby owocami modrzewnicy przypadkowo nie zainteresowały się dzieci, a wszelkie prace pielęgnacyjne przy tej roślinie wykonujmy w rękawicach ochronnych.

Modrzewnica pospolita - odmiany

Modrzewnica pospolita 'Blue Lagoon' - to niska, zimozielona krzewinka, dorastająca do 30 cm wysokości i ok. 50 cm szerokości o niebieskawych liściach i różowych kwiatach. Kwitnie w maju i czerwcu. Ze względu na płożący pokrój jest to świetna roślina okrywowa.

Modrzewnica pospolita 'Nikko' - jest niziutką krzewinką dorastającą do 20 cm wysokości. Jej drobne, wąskie, skórzaste, niebieskawe liście oraz jasnoróżowe dzwonkowate kwiaty sprawiają, że bardzo ładnie komponuje się z wrzosami, pierisem i kalmią. Bardzo obficie kwitnie. Sprawdza się również jako roślina na obwódki. Świetnie wygląda w donicach i pojemnikach z innymi roślinami wrzosowatymi.

Modrzewnica pospolita 'Blue Ice'
Fot. shutterstock.com

Modrzewnica pospolita 'Compacta' - to odmiana modrzewnicy pospolitej o zwartym pokroju, wolnorosnąca, dorastająca do 25 cm wysokości. Gęsto osadzone, pokryte niebieskoszarym nalotem liście oraz różowe kwiaty, zebrane w luźne grona, sprawiają że roślina jest dekoracyjna przez cały rok.

Modrzewnica pospolita 'Blue Ice' - jest to zwarta i niska krzewinka dorastająca do 20 cm wysokości i 40 cm szerokości. Cienkie i dosyć kruche pędy porastają skórzaste, lancetowate, pokryte warstwą wosku liście o intensywnie niebieskiej barwie. Dzwonkowate, różowe kwiaty zebrane na wierzchołkach pędów, rozwijają się w maju. Ze względu na dość rozłożysty pokrój tę odmianę modrzewnicy zaleca się sadzić w nieco większej rozstawie 40x40 cm. Ta odmiana modrzewnicy otrzymała brązowy medal na wystawie Zieleń To Życie w Warszawie w 2004 roku.

Modrzewnica pospolita - uprawa

Modrzewnica najlepiej rośnie na glebach wilgotnych, torfowych i kwaśnych (3,5-5,5 pH). Sadzimy ją na stanowisku słonecznym (na glebach torfowych) lub półcienistym (pozostałe typy gleb). Jest w pełni odporna na mróz (zaliczana do strefy mrozoodporności roślin 3), ale w najchłodniejszych rejonach kraju, ze względu na występowanie suszy fizjologicznej, warto krzewinki osłonić na zimę stroiszem lub agrowłókniną. Aby szczelnie zakryć powierzchnię, modrzewnice sadzi się w rozstawie 30x30 cm (wyjątkiem jest wspomniana wyżej, szeroko rozrastająca się modrzwnica 'Blue Ice', którą sadzimy w rozstawie 40x40 cm).

Roślina dostępna jest w sprzedaży ukorzeniona w doniczce. Sadzenie modrzewnicy pospolitej najlepiej wykonać wiosną, chyba, że jest wyjątkowo ciepło - wtedy lepszy jest termin jesienny. Przygotowujemy dołek dwa razy większy od bryły korzeniowej, a na jego dno wsypujemy 10 cm żwiru lub innych kamyków, co uchroni sadzonkę przed zalaniem korzeni.

Owoce modrzewnicy pospolitaej
Fot. depositphotos

Przygotowując podłoże do wypełnienia dołka pod modrzewnicę pospolitą sporządzamy mieszankę z ziemi ogrodowej i kwaśnego torfu w stosunku 1:3, do której można jeszcze dodać zmieloną korę sosnową i gruboziarnisty piach. Na dno dołka wysypujemy warstwę przygotowanego podłoża, następnie wkładamy bryłę korzeniową tak, aby szyjka korzeniowa znajdowała się na poziomie ziemi. Zasypujemy dołek, po czym zamiast ugniatania, co nie wpływa korzystnie na płytki system korzeniowy modrzewnicy, podlewamy ziemię, aż sama osiądzie.

Żeby ograniczyć parowanie wody z gleby, warto ściółkować glebę pod rośliną np. korą ogrodową, przekompostowanymi trocinami czy też liśćmi. Sadzonkę podlewamy regularnie ale dość oszczędnie aby nie przelać podłoża.

Modrzewnica nie wymaga formowania, stosuje się tylko cięcia sanitarne, polegające na usunięciu pędów uschniętych, przemarzniętych czy połamanych. Takie cięcie modrzewnicy pospolitej najlepiej wykonać tuż po zimie, gdy najlepiej widać, które pędy są uszkodzone.

Nawożenie modrzewnicy pospolitej wykonuje się wiosną. Po ustąpieniu przymrozków roślinę zasilamy nawozami bogatymi w azot i fosfor. Dobrze zastosować nawozy przeznaczone dla roślin iglastych lub rododendronów i hortensji. Najlepiej, jeśli będą to nawozy o spowolnionym działaniu, przeznaczone dla roślin wrzosowatych. Najpóźniej w połowie sierpnia stosujemy nawozy jesienne uniwersalne, co ułatwi przygotowanie krzewinek do pierwszych jesiennych przymrozków.

Kwiaty modrzewnicy pospolitaej
Fot. depositphotos

Modrzewnica pospolita - rozmnażanie

Modrzewnica pospolita może być rozmnażana przez sadzonki zdrewniałe, podział roślin lub z siewu nasion.

Rozmnażanie modrzewnicy przez sadzonki jest metodą najprostszą. Sadzonki pozyskuje się w drugiej połowie roku, najlepiej listopadzie i grudniu. Pędy przeznaczone na sadzonki pobiera się, przed kwitnieniem, ze zdrowych roślin matecznych w wieku 3-6 lat. Sadzonki o długości ok 15-20 cm sporządza się z pędów pod kwiatostanem lub z części wierzchołkowych. Należy usunąć wszystkie liście z dolnej części sadzonki (do 2/3 jej długości), a pozostawione dolne liście skrócić nawet o połowę. Przed sadzeniem, koniec sadzonki możemy zanurzyć w ukorzeniaczu.

Rośliny wrzosowate dobrze ukorzeniają się w mieszaninie torfu wysokiego i piasku w proporcji 4:1 lub 5:1. Jeśli sadzonki są wystarczająco zdrewniałe, trwa to około 2-5 tygodni. Pojemniki z sadzonkami umieszcza się w tunelu foliowym, szklarni czy garażu o temp. od 0 do 5°C. Na miejsce stałe sadzimy rośliny późną wiosną lub wczesnym latem.

Jeśli zdecydujemy się na rozmnażanie generatywne, wysiew nasion modrzewnicy zaleca się przeprowadzić w terminie jesiennym (gdy dysponujemy ogrzewaną szklarnią) albo na przełomie lutego i marca. Nasiona wysiewamy do płaskich skrzynek z ziemią dla roślin kwasolubnych z dodatkiem torfu. Na miejsca docelowe powinny być wysadzane rośliny co najmniej dwuletnie, które mają 15 cm wysokości, przy czym rekomenduje się, by młode rośliny pierwszą zimę były przetrzymywane w szklarni.

Kolejny sposób to rozmnażanie modrzewnicy przez podział. Najlepszym terminem do przeprowadzenia podziału modrzewnicy jest późna jesień lub wczesna wiosna. W celu uzyskania nowej rośliny oddzielamy mały fragment kępy lub rozłogi z korzeniami i sadzimy go w donicy. Gdy korzenie dobrze się rozrosną, roślinę można wysadzić na miejsce docelowe w ogrodzie.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. Bąbelewski P., Rozmnażanie przez sadzonki półzdrewniałe w 4/2013 Szkółkarstwo;
2. Narkiewicz M., Prześliczne maleństwa w Kwietnik 08/2011 s. 41;
3. Henschke M., Ani krzew, ani bylina w Działkowiec 10/2010 s. 14-15;
4. Czekalski M., Krzewy i drzewa liściaste w ogrodzie, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1995, s. 127.

Przeczytaj również:

Rośliny wieloletnie na skalniak
Choć popularnie kojarzy nam się on ze słonecznym stanowiskiem, ciekawy ogród skalny można założyć także w miejscu cienistym lub choćby w donicy. Oto TOP 30 niezawodnych roślin, które sprawdzą się na różnych typach skalniaków! Więcej...

Kwiaty ogrodowe wieloletnie niskie
Kwiaty ogrodowe wieloletnie stanowią w ogrodzie przysłowiową "kropkę nad i", bowiem dopełniają kompozycje na rabatach. Wśród ogromnej ilości ciekawych gatunków można znaleźć rośliny, które są niskie i świetnie będą prezentować się na brzegu rabaty lub na skalniaku. Więcej...

Krzewy ozdobne kwitnące od wiosny do jesieni
Krzewy ozdobne, kwitnące od wiosny do jesieni sprawią, że w Twoim ogrodzie będzie pięknie i kolorowo przez cały sezon ogrodniczy. Warto do ogrodu wybrać szczególnie te łatwe w uprawie, mało wymagające i dobrze sprawdzające się w naszym klimacie. Więcej...