Żarnowiec miotlasty - uprawa, cięcie, rozmnażanie

Żarnowiec miotlasty (Cytisus scoparius) to liściasty krzew o nieregularnym pokroju i bujnym kwitnieniu. Jego motylkowate kwiaty zdobią ogród wiosną, zaś ciemno zielone pędy wyróżniają ten krzew na jesieni. Zobacz jak wygląda uprawa żarnowca w ogrodzie i jakie ma on wymagania, kiedy należy wykonać cięcie żarnowca i jak wygląda rozmnażanie krzewów żarnowca w warunkach amatorskich.

Żarnowiec miotlasty - Cytisus scoparius
Fot. Javier martin, Public Domain, Wikimedia Commons

Żarnowiec miotlasty - uprawa

Żarnowiec miotlasty, nazywany także szczodrzeńcem, to krzew o wysokości od 1,5 do 2 m o miotlasto rozgałęzionych, ciemnozielonych, wyprostowanych pędach. Miotlasty układ pędów sprawił, że dawniej z jego gałązek sporządzano na wsiach miotły, zaś dziś zawdzięcza temu nazwę "miotlasty". W ogrodzie krzew żarnowca doskonale prezentuje się jako tło dla innych roślin.

Żarnowiec miotlasty kwitnie w końcu maja lub w czerwcu, zazwyczaj bardzo obficie. W zależności od odmiany może mieć żółte, rubinowoczerwone, różowe, a nawet białe kwiaty. Owocem są strąki długości do 5 cm, początkowo zielone, jedwabisto owłosione, zaś później brunatnoczarne. Dojrzałe pękają, wysypując nasiona.

Uprawa żarnowca najlepiej udaje się na glebach suchych, piaszczystych, żwirowatych i lekko kwaśnych. Żarnowiec miotlasty jest idealnym krzewem do obsadzania tzw. „trudnych” stanowisk, gdzie inne rośliny nie poradziłyby sobie (wykorzystuje się go m. in. do umacniania wydm). Jednak nie będzie rósł dobrze na glebie wapiennej.

Kwitnący pęd żarnowca
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Żarnowiec miotlasty wymaga stanowiska słonecznego i ciepłego. Najlepiej aby stanowisko uprawy żarnowca było też osłonięte od wiatru. Żarnowiec jest krzewem ozdobnym łatwym w uprawie i rośliną odporną na suszę. Niekiedy jednak przemarza podczas suchych, bezśnieżnych zim do powierzchni gruntu. Na szczęscie na wiosnę szybko odrasta. Jeśli chcemy zapobiec przemarznięciu na zimę zaleca się okrywać żarnowce gałązkami świerkowymi.

Uwaga!
Żarnowiec źle znosi przesadzanie, dlatego powinniśmy wybrać dla niego od razu odpowiednie stanowisko, na którym będzie mógł rosnąć wiele lat.

Cięcie żarnowca miotlastego

Żarnowiec miotlasty nie wymaga corocznego przycinania. Można zaraz po przekwitnięciu kwiatów, w lipcu, ściąć sekatorem przekwitnięte kwiatostany, a także usunąć pędy suche, uszkodzone, krzyżujące się, czy zniekształcone. W ten sposób uzyskamy bardziej regularny pokrój krzewu żarnowca.

Po zimie warto sprawdzić w jakim stanie są pędy żarnowca. Te, które przemarzły, przycinamy do poziomu gruntu. Nie należy jednak się martwić, ponieważ żarnowiec stosunkowo szybko odrasta.

Zielone pędy żarnowca w okresie bezlistnym
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Rozmnażanie krzewów żarnowca

Krzew żarnowca rozmnaża się przez nasiona lub sadzonki półzdrewniałe.

Owoce żarnowca miolastego mają postać strąków i pojawiają się na krzewie od lipca. Na początku mają zieloną barwę, z czasem stają się coraz ciemniejsze. Przy słonecznej, suchej pogodzie strąk gwałtownie się otwiera i z trzaskiem wyrzuca nasiona.

Należy jednak pamiętać, że z nasion rozmnaża się wyłącznie podstawowy gatunek żarnowca. Odmiany żarnowca rozmnażane z nasion zazwyczaj nie dziedziczą cech rośliny matecznej, przez to mogą mieć np. inny kolor kwiatów niż oczekiwany. Dlatego odmiany ogrodowe żarnowca lepiej rozmnażać z sadzonek.

Owoce żarnowca miotlastego
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Rozmnażanie krzewu żarnowca z sadzonek wykonujemy w lipcu. Z półzdrewniałych pędów bocznych odcinamy sadzonki długości 8-10 cm z piętką. Następnie sadzonkę sadzimy do mieszanki torfu i piasku w stosunku 1:1. Dodatkowo warto użyć ukorzeniacz do sadzonek półzdrewniałych i zanurzyć w nim końcówki sadzonek przed wsadzeniem ich do ziemi. Pojemnik warto przykryć folią perforowaną aby utrzymać stałą, wysoką wilgotność. Po ukorzenieniu stopniowo zmniejszamy zraszanie i wietrzymy pojemniki. Wiosną wysadzamy młode żarnowce na miejsce stałe.

Odmiana żarnowca o kwiatach karminowo-czerwonych
Fot. pixabay

Żarnowiec miolasty - choroby i szkodniki

Krzewy żarnowca są bardzo rzadko atakowane przez choroby lub szkodniki. Z chorób na żarnowcu miotlastym może pojawić się zamieranie pędów żarnowca. Chorobę tę może wywołać kilka różnych gatunków grzybów, a jej objawy to owalne, okrągłe lub nieregularne plamy pojawiające się w szczytowych częściach pędów krzwu. Na początku plamy są brązowe, a z czasem brunatnieją i szarzeją. Pęd powyżej miejsca wystąpienia plam żółknie i stopniowo zamiera lub ulega złamaniu.

Drugą chorobą żarnowców jest plamistość pędów żarnowca. W wyniku porażenia tą chorobą liście żarnowca żółkną i pokrywają się drobnymi plamkami. Plamki te są okrągłe, początkowo brązowe, a potem brunatnieją.

W obu przypadkach porażone pędy należy wycinać poniżej miejsca wystąpienia plam, tak aby pozostawić tylko zdrową część, oraz wykonać opryski środkami grzybobójczymi, takimi jak Topsin M 500 SC czy Scorpion 325 SC, na przemian z naturalnym preparatem Biosept Active. Wykonujemy 2-3 opryski w odstępach co 10-14 dni.

Ze szkodników na krzewach żarnowca może pojawić się pluskwiak miodówka szczodrzeńcowa (Arytaina genistae), a charakterystycznym objawem jej pojawienia się jest zaginanie się wierzchołków pędów krzewu ku dołowi. Szkodnik może występować w okresie od maja do października. W ciągu roku rozwija 2 pokolenia, przy czym osobniki drugiego pokolenia są nieco mniejsze i ciemniejsze od osobników pierwszego. Po zauważeniu dorosłych form owadów lub ich larw, należy wykonać co najmniej 2 opryski środkiem kontaktowym, np. Karate Zeon, Mospilan 20 SP, Polysect 005 SL lub naturalnym środkiem olejowym Emulpar 940 EC.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

Krzewy ozdobne kwitnące od wiosny do jesieni
Krzewy ozdobne, kwitnące od wiosny do jesieni sprawią, że w Twoim ogrodzie będzie pięknie i kolorowo przez cały sezon ogrodniczy. Warto do ogrodu wybrać szczególnie te łatwe w uprawie, mało wymagające i dobrze sprawdzające się w naszym klimacie. Więcej...

10 pięknych roślin, które warto mieć w ogrodzie
Wśród wielu pięknych roślin ogrodowych, można znaleźć takie, które w sposób szczególny zachwycają swą urodą - barwą kwiatów, fakturą liści czy ciekawym pokrojem. Zestawienie takich perełek przygotowała dla nas architekt krajobrazu Joanna Białowąs. Oto 10 pięknych roślin, które warto mieć w ogrodzie! Więcej...

Krzewy ozdobne szczepione na pniu
Krzewy ozdobne szczepione na pniu to ciekawa propozycja dla wszystkich osób, które chcą aby ich ogród zachwycał niezwykłymi kształtami i formami roślin. Pozwalają uzyskać ciekawy efekt miniaturowych drzewek, które możemy uprawiać nawet na niewielkiej powierzchni małego ogródka przydomowego, tarasu czy balkonu. Więcej...