Krzewy kwasolubne do ogrodu. Kwitnące, ozdobne i owocowe krzewy na kwaśną glebę

Krzewy kwasolubne mają specyficzne wymagania. Tylko rosnąc w podłożu o kwaśnym odczynie będą zdrowe, pokażą pełnię swojej urody i będą obficie plonowały. W kwaśnej glebie najlepiej rosną ozdobne rośliny wrzosowate, takie jak: różaneczniki, azalie czy wrzosy ale też dające smaczne owoce borówki. Jednak krzewów ozdobnych, jak i owocowych, które lubią kwaśną glebę, jest znacznie więcej. Oto najciekawsze krzewy kwasolubne do ogrodu!

Krzewy kwasolubne do ogrodu

Krzewy ozdobne kwasolubne

Posiadacze ogrodów z kwaśną glebą mają do wyboru wiele ciekawych, pięknie kwitnących, a czasem także zimozielonych krzewów kwasolubnych. Poniżej przedstawiamy najciekawsze krzewy kwasolubne liściaste.

Azalia

Wśród azalii (Rhododendron) wyróżniamy azalie wielkokwiatowe i azalie japońskie. Ich ogrodowe odmiany mieszańcowe określane są po prostu jako azalia ogrodowa.

Azalia wielkokwiatowa to krzew kwasolubny zrzucający liście na zimę. Dorasta do 1-2 m wysokości przy 1 m szerokości. Duże kwiaty, zebrane w baldachogrona na szczytach pędów pojawiają się przed liśćmi, od maja do czerwca i w zależności od odmiany mogą mieć kolor biały, żółty, pomarańczowy, różowy lub czerwony.

Azalia japońska (Rhododendron japonicum) jest zimozielonym lub półzimozielonym karłowym krzewem kwasolubnym o zwartym pokroju, dorastającym do 90 cm wysokości i podobnej szerokości. Kwiaty o barwach od białego, różowego, poprzez czerwony do fioletu kwitną od maja do czerwca i pokrywają prawie cały krzew.

Azalia japońska 'Babuschka'
Fot. ©Joanna Białowąs

Azalie preferują stanowiska osłonięte, słoneczne do półcienistych dla azalii wielkokwiatowych i półcieniste dla azalii japońskich. Wymagają gleb kwaśnych (pH 4,0-5,5) z dodatkiem torfu, żyznych, przepuszczalnych i stale umiarkowanie wilgotnych.

Azalie wielkokwiatowe są mniej wymagające od azalii japońskich i bardziej odporne na mróz. Młode rośliny warto jednak osłaniać na zimę i uzupełniać im ściółkę. Przekwitłe kwiatostany należy usuwać.

• Dlaczego azalia ogrodowa nie kwitnie?
• Pachnące azalie. Które azalie najsilniej pachną?
• Choroby i szkodniki azalii. Dlaczego liście azalii żółkną, brązowieją, schną i opadają?

Golteria pełzająca

Golteria pełzająca (Gaultheria procumbens) to niska krzewinka tworząca zimozielone kobierce. Dorasta do 10-15 cm wysokości. Białe kwiaty pojawiają się w maju i czerwcu. Czerwone, dekoracyjne owoce zdobią ogród aż do wiosny. Błyszczące, ciemnozielone liście golterii stosowane są w ziołolecznictwie. Roślina może być również uprawiana w pojemnikach.

Golteria rozesłana (Gaultheria procumbens)
Fot. depositphotos

Kwasolubna golteria najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych do półcienistych z glebą kwaśną (pH 3,5-4,2), przepuszczalną i zasobną. Podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne. Roślina jest wrażliwa na niedobór wody i zasolenie. Do nawożenia stosuje się nawozy zakwaszające.

Kalmia szerokolistna

Kalmia szerokolistna (Kalmia latifolia) to liściasty, zimozielony, wolnorosnący krzew kwasolubny, który dorasta do ok. 2 m wysokości. Ma błyszczące, szerokolancetowate, ciemnozielone liście i charakterystyczne, parasolkowate kwiaty zebrane w duże kwiatostany. Nakrapiane purpurowo kwiaty w odcieniach od bieli poprzez róż i czerwień, pojawiają się w maju i czerwcu.

Kalmia szerokolistna
Fot. By Nicholas A. Tonelli, CC0, Wikimedia Commons

Kalmia lubi stanowiska słoneczne do półcienistych, pod koronami drzew. Gleba powinna być kwaśna (pH 4,0-5,5), przepuszczalna, bogata w próchnicę i wilgotna. Kalmia jest wrażliwa na przesuszenie podłoża i niską wilgotność powietrza. Zalecane jest ściółkowanie. W chłodniejszych regionach kraju krzew na zimę warto osłonić.

Kiścień wawrzynowy

Kiścień warzynowy (Leucothoe fontanesiana) to zimozielony, liściasty krzew dorastający do 100 cm wysokości. Ma skórzaste, błyszczące i ostro zakończone liście, które przebarwiają się jesienią na odcienie czerwieni i brązu. Długie pędy przewieszają się a mało widoczne, białe kwiaty pojawiają się w maju i czerwcu.

Kiścień wawrzynowy
Fot. Michael Wolf, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Optymalnym stanowiskiem jest miejsce osłonięte, półcieniste do cienistego. Wymaga podłoża kwaśnego (pH 4,5-6,5), przepuszczalnego, zasobnego i wilgotnego. Roślinę warto ściółkować np. przekompostowaną korą sosnową.

Modrzewnica pospolita

Modrzewnica pospolita (Andromeda polifonia) to zimozielona krzewinka dorastająca do ok. 25 cm wysokości. Ma płożące, z czasem drewniejące pędy pokryte wąskimi, skórzastymi liśćmi ze srebrzystoniebieskim nalotem. Kwitnie od maja do czerwca a nieduże, dzwonkowate kwiaty są białe lub różowe. Owoce utrzymują się na roślinie bardzo długo.

Modrzewnica pospolita - Andromeda polifonia
Fot. depositphotos

Modrzewnica najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym do pólcienistego. Preferuje gleby kwaśne (pH 3,5-5,5), torfowe i wilgotne. W czasie odwilży zimą należy pamiętać o podlewaniu rośliny. Cięcie po kwitnieniu zagęści roślinę. W najchłodniejszych rejonach warto ją osłonić stroiszem.

Różanecznik

Różanecznik wielkokwiatowy (Rhododendron) to zimozielony, rozłożysty krzew kwasolubny osiągający od 150-350 cm wysokości przy 150 cm szerokości. Kwitnie od maja do czerwca a duże kwiaty o barwie białej, żółtej, różowej, fioletowej lub czerwonej zebrane są na wierzchołkach pędów. Liście są skórzaste, błyszczące i dość długie.

Różanecznik - Rhododendron
Fot. pixabay

Różanecznik wielkokwiatowy najlepiej rośnie w miejscu półcienistym, osłoniętym, na glebie kwaśnej (pH 4,5-6,0) żyznej i przepuszczalnej. Różaneczniki potrzebują dużej wilgotności podłoża i powietrza. Wskazane ściółkowanie gleby pod roślinami i podlewanie zimą w czasie odwilży. W chłodniejszych rejonach warto osłaniać przed mrozem.

Różanecznik drobnokwiatowy (Rhododendron) jest zimozielonym krzewem z drobnymi liśćmi dorastającym do 100 cm wysokości i 130 cm szerokości. Obficie kwitnie w kwietniu i maju, kwiaty mają barwę białą, różową, fioletową i błękitną. Ma podobne wymagania odnośnie gleby jak różanecznik wielkokwiatowy ale dobrze będzie rósł także w miejscu słonecznym.

Istnieją także inne gatunki różaneczników, takie jak: różanecznik Forresta, jakuszimański, kosmaty oraz różanecznik gęsty.

• Dlaczego rododendron nie kwitnie
• Co posadzić obok rododendronów?
• Dlaczego żółkną i opadają liście rododendrona?

Wrzos pospolity

Wrzos pospolity (Calluna vulgaris) jest zimozieloną krzewinką o wysokości 50-70 cm. W zależności od odmiany (jest ich bardzo dużo) pędy mogą być wzniesione lub pokładające się a kolor liści zielony, żółty, srebrny lub brązowy. Białe, różowe lub amarantowe kwiaty pojawiają się od sierpnia do października.

Wrzos pospolity to urocza ozdoba jesiennego ogrodu
Fot. pixabay

Wrzos wymaga stanowiska słonecznego i ubogiej, kwaśnej (pH 4,0-5,5), dość suchej gleby. Mrozoodporność zależy od odmiany. Dla ochrony korzeni warto uzupełniać ściółkę przed zimą. Cięcie wrzosów po kwitnieniu odmładza i zagęszcza krzewinki.

Wrzosiec krwisty

Wrzosiec krwisty (Erica carnea) to zimozielona krzewinka kwasolubna o wysokości do 25 cm. Kwitnie wcześnie, od stycznia do maja a drobne kwiaty mają barwy białe oraz w odcieniach różu i czerwieni. W zależności od odmiany pędy wrzośca są zielone, żółte lub brązowe.

Wrzosiec krwisty, wrzosiec czerwony - Erica carnea
Fot. shutterstock.com

Ta kwasolubna krzewinka najlepiej rośnie na stanowiskach ciepłych, słonecznych do lekko zacienionych. Preferuje gleby kwaśne (pH 4,0-5,5), przeciętne i niezbyt suche. Wrzosiec jest dość wytrzymały na mróz, ale w bezśnieżne zimy może przemarzać.

Krzewy owocowe kwasolubne

Do powszechnie sadzonych w ogrodach krzewów owocowych, które preferują kwaśną glebę należą:

• borówka amerykańska (pH gleby 3,8-4,8);
• borówka brusznica (pH 3,5-4,5);
• żurawina wielkoowocowa (pH 3,2-4,5).

Na glebach lekko kwaśnych można natomiast uprawiać maliny (pH 6,0-6,5), truskawki (pH 5,5-6,2), poziomki (pH 6,0 - 6,5), agrest (pH 5,5-6,5), porzeczki (pH 6,0-6,5) oraz aronię (pH 5,0-6,5). W dalszej części artykułu skupimy się jednak na tych najbardziej kwasolubnych krzewach owocowych.

Borówka wysoka

Borówka amarykańska (Vaccinium corymbosum) to długowieczny krzew kwasolubny rodzący bardzo smaczne i zdrowe, bogate w antocyjany owoce. W zależności od odmiany osiąga różną wysokość (do ok. 2 m) i owocuje w różnych terminach, od lipca do września. Borówki najlepiej owocują po zapyleniu pyłkiem innej odmiany, dlatego warto sadzić po co najmniej 2 krzewy o zbliżonym terminie kwitnienia i jak najdalszym pokrewieństwie.

Borówka amarykańska - Vaccinium corymbosum
Fot. pixabay

Borówka wymaga gleb bardzo kwaśnych, przepuszczalnych i bogatych w próchnicę. Stanowisko powinno być osłonięte, ciepłe i słoneczne. Ma płytki system korzeniowy, potrzebuje regularnego nawadniania, nawożenia i ściółkowania. Dla obfitego owocowania potrzebne jest także prawidłowe przycinanie krzewów.

Borówka brusznica

Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea) to kwasolubna krzewinka dorastająca do 30 cm wysokości. Kwitnie od maja do lipca. Czerwone owoce zebrane w grona dojrzewają nierównomiernie. Zbierać je można na początku sierpnia i drugi raz w połowie września. Jagody brusznicy nadają się na przetwory i do mrożenia.

Borówka brusznica - Vaccinium vitis-idaea
Fot. pixabay

Borówka brusznica wymaga gleby kwaśnej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej i słonecznego stanowiska. Może być stosowana w ogrodzie jako roślina zadarniająca.

Żurawina wielkoowocowa

Żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) to zimozielona krzewinka kwasolubna o płożących pędach, dorastająca do 30 cm wysokości. Wartościowe duże i ciemnoczerwone owoce są doskonałe na przetwory. Dojrzewają od października do pierwszych przymrozków. Żurawina najlepiej rośnie w miejscu słonecznym, na glebie kwaśnej, próchniczej, przewiewnej oraz umiarkowanie wilgotnej. Zalecane ściółkowanie przekompostowaną korą lub torfem.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Co można zrobić z żurawiny świeżej? Przepisy na przetwory
• Jak zakwasić ziemię domowym sposobem?
• Krzewy liściaste zimozielone na słońce
• Zakwaszanie gleby. Jak i czym zakwasić ziemię w ogrodzie?

Opracowano na podstawie:
1. Katalog ozdobnych roślin ogrodowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2018;
2. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016;
3. A. Pacholczak, Sadzimy rośliny kwasolubne, Działkowiec nr 4/2022, s. 57;
4. E. Gudarowska, Kwasolubne gatunki jagodowe, Działkowiec nr 5/2023, s. 30-31.