Stihl Cash Back
Strona główna / Warzywnik i zielnik / Sałata rzymska - właściwości, uprawa, odmiany

Sałata rzymska - właściwości, uprawa, odmiany

Sałata rzymska jest wartościowym i łatwym w uprawie warzywem, które coraz częściej gości w przydomowych ogrodach. Ceniona jest za dobry smak, odporność na przymrozki i brak skłonności do gromadzenia azotanów. Poznaj bliżej właściwości i wartości odżywcze sałaty rzymskiej. Podpowiadamy jak powinna wyglądać uprawa sałaty rzymskiej oraz które odmiany tego warzywa warto wysiać.

sałata rzymska
Sałata rzymska - Lactuca sativa var. longifolia
Fot. depositphotos

Sałata rzymska - właściwości i wartości odżywcze

Sałata rzymska (Lactuca sativa var. longifolia) tworzy wydłużoną główkę o wyglądzie nieco zbliżonym do kapusty pekińskiej. Główki osiągają wysokość od 20-40 cm i wagę do 1 kg. Mogą być luźne lub średnio ścisłe. Grube i soczyste liście sałaty rzymskiej z dobrze widocznym nerwem głównym mają charakterystyczny, wygięty kształt.

Sałata rzymska jest warzywem lekkostrawnym, cenionym ze względu na smak kruchych i soczystych liści. Nie bez znaczenia są też wartości odżywcze sałaty rzymskiej, które trudno przecenić. Liście tego warzywa zawierają sporo błonnika, białko, węglowodany i witaminy B1, B2, PP oraz C. Ze składników mineralnych do najważniejszych należą: wapń, magnez, potas, żelazo i fosfor.

Uwagę zwracają też dietetyczne właściwości sałaty rzymskiej - ma ona niewiele kalorii (14 kcal/100 g) a czynne związki zawarte w liściach pobudzają aktywność enzymów trawiennych. Dzięki temu sałata rzymska z łatwością likwiduje zaparcia i można ją polecić osobom dbającym o smukłą sylwetkę.

sałata rzymska
Sałata rzymska - Lactuca sativa var. longifolia
Fot. depositphotos

Spożywanie sałaty rzymskiej obniża poziom cukru we krwi, korzystnie wpływa na układ odpornościowy organizmu i poprawia pracę układu krążenia.

Sałata rzymska a kapusta pekińska - różnice

Sałata rzymska może z wyglądu nieco przypominać kapustę pekińską. Oto jak odróżnić te dwa warzywa:

  • Sałata rzymska należy do warzyw liściowych, natomiast kapusta pekińska do warzyw kapustnych.
  • Główki sałaty rzymskiej są mniejsze, osiągają od 20-40 cm wysokości, zaś kapusty pekińskiej od 30-60 cm wysokości.
  • Liście sałaty rzymskiej ułożone są luźno lub średnio ściśle, liście kapusty pekińskiej bardziej do siebie przylegają.
  • Liście obu warzyw mają owalny, lekko wygięty kształt, ale liście sałaty rzymskiej mają węższy nerw główny.
  • Choć oba warzywa są zdrowe, różnią się smakiem a kapusta pekińska zawiera nieco więcej witamin i minerałów.
  • Świeże liście sałaty rzymskiej są bardziej kruche i soczyste (zawierają więcej wody), mają 14 kcal w 100 g, wartość kaloryczna liści kapusty pekińskiej to 36 kcal na 100 g.

sałata rzymska a kapusta pekińska
Sałata rzymska a kapusta pekińska
Fot. depositphotos

Sałata rzymska a lodowa - różnice

Czasem sałata rzymska bywa mylona także z sałatą lodową. Oto różnice między tymi rodzajami sałat:

  • Sałata rzymska wytwarza wydłużoną główkę, sałata lodowa ma główkę zaokrągloną.
  • Liście mają inny kształt, u sałaty rzymskiej – wydłużonej łódeczki z wyraźnie widocznym nerwem głównym, u sałaty lodowej - miseczki.
  • Liście sałaty lodowej są cieńsze i bardziej chrupiące niż u sałaty rzymskiej.
  • Smak liści sałaty rzymskiej jest delikatny i słodkawy, liście sałaty lodowej mają smak mniej wyrazisty.
  • Więcej witamin i minerałów znajduje się w sałacie rzymskiej, uchodzącej za najzdrowszą z sałat.
  • Sałata lodowa lepiej się przechowuje, w lodówce nawet do kilkunastu dni.

sałata rzymska a kapusta pekińska
Sałata rzymska a sałata lodowa
Fot. depositphotos

Sałata rzymska - uprawa w ogrodzie

Uprawa sałaty rzymskiej najlepiej udaje się na stanowisku słonecznym, w miejscach zacienionych plon jest słabszy. Preferuje glebę przepuszczalną, bogatą w próchnicę o odczynie pH 6,5. Wymaga regularnego podlewania ale nie można jej zalewać. Zbyt mokra ziemia sprzyja chorobom grzybowym. W słoneczne dni nie powinno się lać wody na liście, które mogłyby ulec poparzeniu. Przy zbyt małej wilgotności podłoża, główki tworzą się w późniejszym czasie.

sałata rzymska
Sałata rzymska - Lactuca sativa var. longifolia
Fot. depositphotos

Sałata rzymska dobrze rośnie w pierwszym roku po oborniku. Warto także nawozić ją kompostem.

Sałata rzymska - uprawa w doniczce

Sałatę rzymską można uprawiać na balkonie w donicach lub pojemnikach. Wysiewa się ją w kwietniu lub w maju sadzi rozsadę. Do nawożenia raz w tygodniu stosuje się nawozy naturalne. Jak przy każdej uprawie doniczkowej, należy pamiętać o drenażu na dnie, otworze odpływowym i regularnym podlewaniu, ponieważ ziemia w donicach przesycha szybciej. Wysoka, kwitnąca sałata rzymska może stanowić również swoistą ozdobę balkonu.

sałata rzymska
Sałata rzymska w skrzynkach balkonowych
Fot. depositphotos

Sałata rzymska - wysiew

Sałatę rzymską można siać wprost do gruntu lub uprawiać z rozsady.

Nasiona sałaty rzymskiej wysiewa się do gruntu od kwietnia (to najlepszy termin) do końca maja. Siewki wschodzą po 4-7 dniach. Dobrze znoszą wiosenne przymrozki, znacznie lepiej od innych sałat.

Sałata jest wrażliwa na długość dnia - wysiewana w maju łatwiej wybija w pęd kwiatostanowy. Podczas dłuższych dni i wyższych temperatur tworzy mniejsze główki. Po kwitnięciu jej liście twardnieją i są niezbyt smaczne.

Jako poplon po innych warzywach, możemy też w lipcu i sierpniu wysiewać sałatę rzymską na zbiór jesienny.

Nasiona na rozsadę sałaty rzymskiej wysiewa się rzutowo w skrzynkach od marca do połowy kwietnia, można także w lipcu. Po wschodach wymaga pikowania. Rozsadę na grządkę sadzi się w maju, zaś zbiór następuje po 30-40 dniach.

Warto wiedzieć!
Liście sałaty rzymskiej najlepiej zbierać rano lub wieczorem, gdyż wtedy zachowują jędrność. Można je odrywać pojedynczo, podobnie jak u sałaty liściowej.

Sałata rzymska - uprawa współrzędna

Uprawa współrzędna warzyw polega na wspólnej uprawie różnych, odpowiednio dobranych gatunków warzyw na jednej grządce. Dzięki takiej uprawie można uzyskać większy i lepszy jakościowo plon oraz wspomóc ochronę warzyw przed chorobami i szkodnikami. Sałata rzymska dobrze rośnie w towarzystwie pomidorów, ogórków, kapusty wczesnej i kalafiora. Można ją sadzić jako poplon po wczesnych warzywach kapustnych, korzeniowych, szpinaku, grochu oraz cebuli. Sałata rzymska ma krótki okres wegetacji, więc będzie dobrym przedplonem dla pomidora, ogórka, papryki czy późnych warzyw kapustnych.

Sałata rzymska - odmiany

Odmiany sałaty rzymskiej dzieli się na trzy grupy:

  1. odmiany mini - osiągają 15-25 cm wysokości,
  2. odmiany midi - dorastają do 30 cm wysokości,
  3. odmiany maxi - osiągają do 40 cm wysokości.

Do uprawy amatorskiej polecane są następujące odmiany sałaty rzymskiej:

Sałata rzymska 'Liwia' - smaczne i soczyste, jasnozielone główki są średniej wielkości. Do uprawy w gruncie.

Sałata rzymska 'Tiara' - główki są bardzo duże, luźne o kształcie eliptycznym. Ciemnozielone liście mają silny połysk. Odmiana do uprawy w gruncie, dość odporna na mączniaka rzekomego.

Sałata rzymska 'Parris Island Cos' - jasnozielone główki są bardzo duże, mogą osiągać wagę do 1 kg. Odmiana do uprawy w gruncie i pod osłonami, szczególnie polecana na zbiór wiosenny.

Sałata rzymska 'Paryska Zielona' - główki o ciemnozielonych liściach są średnio ścisłe. Odmiana do uprawy gruntowej.

Sałata rzymska 'Xanadu' - główki z ciemnozielonymi liśćmi mają długość ok 20 cm, są zwarte. Odmiana odporna na mączniaka rzekomego i wirusa mozaiki sałaty. Polecana do uprawy gruntowej.

Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie:
1. T. Sabat, Sałata krok po kroku, Działkowiec 7/2022, s. 42-43;
2. E. Jędrszczyk, A może rzymska, Działkowiec 7/2023, s. 45;
3. M. Biggs, Warzywa, Muza SA, Warszawa 1998, s. 120-123.