Luty w ogrodzie. Prace ogrodowe w lutym

Luty w ogrodzie to czas rozpoczęcia zimowego cięcia drzew owocowych. Na okiennych parapetach przygotowujemy zaś rozsady kwiatów i warzyw. Choć to jeszcze miesiąc zimowy, między pierwszym, a ostatnim dniem tego miesiąca, przybywa nam o 2 godziny słonecznego światła więcej. Pod koniec lutego na niebie można dostrzec pierwsze klucze gęsi, oznajmiające swoim gęganiem, że wkrótce nadejdzie wiosna. To zapewne najlepsza wiadomość jaką mogą usłyszeć miłośnicy uprawy roślin w ogrodzie! Tymczasem nie zapominajmy jednak o naszych zimowych obowiązkach ogrodnika. Oto najważniejsze prace ogrodowe w lutym.

Luty w ogrodzie - na działce rozpoczynamy cięcie drzew owocowych

Poniżej przedstawiamy najważniejsze prace ogrodnicze na luty. Są to tradycyjne zalecenia na dany miesiąc, wynikające z naszego doświadczenia. Kierując się tymi wskazówkami, pamiętajmy jednak, że termin wykonania niektórych prac w ogrodzie uzależniony jest od przebiegu pogody. Planując prace ogrodnicze na styczeń należy uwzględnić warunki atmosferyczne panujące w danym roku. Szczególnie, że w ostatnich latach obserwujemy zmiany w pogodzie wynikające z ocieplania się klimatu.

Wpływ zmian klimatu na rośliny pokazują m. in. mapy stref mrozoodporności roślin, na których widać stopniowe przesuwanie się stref. Obecnie bez przeszkód możemy w ogrodach uprawiać wiele gatunków roślin, które dawniej przemarzały lub wymagały solidnych okryć na zimę. Jak dostosować sposób pielęgnacji ogrodu w lutym do zmian klimatycznych dokładniej opisujemy w artykule Ciepła zima w ogrodzie. Anomalie klimatyczne i ich w pływ na rośliny.

Luty w sadzie

• W sadzie sprawdź stan wybielonych pni drzew owocowych. Często bowiem zdarza się, że padające deszcze zmywają wapno z pni drzewek. Jeżeli tak się stało bielenie drzew owocowych trzeba powtórzyć.
• Rozpoczynamy cięcie drzew i krzewów owocowych. Konieczne jest przycięcie krzewów takich jak agrest, maliny i porzeczki. Cięcie drzew owocowych możesz opóźnić nawet do początku kwietnia. Jeżeli jednak decydujesz się na zimowe cięcie drzew owocowych już w lutym (jako pierwsze możemy przycinać drzewa najbradziej odporne na mróz - jabłonie i grusze), musi ono być umiarkowane, a większe rany po cięciu posmaruj maścią ogrodniczą.

Cięcie jabłoni
Jabłonie są najpowszechniej uprawianymi drzewami owocowymi w naszym kraju. Ich owoce mają szereg zastosowań, a drzewa jabłoni najlepiej radzą sobie w naszym klimacie spośród wszystkich drzew owocowych. Jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych gwarantującym obfity plon jabłek jest cięcie jabłoni. Oto jak prawidłowo wykonać cięcie jabłoni i jakie są właściwe terminy wykonania tego zabiegu. Więcej...

• W lutym nadal sprawdzamy stan zabezpieczeń pni drzew przed zającami. Jeżeli osłon nie założyłeś lub zostały one uszkodzone, warto nasady pni posmarować środkiem odstraszającym.
• Pnie mogą być również obgryzane przez gryzonie. Powstałe rany smarujemy tym samym środkiem, którego użyliśmy do smarowania ran powstałych po cięciu drzew i krzewów. Możesz również rozsypać zatrute ziarno. Musisz jednak być pewny, że dostępu do niego nie będą miały szukające pożywienia w ogrodzie ptaki.
• W zabezpieczeniu pni drzew przed gryzoniami może pomóc nam śnieg leżący pod drzewami. Leżący śnieg wokół pni drzewek trzeba udeptać. Gdy przydetptany śnieg przymarznie i będzie stanowił zaporę dla gryzoni.
• Śnieg na działce możesz wykorzystać do obsypania krzewów czarnej porzeczki. Pąki porzeczki obsypane śniegiem będą się nieco później rozwijać (około tydzień później). Dzięki temu zmniejszy się ryzyko uszkodzenia ich przez wiosenne przymrozki.
• Podczas przycinania drzew i krzewów w lutym warto przyjrzeć się czy na roślinach nie ma oznak występowania szkodników roślin sadowniczych lub objawów chorób drzew owocowych, z którymi walkę należałoby rozpocząć już teraz.
• Jeżeli w okolicznych sadach występuje kędzierzawość liści brzoskwini, warto przeprowadzić opryski przeciw tej chorobie. Grzyb ją powodujący zimuje na powierzchni kory gałęzi i pni, dlatego też pokryj je dokładnie odpowiednim środkiem. Możesz użyć Miedzian 50 WP lub Syllit 65 WP.

Uwaga!
Oprysk przeciwko kędzierzawości liści brzoskwini przeprowadza się dopiero, gdy temp. powietrza będzie wyższa niż +6°C. Oprysk należy wykonać w momencie nabrzmiewania pąków brzoskwini, tuż przed ich pękaniem. Dlatego warto regularnie obserwować pąki aby nie przegapić tego momentu.

• Tych samych preparatów można użyć do zwalczania torbieli śliwy. Choroba ta objawia się wydłużeniem, deformacją, brunatnieniem i zbyt wczesnym opadaniem owoców. Jeżeli w minionym roku zaobserwowałeś te objawy - wykonaj opryski tuż przed pękaniem pąków.
• Jeżeli w styczniu nie przygotowałeś zrazów do szczepienia drzew owocowych, możesz to wykonać jeszcze w lutym. Wybierz się także do sklepu ogrodniczego aby kupić paski foliowe lub rafię, oraz maść ogrodniczą do szczepienia.
• W lutym na gałęziach drzew i krzewów owocowych mocujemy opaski filcowe z dobroczynkiem gruszowym. Dobroczynek gruszowy to drobny pajęczak, który żeruje na licznych szkodnikach roślin. Gdy pogoda się ociepla dobroczynki wybudzają się, przechodzą z opasek na rośliny oraz rozpoczynają żerowanie i rozmnażanie się. Są bardzo dobrą, naturalną metodą zwalczania przędziorków, szpecieli i wciornastków.

Luty w ogrodzie warzywnym

• W lutym usuń z grządek liście, które jesienią pozostawiliśmy jako ściółkę. Zgrabione liście możesz przeznaczyć na kompost.
• W mroźne dni okryj folią lub włókniną wczesne odmiany warzyw rosnące w gruncie, takie jak sałata, kalarepa, rzodkiewka, czy szpinak warzywny.
• W połowie lutego można rozpocząć w dobrze oświetlonym i ogrzewanym pomieszczeniu produkcję rozsady wczesnych warzyw, takich jak cebula zwyczajna, por, seler, sałata i warzywa kapustne). Nasiona wysiej do skrzynek wysiewnych lub większych doniczek. Pamiętaj, że minimalna wysokość skrzyneczki do siewu to 5 cm.
• Możesz rozpocząć również produkcję rozsady pomidorów w kiełkowniku. Za około 4 tygodnie będzie można przenieść je do doniczek, a po ostatnich przymrozkach do gruntu.

Pomidory - wysiew, sadzenie, uprawa, odmiany
Pomidory to warzywa bardzo lubiane i często pojawiające się na naszych stołach. Jednak w pomidorach jakie dziś kupujemy w sklepach ciężko jest odnaleźć wspaniały smak pomidorów, znany większości z nas z dzieciństwa. Dlatego warto zająć się samodzielną uprawą pomidorów we własnym ogrodzie. Oto podstawowe wymagania uprawowe pomidorów oraz odmiany najlepsze do uprawy amatorskiej. Więcej...

• Jeżeli masz odpowiednio dużo widnego miejsca, produkcję rozsady możesz rozpocząć w wielodoniczkach dobranych rozmiarami do wymagań poszczególnych warzyw. Palety wielodoniczkowe pozwalają zużyć mniej podłoża do wysiewu, a stosując siew punktowy, zużyjesz także mniej nasion.
• Jeżeli natomiast miejsca nieco brakuje - nasiona wysiej najpierw do doniczek. Potem trzeba będzie siewki przepikować w pojedyncze mniejsze doniczki lub po kilka sztuk do większych pojemników lub do inspektu.
• Nie posiadasz jeszcze inspektu? Nic straconego! Możesz przygotować sobie inspekt przenośny w postaci drewnianej ramy z desek o szerokości około 25 cm, zbitych ze sobą w kształt prostokąta i odpowiednio wzmocnionych. Rozmiary takiej ramy możesz dostosować do wielkości grządek na Twojej działce, ale pamiętaj, że przede wszystkim musisz mieć możliwość wygodnego przenoszenia jej na inne grządki. Nie może więc być zbyt duża. Ramę położoną na grządce przykrywa się szkłem lub naciąga na nią folię.

Szklarnie, tunele i inspekty ogrodowe
Szklarnie, tunele lub inspekty przydadzą się w niemal każdym ogrodzie. Pozwalają chronić nasze rośliny przed przymrozkami, wiatrami, deszczem i gradem, co wydłuża możliwy okres uprawy od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Pod osłonami szybciej nagrzewa się gleba i powietrze. Dzięki temu, bez konieczności dodatkowego ogrzewania, możemy uprawiać rośliny ciepłolubne, czy też przyspieszyć kiełkowanie nasion i wzrost roślin. Więcej...

• Produkcję rozsady możesz też rozpocząć od wysiewu nasion na okiennym parapecie w mieszkaniu. W tym celu pojemniki wypełnij ziemią do produkcji rozsad (powinna być to ziemia odkażona termicznie, żyzna, pulchna, o pH 6,5). W większości sklepów ogrodniczych można kupić odpowiednio przygotowaną ziemię do wysiewu nasion. Nasiona wysiane do pojemników postaw na parapecie i przykryj kawałkiem folii lub szkła. Następnie, gdy nasiona skiełkują, zdejmij przykrycie i ustaw pojemniki z siewkami w miejscu najlepiej oświetlonym. Następnie co trzy dni przekręcaj pojemniki w stronę światła.
• Jeżeli nie masz doświadczenia w produkcji rozsad na okiennym parapecie, lub obawiasz się zabiegu pikowania, możesz zaopatrzyć się w krążki lub doniczki torfowe do wysiewu nasion. Dzięki nim, gdy siewki wyrosną, nie trzeba bezie ich wyciągać z ziemi żeby przesadzić do większych doniczek. Siewki sadzi się do większych doniczek razem z krążkiem lub doniczką torfową, w której rosną.

Wysiew nasion w domu - krążki i doniczki torfowe
Pęczniejące krążki i doniczki torfowe Jiffy to doskonałe rozwiązanie dla osób wysiewających nasiona i samodzielnie produkujących rozsadę w domu, choćby na okiennym parapecie. Zapewniają siewkom idealne warunki wzrostu i nie ma obawy o uszkodzenie korzeni podczas przesadzania. Do większych doniczek lub na miejsce stałe do ogrodu rośliny wysadza się razem z krążkami, w których rosną. Więcej...

• Ostatnio zauważyłem okrągłe otwory w nasionach fasoli. Świadczą one o obecności chrząszczy - stąkowców. Ich larwy żerują we wnętrzu nasion a po przeobrażeniu dorosłe wychodzą na zewnątrz przez wygryziony wcześniej otwór. Aby spowolnić rozwój szkodnika nasiona przenieś do chłodniejszego pomieszczenia o temperaturze w granicach 6 -8°C. Można też zniszczyć wszystkie chrząszcze i ich larwy przez przemrożenie nasion w temp -12°C przez 14 godzin lub ich 4 godzinne ogrzewanie w temperaturze około 60°C.
• Jeżeli nie kupiłeś jeszcze nasion, koniecznie wybierz się do sklepu. Zanim to uczynisz, zapoznaj się z naszą poradą jak kupować nasiona kwiatów i warzyw, w której znajdziesz m. in. objaśnienia oznaczeń stosowanych na opakowaniach nasion.
• Przygotuj sobie także narzędzia i sprzęt do produkcji wczesnych warzyw.

Co siejemy w lutym?
Luty to miesiąc, w którym przyroda zaczyna budzić się do życia, a dzień wyraźnie się wydłuża. Jest to dobry moment, aby pomyśleć o pierwszych zasiewach warzyw i kwiatów uprawianych się z rozsady. Zobacz co siejemy w lutym i jakich zasad przestrzegać aby uzyskać najlepsze efekty siewów. Oto najpopularniejsze kwiaty, warzywa i zioła, które siejemy w lutym! Więcej...

Luty w ogrodzie ozdobnym

• Jeżeli w Twoim ogrodzie rosną oczary, w tym miesiącu będziesz mógł podziwiać jak pięknie kwitną te wspaniałe krzewy. W lutym w ogrodzie wspaniale prezentuje się także kwitnąca leszczyna 'Contorta' o bajecznie powykręcanych pędach. Pod koniec miesiąca być może również dostrzeżesz pojawiające się krokusy.
• Odwiedzając ogród w lutym bądź jednak ostrożny. Ponieważ koniec stycznia był ciepły, w rozmiękłej ziemi mogły pojawić się kiełki wiosennych kwiatów cebulowych. Uważaj zatem aby ich nie zdeptać. Wiele osób na naszym forum dyskusyjnym pytało się czy rośliny te jeszcze uda się uratować - otóż jest szansa że kiełki jedynie sczerwienieją pod wpływem mrozu, ale nie zostaną uszkodzone. Wczesnowiosenne kwiaty są naturalnie przystosowane do pogodowych niespodzianek. Więcej na ten temat w artykule: co robić gdy wiosenne kwiaty przedwcześnie wzeszły?.
• Silne promienie słońca w połączeniu z ostrymi wiatrami przy mroźnej i bezśnieżnej pogodzie, mogą dokonać szkód w naszych ogrodach. Szczególnie wśród zimozielonych krzewów i bylin. Dlatego też koniecznie sprawdź stan zimowych okryć roślin.
• Możesz posiać rośliny kiełkujące w niskich temperaturach, takie jak tojad, miłek, czy goryczka.
• W oczekiwaniu na wiosnę rozpocznij własną produkcję rozsad kwiatów. Wysiej rośliny jednoroczne o długim okresie wegetacji, takie jak lobelia, petunia, szałwia błyszcząca oraz żeniszek meksykański.

Rośliny jednoroczne uprawiane z rozsady
Kwitnące rośliny jednoroczne uprawiane z rozsady goszczą na większości rabat ogrodowych. Rozsada to inaczej młode rośliny wyhodowane z nasion w inspektach, szklarniach lub na rozsadnikach, przeznaczone do wysadzenia na stałe. Choć przygotowanie rozsady wydaje się skomplikowane, rośliny jednoroczne uprawiane z rozsady można uzyskać nawet na okiennym parapecie. Wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad. Więcej...

• Rośliny wysiej powierzchniowo do pojemników wypełnionych niezbyt zasobnym podłożem i przysyp cienką warstwą piasku. Następnie pojemniki umieść w oszklonej i ciepłej werandzie lub na parapetach okiennych, a następnie przykryj je szybą, co zapewni roślinom odpowiednią ilość wilgoci. Gdy nasiona zaczną kiełkować, szybę stopniowo odchylaj, aż w końcu zdejmiesz ją całkowicie.
• Nasiona takich roślin jak begonia stale kwitnąca i pelargonia, należało wysiać już w styczniu. Jeżeli jednak tego nie zrobiłeś, możesz je wysiać na samym początku lutego.
• Jeżeli nasiona powyższych roślin były wysiane w styczniu, teraz pamiętaj o dalszej ich pielęgnacji. Po około 2 tygodniach od wzejścia zasil je słabym roztworem nawozu wieloskładnikowego (0,5 do 1 g na litr wody) i następnie dokarmiaj raz na tydzień. Usuwaj także rośliny z objawami chorobowymi aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się infekcji na całą rozsadę.
• Kolejnym ważnym zabiegiem jest pikowanie. Wykonaj je gdy siewki wytworzą po 3 lub 4 listki. Małe roślinki z niewielkimi bryłami ziemi przesadzaj do nowych pojemników, w których będą rosły w większej rozstawie. Mając lepszy dostęp światła i więcej przestrzeni, będą bujnie się rozrastać.
• Podczas bezmroźnych dni możesz wykonać cięcie drzew i krzewów ozdobnych. Wykonaj cięcie odmładzająco-formujące krzewów i drzew kwitnących latem i jesienią. Nie wolno natomiast przycinać gatunków kwitnących wiosną, które tworzą pąki kwiatowe latem ubiegłego roku. Gdybyś je przyciął przed kwitnieniem, nie mogły by zakwitnąć tego roku. Więcej na ten temat w artykule: Jakie krzewy przycinamy w lutym?
• Do końca lutego dokonaj odmładzającego przycięcia żywopłotów, szczególnie, jeśli stały się zbyt wybujałe.
• Jeżeli w ogrodowym stawku zimują ryby, pamiętaj aby tafla wody nie zamarzała. Jeżeli pojawiła się tafla lodu, należy wyrąbać przerębel, w zapobieganiu zamarzaniu tafli wody może pomóc tzw. styropianowy przerębel.
• Jeżeli rośliny wodne zimują w pojemnikach umieszczonych w pomieszczeniach zabezpieczonych przed mrozem, pamiętaj aby uzupełniać im wodę i sprawdzać czy rośliny nie gniją. Egzemplarze z objawami chorób niestety trzeba wyrzucić.

Kwiaty w domu, balkony i tarasy

• Rośliny doniczkowe podlewaj tak samo jak w styczniu. Pod koniec lutego możesz zacząć podlewać nieco obficiej.
• W doniczkach z roślinami, które wymagają wysokiej wilgotności podłoża także zimą rozwija się kremowy lub biały kożuch grzybni. Nie wygląda to zbyt efektownie i lepiej aby jak najszybciej znikło. Jednak oprócz pogorszenia estetyki rosnąca grzybnia wpływa na ograniczenie wyparowywania wody, co może spowodować gnicie korzeni i osłabienie pobierania składników odżywczych z gleby. W skrajnych przypadkach strzępki grzybni przerastające podłoże mogą doprowadzić do zamierania rośliny. Chociaż można je zwalczać chemicznie, to jednak dużo łatwiej i zdrowiej jest po prostu ograniczyć podlewanie i po około 2 tygodniach pożegnać się z nimi na dobre.

Biały nalot na ziemi w doniczce
Biały nalot na ziemi w doniczce to częsty problem z jakim zmagają się właściciele kolekcji roślin domowych. Takie zjawisko może mieć dwojakie pochodzenie. Biały nalot może być skutkiem złej wody jaką podlewamy rośliny lub może być spowodowany rozwojem grzybów pleśniowych. Poznaj te dwie przyczyny pojawienia się białego nalotu na ziemi w doniczce i zobacz jak się go pozbyć. Więcej...

• Mieszkanie wietrz częściej, a rośliny stojące na oknach południowych chroń w dni słoneczne przed zbytnim nagrzaniem, aby nie były narażone na duże wahania temperatury między dniem i nocą.
• Więcej uwagi należy poświęcić domowej hodowli kaktusów. Powinny one nadal stać w miejscu jasnym i chłodnym, jednak należy już zacząć delikatnie je podlewać. Obserwuj czy nie pojawiły się oznaki występowania chorób lub szkodników roślin doniczkowych.
• W lutym, pod koniec okresu spoczynku, warto też przyciąć starsze egzemplarze roślin zimujących w chłodnych pomieszczeniach, takich jak fuksja, bugenwilla czy oleander pospolity. Uszkodzone i suche pędy tych roślin wytnij, a zdrowe, jeżeli są przerośnięte, możesz skrócić nawet o połowę ich długości (standardowo skracamy o 3 lub 4 oczka). Po przycięciu, pod koniec lutego, można je już przenieść je do cieplejszego, jasnego pomieszczenia i rozpocząć ich nawożenie. Dzięki tym zabiegom rośliny będą miały nie tylko ładniejszy, zwarty pokrój ale też obficiej zakwitną.
• Już teraz w Twoim mieszkaniu może zagościć wiosna, jeżeli przyniesiesz pędzone w doniczkach kwiaty cebulowe. Aby wyglądały pięknie, najpierw przenieś je do pomieszczenia przejściowego o niższej temperaturze, a dopiero potem na właściwe, dobrze oświetlone miejsce w mieszkaniu.
• Przygotowując się do nadejścia wiosny nie można zapomnieć o jakości nasion przeznaczonych do siewu. Na parapecie okiennym przeprowadź co roku test żywotności przechowywanych nasion, polegający na wysiewie kilkudziesięciu nasion na ciągle wilgotną bibułę. Po okresie przewidzianym dla skiełkowania większości nasion danego gatunku, oblicza się procentową żywotność sprawdzanej partii materiału siewnego.

Trawnik:

• Rozbijamy skorupę śnieżną, która tworzy się, gdy nocą zamarza nadtopiony w dzień śnieg. Zapobiegniesz w ten sposób powstawaniu pleśni śniegowej, która może zniszczyć trawnik.
• Pod koniec lutego możesz wysiać na trawniku nawóz. Nawet jeżeli jeszcze nie stopniał śnieg. Dzięki temu zabiegowi, gdy tylko się ociepli, trawa zacznie ładnie rosnąć.

Jak zaplanować prace w ogrodzie?

Jeśli chcesz jak najlepiej przygotować się do prac ogrodniczych na dany miesiąc oraz mieć pewność, że już nigdy nie przegapisz nic ważnego, co trzeba zrobić w ogrodzie, skorzystaj z książko-kalendarza Planer zaradnego ogrodnika. To praktyczny poradnik ogrodniczy z kalendarzem prac w ogrodzie na cały rok oraz miejscem na własne notatki. Więcej informacji w opisie na stronie naszego sklepu :-)

Przeczytaj również:

• Dokarmianie ptaków zimą. Jak, kiedy i czym dokarmiać ptaki?
• Kostka brukowa w zimie. Odśnieżanie i odladzanie kostki brukowej
• Opryski drzew owocowych w lutym
• Marzec w ogrodzie

Tekst opracowano na podstawie artykułów umieszczonych w Mój Piękny Ogród nr 2/97 oraz 2/99; Kwiaty na Działce i Balkonie, nr 2/2003, oraz Działkowiec, nr 2/98, s. 46 - 48, oraz nr 2/2004, s. 68 - 69.