Mizuna zielona i czerwona. Właściwości, uprawa, jak jeść

Mizuna to warzywo pochodzące z Chin, blisko spokrewnione z kapustą pekińską, brokułem i jarmużem. Mizuna to warzywo łatwe w uprawie, charakteryzujące się krótkim okresem wegetacji i wysoką mrozoodpornością. Z tego artykułu dowiesz się jakie właściwości odżywcze ma mizuna oraz jak ją jeść aby zachować najwięcej walorów smakowych. Podpowiadamy także jak uprawiać mizunę w ogrodzie i w domu.

Mizuna zielona
Fot. depositphotos

Jak wygląda mizuna?

Mizuna (Brassica rapa subsp. Nipposinica), zwana także gorczycą japońską lub japońskim zielem, należy do rodziny kapustowatych i z botanicznego punktu widzenia jest najbliższym krewnym kapusty pekińskiej. Była uprawiana już w starożytności w Chinach i Japonii. Podobnie jak rukola, roślina nie tworzy głowy, ale bujną rozetę liści, które mogą osiągać wysokość 40-50 cm. Mocno powcinane liście mizuny mają specyficzny, dość pikantny smak. W zależności od zabarwienia liści wyróżnia się 2 rodzaje mizuny:

• mizuna zielona - posiada listki barwy zielonej (Mizuna Green, Lime Streaked),
• mizuna czerwona - posiada listki barwy brązowej (odmiany Red Streaked, Red Mizuna).

Mizuna - właściwości odżywcze i lecznicze

Delikatne liście mizuny mają lekko ostry i bardzo przyjemny smak a do tego są niskokaloryczne i niezwykle zdrowe.

Wartości odżywcze zawarte w mizunie to szeroka paleta witamin (A, C, K, B1, B2, PP), minerałów (wapń, fosfor, magnez, żelazo) i innych związków pozytywnie wpływających na nasze zdrowie.

Warto docenić także właściwości lecznicze mizuny. Spożywanie tego warzywa zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory i choroby układu oddechowego, a także wzmacnia kości i zwiększa odporność na infekcje. Dzięki zawartości karotenoidów mizuna zapobiega chorobom oczu, takim jak zwyrodnienie plamki żółtej. Podobnie, jak inne warzywa kapustne, mizuna jest bogatym źródłem antyoksydantów, które zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy, chorób serca, choroby Alzheimera czy reumatoidalnego zapalenia stawów. Bogactwo antyoksydantów ma także wpływ na naszą urodę, zapewniając lepszą kondycję skóry, włosów oraz paznokci.

Mizuna czerwona i zielona
Fot. depositphotos

Mizuna - uprawa w ogrodzie

Największe zalety mizuny to: krótki okres wegetacji i niewielkie wymagania pielęgnacyjne. Tę jednoroczną roślinę możemy uprawiać z siewu lub z rozsady, w gruncie i pod osłonami. Ponieważ nasiona mizuny kiełkują już w temperaturze 3-4°C, a rośliny wytrzymują krótkotrwałe mrozy do -5°C, najłatwiej jest wysiać kapustę japońską od razu na grządce w ogrodzie. W celu uzyskania ciągłego zbioru siew można przeprowadzić kilkakrotnie w odstępach 12-14 dni. Nasiona kiełkują szybko, zwykle w ciągu 4-8 dni. Młode listki mizuny można zbierać już po 20 dniach, choć rozeta wykształca się po około 40 dniach.

Mizuna na grządce w ogrodzie
Fot. depositphotos

Mizuna jest rośliną dnia krótkiego, dlatego najlepiej rozwija się wiosną, a potem w drugiej połowie lata i jesienią. Mrozoodporność tego warzywa pozwala na uprawę i zbiory, aż do późnej jesieni. Latem, gdy dni są długie, rośliny przedwcześnie wybijają w pędy kwiatostanowe, więc ten termin uprawy mizuny nie jest polecany.

To smaczne warzywo najlepiej rośnie na otwartym, słonecznym stanowisku. Poradzi sobie w lekkim zacienieniu, ale liście nie będą tak dobrze wybarwione, a rozeta będzie mniej bujna. Kapusta japońska wymaga gliniastej i żyznej gleby zasobnej w składniki pokarmowe, o dużej pojemności wodnej i pH 6,5-7,0. Doskonale udaje się po oborniku oraz kompoście.

Podobnie jak inne warzywa kapustowate, mizuna nie powinna być uprawiana po roślinach ze swojej rodziny (kapusta głowiasta, włoska, pekińska, brukselka, kalafior, brokuł, jarmuż) oraz warzywach rzepowatych, takich jak: rzodkiewka, rzodkiew, brukiew czy rzepa. Dobry przedplon dla mizuny stanowią: sałata, szpinak, ogórek i pomidor.

Mizuna zielona
Fot. depositphotos

Nasiona mizuny są mniejsze od nasion kapusty - mają wielkość ziaren maku, dlatego wysiewamy je w płytkie bruzdy. Po wykiełkowaniu przerywamy siewki, ponieważ rosnąc zbyt gęsto są słabe i wykształcają niewielkie rozety. Gdy chcemy zbierać mizunę w fazie młodych listków, zalecana jest rozstawa 10x15 cm. Jeśli zbieramy młode, słabo wykształcone rozety najlepsza będzie rozstawa 15x20 cm, a jeżeli starsze rozety, to 30x40 cm.

W uprawie mizuny należy zadbać by miała wystarczająco dużo wilgoci. Dzięki temu jej liście będą delikatne i soczyste. Regularnie i obficie podlewamy rośliny przez cały okres wegetacji, tak by gleba pozostawała umiarkowanie wilgotna przez cały czas. Ważne jest, aby nie zraszać roślin, zwłaszcza przy niskich temperaturach, ponieważ liście mizuny oraz korzenie mają tendencję do gnicia. Rośliny należy podlewać bezpośrednio na ziemię, wodą ogrzaną na słońcu.

Nawożenie mizuny jest konieczne w okresie wegetacji, zwłaszcza jeśli zbieramy młode liście przez dłuższy czas. Mizuna ma tendencję do gromadzenia azotanów, dlatego konieczne jest unikanie nawozów mineralnych. Nawożenie organiczne w postaci kompostu czy gnojówek roślinnych doskonale wpływa na kondycję roślin. Z gotowych nawozów płynnych, rozcieńczanych z wodą do podlewania, warto wybrać biohumus.

W zależności od odmiany dojrzałe rozety mizuny są gotowe do zbioru po 30-60 dniach od wysiewu nasion. Ścinamy je wtedy, gdy liście są soczyste i miękkie. Za długo przetrzymane rośliny stają się suche i twarde. Zdarza się to także w upalne dni i przy niedoborach wody.

Mizuna - uprawa w domu

Wraz z nadejściem zimy możemy wykopać kilka roślin z grządki i przesadzić je do doniczek wypełnionych żyzną ziemią. Nie należy ich od razu przenosić do ciepłego pomieszczenia. Najlepiej trzymać je na balkonie lub chłodnej werandzie do czasu nadejścia mrozów, a następnie przenieść do wnętrza na parapet okienny. Dzięki regularnemu podlewaniu i dodatkowemu oświetleniu mizuna dobrze rozwija się w pomieszczeniach i zapewnia obfite zbiory przez cały zimowy sezon.

Jak jeść mizunę?

Mizuna jest bogata w składniki odżywcze i nadaje się do wielu różnych potraw. Ze względu na intensywny i dość specyficzny smak wykorzystujemy ją raczej jako dodatek niż główny składnik potraw. Świetnym rozwiązaniem jest wykorzystanie liści mizuny do kanapek. Szczególnie dobrze smakują one w połączeniu z twarogiem oraz białymi serami owczymi i kozimi.

Liście mizuny można również dodawać do zup, a po uduszeniu dobrze komponują się z mięsem i rybami. We Włoszech popularną potrawą jest risotto z dodatkiem grzybów oraz mizuny, a także makaron z mizuną, czosnkiem i parmezanem. Ugotowane liście mizuny mogą być też wykorzystywane do sushi zamiast wodorostów oraz jako nadzienie do pierogów. Liście mizuny można też konserwować mrożąc je lub kisząc.

Jeżeli liście mizuny zawiniemy szczelnie w folię i włożymy do lodówki, możemy je przechowywać przez okres tygodnia.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. B. Dyki, Mizuna w Działkowiec 1/2013, s. 51;
2. A. Wrzodak, Mizuna orientalne warzywo liściowe w Działkowiec 5/2018, s. 52.

Przeczytaj również:

Ogródek warzywny dla początkujących
Jak zaplanować ogródek warzywny dla początkujących i dobrać do niego warzywa łatwe w uprawie. Specjalnie dla nowicjuszy przygotowaliśmy przykładowy plan ogródka warzywnego dla początkujących! Więcej...

Jak zaplanować ogród warzywny
Prawidłowe zaplanowanie ogrodu warzywnego ma wpływ na jakość i wielkość plonów oraz możliwości pielęgnacji takiego warzywnika. Zobacz jak zaplanować ogród warzywny aby warzywa rosły smaczne i zdrowe, a ich uprawa nie sprawiała problemów. Więcej...

Warzywa na balkonie - uprawa, jak zrobić warzywniak balkonowy
Uprawa warzyw na balkonie to doskonałe rozwiązanie dla mieszkańców miast, którzy nie posiadają własnego ogrodu. Zobacz jakie warzywa wybrać na balkon oraz jak przebiega balkonowa uprawa warzyw. Więcej...