Jak zaplanować ogród warzywny

Prawidłowe zaplanowanie ogrodu warzywnego ma wpływ na jakość i wielkość plonów oraz możliwości pielęgnacji takiego warzywnika. Każdy ogród warzywny musi być dokładnie zaplanowany pod względem stanowiska, mikroklimatu panującego w danym regionie, ilości i wielkości zagonów czy oddalenia od ulicy. Zobacz jak zaplanować ogród warzywny aby warzywa rosły smaczne i zdrowe, a ich uprawa nie sprawiała problemów.

Jak zaplanować ogród warzywny

Samodzielna uprawa warzyw z roku na rok staje się coraz bardziej popularna. Stąd też coraz więcej osób chce zaplanować własny ogród warzywny koło domu lub na działce. Nic w tym dziwnego, dzięki temu możemy cieszyć się zawsze świeżymi warzywami, uprawianymi ekologicznie bez sztucznych nawozów i pryskania "chemią", a do tego ile dzięki temu zaoszczędzimy! Zresztą mało jest tak satysfakcjonujących rzeczy jak wyhodowanie z małej sadzonki czy ziarenka własnej marchwi czy sałaty. Nic tak nie wpływa na dobre samopoczucie jak widoczne i namacalne efekty naszej pracy. Świeża sałata czy soczysty i jeszcze ciepły od słońca pomidor nie mają konkurencji w zestawieniu z kupnymi warzywami.

Jak duży zaplanować ogród warzywny

Chcąc zaplanować ogród warzywny warto wiedzieć, że już 150 m² powierzchni zaopatrzy w warzywa czteroosobową rodzinę. Trzeba tutaj jedynie wyłączyć zagony na ziemniaki, które potrzebują więcej miejsca, a ich samodzielna uprawa jest w zasadzie nieopłacalna. Przy dobrym rozplanowaniu ogrodu warzywnego nawet kilkadziesiąt metrów kwadratowych może przynieść naprawdę obfity plon warzywny. Na jednej grządce można uprawiać kilka gatunków warzyw lub jeszcze lepiej warzyw i ziół, które wpływają na siebie pozytywnie lub pomagają odstraszać szkodniki. Dobrym przykładem jakie warzywa sadzić obok siebie na jednej grządce będzie np. cebula i marchew. Zapach cebuli skutecznie odstrasza szkodniki marchwi.

Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw
Dobre sąsiedztwo roślin i warzyw ma bardzo pozytywny wpływ na ich wzrost i uprawę. Obecnie bardzo modne jest ekologiczne ogrodnictwo, w którym dobór odpowiedniego sąsiedztwa roślin jest szczególnie istotny. Warto dowiedzieć się więcej o tym, które rośliny oddziałują na siebie pozytywnie, a które przeszkadzają sobie. Wszystko to ma ogromne znaczenie jeżeli chce się mieć piękny i zdrowy ogród. Więcej...

Jak wybrać dobre miejsce pod ogród warzywny

Planując ogród warzywny przede wszystkim należy zacząć od wyboru odpowiedniego miejsca, które powinno być mocno i długo nasłonecznione. Dzięki temu rośliny szybciej będą rosnąć, a same warzywa dzięki słońcu będą smaczniejsze i bogatsze w witaminy. Duży cień nie sprzyja wzrostowi warzyw, dlatego odradzam ogród warzywny w miejscach zacienionych. Dobrze nasłonecznionego zagonu wymagają głównie rośliny takie jak sałata liściowa czy szpinak, które w cieniu mają tendencję do gromadzenia azotanów, a także wszelkie warzywa ciepłolubne, jak pomidor czy papryka.

Kolejnym czynnikiem jest jakość gleby w ogrodzie, którą zazwyczaj przed założeniem ogrodu warzywnego trzeba będzie użyźnić, wzbogacić w materię organiczną, a często również odkwasić (dla większości warzyw najlepsze jest pH gleby w zakresie 6,0-7,0).

Jakie pH gleby pod warzywa?
Odpowiednie pH gleby pod warzywa jest tak samo ważne jak struktura i zasobność podłoża. Tylko na glebie o odpowiednim pH warzywa będą zdrowo rosły i obficie plonowały. A wymagania poszczególnych warzyw co do pH nieco się różnią. Zobacz jakie pH gleby będzie najlepsze dla Twoich warzyw i pobierz praktyczną tabelkę w wersji do wydrukowania! Więcej...

Musimy także pomyśleć o możliwości podlewania ogrodu warzywnego, szczególnie gdy ziemia jest lekka i szybko wysycha. Z kolei, gdy w miejscu pod planowany ogród warzywny często stoi woda, po deszczu na długo pozostają kałuże, warto zbudować podwyższone grządki warzywne.

Ogród warzywny a klimat

Aby dobrze zaplanować ogród warzywny, należy również zwrócić uwagę na warunki klimatyczne panujące w naszym regionie. Mają one bardzo duży wpływ na wzrost i rozwój warzyw. Tam gdzie klimat jest łagodny, szczególnie w zachodniej i zachodnio-południowej części naszego kraju, można sadzić nawet bakłażan (oberżynę) i paprykę. Tam gdzie klimat jest bardziej ostry, w północno-wschodniej Polsce, lista gatunków warzyw do uprawy znacznie się zawęża. W tych regionach rośliny delikatne i wrażliwe, np. pomidory, zaleca się sadzić pod osłonami, takimi jak: tunel foliowy oraz szklarnia.

Uprawa warzyw pod osłonami - folie i tunele foliowe
Uprawa warzyw pod osłonami, takimi jak folie, tunele foliowe i szklarnie, pozwala przyspieszać termin zbiorów, a także uzyskiwać obfitszy i lepszy jakościowo plon. Warzywa pod osłonami są chronione przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, przez co stają się bardziej niezawodne w uprawie. Jednak aby taka uprawa się udała, warto bliżej zapoznać się z zasadami uprawy warzyw pod osłonami. Więcej...

Na szczęście w niektórych regionach można nieco oszukać naturę i przy pomocy kilku zabiegów zmodyfikować mikroklimat na naszą korzyść. Dobrym pomysłem jest tutaj wykorzystać żywopłot, który sadzimy dookoła naszego planowanego ogrodu warzywnego. Osłoni on warzywa od silnych i zimnych wiatrów.

Pamiętajmy również aby nie hodować warzyw w zbyt bliskim sąsiedztwie ruchliwych ulic czy w rejonach przemysłowych. Szczególnie odradza się wtedy uprawę warzyw liściowych, których część nadziemną zjadamy. Wchłaniają one zbyt dużą ilość substancji szkodliwych. Na terenach poprzemysłowych lub w bliskim sąsiedztwie przemysłu warto wykonać analizę gleby wykazującą czy w podłożu nie ma szkodliwych substancji, które mogłyby wniknąć do warzyw.

Jak narysować plan ogrodu warzywnego

Aby dobrze zaplanować ogród warzywny warto najpierw na kartce narysować wszystkie części ogrodu, budynki i uwzględnić miejsca, gdzie budynki czy wysokie drzewa rzucają cień. Pamiętajmy, że warzywa będą konkurować o substancje pokarmowe z drzewami owocowymi,, które dodatkowo zacienią zagony warzywne. Dlatego nigdy nie sadzimy warzyw bezpośrednio pod drzewami owocowymi. Warto też wyraźnie oddzielić część ozdobną ogrodu od warzywnika.

Jak samemu zaprojektować ogród?
Co jest najważniejsze przy projektowaniu ogrodów? Jak samemu zaprojektować ogród aby spełniał nasze oczekiwania? Czy warto zatrudniać projektantów krajobrazu i co mogą oni wnieść do projektu naszego ogrodu? Odpowiedzi na te 3 pytania przygotowała dla nas Małgorzata Tylec z krakowskiej pracowni "Sztuka Projektowania Ogrodów". Więcej...

Następnie miejsce pod ogród warzywny należy podzielić na zagony. Proponuję podzielić przestrzeń w ten sposób: główna ścieżka, biegnąca przez środek ogrodu warzywnego, powinna mieć ok. 50 cm szerokości, następnie od niej prostopadle powinny odchodzić zagony o szerokości nie większej jak 120 cm, a odległość pomiędzy zagonami powinna mieć ok. 30 cm. W ten sposób uzyskamy dość miejsca aby móc wjechać np. taczką do środka ogrodu warzywnego, a także swobodnie poruszać się między zagonami bez ryzyka, że zadepczemy jakieś grządki.

Oczywiście jest to tylko propozycja, którą można śmiało dopasować do własnych potrzeb. Na przykład można zmniejszyć szerokość ścieżek i zagonów, albo zrobić kwadratowe zagony. Pamiętajmy jedynie aby zagony zawsze orientować w kierunku północ-południe, dzięki czemu warzywa będą optymalnie nasłonecznione. Musimy mieć też swobodny dostęp do warzyw rosnących w środku zagonu, aby móc je pielić i wykonywać inne prace pielęgnacyjne.

Ciekawym planem ogrodu warzywnego jest rozmieszczenie klasztorne. Tutaj dwie ścieżki przecinające się pod kątem prostym po środku ogrodu warzywnego, są utwardzone i jednocześnie wyznaczają cztery symetryczne zagony. Po środku ścieżek można umieścić np. praktyczną pompę z wodą, studnię lub ogrodowy zegar słoneczny dla ozdoby.



Katarzyna Matuszak

Przeczytaj również:

Ogródek warzywny dla początkujących
Jak zaplanować ogródek warzywny dla początkujących i dobrać do niego warzywa łatwe w uprawie. Specjalnie dla nowicjuszy przygotowaliśmy przykładowy plan ogródka warzywnego dla początkujących! Więcej...

Uprawa współrzędna warzyw
Uprawa współrzędna warzyw jest jedną z naturalnych metod ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami. Polega na wspólnej uprawie różnych, odpowiednio dobranych gatunków warzyw na jednej grządce. Doskonale nadaje się do zastosowania w ogrodach przydomowych i działkowych. Poznaj najważniejsze zasady uprawy współrzędnej i zobacz jakie gatunki warzyw warto uprawiać razem. Więcej...

Warzywa na balkonie - uprawa, jak zrobić warzywniak balkonowy
Uprawa warzyw na balkonie to doskonałe rozwiązanie dla mieszkańców miast, którzy nie posiadają własnego ogrodu. Uprawiając warzywa na balkonie mamy pod ręką nieco świeżej i ekologicznej żywności, o znanym pochodzeniu. Coraz popularniejsze stają się także mniej znane, ciekawe warzywa, mogące na balkonach pełnić funkcje ozdobne. Zobacz jakie warzywa na balkon wybrać oraz jak przebiega uprawa warzyw na balkonie krok po kroku. Więcej...

Opracowano na podstawie: Jurgen Wolff, Piękny ogród 3, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2003, s. 8-10. Fot. depositphotos