Truskawki - uprawa w ogrodzie

Uprawa truskawek staje się coraz popularniejsza, zarówno w ogrodach działkowych i przydomowych, jak i na balkonach i tarasach. Trudno się dziwić, skoro owoce truskawki słyną z dobrego smaku i bogatych wartości odżywczych. A najlepiej smakują te zerwane wprost z krzaczka na własnej działce. Zobacz jak wybrać dobre odmiany truskawek do uprawy na działce i jak zapewnić truskawkom najlepsze warunki wzrostu. Oto wszystko, co warto wiedzieć o uprawie truskawek w ogrodzie, jeśli chcemy cieszyć się obfitym plonem słodkich owoców!

Truskawki z własnej uprawy w ogrodzie
Fot. pixabay

Odmiany truskawek do uprawy w ogrodzie

Truskawki są niskimi bylinami zielnymi, nadającymi się do uprawy w większości ogrodów, zarówno w gruncie jak i w pojemnikach. Do uprawy doniczkowej predysponowane są, ostatnio coraz bardziej popularne, truskawki pnące. Owoce truskawek nadają się do spożycia na surowo, a także są doskonałe na mrożonki, dżemy i konfitury. Zawierają dużo witamin i minerałów a także pektynę, rozpuszczalny w wodzie błonnik, obniżający poziom cholesterolu i neutralizujący substancje toksyczne. Liczne zalety truskawek powodują, iż warto spróbować uprawy truskawek na działce.

Uprawiając truskawki często nie zdajemy sobie sprawy, że truskawka jest to mieszaniec dwóch gatunków poziomki. Poziomki występują dziko (w Polsce w stanie naturalnym można spotkać 3 gatunki), a truskawka to po prostu "udomowiona" poziomka.

Truskawki możemy podzielić na jednokrotnie owocujące oraz powtarzające owocowanie. Odmiany truskawek jednokrotnie owocujące zakwitają wczesną wiosną i owocują na przełomie wiosny i lata. W rejonach o łagodnym klimacie mogą owocować powtórnie wczesną jesienią, dając jednak niewielki zbiór owoców. Możemy wśród nich wyróżnić odmiany wczesne, średniowczesne i późne. Aby zapewnić sobie zbiory truskawek przez cały sezon warto posadzić kilka odmian.

Uprawa truskawek na działce

Odmiany truskawek powtarzające owocowanie kwitną i owocują od wiosny do jesieni, ale nigdy nie dają obfitego zbioru w jednym czasie, choć łączny plon z całego sezonu jest duży. Nie przerywają kwitnienia i owocowania także po pierwszych jesiennych przymrozkach, co sprawia że nadają się do uprawy w rejonach o chłodniejszym klimacie.

Poza tradycyjnymi odmianami truskawek, w uprawie pojawia się coraz więcej ciekawostek o nietypowych cechach. W tej grupie warto wymienić chociażby truskawkę ozdobną 'Pink Panda', wytwarzającą duże różowe kwiaty, czy truskawkę białą ananasową, wytwarzającą owoce białe o posmaku ananasowym.

W uprawach amatorskich często spotykana jest również poziomka pospolita (Fragaria vesca). Poziomki wydają od wiosny do jesieni małe, ale bardzo aromatyczne owoce. Udają się na stanowiskach w półcieniu i mogą być uprawiane w doniczkach.

Poziomki ogrodowe - odmiany, sadzenie, uprawa
Poziomki są blisko spokrewnione z truskawkami ale ich owoce są znacznie mniejsze. Poznaj najlepsze odmiany poziomek do uprawy ogrodowej oraz zobacz jak wygląda sadzenie i uprawa poziomek na działce. Więcej...

Sadzonki truskawek do uprawy w ogrodzie

Dostępne w handlu sadzonki truskawek, można podzielić na zielone (świeże), doniczkowane, oraz tzw. frigo.

Sadzonki truskawek zielone, to takie, które zaraz po pobraniu z matecznika są sadzone na miejsce stałe. Najlepszym terminem sadzenia takich sadzonek jest jesień (zbyt późno posadzone mogą przemarzać).

Sadzonki truskawek doniczkowane (czyli ukorzeniane w doniczkach) łatwiej się przyjmują, szybciej rosną i obficiej owocują. Niestety są również droższe niż zielone.

Oba w/w rodzaje sadzonek pozwalają na uprawę truskawek w systemie dwuletnim, tzn. w pierwszym roku rośliny sadzimy na grządkach, a dopiero w następnym roku możliwy jest pierwszy zbiór owoców. Zbiory ponawia się przez kolejne 3-4 lata, a potem rośliny wymienia na nowe.

Truskawki posadzone w ogrodzie
Fot. pixabay

Alternatywą wobec tych tradycyjnych sadzonek truskawki są sadzonki frigo. Sadzonki truskawek frigo pobierane są z matecznika w okresie spoczynku zimowego, sortowane i przechowywane w chłodni. Są one wykorzystywane do uprawy sterowanej przez plantatorów, ale coraz popularniejsze stają się też w uprawach amatorskich. Ich zaleta to możliwość zbioru owoców w ciągu całego sezonu wegetacyjnego (owocują po 8 tygodniach od terminu sadzenia), a także oszczędność czasu, gdyż zbiory mamy już w pierwszym roku uprawy. Sadzonki truskawek frigo wymagają jednak dokładniejszej pielęgnacji po posadzeniu (zwłaszcza podlewania), a także, podobnie jak sadzonki doniczkowane, są droższe od sadzonek zielonych.

Truskawki frigo - wygodna uprawa na działce
W sprzedaży coraz powszechniej dostępne są sadzonki truskawek frigo, czyli takich które były przechowywane przez zimę w chłodni. Zobacz jakie są zalety tego typu sadzonek truskawek i jak wygląda ich uprawa. Więcej...

Warunki uprawy truskawek

Aby uprawa truskawek na działce miała szansę powodzenia, należy przede wszystkim wybrać własciwe stanowisko dla tych roślin i odpowiednio przygotować ziemię.

Stanowisko uprawy truskawek

Najlepszy wzrost i owocowanie truskawek uzyskuje się na stanowiskach słonecznych (w cieniu słabiej kwitną i owocują, owoce nie są tak aromatyczne i słodkie) oraz glebach żyznych, zasobnych w próchnicę, dostatecznie przewiewnych, o uregulowanych stosunkach wodnych. Złe są gleby ciężkie, zlewne i podmokłe. Optymalne pH gleby dla truskawki wynosi od 5,5 do 6,2. Na glebach bardziej kwaśnych i zasadowych truskawki gorzej rosną i owocują.

Dobierając odpowiednie stanowisko uprawy dla truskawki, warto też zwrócić uwagę na rośliny rosnące obok. Nie powinno się uprawiać truskawek koło krzewów malin i jeżyn, a także grządek z ogórkami i warzywami kapustnymi, gdyż rośliny te niekorzystnie wpływają na wzrost truskawki. Warto natomiast sadzić obok truskawek (np. na obwodzie grządki z truskawkami) czosnek i cebulę, które pomagają chronić truskawki przed szarą pleśnią.

Co posadzić obok truskawek?
Pewne warzywa i zioła uprawiane współrzędnie z truskawkami sprawiają, że truskawki lepiej plonują i są rzadziej atakowane przez choroby. Inne z kolei poprawiają smak i aromat owoców truskawek. Zobacz co posadzić obok truskawek, aby te lepiej rosły i plonowały. Więcej...

Przygotowanie stanowiska pod uprawę truskawek
Jeżeli chcemy rozpocząć uprawę truskawek na działce wczesną wiosną, powinniśmy przygotować glebę już jesienią, poprzez przekopanie jej wraz z obornikiem. Przed posadzeniem truskawek glebę należy również bardzo dokładnie oczyścić z chwastów, gdyż potem zwalczanie chwastów w truskawkach już rosnących będzie bardzo trudne (wymaga pracochłonnego ręcznego pielenia truskawek).

Sadzenie truskawek

Do sadzenia wybieramy sadzonki o silnym systemie korzeniowym, (bez zielonej pleśni lub czarnych plam na korzeniach) na stanowisko słoneczne. Sadzonki truskawek nadziałce należy sadzić tak, aby nie zasypywać nasady liści z nowymi pąkami, w rozstawie pomiędzy sadzonkami 40-50 cm i między rzędami 70 cm. Ziemię wokół sadzonek należy uklepać i podlać, a także wyściółkować słomą lub folią.

• Kiedy sadzić truskawki?
• Jak sadzić truskawki na agrowłókninie?
• Uprawa warzyw na słomie. Grządki z kostek słomy pod pomidory, ogórki i truskawki

Pielęgnacja truskawek

Późną wiosną dojrzałe owoce truskawek należy zbierać codziennie, gdyż te, które przejrzeją mają tendencje do gnicia. Latem, gdy z roślin macierzystych wyrosną rozłogi należy je usunąć tuż przy nasadzie liści. Późną jesienią zabezpieczamy rośliny przed mrozem ściółkując je słomą bez chwastów. Wiosną następnego roku wykonujemy nawożenie truskawek wieloskładnikowym nawozem, najlepiej płynnym.

Uprawa truskawek w doniczkach

Osoby dysponujące niewielką powierzchnią działki lub np. balkonem czy tarasem, mogą uprawiać truskawkę w pojemnikach. Do takiej uprawy najlepsze są odmiany powtarzające owocowanie, a także wytwarzające dużo rozłogów - nadające się do prowadzenia przy podporach. Obecnie hitem upraw balkonowych stają się truskawki pnące, owocujące od lipca aż do późnej jesieni.

Wymagania uprawowe co do nasłonecznienia stanowiska i pH gleby są podobne jak w przypadku uprawy w gruncie. Podłożem dobrym do uprawy w pojemnikach jest substrat torfowy, do którego na początku sezonu dodaje się nawóz wieloskładnikowy o spowolnionym działaniu (lub przez cały sezon podlewa się nawozem płynnym).

• Truskawki na balkonie - odmiany, uprawa, kiedy sadzić

Rozmnażanie truskawek

Rośliny macierzyste wszystkich odmian truskawek i poziomek tworzą rozłogi długości 30 do 60 cm, na których powstają okazy potomne. Gdy długość rozłogów osiągnie 40 cm można wybrać najsilniejsze rośliny potomne i przymocować je do ziemi klamerkami z drutu, w odległości około 15-20 cm od rośliny macierzystej, a następnie obsypać ziemią na wysokość 1 cm. Po ukorzenieniu (po 4-6 tygodniach) można je odłączyć od rośliny - matki.

Przeczytaj również:

• Truskawki po zbiorach - pielęgnacja, nawożenie, opryski
• Choroby i szkodniki truskawek - objawy, zdjęcia, zwalczanie
• Pielęgnacja truskawek wiosną - odchwaszczanie, nawożenie, opryski

Opracowano na podstawie:
1. C. Brickell, Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, MUZA SA, Warszawa 1994, s. 408 - 410;
2. Mój Ogród, Delta W-Z, Warszawa 1993, s. 412 - 414;
3. K. Król, Nietypowe truskawki, Działkowiec, Nr 5/2005, s. 45;
4. M. Grabowski, Jak zapobiegać gniciu truskawek, Działkowiec, Nr 5/2005, s. 46.