Choroby i szkodniki kwiatów ogrodowych

Choroby i szkodniki kwiatów ogrodowych pojawiają się w ogrodzie co roku i sieją spustoszenie na naszych rabatach. Ich występowanie można jednak ograniczyć, a jeśli już się pojawią, skutecznie sobie z nimi poradzić. Przedstawiamy najczęściej występujące choroby i szkodniki kwiatów ogrodowych jednorocznych i dwuletnich oraz sprawdzone metody ich zwalczania.

Choroby i szkodniki kwiatów ogrodowych - mszyca

Skąd się biorą choroby i szkodniki kwiatów ogrodowych?

Szkodniki to zwierzęta, które uszkadzają rośliny. Największą grupę szkodników stanowią owady. Szkodniki kwiatów ogrodowych uszkadzają organy roślin lub prowadzą do zniszczenia całej rośliny, min. poprzez wysysanie soków, zjadanie liści, czy drążenie tuneli w pędach, korzeniach i owocach. Występują również szkodniki pośrednie, które przenoszą choroby wirusowe lub grzybowe. Szkodniki takie nazywa się wektorami.

Choroby kwiatów ogrodowych powodowane są przez czynniki chorobotwórcze, takie jak grzyby, bakterie i wirusy. Wśród roślin ogrodowych najczęściej występują choroby grzybowe. Typowymi objawami chorób są przebarwienia, zniekształcenia i więdnięcie roślin. Wśród chorób kwiatów ogrodowych, można wyróżnić również choroby fizjologiczne, których przyczyną są czynniki nieinfekcyjne, takie jak niedobory makro- i mikroelementów, czy niekorzystne warunki uprawy.

Zwalczanie chorób i szkodników kwiatów ogrodowych

Aby ustrzec się chorób kwiatów w naszym ogrodzie, warto stosować działania zapobiegawcze, polegające min. na zakupie tylko zdrowych roślin ze sprawdzonych źródeł oraz zapewnieniu roślinom odpowiednich warunków uprawy. Metody walki z chorobami i szkodnikami kwiatów ogrodowych można podzielić na metody ekologiczne i chemiczne.

Metody ekologiczne walki ze szkodnikami i chorobami są bezpieczne dla środowiska, działają krótkotrwale i tylko na szkodniki i czynniki chorobotwórcze. Są to najczęściej preparaty pochodzenia roślinnego, pułapki na owady oraz metody walki biologicznej, polegające na wprowadzeniu naturalnych wrogów czynnika chorobotwórczego lub szkodnika. I tak np. naturalnym wrogiem mszyc jest pasożyt larw pluskwiaków Aphidolotes aphidimyza.

Jeżeli naturalne metody okazują się nieskuteczne lub niewystarczające, można stosować metody chemiczne zwalczania chrorób i szkodników, polegające na stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin bezpośrednio na rośliny lub doglebowo. Do środków chemicznych zalicza się pestycydy oraz fungicydy. Środków chemicznych nie wolno nadużywać ze względu na ich fitotoksyczność, czyli niekorzystny wpływ na rośliny. Aby ustrzec się efektów ubocznych walki chemicznej, nie należy opryskiwać środkami chemicznymi roślin intensywnie nasłonecznionych, o przesuszonych korzeniach, czy znajdujących się w bardzo wysokich lub niskich temperaturach.

Uwaga!
Do niedawna powszechnie stosowaną praktyką było palenie resztek roślinnych porażonych przez choroby lub szkodniki, co miało zapobiec rozprzestrzenianiu się patogenów. Jednak zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami palenie liści i gałęzi, nawet jeśli pochodzą z roślin chorych, jest zabronione. Z ogrodów i działek powinniśmy się ich pozbywać zgodnie z zasadami segregacji i oddawania odpadów, obowiązującymi w naszej gminie. Wycięte gałęzie i usunięte liście to tzw. odpady zielone.

Choroby kwiatów ogrodowych

Fuzarioza - powodowana przez grzyb Rhizoctonia solani. Jej objawy to brązowe, wodniste plamy pojawiające się przy podstawie pędu lub na liściach stykających się z podłożem. Rośliny obumierają, na powierzchni obumarłych tkanek oraz podłoża wystepuje jasnobrązowa grzybnia. Najczęściej atakuje: begonie, gazanie, lobelie, lwie paszcze, niecierpki. Zwalczanie niechemiczne poprzez użycie biopreparatów Bioczos oraz Biosept Active. Biopreparaty należy stosować naprzemiennie z fungicydami. Chore rośliny usuwać z nasadzeń. Zwalczanie chemiczne środkami Rovlal Flo 255 SC (0,2%) i Sarfun 500 SC (0,1%). Rośliny podlać jednym z preparatów, stosując 2 do 4 litrów cieczy na m².

Mączniak prawdziwy - na młodych liściach i pędach pojawia się biały, mączysty nalot grzybni. Atakuje różne rośliny kwitnące, w tym: astry, floksy, niecierpki, lobelie, lwie paszcze. Rośliny należy podlewać bezpośrednio do podłoża, tak aby ich nie zwilżać, na chore rośliny stosować biopreparaty (BioPlatt 25 EC, Biochikol 020 PC, Bioczos BR, Biosept 33 SL naprzemiennie z fungicydami Bajleton 5 WP, Baymat AE, Topsin M 500 SC. Rośliny opryskiwać 2-3 krotnie co 10 dni.

Mączniak rzekomy - choroba powodowana przez grzyby Bremia sp., Peronospora sp.. Objawia się poprzez owalne, chlorotyczne lub żółte plamy (przechodzące w barwę czerwonobrązową) i nalot grzybiczy na dolnej części liści. Zaatakowane liście z czasem obumierają. Choroba często spotykana na takich roślinach jak: bratek ogrodowy, floks, groszek pachnący, lewkonia, lwia paszcza. Aby zwalczyć mączniaka nie należy zwilżać roślin podczas podlewania, na noc rośliny nie mogą pozostać w stanie zwilżenia. Biopreparat (Biochikol 020 PC) stosować przemiennie z fungicydami Dithane M-45 80 WP, Previcur 607 SL. Rośliny opryskiwać 2-3 krotnie co 7 do 10 dni, środki stosować naprzemiennie.

Mączniak prawdziwy i rzekomy - zwalczanie
Wśród chorób, jakie zagrażają roślinom w naszych ogrodach i domach, są takie, które atakują tylko wybraną grupę roślin, ale też i takie, które są bardzo uniwersalne - atakują rośliny wszelkiego rodzaju, bez względu na to, czy rosną w sadzie, warzywniaku, ogrodzie ozdobnym czy na tarasie lub w mieszkaniu. Do tej drugiej grupy chorób niewątpliwie można zaliczyć mączniaka. Oto jak go rozpoznać i skutecznie zwalczać. Więcej...

Plamistość liści - objawia się poprzez wodniste, okrągłe lub owalne plamy barwy brązowej. Chore liście zamierają. Atakuje astry, bratki, begonie, floksy, groszek, szałwie, werbeny. Należy usuwać i porażone liście lub nawet całe rośliny. Stosować biopreparaty (Biochikol 020 PC, Bioczos BR, Biosept 33 SL) na zmianę z fungicydami: Bayleto 5 WP, Baymat AE, Dithane M-45, Topsin M 500 SC. Rośliny opryskiwać 2 do 3 razy co 10 dni.

Rdza - choroba powodowana przez grzyby Puccinia spp., Uromyces spp.). Atakuje latem, na liściach pojawiają sie liczne, okrągłe plamy barwy żółtej. Po spodniej stronie liści pojawiają się pomarańczowe bądź brązowe skupienia zarodnikowania grzyba. Porażone liście obumierają. Atakuje takie rośliny jak: bratki, goździki, lwie paszcze, malwa ogrodowa, stokrotki. Pomaga lepsze wietrzenie i większe odstępy między roślinami. Silnie porażone rośliny należy usunąć, na pozostałe stosować biopreparaty takie jak Biosept 33 SL, Bioczos BR. Stosować naprzemiennie z fungicydami: Bayleton, Baymat, Discus, Dithane. Rośliny opryskiwać 2-3 krotnie co 14 dni.

Szara pleśń - powoduje ją grzyb Botrytis cinerea. Objawia się najczęściej w okresie wiosny lub jesieni, kiedy to na nadziemnych częściach rośliny widoczne są wodniste, brązowe, szybko powiększające się plamy. Części roślin lub całe rośliny obumierają. Poraża wiele różnych roślin, min. aksamitki, astry, begonie, bratki, goździki, lobelie, malwy, niecierpki i inne. Aby zapobiec rośliny podlewać bezpośrednio do podłoża i zapewnić dobrą wentylację roślin. Po zauważeniu objawów stosować biopreparaty: Biochikol, Biosept lub fiungicydami: Euparen, Kaptan, Rovral Flo. Jeżeli jest to konieczne, zabieg powtórzyć.

Szara pleśń - objawy, zwalczanie naturalne, opryski
Szara pleśń to jedna z najczęściej występujących chorób grzybowych roślin. W ogrodzie szara pleśń bardzo szybko się rozprzestrzenia. Dlatego warto wiedzieć jak wygląda zwalczanie szarej pleśni i co robić gdy zobaczymy pierwsze objawy szarej pleśni na naszych roślinach. Poznaj najlepsze naturalne metody zapobiegania tej chorobie roślin oraz dowiedz się jakie opryski przeciw szarej pleśni są najskuteczniejsze. Więcej...

Wirozy - choroba powodowana przez wirusy przemieszczające się wraz z sokami zainfekowanych roślin, mogą być przenoszone przez szkodniki, na narzędziach ogrodniczych, a nawet przez nasiona. Kwiaty są drobne i zniekształcone, na płatkach występują smugowaate lub pstre przebarwienia, żółtawe przebarwienia na liściach. Na wirozy często zapada groszek pachnący i wiele innych roślin kwitnących, również rośliny cebulowe. Aby zapobiec należy kupować rośliny zdrowe i zwalczać czynniki mogące przenosić wirusy. Chore rośliny należy usuwać. Nie jest możliwe zwalczanie chemiczne.

Zgnilizna korzeni fiołka - choroba powodowana przez grzyby występujące w glebie, głównie w miejscach, w których fiołki i bratki uprawiane są od wielu lat. Płatki i liście chorych roślin przebarwiają się i zwijają, system korzeniowy zbyt luźno trzyma się ziemi. Atakuje bratki i fiołki. Zainfekowane rośliny jak najszybciej wykopać i usunąć, wrażliwe gatunki warto co roku uprawiać w innym miejscu.

Szkodniki kwiatów ogrodowych

Najczęściej spotykane szkodniki kwiatów ogrodowych to mszyce. Są uciążliwe ale do dyspozycji mamy coraz większą gamę środków do zwalczania mszyc, w tym preparaty naturalne, bezpieczne w stosowaniu. Uciążliwe mogą być także inne szkodniki.

Kapturnica nawłociówka - objawem żerowania tego szkodnika są duże, nieregularne dziury wygryzione w liściach, pąkach i płatkach. Kapturnica często atakuje astry chińskie. Aby zapobiec jej namnażaniu się trzeba zbierać z roślin gąsienice i niszczyć. Po stwierdzeniu uszkodzeń można również rośliny spryskać preparatem kontaktowym, np. Spruzit 04 EC.

Mszyca brzoskwiniowa - liście są odbarwione i skręcone, pojawia się na nich lepka wydzielina, wzrost rośliny zostaje zahamowany. Atakuje goździki chińskie i goździki brodate. Po wykryciu mszyc rośliny spryskiwać silnym strumieniem wody. Można również opryskać preparatem mszycobójczym, np. Target Agricolle lub mydłem potasowym o zapachu czosnku.

Mszyca burakowa - kwiaty są zniekształcone, liście lepkie, żółkną. Na roślinach widoczne skupiska czarnych, bezskrzydłych owadów. Najczęście szkodnik ten atakuje nasturcję majową i szałwię błyszczącą. Rośliny spryskać silnym strumieniem wody, mydłem potasowym o zapachu czosnku lub środkiem Agricolle.

Mszyca kapuściana - skręcone i odbarwione liście, zahamowanie wzrostu roślin, głównie lewkonii letniej. Uszkodzone rośliny usuwać i niszczyć. Po zauważeniu pierwszych uszkodzeń opryskać preparatem układowym, np. Confidor 200 SL. Zamiast środka chemicznego można stosować w/w Target Agricolle i mydło potasowe ogrodnicze.

3 ekologiczne opryski na mszyce. Proste przepisy na zwalczanie mszyc bez chemii!
Mszyce, żerujące na wierzchołkach pędów, liściach i pąkach, czynią wielkie szkody na roślinach. Konieczność ciągłej walki z tymi szkodnikami, zmusza nas do poszukiwania skutecznych sposobów zwalczania mszyc bez użycia szkodliwych dla środowiska środków chemicznych. Oto 3 ekologiczne opryski na mszyce, dzięki którym szybko pozbędziesz się tych szkodników z ogrodu. Poznaj najlepsze przepisy na zwalczanie mszyc bez chemii! Więcej...

Porazik kocankowy - liście wierzchołkowe zmieniają barwę na fioletowoczerwoną, marszczą się i skręcają. Atakuje astry chińskie. Uszkodzone rośliny usuwać i niszczyć. Po zauważeniu pierwszych objawów można opryskać preparatem układowym, np. Provado Plus AE.

Roztocz cyklamenowiec - szkodnik żeruje na kwiatach i wierzchołkach wzrostu pędów. Rośliny słabo kwitną, a na skarłowaciałych łodygach pojawiają się brązowe blizny. Atakuje różne gatunki astrów. Pomaga usuwanie chorych roślin i zastępowanie ich bardziej odpornymi astrami jednorocznymi. W uprawie amatorskiej nie zwalcza się chemicznie.

Skorki - żółtowawobrązowe owady żerujące nocą. Latem objadają płatki kwiatów i młode liście. Atakują złocienie, dalie, również byliny i krzewy. Aby pozbyć się skorków między roślinami umieszcza się odwrócone doniczki wypełnione sianem, nasadzone na patyki. W ciągu dnia skorki będą szukały w nich schronienia. Zawartość doniczek zniszczyć.

Wciornastki - rośliny są atakowane przez różne gatunki wciorniastków - brązowoczarnych owadów o wąskim ciele długości do 2 mm, których rozwojowi sprzyja gorąca i sucha pogoda. Na płatkach kwiatów pojawiają się białe cętki i przebarwienia, z czasem coraz bardziej rozległe. W przypadku silnego porażenia pąki kwiatowe nie otwierają się, na liściach widoczne przebarwienia barwy srebrzysto-białej. Poza roślinami jednorocznymi wciornastki atakują również byliny, rośliny cebulowe, sadownicze i inne. Pojawieniu się wciornastków zapobiegamy poprzez regularne podlewanie roślin i zapobieganie przegrzewaniu szklarni poprzez wietrzenie i cieniowanie. Po wystąpieniu objawów rośliny opryskać odpowiednimi środkami, np. naturalny preparat Agrocover, Karate Zeon 050 CS, Spintor 240 SC.

Przeczytaj również:

Jak pozbyć się ślimaków z ogrodu? Sprawdzony sposób!
Ślimaki potrafią być utrapieniem w każdym ogrodzie, a ich licznemu występowaniu sprzyja wilgotna pogoda. Lubują się w liściach wielu roślin, pozostawiając na nich śluzowate ślady i wygryzione dziury. Przy bardzo licznej inwazji ślimaków w ogrodzie, mogą nawet powodować gołożer, zjadając niemal całe liście roślin. Na szczęście do dyspozycji mamy nowy, naturalny i bezpieczny dla środowiska, a przy tym bardzo skuteczny sposób aby pozbyć się ślimaków. Więcej...

Jak pozbyć się mszyc z kwiatów doniczkowych?
Kolonie mszyc, obsiadające kwiaty doniczkowe i pokrywające ich liście lepką wydzieliną, to przykry widok dla miłośnika roślin. Na szczęście istnieją proste sposoby aby pozbyć się mszyc z kwiatów doniczkowych, dzięki którym szkodniki te szybko znikną i przez długi czas nie powrócą. Oto 3 skuteczne metody na pozbycie się mszyc, możliwe do zastosowania w warunkach domowej uprawy roślin. Więcej...

Turkuć podjadek - jak wygląda, zwalczanie, jak złapać
Turkuć podjadek jest dużym owadem drążącym pod ziemią tunele. W czasie tej czynności uszkadza korzenie roślin, powodując ich więdnięcie i zamieranie. Szkodliwe są też larwy turkucia podjadka, żywiące się pokarmem roślinnym. Zobacz opis i zdjęcia jak wygląda turkuć podjadek, co łączy go z kretem i poznaj najlepsze metody na zwalczanie turkucia podjadka w ogrodzie. Więcej...

Tekst napisany na podstawie Działkowiec - kwiaty jednoroczne i dwuletnie, nr 2/2003, s. 50 - 51, oraz Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 560 - 561. Fot. pixabay