Werbena - uprawa i pielęgnacja

Werbena jest rośliną cenioną za swe walory dekoracyjne, głównie piękne kwiaty. Werbeny idealnie nadają się na rabaty kwiatowe, ale także doskonale czują się w pojemnikach na balkonach i tarasach. Szeroki wachlarz zastosowań sprawił, że werbeny to dzisiaj niezwykle popularne rośliny, dlatego warto zapoznać się bliżej z ich wymaganiami i licznymi gatunkami oraz odmianami.

Werbena jest ceniona za piękno jej kwiatów
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Werbena należy do rodziny Verbenaceae - werbenowate. W Polsce naturalnie występuje tylko jeden gatunek werbeny - werbena pospolita (Verbena officinalis), natomiast w uprawie występuje znacznie większe zróżnicowanie gatunkowe. W naszym kraju werbena jest jedną z popularniejszych roślin najczęściej sadzonych w pojemnikach na tarasach czy balkonach. Werbena zwisająca z pojemników jest naprawdę częstym widokiem w przeróżnych kompozycjach, w których świetnie nadaje się na dodatek lub główną roślinę kompozycji.

Werbena - wymagania i uprawa

Werbena najlepiej się czuje na glebach próchnicznych, żyznych i przepuszczalnych, w miejscach słonecznych. Gdy gleba jest piaszczysta i jałowa nie nadaje się do uprawy werbeny.

Nasiona tej rośliny należy wysiewać w lutym lub na początku marca w szklarni. Następnie pikuje się wykiełkowane rośliny do palet wielodoniczkowych i po 2-3 tygodniach przycina się im wierzchołki pędów aby pobudzić rozkrzewianie się rośliny. W domu rozsadę kwiatów możemy przygotować ustawiając skrzyneczki z wysianymi nasionami werbeny na parapecie okiennym, tak aby miały jak najwięcej światła.

Z kwiatów werbeny można tworzyć przepiękne kobierce
Fot. pixabay

Sadzenie werbeny na miejsce stałe odbywa się w drugiej połowie maja, gdy temperatura ustabilizuje się na wyższym poziomie i minie ryzyko przymrozków. W tym okresie można też kupić gotowe sadzonki werbeny w kwiaciarniach i sklepach ogrodniczych. Rozstawa sadzenia to 20x30 cm.

Warto wiedzieć, że gdy lato jest zimne i deszczowe werbeny łatwo zamierają. Wymagają (zwłaszcza podczas suszy) regularnego podlewania, dzięki czemu będą długi czas kwitnąć.

Pielęgnacja werbeny nie wymaga za dużo wysiłku, jeżeli tylko będziemy jej dostarczać regularnie wodę i nie dopuścimy do przesuszenia podłoża, a także wystawimy ją w słonecznym i ciepłym miejscu, które jest najlepsze dla tych roślin.

Uwaga!
Werbeny nie należy silnie nawozić azotem ponieważ zamiast kwiatów będzie wytwarzać dużo liści. Zalecany jest zatem nawóz do roślin kwitnących, który zawiera mniej azotu, a za to bogaty jest w fosfor i potas, które sprzyjają obfitemu kwitnieniu werbeny.

Werbena - zastosowanie

Wysokie odmiany werbeny nadają się na kwiat cięty oraz na kwietniki, natomiast niskie werbeny sadzi się na skalniakach i w pojemnikach. Do pojemników i donic najbardziej nadaje się werbena zwisająca. Werbeny świetnie nadają się do wypełniania luk na przedzie rabaty czy utworzenia obrzeża kamiennej ścieżki, a także do obsadzania donic i skrzynek balkonowych.

Werbena w doniczce
Fot. Renia, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Poza ozdobnymi walorami werben, warto też docenić właściwości lecznicze werbeny pospolitej (omawiamy je dokładniej poniżej, przy opisie tego gatunku), a także wspaniały smak werbeny cytrynowej (Verbena triphylla), która jest wykorzystywana jako przyprawa kuchenna.

Kwiaty balkonowe zwisające
Kwiaty balkonowe zwisające, kwitnące przez całe lato, dodają naszym balkonom i tarasom szczególnego uroku. Mogą zwisać z balustrad oraz doniczek wiszących, z których ich pędy swobodnie opadają. Rośliny te zazwyczaj szybko się rozrastają i obficie kwitną, o ile zapewnimy im odpowiednie warunki uprawy. Zobacz jak dbać o kwiaty balkonowe zwisające oraz poznaj najpopularniejsze gatunki z tej grupy roślin. Więcej...

Gatunki i odmiany werbeny

Wyróżniamy kilka gatunków werben stosowanych w naszym kraju. Naturalnie zaś występuje u nas tylko jeden gatunek werbeny - werbena pospolita.

Werbena pospolita Verbena officinalis
Występuje na całym niżu i pogórzu. Osiąga wysokość ok 70 cm. Wszystkie łodygi ma wzniesione. Liście szerokie, te które są najniżej na łodydze są całe, natomiast na średniej wysokości można zaobserwować tylko 3-klapowane, natomiast liście najwyżej na łodydze są całkowicie siedzące, lekko powcinane. Kwiaty werbeny pospolitej są bardzo drobne, w kolorze bladego różu.

Drobne kwiaty werbeny pospolitej
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Werbena pospolita uprawiana jest głównie dla właściwości zdrowotnych i działania leczniczego ale bywa też wykorzystywana w celach ozdobnych. Surowcem leczniczym jest ziele werbeny pospolitej, które może być wykorzystywane jako środek rozgrzewający, napotny, przeciwzapalny, wykrztuśny i przeciwgorączkowy. Cenione jest także antywirusowe, przeciwgrzybicze i antybakteryjne działanie ziela werbeny pospolitej. Z werbeny można zaparzać herbatę o działaniu uspokajającym, odprężającym i relaksującym.

Szczególnie piękne są odmiany werbeny o kwiatach dwubarwnych

Werbena kanadyjska Verbena canadensis
Naturalnie występuje w Ameryce Północnej gdzie jest byliną. Nie jest to wysoka roślina, maksymalnie dorasta do 40 cm. Posiada silnie rozkrzewione łodygi, obficie ulistnione. Liście tego gatunku są niezwykle dekoracyjne, pierzasto-wrębne, żywo-zielone. Posiada też piękne kwiaty, amarantowe, zebrane w szczytowe kłosy, kwitnie od połowy czerwca aż do jesieni.

Werbena kanadyjska jest dostępna w kilku ciekawych odmianach. 'Perfecta' jest to najbardziej popularna odmiana, o wysokości 20-25 cm i różowo-fioletowych kwiatach. 'Toronto' to odmiana charakteryzująca się bardzo długim i bujnym kwitnieniem, kwiaty mają kolor amarantowy.

Werbena kanadyjska ma takie same wymagania jak werbena ogrodowa. Ten gatunek werbeny nadaje się na kwietniki, obwódki rabatowe i do ogrodów skalnych. Szczególnie pięknie wygląda w zestawieniu z roślinami o srebrzystym ulistnieniu, jak np. czyściec.

Werbena w sklepie ogrodniczym
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Werbena ogrodowa Verbena hybrida
Wszystkie odmiany zebrane pod nazwą werbena ogrodowa pochodzą od krzyżówek kilku gatunków werben (stąd łaciński człon - hybrida). Te gatunki to głównie Verbena peruviana, Verbena incisa, Verbena platensis. Wszystkie te gatunki to rośliny wieloletnie, o silnych i rozkrzewionych łodygach, pięknie kwitnące. Kwitną od końca czerwca do września, czyli przez całe lato.

W zależności od wysokości odmiany werbeny ogrodowej podzielono na 3 grupy:

1. Grandiflora - odmiany majwyższe, o wysokości 50 cm
2. Compacta - o wysokości ok. 30 cm
3. Compacta Nana - najniższe, o wysokości do 15 cm

Najbardziej wartościowe odmiany werbeny ogrodowej w Polsce należą do grupy drugiej, czyli Compacta, są to przede wszystkim: 'Janina' i 'Magda' o kwiatach amarantowych, 'Wiesia' o kolorze wrzosowym. Z zagranicznych werben w grupie Compacta warto wymienić: 'Obsession', 'Novalis', 'Romeo' i 'Quartz. Bardzo ciekawą odmianą jest werbena ogrodowa 'Peaches and Creams' grupy Grandiflora, która tworzy latem piękne poduchy ząbkowanych liści, o pomarańczowo-różowych kwiatach, które wraz z rozwojem stają się morelowe a potem kremowo-żółte.

Webena patagońska (Verbena bonariensis)
Jest rośliną dorastającą do 1,5 m wysokości i około 50 cm szerokości. Liście werbeny patagońskiej wyrastają u nasady pędów, mają kształt eliptyczny, barwę ciemnozieloną, na brzegach są ząbkowane. Na szczytach sztywnych pędów tej rośliny pojawiają się drobne lawendowe kwiaty zebrane w kulistych kwiatostanach. Kwitnienie trwa od połowy lata aż do pierwszych jesiennych przymrozków. Webena patagońska nie jest w stanie przetrwać spadków temperatury poniżej 0°C, dlatego w naszym klimacie jest uprawiana jako jednoroczna. Łatwo się rozsiewa i często wiosną w ogrodach pokazują się samosiewy.

Werbena żyłkowana Verbena rigida
Wysokość tych werben dochodzi do 30-40 cm. Łodygi są wzniesione, rozgałęzione, w górnej części słabo ulistnione. Kwiaty posiada małe, niebiesko-liliowe. Cała roślina jest pokryta szorstkimi, krótkimi włoskami. Wymagania tego gatunku są takie same jak wszystkich werben.

Uwaga! Aby uzyskać efektowne niebieskie kobierce trzeba sadzić gęsto, w odstępach 25x20cm.

Werbena żyłkowana jest bardzo tolerancyjna na niesprzyjające warunki środowiskowe. Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza więc idealnie nadaje się na kwietniki miejskie.

Przeczytaj również:

Surfinia - odmiany, pielęgnacja, choroby
Surfinia to niezwykle piękna roślina jednoroczna, charakteryzująca się bujnym kwitnieniem. Szczególnie dobrze surfinie wyglądają w pojemnikach podwieszanych pod zadaszeniem balkonów i tarasów lub przy balustradach, z których dumnie zwisają pędy surfinii obsypane kwiatami. Warto dowiedzieć się jak powinna wyglądać pielęgnacja surfinii, aby zapewnić sobie piękne i długie kwitnienie tych roślin, aż do pierwszych przymrozków. Więcej...

Fuksja - uprawa, pielęgnacja, zimowanie
Fuksja ogrodowa to piękna roślina ozdobna, ceniona za wspaniałe kwiaty. Można ją uprawiać w gruncie, jak i w pojemnikach na tarasach lub balkonach. Jak prawidłowo uprawiać fuksję, aby co roku kwitła? Na czym polega rozmnażanie fuksji i jak prawidłowo przezimować fuksję do następnej wiosny? Oto sekrety uprawy fuksji i najlepsze odmiany fuksji do uprawy na balkonie i w ogrodzie. Więcej...

Sundaville - uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie, zimowanie
Sundaville to modna i niezwykle atrakcyjna roślina balkonowo-tarasowa. Jej największą zaletą jest długie i obfite kwitnienie. Wadą zaś brak mrozoodporności. Dowiedz się więcej o uprawie, pielęgnacji i rozmnażaniu tego pnącza. Przekonaj się jak pięknie Sundaville może wyglądać na twoim tarasie lub balkonie. Oto sekrety uprawy Sundaville. Więcej...

Opracowano na podstawie: Joanna Krause, Anna Lisiecka, Stanisława Szczepaniak, Ozdobne rośliny jednoroczne i dwuletnie, Wydawnictwo UP im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2004, s. 74 i 77.