Lobelia - odmiany, uprawa, rozmnażanie
Lobelia (Lobelia), inaczej stroiczka, to rodzaj obejmujący około 400 gatunków roślin jednorocznych, bylin oraz krzewów. Uprawa lobelii jest stosunkowo łatwa, a obficie kwitnące i zachwycające kolorami rośliny, stanowią doskonałą ozdobę ogrodów, tarasów i balkonów. Poznaj najpopularniejsze gatunki i odmiany lobelii oraz dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić, aby lobelia zdrowo rosła i bujnie kwitła. Podpowiadamy też sposoby na rozmnażanie lobelii we własnym zakresie.
Lobelia - Lobelia
Fot. depositphotos
Lobelia - charakterystyka i zastosowanie
Lobelie należą do rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae) i królują w ogrodach i na balkonach w całym kraju. Pochodzą z obszarów o klimacie umiarkowanym i subtropikalnym i ze względu na różnorodność form są niezwykle popularne.
W stanie naturalnym w naszym kraju występuje wyłącznie lobelia jeziorna (Lobelia dortmanna), natomiast najpopularniejsze gatunki uprawowe to: lobelia przylądkowa (Lobelia erinus), lobelia wielka (L. siphilitica), lobelia szkarłatna (L. cardinalis) i lobelia lśniąca (L. fulgens). Ze względu na pokrój roślin stosuje się także podział na lobelię wzniesioną, lobelię zwisającą i lobelię karłowatą.
Lobelie sadzone są najczęściej jako rośliny na obwódki oraz w grupach roślin jednorocznych. Są także jednymi z najpopularniejszych roślin hodowanych w pojemnikach. W towarzystwie popularnych gatunków balkonowych, takich jak: pelargonie, werbena, bakopa czy petunia, tworzą fantastyczne barwne kaskady. Lobelie wieloletnie dobrze komponują się z innymi bylinami, zwłaszcza o jaśniejszych barwach, takimi jak: rudbekia, pysznogłówka, złocień czy liliowce.
Lobelia - gatunki i odmiany
Ze względu na ciekawe odmiany i różnorodność form, niektóre z gatunków lobelii są często wybierane i sadzone w naszych ogrodach.
Lobelia przylądkowa (Lobelia erinus) - jest gatunkiem jednorocznym pochodzącym z Afryki Południowej. Osiąga wysokość do 30 cm, a jej delikatne łodygi porośnięte są drobnymi, błyszczącymi, lancetowatymi, zielonymi listkami. Na szczytach pędów, w czerwcu, pojawiają się drobne dzwonki kwiatów barwy białej, niebieskiej, różowej oraz czerwonej i utrzymują się aż do listopada. Tworzy gęste poduszki oraz kaskady pokryte obficie delikatnymi kwiatami.
Lobelia przylądkowa 'Sapphire'
Fot. depositphotos
Spośród wielu odmian lobelii przylądkowej, wymienić należy te o zwartym, kompaktowym pokroju - idealne na obwódki, silnie rosnące - dobre na rabaty, oraz o przewieszających się pędach - znakomite do uprawy w wiszących doniczkach. Warte uwagi są tu takie odmiany lobelii przylądkowej o kompaktowym pokroju jak: 'Crystal Palace' (ma ciemnoniebieskie kwiaty i ciemne brązowo-zielone liście), 'Blue Carpet' (o kwiatach niebieskich), 'Purple Star' (różowe kwiaty), 'Mrs Clibran' (iemnoniebieskie kwiaty z dużym białym oczkiem), 'Rosamund' (czerwone kwiaty z białymi oczkami), 'Rose Moon' (kwitnie na różowo), 'White Lady' (białe kwiaty), 'Lilac' (kwiaty biało-różowe), 'Mitternachtsblau' (kwitnie na fioletowo).
Odmiany lobelii przylądkowej o długich pędach, przeznaczone do uprawy w wiszących pojemnikach występują w seriach. Najpopularniejsze z nich to: Fountain, Cascade i Regatta. Mogą być jednokolorowe lub dwubarwne białe, niebieskie, liliowe i purpurowo-czerwone.
Najpopularniejsze są odmiany lobelii wielkiej o kwiatach niebieskich, np. 'Blue Star', 'Big Blue', 'Blue Peter' oraz o kwiatach białych, np. 'White Star', 'Alba', 'Albiflora'.
Lobelia szkarłatna (Lobelia cardinalis) - osiąga wysokość do 70 cm. Odznacza się dużymi, dzwonkowatymi kwiatami w intensywnych odcieniach czerwieni zebranymi w długie grono. Kwitnie od lipca do pierwszych przymrozków. Jej grube pędy są wniesione i pokryte lancetowatymi liśćmi. Dobrze sprawdza się sadzona na rabatach lub na terenach wilgotnych np. nad zbiornikami wodnymi. Nie jest w pełni mrozoodporna i wymaga osłonięcia na zimę lub przetrzymywania w pomieszczeniu o temperaturze powyżej 0°C.
Lobelia szkarłatna
Fot. Barnes, Dr. Thomas G, Domena Publiczna, wikidata.org
Ciekawe odmiany lobelii szkarłatnej to: 'Angel Song' (ma piękne kwiaty w kolorze łososiowym i kremowym), 'Blau' (kwiaty ciemnoniebieskie), 'Twilight Zone' (o kwiatach różowych), 'Alba' (odmiana o białych kwiatach), 'Ruby Slippers' (ma ciemno-szkarłatne kwiaty).
Lobelia lśniąca (Lobelia fulgens) - pochodzi z Meksyku, gdzie dorasta do 120 cm wysokości. Jej wzniesione łodygi są czerwonawe, a porastające je liście długie i lancetowate. Na szczytach pędów latem pojawiają się czerwone dzwonkowate kwiaty zebrane w długie, kłosowate kwiatostany. Roślina zakwita w lipcu, a kwiaty otrzymują się do pierwszych przymrozków.
Podobnie jak lobelia szkarłatna, lobelia lśniąca nie jest w pełni mrozoodporna i wymaga osłonięcia na zimę lub przetrzymywania w pomieszczeniu o temperaturze powyżej 0°C. Nadaje się na kwiat cięty i świetnie czuje się na wilgotnych stanowiskach nad zbiornikami wodnymi. Najciekawsze odmiany lobelii lśniącej to 'Quuen Victoria' (ma piękne szkarłatne kwiaty oraz purpurowe liście) i 'St. Elmos Fire' (dorastająca do 80 cm wysokości, ma szkarłatne kwiaty i bordowe liście).
Lobelia lśniąca 'Queen Victoria'
Fot. Wouter Hagens, Domena Publiczna, commons.wikimedia.org
Lobelia - uprawa
Lobelia preferuje stanowiska osłonięte, ciepłe i w zależności od gatunku słoneczne lub półcieniste, a nawet cieniste. Gleba dla lobelii musi być żyzna, próchnicza, przepuszczalna i wilgotna o lekko kwaśnym odczynie pH 5,5-6,5. Rośliny sadzi się w gruncie lub wystawia na zewnątrz (jeśli są hodowane w pojemnikach) po 15 maja, gdy znika już ryzyko przymrozków.
Lobelie są łatwe w uprawie, jednak wymagają sporo uwagi i pielęgnacji. Do właściwego rozwoju lobelii niezbędna jest odpowiednia wilgotność. Konieczne jest regularne podlewanie lobelii, zwłaszcza w gorące, upalne dni (te rosnące w pojemnikach na balkonach trzeba podlewać nawet dwukrotne w ciągu dnia). Sadząc lobelie w pojemnikach nie można zapomnieć o drenażu na dnie doniczki, ponieważ lobelie nie tolerują stojącej wody. Dlatego na dno doniczki, przed wsypaniem ziemi, warto dać około 5-centymetrową warstwę żwirku lub keramzytu ogrodniczego.
Ze względu na sporą masę zieloną oraz obfite kwitnienie, lobelie wymagają intensywnego nawożenia, które rozpoczynamy już w kwietniu i kontynuujemy przez cały okres wegetacji. Co 2 tygodnie zasilamy rośliny nawozem wieloskładnikowym, najlepiej takim do roślin kwitnących.
Lobelia okazała 'Fan Scarlet'
Fot. Kasik5, forum.PoradnikOgrodniczy.pl
Po pierwszym kwitnieniu dobrze jest przyciąć pędy lobelii nawet o 1/3 długości, aby pobudzić rośliny do rozkrzewienia oraz ponownego zakwitnięcia.
Lobelie bylinowe zasadniczo mogą zimować w gruncie, jednak w rejonach kraju o ostrzejszym klimacie trzeba je porządnie osłonić (okrywamy grubą warstwą kompostu, suchych liści, trocinami, korą ogrodową lub gałązkami iglaków) lub przenieść na zimę do chłodnego i jasnego pomieszczenia. Największą mrozoodpornością spośród gatunków uprawianych w Polsce wykazuje się lobelia wielka.
Lobelia - rozmnażanie
Lobelie uprawiane w naszych ogrodach i na balkonach możemy rozmnażać na 2 sposoby. Zarówno jednoroczne, jak i bylinowe gatunki, rozmnaża się z wysiewu nasion. Lobelie bylinowe (wieloletnie) można też rozmnażać przez podział kęp.
Rozmnażanie lobelii z nasion - nasiona lobelii wysiewa się w lutym lub marcu. Nasiona należy wysiać do skrzynki z drenażem i przepuszczalnym podłożem, po czym przykryć szkłem lub folią. Nasiona kiełkują w temperaturze 18-20°C po około 2 tygodniach. Skrzynkę należy często wietrzyć, żeby nie dopuścić do pojawienia się chorób grzybowych. Gdy siewki mają po 2-3 liście można już je przepikować kępkami do doniczek lub skrzynek. Rozsadę lobelii wysadza się na miejsce stałe w maju.
Rozmnażanie lobelii przez podział kępy - lobelie wieloletnie można rozmnażać przez podział kęp w terminie od kwietnia do czerwca. Dojrzałą kępę dzielimy na kilka części i najpierw sadzonki sadzimy do pojedynczych donic aby się lepiej ukorzeniły. Do gruntu wysadzamy nowe rośliny po 15 kwietnia.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. Sokołowska K. Lobelia jak błękitna chmura w Mój Piękny Ogród 4/2020, s. 48;
2. Marcinkowski J., Byliny ogrodowe, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2002, s. 300;
3. Mayer J., Rośliny balkonowe, Hachette Livre, Warszawa 2005, s. 100.
Przeczytaj również:
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące sprawią, że rabata kwiatowa będzie wypełniona barwnymi kwiatostanami niemal przez cały sezon od wiosny do jesieni. Oto nasze zestawienie - 20 najlepszych wieloletnich kwiatów ogrodowych o długim terminie kwitnienia, które ozdobią rabaty w Twoim ogrodzie od maja do października! Więcej...
Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
Łącząc ze sobą mało wymagające kwiaty jednoroczne i byliny, przy minimum pielęgnacji, możemy stworzyć pięknie i długo kwitnący ogród. Oto 10 łatwych w uprawie kwiatów ogrodowych, które sprawdzą się na każdej rabacie. Wystarczy je posiać lub posadzić i gotowe! Więcej...
Byliny wieloletnie długo kwitnące - całe lato i jesienią
Szukając roślin do ogrodu chcemy, by efekt dekoracyjny z ich zastosowaniem był jak najdłuższy, a rośliny nie wymagały wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Oto zestawienie 20 najciekawszych wieloletnich bylin kwitnących całe lato i jesienią! Więcej...
