Maciejka - kiedy siać, uprawa w ogrodzie i doniczce, z czym łączyć

Maciejka to niewymagająca roślina jednoroczna, chętnie uprawiana ze względu na piękny, intensywny zapach, którym potrafi wypełnić letni ogród. Niepozorne kwiaty maciejki w odcieniach różu i fioletu w ciągu dnia są zamknięte i otwierają się dopiero wieczorem, przyciągając nocne motyle. Może być wysiewana zarówno w gruncie jak i w donicach. Sprawdź jak wygląda uprawa maciejki, kiedy najlepiej siać maciejkę i z jakimi roślinami warto ją łączyć.

Maciejka - Matthiola longipetala
Fot. depositphotos

Maciejka - co to za kwiat

Na początek warto wyjaśnić kilka nieścisłości, które powstały wokół nazwy maciejka. Otóż nazwa ta jest powszechnie używana wobec:

• lewkonii długopłatkowej (Matthiola longipetala)
• oraz lewkonii dwurożnej (Matthiola bicornis), która jest podgatunkiem lewkonii długopłatkowej.

Bardzo często nazwy lewkonia długopłatkowa oraz lewkonia dwurożna (czasem też lewkonia dwuroga) używane są jako synonimy, gdyż rośliny te są niemal identyczne. Z tego względu w dalszej części artykułu nie będziemy ich rozróżniać i cały czas będziemy stosować po prostu nazwę maciejka.

Maciejka jest rośliną jednoroczną, która w naturze porasta rejony Afryki Północnej, Arabii Saudyjskiej i Grecji. Do rodzaju Matthiola należy wiele gatunków roślin jednorocznych, dwuletnich i bylin. Maciejka jest spokrewniona z popularną lewkonią letnią (Matthiola incana) o pełnych, różnobarwnych kwiatach. Obie te rośliny łączy przyjemny zapach, ale wyglądem znacząco się różnią.

Maciejka - Matthiola longipetala
Fot. depositphotos

Jak wygląda kwiat maciejka?

Maciejka dorasta do 30-50 cm wysokości. Kwitnie od czerwca do września. Czasem nawet do października ale tylko wtedy, gdy jesień jest łagodna.

Kwiaty maciejki mają po cztery płatki, różowo-fioletową barwę i zebrane są w luźne kwiatostany. Kwiaty otwierają się wieczorem i jeśli są posadzone w różnych miejscach, wypełniają ogród pięknym, intensywnym zapachem.

Rozgałęzione pędy maciejki w dolnej części mogą się płożyć. Szarozielone, lancetowate liście pokryte są kutnerem. Owocem jest wąska łuszczyna wypełniona drobnymi nasionami, posiadająca na szczycie dwa wyrostki przypominające rogi (stąd nazwa: lewkonia dwurożna).

Maciejka - właściwości i zastosowanie

Maciejka nie wyróżnia się zbyt atrakcyjnym wyglądem a jej kwiaty w dzień są zamknięte. Urzeka jednak swoim słodkawym ale nie mdłym zapachem i właśnie ze względu na niego jest tak chętnie uprawiana w ogrodach. Po zerwaniu kwiatów maciejki do wazonu zapach nie utrzymuje się długo - kwiaty będą pachniały i dobrze wyglądały zaledwie przez jeden wieczór.

Maciejka - Matthiola longipetala
Fot. depositphotos

Maciejkę najlepiej sadzić w miejscach, w których przebywa się wieczorami, gdy maciejka wydziela swój zapach. Sprawdzi się zarówno jako roślina rabatowa uprawiana w gruncie jak i roślina doniczkowa. Polecana jest do wysiewania przy tarasach, altanach, ławkach, hamakach i innych miejscach wypoczynku oraz pod oknami. Można ją także uprawiać w skrzynkach lub donicach ustawianych na parapetach i balkonach.

Maciejka - uprawa i wymagania

Maciejka najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub w lekkim półcieniu, w miejscu osłoniętym od wiatru. Im mniej słońca, tym kwitnienie mniej obfite. Preferuje glebę przepuszczalną, próchniczą, piaszczysto-gliniastą i umiarkowanie wilgotną. Warto ją spulchniać nie uszkadzając przy tym korzeni oraz usuwać chwasty rosnące blisko maciejki.

Aby maciejka bujnie kwitła wymaga regularnego podlewania, szczególnie w czasie suszy. Strumienia wody lepiej nie kierować na pędy, które mogłyby się połamać. Roślina ta nie lubi też zalewania korzeni.

Maciejka - Matthiola longipetala
Fot. depositphotos

Maciejka - kiedy siać

Nasiona maciejki wysiewa się od połowy kwietnia wprost do gruntu lub do pojemników, na głębokości do 1 cm, w rzędach co 20-30 cm lub rzutowo w odległościach co około 10 cm. Po wysiewie nasiona podlewamy. Jeśli siewki wzejdą zbyt gęsto, powinno się je przerwać, zostawiając najsilniejsze. Maciejka nie lubi przesadzania, dlatego lepiej od razu wybrać dla niej miejsce docelowe lub ewentualnie przenieść małe siewki z większą bryłką ziemi, tak, by nie uszkodzić ich korzeni.

Warto wiedzieć!
Aby przez całe lato cieszyć się zapachem maciejki, warto kupić kilka opakowań nasion i wysiewać je od kwietnia w odstępach co 2-3 tygodnie. Gdy część roślin przekwitnie, następne będą rozpoczynały kwitnienie.

Maciejka jest rośliną jednoroczną, więc trzeba wysiewać ją co roku. Często zdarza się jednak, że wysiewa się sama i dzięki temu w następnym roku zakwita wcześniej, o ile młode siewki nie zostaną wyplewione przy wiosennych porządkach w ogrodzie.

Maciejka - uprawa w ogrodzie

Maciejka nie ma dużych wymagań. Na żyznej glebie dodatkowe nawożenie nie jest konieczne. Przygotowując stanowisko na wiosnę, warto wzbogacić je kompostem. Gdy maciejka rośnie na słabszej ziemi, można używać nawóz do roślin kwitnących.

Maciejka - Matthiola longipetala
Fot. depositphotos

W niesprzyjających warunkach roślina może być porażana przez szarą pleśń lub mączniaka prawdziwego. Po zauważeniu objawów do oprysku można użyć środków: Switch 62.5 WG, Signum 33 WG lub naturalnego preparatu Biosept Active. Czasem atakują ją mszyce, do zwalczenia których można użyć preparatu Mospilan 20 SP, płynnego wyciągu z czosnku Bioczos albo innych domowych sposobów na mszyce, których jest bardzo wiele.

Maciejka - uprawa w doniczce

Maciejkę można uprawiać również w donicach lub pojemnikach. Należy je wypełnić uniwersalną, przepuszczalną ziemią do kwiatów i zadbać o drenaż i otwory odpływowe. Składniki odżywcze w donicach są szybciej zużywane przez roślinę, dlatego maciejkę uprawianą w ten sposób warto co dwa tygodnie zasilać nawozem dla roślin kwitnących.

Warto wiedzieć!
Maciejka przenawożona nawozami azotowymi, rośnie bujnie ale słabiej kwitnie.

Maciejka - z czym łączyć

Maciejkę najlepiej sadzić w małych grupach. Ma dość wiotkie pędy więc maciejki posadzone w kępie będą się nawzajem na sobie opierać. W ciągu dnia maciejka nie jest zbyt ozdobna, można więc ją nieco ukryć wśród innych roślin o mniej intensywnym zapachu, tym bardziej, że dobrze znosi ich towarzystwo.

W donicach maciejkę można uprawiać razem z aksamitkami, pelargoniami czy petuniami. W ogrodach sadzi się maciejkę przy roślinach lubiących słoneczne stanowiska, takich jak: szałwia muszkatołowa, kocimiętka, liliowce, piwonie, krwawnik ogrodowy ale też przy niższych trawach ozdobnych i wśród kwiatów jednorocznych np. cynii, werbeny patagońskiej, nagietków czy kosmosów.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
• Rośliny pachnące do ogrodu. Jak stworzyć ogród pełen zapachów?
• Ogród niebieski - niebieskie kwiaty, liście i owoce
• Niezapominajka ogrodowa - opis, odmiany, uprawa z nasion

Opracowano na podstawie:
1. Scott-Macnab J., Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 401-402.