Cynia - odmiany i uprawa w ogrodzie

Cynie (Zinnia) to jedne z najbardziej cenionych kwiatów sezonowych. Te jednoroczne rośliny o niezwykle szerokim wachlarzu odmian mają wszechstronne zastosowanie i są hodowane zarówno na rabatach ogrodowych, w pojemnikach, jak i na kwiat cięty. Poznaj tajniki uprawy cynii oraz wyjątkowo piękne odmiany cynii polecane do ogrodów.

Cynia - Zinnia
Fot. pixabay

Cynia - opis wyglądu i zastosowanie

Cynie należą do rodziny astrowatych (Asteraceae) i do Europy przywędrowały z Ameryki Środkowej wraz z hiszpańskimi konkwistadorami. Najwięcej gatunków z tego rodzaju występuje w Meksyku. XIX wieczni ogrodnicy zachwycili się cyniami pracując nad ich uszlachetnieniem i nowymi odmianami.

Wysokość cynii w zależności od gatunku wynosi 25-100 cm. Na szczycie wzniesionej łodygi, pokrytej jajowatymi liśćmi, rozwijają się koszyczki kwiatowe i utrzymują od czerwca, aż do przymrozków. Najpopularniejsze odmiany cynii odznaczają się kwiatami w odcieniach żółci, pomarańczu, czerwieni, różu i fioletu.

Cynie dobrze wyglądają na rabacie w jednobarwnych grupach oraz w kompozycjach z gatunkami tj. nagietek czy lwia paszcza, trawami ozdobnymi lub ziołami o dekoracyjnych liściach, jak lawenda, szałwia omszona, dziurawiec czy ogórecznik. Odmiany karłowe cynii mogą być wykorzystywane, jako rośliny na obwódki, a także pięknie prezentują się w pojemnikach. Ze względu na dużą trwałość nadają się na kwiaty cięte.

Cynia - gatunki i odmiany

Cynia wytworna (Zinnia elegans), zwana również jakobinką, jest najbardziej znanym gatunkiem cynii. W sprzedaży występują odmiany cynii witwornej różniące się wysokością (30-100 cm) oraz wielkością i kolorem kwiatów. Zarówno jajowate liście, jak i pędy cynii wytwornej pokryte są szorstkimi włoskami. Ze względu na budowę kwiatów gatunek ten podzielono na grupy:

Cynie daliowe - to odmiany cynii wytwornej o dużych, pełnych kwiatach (12-15 cm średnicy) osiągają do 100 cm wysokości i nadają się zarówno na rabaty jak i na kwiat cięty. Możemy wybierać odmiany o fantastycznych kolorach z pełnej palety barw:

• odmiany białe: Purity, Polar Bear
• odmiany żółte: Envy, Canary Bird, Kirke, Golden Yellow
• odmiany różowe: Illumination, Morena, Early Wonder, Coral Beauty, Super Yoga Rose, Dream
• odmiany pomarańczowe: Orange King, Orys, Super Yoga Orange
• odmiany czerwone: Jowita, Burnus, Lawa, Scarlet Flame
• odmiany fioletowe: Violet Queen, Purple Prince, Luminosa
• odmiany o kwiatach wielobarwnych: Caroussel, Peppermint Stick, Queen Red Lime, Raspberry Limeade

Cynia daliowa - Zinnia Elegans
Fot. pixabay

Cynie chryzantemowe - odznaczają się równie dużymi, ale mniej obfitymi kwiatostanami i osiągają do 60 cm wysokości. Najciekawsze odmiany to: 'Red Man' o kwiatach czerwonych, 'Koliber' - ceglasto czerwona, 'Coral Pink' o kwiatach różowych i 'Blaze' – szkarłatnoczerwona.

Cynie kaktusowe (igiełkowe) - obfite kwiatostany złożone są z charakterystycznie zwiniętych płatków. Dorastają do 80 cm wysokości. Najczęściej sprzedawane są w mieszankach o różnych kolorach.

Cynie pomponowe - odmiany dość niskie do 50 cm wysokości o niedużych i pełnych kwiatostanach. Wśród nich możemy wyróżnić grupę Liliput o kwiatach w intensywnych odcieniach różu, żółci, czerwieni i fioletu.

Cynie skabiozowe o kwiatach podobnych do kwiatów skabiozy, inaczej driakwi. Ciekawie prezentuje się seria Zinderella:

• cynia 'Zinderella Peach' - łososiowa,
• cynia 'Zinderella Purple' - ciemnoróżowa,
• cynia 'Zinderella Red' - o kwiatach czerwonych.

Cynia wąskolistna (Zinnia angustifolia), zwana też cynią meksykańską lub cynią Haagego, wyróżnia się niewielką wysokością (do 40 cm) i krzaczastym, zwartym pokrojem. Tworzy kwiatostany mniejsze niż inne gatunki cynii. Koszyczkowe kwiatostany zazwyczaj przybierają różne odcienie żółci, pomarańczu i czerwieni, choć można spotkać także odmiany purpurowe, fioletowe oraz wielobarwne. Cynia wąskolistna wyróżnia się długim kwitnieniem - kwiaty utrzymują się od lipca do pierwszych przymrozków.

Popularnymi odmianami cenii wąskolistnej są: kremowa 'Amulette White', wielobarwna mieszanka 'Persian Carpet' czy pomarańczowa 'Orange Star'.

Cynia wąskolistna - Zinnia angustifolia
Fot. pixabay

Cynia - uprawa

Cynie preferują stanowiska zaciszne, ciepłe i słoneczne. Uprawa cynii najlepiej udaje się na glebach żyznych, zasobnych, próchniczych, niezbyt lekkich i wilgotnych. Zalecany dla cynii odczyn pH gleby wynosi 6,5-7,0.

Pielęgnacja cynii nie jest czasochłonna i ogranicza się do podlewania roślin, nawożenia (opcjonalnie) oraz usuwania uschniętych kwiatostanów. Żeby ograniczyć parowanie wody z podłoża wskazane jest ściółkowanie gleby wokół roślin.

Jeśli stanowisko dla cynii odpowiednio przygotowaliśmy, a ziemia jest zasobna i żyzna, to w czasie wegetacji rośliny nie będą wymagały nawożenia. Jeśli natomiast podłoże jest słabsze, warto cynię zasilić nawozami organicznym takimi jak: kompost, biohumus czy obornik.

Wiosna to także dobry moment na nawożenie cynii uniwersalnym nawozem wieloskładnikowym. W okresie zawiązywania się pąków kwiatowych warto zastosować nawóz do roślin kwitnących, żeby pobudzić cynię do obfitszego i piękniejszego kwitnienia. Dbając o bujne kwitnienie nie zapominajmy o usuwaniu przekwitłych kwiatów cynii. Pobudzimy w ten sposób rośliny do wytwarzania nowych pędów oraz kwiatów.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. Puczel U., Przydatność cynii wytwornej (Zinnia elegants) z grupy Mondo do uprawy gruntowej w warunkach północno-wschodniej Polski, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 2007 s. 165-169;
2. Czekalski M., Ogólna uprawa roślin ozdobnych, Skrypty Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2010, s. 143;
3. Mayer J., Rośliny balkonowe, Wydawnictwo Hachette Livre sp.zo.o., Warszawa 2005 s. 113.

Przeczytaj również:

Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Te rośliny sprawią, że rabata kwiatowa będzie wypełniona barwnymi kwiatostanami niemal przez cały sezon od wiosny do jesieni. Oto nasze zestawienie 20 najlepszych wieloletnich kwiatów ogrodowych o długim terminie kwitnienia. Więcej...

Kwiaty na słoneczny balkon
W jaki sposób dobrać kwiaty na słoneczny balkon i jak zapewnić tym roślinom odpowiednie warunki aby zdrowo rosły i pięknie kwitły? Poznaj najpiękniejsze kwiaty na słoneczny balkon, takie jak pelargonie, surfinie, werbeny oraz wiele innych. Więcej...

Gazania lśniąca - uprawa, zimowanie, odmiany
Gazania lśniąca to popularna i prosta w pielęgnacji roślina, uprawiana w ogrodach i na balkonach. Od lipca aż do pierwszych przymrozków, obsypuje się jaskrawo wybarwionymi kwiatami, przypominającymi miniaturowe gerbery. Więcej...