Szałwia muszkatołowa - uprawa, właściwości, zastosowanie
Szałwia muszkatołowa to dwuletnia roślina zielna uprawiana w ogrodach ze względu na wspaniałe kwitnienie. Warto docenić także właściwości lecznicze szałwii muszkatołowej. Olejek jest wykorzystywany w kosmetyce i aromaterapii, zaś świeże liście szałwii są dodawane do wielu potraw, ponieważ przyjemnie aromatyzują mięso, wędliny i sosy. Dowiedz się więcej o zastosowaniu szałwii muszkatołowej oraz przekonaj się, że uprawa szałwii w ogrodzie jest całkiem prosta!
Szałwia muszkatołowa - Salvia sclarea
Fot. pixabay
Szałwia muszkatołowa - właściwości
Szałwia muszkatołowa (Salvia sclarea) jest krótkowieczną byliną uprawianą w naszych warunkach jako roślina dwuletnia. Należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) i występuje naturalnie w krajach basenu Morza Śródziemnego. W naszym kraju szałwia ta jest uprawiana w ogrodach ze względu na walory dekoracyjne.
Jak wygląda szałwia muszkatołowa?
Szałwia muszkatołowa ma wyprostowany pokrój i tworzy gęste, nieregularne kępy. W pierwszym roku uprawy szałwia muszkatołowa tworzy rozetę dużych, sercowatych, szarozielonych liści o ząbkowanej krawędziach. W drugim roku pojawiają się sztywne, owłosione pędy kwiatowe dorastające do 160 cm wysokości.
W okresie kwitnienia szałwia muszkatołowa zachwyca bujnymi kwiatostanami w pastelowych barwach. Fioletowe, lawendowe lub białe wargowe kwiaty, tworzące nibyokółki, są zebrane w gęste kwiatostany o długości około 60 cm. Drobne kwiaty są otoczone dużymi liśćmi podkwiatowymi o owłosionych brzegach. Miododajne kwiaty przyciągają do ogrodu pszczoły, motyle oraz inne zapylacze.
Szałwia muszkatołowa - Salvia sclarea
Fot. pixabay
Jak długo kwitnie szałwia muszkatołowa?
Kwitnienie szałwii muszkatołowej trwa sześć tygodni i rozpoczyna się w połowie czerwca, a kończy pod koniec lipca. Termin ten może się nieco różnić, w zależności od warunków pogodowych panujących w danym roku.
Jak pachnie szałwia muszkatołowa?
Szałwia muszkatołowa jest pokryta gruczołowymi włoskami, dzięki czemu wydziela intensywny aromat zbliżony do zapachu gałki muszkatołowej. Pikantna woń jest szczególnie intensywna w upalne i słoneczne dni.
Szałwia muszkatołowa - zastosowanie
Szałwia muszkatołowa doskonale pasuje do nasadzeń naturalistycznych i wiejskich, może być sadzona jako soliter albo w grupie wielogatunkowej. Ładnie komponuje się z roślinami takimi jak: róże, krwawnik ogrodowy, mak polny, heliotrop peruwiański, naparstnica, dziewanna wielkokwiatowa czy ostrogowiec.
Dawniej szałwia muszkatołowa miała zastosowanie jako roślina lecznicza, ale obecne jest wykorzystywana przede wszystkim do aromatyzowania żywności: win, wermutów i likierów. Bywa także aromatycznym dodatkiem do mydeł, perfum i innych kosmetyków.
Szałwia muszkatołowa - Salvia sclarea
Fot. pixabay
Stosowany w aromaterapii olejek eteryczny z szałwii muszkatołowej rozpylony w sypialni zapobiega bezsenności, a wmasowany w skórę łagodzi dolegliwości trawienne oraz bóle menstruacyjne. Właściwości szałwii muszkatołowej można wykorzystać dodając kilka kropli olejku do inhalacji podczas infekcji górnych dróg oddechowych lub do odkażania ran. Dodany do kąpieli olejek działa jak naturalny antyperspirant.
Olejek z szałwii muszkatołowej dobrze komponuje się z olejkami z bergamotki, kardamonu, czystka, jaśminu, kolendry, lawendy, róży, geranium, drzewa sandałowego i jałowca.
Szałwia muszkatołowa - Salvia sclarea
Fot. pixabay
Szałwia muszkatołowa - uprawa
Uprawa szałwii muszkatołowej najlepiej udaje się na ciepłym, słonecznym i zacisznym stanowisku. Ta dość wymagająca roślina preferuje gleby wilgotne, przepuszczalne oraz bogate w próchnicę.
Odczyn pH gleby powinien być zbliżony do obojętnego lub lekko zasadowy. W uprawie szałwii muszkatołowej należy unikać ciężkich i mokrych gleb. Roślina nie toleruje przelania i zastojów wody, natomiast dobrze znosi krótkotrwałe susze.
Szałwia muszkatołowa uprawiana w żyznej glebie nie wymaga żadnego nawożenia. Natomiast rośliny na słabszych glebach warto co dwa tygodnie zasilać stosując nawóz do roślin kwitnących.
Warto wiedzieć!
Szałwia uprawiana na żyznej glebie co prawda obficie kwitnie, ale zawartość olejków eterycznych jest najwyższa, gdy rośnie ona w ubogim podłożu.
Szałwia muszkatołowa - zimowanie
Szałwia muszkatołowa dobrze znosi umiarkowane zimy, nie przetrwa jednak długotrwałych, ostrych mrozów. Dlatego w chłodniejszych rejonach kraju zaleca się przed nadejściem zimy ściąć nisko pędy szałwii i osłonić rośliny stroiszem, słomą lub dojrzałym kompostem.
Szałwia muszkatołowa - uprawa w donicy
Szałwia muszkatołowa może być uprawiana w pojemnikach. Najlepiej sprawdzą się niższe i bardziej zwarte odmiany szałwii muszkatołowej, takie jak np. 'Vatican White'. Szałwia uprawiana w donicy wymaga żyznej i przepuszczalnej ziemi, regularnego podlewania oraz nawożenia nawozem dla roślin kwitnących.
Szałwia muszkatołowa - uprawa z nasion
Szałwię muszkatołową uprawia się z nasion z uwagi na ich łatwe kiełkowanie. Możemy przygotować rozsadę szałwii do wysadzenia w ogrodzie lub siać ją wprost do gruntu.
Wysiew nasion szałwii na rozsadniku
W marcu lub w kwietniu wysiewamy szałwię pod osłonami. Nasiona umieszczamy w skrzynce z ziemią do ukorzeniania i ustawiamy w ciepłym miejscu. Kiełki pojawiają się po dwóch lub trzech tygodniach w temperaturze 20°C. Gdy siewki będą miały 2-3 pary liści właściwych, należy je przepikować do doniczek.
Rozsadę szałwii sadzimy na zewnątrz najwcześniej w drugiej połowie maja, czyli gdy mija ryzyko występowania przymrozków. Rozstawa sadzenia szałwii muszkatołowej wynosi 50x50 cm.
Wysiew nasion szałwii wprost do gruntu
W drugiej połowie maja lub jesienią możemy siać nasiona szałwii muszkatołowej wprost do gruntu. Nasiona wysiane jesienią wykiełkują dopiero wiosną następnego roku.
Szałwia muszkatołowa daje obfite samosiewy. Można więc delikatnie wykopać siewki, które pojawiają się wokół dojrzałych okazów i ostrożnie przenieść je do doniczek. Gdy rośliny się dobrze ukorzenią, wystarczy posadzić je w wybranym miejscu.
Szałwia muszkatołowa - rozmnażanie przez sadzonki
Szałwię muszkatołową możemy także rozmnożyć przez sadzonki wierzchołkowe pobrane pod koniec lata. Umieszczamy je w doniczkach z podłożem do ukorzeniania i osłaniamy szkłem lub folią. Temperatura ukorzeniania sadzonek szałwii powinna wynosić około 16°C. Doniczki na zimę umieszczamy w szklarni lub na okiennym parapecie. Rośliny możemy uszczykiwać, żeby się ładnie rozkrzewiły. Wyrośniętą rozsadę sadzimy na rabatę najwcześniej w drugiej połowie maja następnego roku.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Przeczytaj również:
- Szałwia błyszcząca - właściwości, odmiany, uprawa
- Szałwia lekarska - uprawa, zastosowanie, właściwości lecznicze
- Szałwia omszona - odmiany, uprawa, rozmnażanie
- Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
- Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Opracowano na podstawie:
1. M. Monder, Gwiazdy dwóch sezonów w Działkowiec 3/2013, s. 5-8;
2. U. Puczel, Sadzimy rośliny dwuletnie w Działkowiec 4/2009, s. 22-23;
3. A. Schroeter-Zakrzewska, Siejemy dwuletnie w Działkowiec 6/2011, s. 8;
4. Wielka Księga Ziół, Reader's Digest, Warszawa 2009, s. 116-118.
