Zwijanie liści malin. Dlaczego liście malin są poskręcane i się zwijają?

Zwijanie się liści malin może być wynikiem nadmiernego podlewania, inwazji szkodników, niedoboru składników odżywczych, a nawet zbyt dużej ilości światła słonecznego. Każdą z przyczyn należy się inaczej zająć, dostosowując niezbędną pielęgnację oraz środki ochrony roślin. Zobacz jakie są najczęstsze przyczyny skręcania i zwijania liści malin oraz jak zapobiec temu zjawisku. Oto sprawdzone sposoby na zdrowe maliny!

Zwijanie liści malin w wyniku choroby krzewów
Fot. pixabay

Zwijanie liści malin - przyczyny fizjologiczne

Liście malin zwykle więdną lub zwijają się, jeśli roślina nie otrzymuje wystarczającej ilości wody. Jednak nie tylko niedostatek, ale także nadmiar wody może powodować skręcanie i zwijanie się liści. Maliny rozwijają się prawidłowo, gdy gleba jest wilgotna, ale nie nazbyt mokra.

Silne upały i ostre promienie słoneczne również mają wpływ na zwijanie się liści malin. Dlatego w najgorętszych okresach warto osłaniać krzewy tkaniną cieniującą.

Szok po przesadzeniu, uszkodzenie korzeni i przycinaniu to kolejne przyczyny, przez które liście malin się skręcają i zwijają, ale pozostają jędrne i zielone. Przy odpowiedniej pielęgnacji roślina zwykle odzyskuje witalność i zdrowy wygląd.

Zwijanie liści malin - niedobory składników odżywczych

Niedobory składników mineralnych i błędy w nawożeniu mogą być przyczyną zwijania i skręcania się liści malin. Aby stwierdzić, że to właśnie brak składników, a nie infekcja, musisz dokładnie zbadać łodygi i liście od góry i od spodu. Jeśli nie ma śladów szkodników, uszkodzeń lub obecności zarodników grzyba, to najprawdopodobniej problemem jest niedobór składników pokarmowych.

Szczególnie często maliny cierpią z powodu braku:

• potasu - liście rdzewieją i zwijają się (polecamy dodatkowe nawożenie siarczanem potasu)
• magnezu - liście zwijają się i żółkną na brzegach (polecam po kwitnieniu opryskać maliny nawozem dolistnym Help Plant Mg)
• boru - blaszki liściowe są zwinięte w „trąbkę” (zalecany oprysk nawozem dolistnym Help Plant B)
• żelaza - liście zwykle nie tylko się zwijają, ale także żółkną, chociaż nerwy często pozostają zielone (pomoże oprysk nawozem dolistnym Help Plant Fe)

Żeby maliny były zdrowe i prawidłowo się rozwijały zaleca się rozpocząć nawożenie już wczesną wiosną, od razu po rozmarznięciu gleby. Kolejną dawkę nawozów stosujemy pod koniec maja lub na początku czerwca, a ostatnią na początku sierpnia. Nie powinniśmy ograniczać się do nawozów organicznych, ponieważ maliny potrzebują także nawozów mineralnych. Na rynku dostępne są specjalistyczne nawozy do malin o zrównoważonym stosunku NPK.

Zwijanie liści malin - choroby i szkodniki

Liście malin bardzo często skręcają się i zwijają pod wpływem chorób o podłożu wirusowym oraz grzybiczym. W skutek infekcji zahamowany zostaje wzrost oraz rozwój krzewów, a pąki, liście i owoce ulegają deformacji.

Zwijanie liści malin - choroby wirusowe

Mozaika maliny - choroba ta rozwija się bardzo szybko i dotyka zarówno młode, jak i dorosłe rośliny. Głównymi objawami infekcji są mozaikowate plamy, skręcanie się liści wzdłuż krawędzi oraz pozbawione smaku i rozpadające się owoce. W rozprzestrzenianiu się choroby ma duży udział mszyca malinowa, która żeruje na młodych liściach i pędach. Choroba bywa także przenoszona podczas rozmnażania malin przy pomocy sadzonek.

Chloroza nerwów liści maliny - na liściach malin porażonych przez wirusa wyraźnie odznaczają się chlorotycznie przebarwione nerwy. Wraz z nasilaniem się infekcji chloroza obejmuje całą powierzchnię liścia, który w szczytowej fazie choroby skręca się, zwija i ulega deformacji. Objawy tej choroby malin szczególnie dobrze widoczne są podczas zimnej i wilgotnej pogody. Mimo, iż pogodna aura, słońce i wysokie temperatury, tłumią objawy chlorozy, to nie znaczy, że rośliny są zdrowe. Silnie zainfekowane krzewy mogą całkowicie obumrzeć już po 2-3 latach. Podobnie jak mozaikę maliny, także chlorozę nerwów malin bardzo często przenosi mszyca malinowa. Choroba rozprzestrzenia się także przez wegetatywne rozmnażanie zainfekowanych krzewów.

Krzaczasta karłowatość maliny - pod wpływem wirusa liście malin początkowo żółkną między nerwami, a następnie zainfekowane tkanki ulegają nekrozie. Liście malin zwijają się w rurkę, pędy stają się cieńsze i słabsze, a owoce drobniejsze i zdeformowane. Wirus krzaczastej karłowatości malin przenoszony jest wraz z zainfekowanym materiałem szkółkarskim, pyłkiem w czasie kwitnienia oraz z nasionami.

Krzewy porażone przez opisane choroby wirusowe malin należy niezwłocznie usunąć, ponieważ nie da się ich wyleczyć. Prewencyjnie należy kupować sadzonki wyłącznie w sprawdzonych szkółkach, a samodzielnie rozmnażać tylko całkiem zdrowe rośliny. Staranna pielęgnacja i ochrona przed mszycami minimalizują ryzyko wystąpienia chorób wirusowych na malinach.

Zwijanie liści malin - choroby grzybowe

Wertycylioza maliny - objawia się na liściach w postaci żółtych smug pomiędzy nerwami. Zainfekowane tkanki z biegiem czasu stają się brunatne, a liście malin zwijają się ku górze. Pędy również pokrywają się smugami w kolorze niebieskim i brunatnym. Porażone rośliny w ciągu kilku lat całkowicie zamierają. Rozwojowi patogenu sprzyja ciepła i wilgotna aura.

Biała plamistość liści maliny - to powszechnie występująca choroba malin. Zwykle rozwija się w warunkach dużej wilgotności i objawia się w postaci kanciastych białoszarych plam z bordową obwódką. Charakterystyczne jest także zwijanie się liści malin. Z biegiem czasu zainfekowane krzewy zaczynają słabnąć, zmniejsza się także ich mrozoodporność.

Szara pleśń - poraża wszystkie nadziemne części roślin. Na zwijających się liściach malin oraz na zainfekowanych owocach i pędach szybko pojawiają się gnilne plamy na których widoczny jest biały mączysty nalot grzybni. Gdy szara pleśń pojawia się na owocach, nie nadają się one do spożycia.

Zamieranie pędów malin - to choroba wywoływana przez kilka rodzajów grzybów patogenicznych, między innymi przez Botrytyis cinerea, sprawcę szarej pleśni. Na tegorocznych pędach widoczne są fioletowobrunatne plamy, początkowo tylko wokół pąków i u nasady ogonków liściowych, później tworzące ciemnoszare smugi na pędach. Poza zamieraniem i wyłamywaniem się pędów choroba objawia się także zwijaniem liści malin. Zamieranie pędów malin to jedna z najczęściej spotykanych i najgroźniejszych chorób tych krzewów.

Zamieranie pędów malin

W profilaktyce chorób grzybowych najlepsze efekty przynosi prawidłowa agrotechnika, używanie czystych narzędzi oraz usuwanie zainfekowanych części roślin, w których zimują patogeny. Należy zadbać o odpowiednią odległość między roślinami oraz o ich regularne przycinanie malin.

W przypadku porażenia roślin chorobami można zastosować biologiczny środek Polyversum WP, który jest całkowicie bezpieczny dla ludzi oraz zwierząt. Środek zawiera bezpieczny dla roślin grzyb Pythium oligandrum, który pasożytuje na grzybach wywołujących choroby. Innym godnym polecenia preparatem naturalnym do ochrony malin przed chorobami grzybowymi jest Skrzyp Ekstrakt ProBio Ogród oparty na wyciągu ze skrzypu polnego. W przypadku silnego porażenia malin przez choroby grzybowe konieczne może okazać się użycia środka grzybobójczego Signum 33 WG.

Zwijanie liści malin - szkodniki

Liście malin wysychają i zwijają się gdy są zaatakowane przez mszyce. Mszyca malinianka (duża, biaława i błyszcząca) oraz mszyca malinowa (mała i zielona) nie tylko wysysają soki osłabiając i deformując roślinę, ale przenoszą też wiele chorób wirusowych.

Zwijające się do wewnątrz liście malin oraz niewielkie pajęczynki na roślinie świadczą o pojawieniu się przędziorków. Porażona roślina słabnie, liście malin skręcają się i opadają podobnie jak zawiązki owoców.

Zarówno z mszycami, jak i z przędziorkami, można poradzić sobie bez użycia chemii. Oba wymienione szkodniki malin skutecznie zwalcza naturalny preparat Czosnek & Chilli ProBio Ogród. Ten doskonały zamiennik chemicznych środków owadobójczych powstał na bazie czosnku, papryki chili, imbiru i kurkumy z udziałem bakterii lactobacillus i bacillus. Poza mszycami i przędziorkami służy także do zwalczania mączlików, mrówek i gąsienic na warzywach, roślinach sadowniczych oraz ozdobnych.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. F. Schmidtke, Domowe sposoby ochrony roślin, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa 1995, s. 54-55, 62;
K. Wiech, Ochrona roślin na działkach, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1999, s. 120-130;
H. Masternak, K. Wiech, Jaki to szkodnik, jaka choroba, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1994, s. 69-71.

Przeczytaj również:

Opryski malin. Kiedy i czym pryskać maliny?
Opryski malin przeprowadzone w odpowiednim terminie za pomocą sprawdzonych preparatów sprawią, że owoce będą dobrej jakości, a krzewy nie będą zamierać. Wyjaśniamy zatem kiedy i czym pryskać maliny. Więcej...

Choroby malin i ich zwalczanie
Choroby malin przyczyniają się do strat w plonie, obniżenia jakości owoców, osłabienia wzrostu, a w skrajnych sytuacjach, także zamierania całych krzewów. Zlekceważenie niepokojących objawów i brak działań prowadzi do rozprzestrzeniania się patogenów w kolejnych latach. Więcej...

Pielęgnacja malin jesienią - sadzenie, nawożenie, cięcie, opryski
Jak powinna wyglądać pielęgnacja malin jesienią aby rośliny za rok obficie owocowały? Wyjaśniamy w jaki sposób prawidłowo przeprowadzić sadzenie, nawożenie oraz cięcie malin. Więcej...