Scewola wachlarzowata. Wymagania, uprawa, rozmnażanie

Scewola wachlarzowata (Scaevola aemula) to dorastająca do wysokości 30-50 cm roślina o przewieszających się pędach, stanowiąca doskonałą ozdobę donic na balkonach i tarasach. Jej przypominające wachlarzyki kwiaty zdobią roślinę od czerwca aż do pierwszych przymrozków. Poznaj bliżej wymagania uprawowe scewoli i zasady jej pielęgnacji. Podpowiadamy też czy możliwe jest zimowanie scewoli oraz jakie są sprawdzone sposoby na jej rozmnażanie.

Scewola wachlarzowata - Scaevola aemula
Fot. pixabay

Jak wygląda scewola?

Scewola wachlarzowata, czasem określana też jako scewola zwodnicza, to bylina występująca naturalnie na terenach wydmowych w Australii i rejonie Polinezji. Ze względu na brak mrozoodporności w naszym klimacie jest uprawiana jako roślina jednoroczna lub ewentualnie przechowywana przez zimę w pomieszczeniach lub szklarniach.

Scewola jest rośliną o pokroju płożącym, a jej mocno krzewiące się, nieco zwisające pędy mogą dorastać do długości około 60 cm. Taki pokrój sprawia, że scewola doskonale wygląda posadzona w pojemnikach przy balkonowych balustradach lub doniczkach wiszących.

W okresie od czerwca aż do pierwszych jesiennych przymrozków pędy scewoli pokryte są mnóstwem pięknych kwiatów, które swą budową przypominają wachlarzyk złożony z 5 płatków. Kwiaty scewoli wachlarzowatej najczęściej są niebieskie lub jasno fioletowe ale spotyka się też odmiany scewoli o kwiatach białych, różowych, a nawet dwukolorowych.

Liście scewoli wachlarzowatej są podłużne, ząbkowane na brzegach, koloru ciemnozielonego.

Scewola - odmiany

W uprawie spotykane są ozdobne odmiany scewoli, które różnią się głównie barwą kwiatów, choć mogą mieć też drobniejsze liście, bardziej wiotkie pędy czy bardziej zwarty pokrój niż podstawowy gatunek. Poniżej prepzentujemy 7 ciekawych odmian scewoli, które udało nam się znaleźć u polskich sprzedawców:

1. Scewola 'Alba' - tworzy kwiaty barwy białej, a jej łodygi są bardziej wiotkie niż u gatunku
2. Scewola 'Blue Wonder' - odmiana scewoli o fioletowych kwiatach
3. Scewola 'Blue Fan' - odmiana dwubarwna o kwiatach fioletowoniebieskich z białymi oczkami
4. Scewola 'Petite' - odznacza się drobniejszym ulistnieniem
5. Scewola 'Pink Ribbon' - wytwarza różowe kwiaty z białym oczkiem
6. Scewola 'Whirlwind Early Compact White' - o czysto białych kwiatach i zwartym pokroju
7. Scewola 'Zig Zag' - o kwiatach białych z różowym paskiem pośrodku płatków

Scewola wachlarzowata - Scaevola aemula
Fot. pixabay

Scewola - uprawa, wymagania i pielęgnacja

Scewola wachlarzowata wymaga stanowisk słonecznych, ciepłych i osłoniętych od wiatru.

Ziemia do uprawy scewoli powinna być dobrze przepuszczalna, żyzna, o odczynie kwaśnym (pH 4,0 - 5,5) Dobrze sprawdzi się ziemia do azalii i rododendronów. Można też uzyskać odpowiednio kwaśne podłoże mieszając zwykłą ziemię ogrodową lub ziemię kompostową z kwaśnym torfem w stosunku 1:3.

Niezmiernie ważne jest utrzymanie stałej wilgotności ziemi. Możemy to uzyskać poprzez użycie odpowiednio żyznej ziemi, ściółkowanie gleby wokół roślin, co zapobiega szybkiemu wyparowywaniu wody oraz częste, regularne podlewanie scewoli. W słoneczne i upalne dni scewole uprawiane w donicach trzeba podlewać codziennie, a nawet 2 razy dziennie, gdyż przesuszona roślina potrafi bardzo szybko zwiędnąć.

Pamiętajmy jednak, że nadmiernie mokra ziemia też może być szkodliwa dla scewoli. Dlatego roślinę podlewamy często ale umiarkowaną ilością wody. Przed sadzeniem zaś na dno donicy trzeba dać warstwę drenażu z drobnych kamyków lub keramzytu, co ułatwi wyciekanie nadmiaru wody przez otwory w dnie donicy.

Utrzymanie odpowiedniej wilgotności gleby w uprawie scewoli będzie łatwiejsze, jeżeli podczas sadzenia scewoli do ziemi dodamy TerraCottem. Jest to preparat, który w swoim składzie zawiera hydrożel, a także składniki poprawiające strukturę podłożą i startową dawkę nawozów. Najważniejszy jest jednak hydrożel, który posiada zdolność wchłaniania nadmiaru wody po podlaniu rośliny i oddawania zgromadzonej wilgoci stopniowo, gdy ziemia wysycha. Dzięki temu ziemia pozostaje dłużej mokra i można zmniejszyć częstotliwość podlewania rośliny. Scewole uprawiane w ziemi z dodatkiem TerraCottem lub samego hydrożelu rozwijają się bujnie i obficie kwitną.

W pielęgnacji scewoli niezmiernie ważne jest też odpowiednie zasilanie nawozami. Roślinę nawozi się od wiosny do końca lata wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi wzbogaconymi o żelazo, którego scewola potrzebuje dość sporo. Dobrze sprawdzi się granulowany nawóz do roślin kwitnących z mikroskładnikami, choć można też stosować nawozy płynne, rozpuszczane w wodzie do podlewania.

Scewola - z czym łączyć

Z opisu wyglądu scewoli wachlarzowatej wiesz już, że roślinę te najlepiej sadzić w donicach i pojemnikach na balkonach i tarasach, gdzie można dobrze wyeksponować jej zwisające pędy. Pozostaje zatem zastanowić się z czym łączyć scewolę i z jakimi roślinami wygląda ona najlepiej.

Ze względu na preferencje co do nasłonecznienia, scewolę warto łączyć z innymi roślinami polecanymi jako kwiaty na słoneczny balkon. Dobrymi towarzyszkami dla scewoli będą zatem: bakopa, kocanka włochata, pelargonia, petunia, sanwitalia, zwisające odmiany werbeny, a także lantana.

Łącząc scewolę z innymi roślinami, należy pamiętać jednak, że scewola rozrasta się dość szybko i posadzona w jednej donicy z gatunkami delikatniejszymi, o znacznie wolniejszym wzroście, może je z łatwością zagłuszyć. Z tego względu nie powinno się np. zestawiać scewoli ze smagliczką skalną.

Scewola wachlarzowata - Scaevola aemula
Fot. avier martin, Domena Publiczna, Wikimedia Commons

Scewola - zimowanie

W naszym klimacie scewolę uprawia się zazwyczaj jako roślinę jednoroczną. Jej sadzonki nie są bardzo drogie i najlepiej kupować świeże rośliny na wiosnę. Na zewnątrz wysadza się je po minięciu ryzy przymrozków, czyli od połowy maja.

W środowisku naturalnym scewola jest jednak wieloletnią byliną i możemy ją przezimować w jasnym pomieszczeniu zabezpieczonym przed mrozem. W tym celu rośliny w okresie jesiennym, przed nadejśćiem pierwszych przymrozków, przenosi się do chłodnej szklarni, oranżerii czy na przeszkloną werandę. Temperatura zimowania scewoli powinna wynosić od 10 do 15°C. W okresie zimowania ograniczamy podlewanie scewoli i całkowicie zaprzestajemy nawożenia.

Od marca stopniowo podwyższamy temperaturę w miejscu zimowania, zwiększamy częstotliwość podlewania i mocno przycinamy scewolę aby ładnie się rozkrzewiła. Po uprzednim zahartowaniu roślin możemy je wysadzić na zewnątrz od połowy maja.

Scewola - rozmnażanie

Scewolę rozmnaża się z nasion wysiewanych na rozsadniku w marcu (w domu można wysiać do doniczek z kwaśną ziemią i postawić na parapecie widnego okna) lub z sadzonek pędowych pobieranych w drugiej połowie lata.

W warunkach amatorskich rozmnażanie scewoli z sadzonek pędowych jest znacznie łatwiejsze, tym bardziej, że w przypadku odmian ozdobnych scewoli, rośliny uzyskane z siewu nasion mogą nie powtórzyć cech rośliny matecznej. Pędy pobrane na sadzonki można ukorzeniać w wilgotnym podłożu lub nawet w samej wodzie. Wierzchołki uzyskanych sadzonek warto uszczykiwać aby lepiej się rozkrzewiły.

Na sadzonki scewoli można też wykorzystać pędy pozostałe po wiosennym przycięciu rośliny, która zimowała. Wprawdzie wówczas odsetek ukorzenionych sadzonek będzie mniejszy niż pod koniec lata ale wykorzystamy przecież odpady po przycięciu rośliny, co na pewno warto zrobić :-)

Opracowano na podstawie:
1. Scott-Macnab J., Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 606;
2. dr Bożena Szewczyk Taranek, Zielone balkony dla czystego powietrza w mieście, Kraków 2021, s. 19.

Przeczytaj również:

Kwiaty balkonowe zwisające
Kwiaty balkonowe zwisające, kwitnące przez całe lato, dodają naszym balkonom i tarasom szczególnego uroku. Mogą zwisać z balustrad oraz doniczek wiszących, z których ich pędy swobodnie opadają. Rośliny te zazwyczaj szybko się rozrastają i obficie kwitną, o ile zapewnimy im odpowiednie warunki uprawy. Więcej...

Co posadzić w donicach na tarasie? 7 doskonałych roślin tarasowych!
Rośliny w donicach na tarasie powinny kwitnąć jak najdłużej, być mało absorbujące i pięknie się prezentować. Oto 7 doskonałych roślin tarasowych, które długo kwitną i wspaniale się prezentują w donicach! Więcej...

Rośliny balkonowe całoroczne
Całoroczne rośliny balkonowe to doskonały sposób na zimową nudę, a także wspaniałe tło dla roślin sezonowych kwitnących wiosną i latem. Oto 7 całorocznych roślin balkonowych, które świetnie się prezentują i są łatwe w uprawie. Więcej...