Kalina wonna - odmiany, uprawa, cięcie, rozmnażanie

Kalina wonna to jeden z najwcześniej kwitnących krzewów. Kiście pachnących kwiatów kaliny mogą pojawić się nawet już w styczniu. Ten odporny i wytrzymały krzew jest także łatwy w pielęgnacji. Poznaj najpiękniejsze odmiany kaliny wonnej oraz zasady jej uprawy w ogrodzie. Podpowiadamy też jak wykonać cięcie kaliny wonnej oraz najlepsze sposoby na rozmnażanie tego krzewu.

Kalina wonna - Viburnum farreri
Fot. pixabay

Jak wygląda kalina wonna?

Kalina wonna (Viburnum farreri) należy do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), a jej ojczyzną są północne Chiny. Ten niewielki krzew w naszych warunkach dorasta do 2,5 m wysokości. Może być prowadzony w formie niewielkiego drzewka.

Wzniesione pędy kaliny porastane są przez lancetowate, zielone liście z wyraźnym unerwieniem. Jesienią liście przebarwiają się na bordowo. Młode liście kaliny wonnej mają kolor miedzianobrązowy. Niewątpliwą ozdobą tego gatunku są kiście dekoracyjnych, różowych pąków kwiatowych. Na przedwiośniu, jeszcze zanim pojawią się liście z pąków wyłaniają się pachnące, niewielkie, rurkowate, białe lub jasnoróżowe kwiaty kaliny wonnej. W ciepłe, łagodne zimy krzewy zakwitają nawet już w styczniu. Owoce zaś rzadko pojawiają w naszych warunkach klimatycznych

Kalina wonna wspaniale wygląda jako soliter, ale dobrze komponuje się także z roślinami cebulowymi, takimi jak: tulipan, cebulica, przebiśnieg, narcyz, szachownica lub wcześnie kwitnącymi krzewami takimi jak: forsycja, oczar, dereń, ciemiernik czy wawrzynek wilczełyko.

Kalina wonna - odmiany

Kalina wonna 'Album' - odmiana rosnąca podobnie jak gatunek, odznacza się idealnie białymi kwiatami.

Kalina wonna 'Nanum' - to zwarty, niewielki, kopulasty krzew dorastający do 1,0 m wysokości i 1,5 m szerokości. Ta karłowa odmiana kaliny wonnej kwitnie od późnej zimy do wczesnej wiosny drobnymi, pachnącymi, jasnoróżowymi kwiatami. Pasuje do niewielkich ogrodów. Może pełnić funkcje okrywowe.

Kalina wonna 'Nanum' w arboretum w Wojsławicach
Fot. Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Liście kaliny wonnej 'Nanum' - barwa liści
Fot. Salicyna, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Kalina wonna 'Farrer's Pink' - dorasta do 2,5 wysokości. Pąki kwiatowe mają intensywny odcień różu. Większe niż u innych odmian kaliny. Kwiaty są białe z lekkim różowym rumieńcem.

Kalina wonna 'Candidissimum' - dorasta do 2 m wysokości i odznacza się śnieżnobiałymi kwiatami.

Kalina wonna 'December Dwarf' - ta odmiana dorasta do 1,5 m wysokości. Dobrze wygląda zarówno na klombie jak i w donicy.

Kalina wonna 'December Dwarf' w arboretum w Wojsławicach
Fot. Salicyna, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Liście kaliny wonnej 'December Dwarf'
Fot. Salicyna, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Kalina wonna - uprawa

Kalina wonna dobrze rozwija się zarówno w słońcu jak i lekkim półcieniu. Ciepłe i osłonięte od wiatru stanowisko pomoże roślinie przetrwać zimę. Kalina wonna jest wystarczająco mrozoodporna, żeby rosnąć na terenie całej Polski. Roślina wytrzymuje spadki temperatury do -20°C, a botanicy zakwalifikowali ją do strefy mrozoodporności roślin 6B.

Kalina nie ma dużych wymagań glebowych. Preferuje podłoża średnio żyzne, przepuszczalne o lekko kwaśnym odczynie. Na słabszych stanowiskach, suchych i mało zasobnych, przed sadzeniem krzewu, konieczne jest wzbogacenie podłoża o torf i dojrzały kompost.

Kalina wonna - sadzenie

Krzewy kaliny sadzimy wiosną lub jesienią. Sadzonkę umieszczamy w glebie tak, żeby szyjka korzeniowa była lekko zagłębiona w ziemi maksymalnie na głębokość 6 cm. Po posadzeniu ściółkujemy rośliny, żeby utrzymać wilgoć w glebie i ochronić młode rośliny przed przemarznięciem.

Owoce kaliny wonnej
Fot. Salicyna, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Kalina wonna - podlewanie

Kalina wymaga wilgotnego podłoża. Gdy brakuje opadów podlewamy krzewy raz w tygodniu. Podczas deszczowej pogody ograniczamy podlewanie, aby zapobiec gniciu korzeni. Nawadnianie warto połączyć ze spulchnianiem gleby, aby poprawić stosunki wodno-powietrzne.

Kalina wonna - nawożenie

Kalina wonna nie ma szczególnie dużego zapotrzebowania na składniki pokarmowe. Gdy roślina zaczyna kwitnąć, warto wspomóc ją nawozem wieloskładnikowym o zwiększonej dawce potasu. Doskonale w tym celu sprawdzi nawóz do roślin kwitnących Target. Jesienią ściółkujemy krzewy dojrzałym kompostem. Wiosną warto kompost zagrabić z wierzchnią warstwą ziemi. Rozkładając się dostarczy roślinie składników odżywczych.

Kalina wonna - cięcie

Kalina wonna tworzy regularną i zwartą koronę i nie wymaga formowania. Wyjątek stanowią krzewy prowadzone w formie drzewka. Wiosną wykonujemy cięcie sanitarne kaliny oraz korygujemy pokrój, aby uzyskać pożądany kształt korony. Co kilka lat, w celu odmłodzenia, starsze pędy kaliny przycinamy o połowę. Takie cięcie odmładzające kaliny pobudza roślinę do silniejszego krzewienia i wypuszczania młodych pędów.

Kalina wonna w trakcie kwitnienia
Fot. Kolasiński Marcin, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Kalina wonna - rozmnażanie

W amatorskich uprawach ogrodowych kalinę wonną najłatwiej rozmnożyć za pomocą sadzonek oraz odkładów.

Rozmnażanie kaliny przez odkłady proste

Rozmnażanie przez odkłady jest bardzo łatwym sposobem i w przypadku kaliny wonnej dobrze się sprawdza. Do przygotowania odkładów najlepiej przystąpić wiosną lub jesienią. Wybieramy zdrowy krzew, najlepiej taki, który był przycinany w poprzednim roku i wytworzył młode i elastyczne pędy. Ziemię wokół rośliny wzruszamy i dodajemy dojrzały kompost lub obornik.

Następnie wybieramy zdrowy pęd, przyginamy go na wysokości 20-25 cm do ziemi i stabilizujemy za pomocą klamerki lub zwykłego kamienia. W miejscu zetknięcia pędu z podłożem usuwamy liście, a od spodu wykonujemy lekkie nacięcie, by szybciej się ukorzenił. Przysypujemy lekko ziemią i podlewamy.

Wiosną lub jesienią następnego roku oddzielamy ukorzeniony pęd od rośliny matecznej i sadzimy na miejsce stałe.

Rozmnażanie kaliny przez sadzonki zielne

Do przygotowania sadzonek kaliny wonnej zabieramy się w maju i czerwcu. Sadzonka zielna powinna mieć około 10 cm długości i 2-3 międzywęźli. Dolne liście usuwamy, a końcówkę sadzonki zanurzamy w ukorzeniaczu (opcjonalnie) po czym umieszczamy ją w skrzynce wypełnionej mieszanką piasku i torfu lub podłożem do sadzonkowania. Następnie skrzynki osłaniamy folią lub szkłem i ustawiamy w słonecznym i ciepłym miejscu. Rośliny regularnie wietrzymy i podlewamy. Korzenie pojawią się po 3 tygodniach. Młode rośliny sadzimy na miejsce stałe wiosną następnego roku.

Opracowano na podstawie:
1. A. Marosz, Kaliny w Szkółkarstwo 3/2002
2. P. Bąbelewski, Kalina wonna zaskakuje zimą w Mój Piękny Ogród 12/2018 s. 44
3. P. Banaszczak, Kalina niejedno ma imię w Działkowiec 4/2014, s.18-19
4. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 222

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Kalina japońska - odmiany, uprawa, wymagania
• Kalina koralowa - uprawa, odmiany, choroby
• Kalina sztywnolistna - odmiany, uprawa, przycinanie
• Drzewa i krzewy liściaste kwitnące zimą