Dlaczego jabłka gniją na drzewie

Gnicie jabłek na drzewie może być spowodowane uszkodzeniami mechanicznymi, brakiem składników odżywczych lub masową inwazją szkodników. Jednak najczęstszą przyczyną gnicia jabłek na drzewie są choroby grzybowe, takie jak brunatna zgnilizna czy szara pleśń. W tym artykule wyjaśniamy dlaczego jabłka gniją na drzewie oraz podpowiadamy jak radzić sobie z tym problemem. Poznaj sprawdzone sposoby na zdrowe owoce jabłoni!

Gnicie jabłek na drzewie - brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych
Fot. depositphotos

Jabłka gniją na drzewie z powodu choroby grzybowej

Najgroźniejszą chorobą powodującą gnicie jabłek na drzewie jest brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych wywoływana przez grzyb Monilia fructigena. Od nazwy patogenu pochodzi też inna nazwa tej choroby - monilioza. Szybko rozprzestrzeniając się w ogrodzie, może w krótkim czasie zainfekować większość jabłoni i grusz, zwłaszcza przy ciepłej i wilgotnej pogodzie. W efekcie porażenia tą chorobą jabłka pokrywają się gnijącymi plamami, na których dostrzec można koncentrycznie ułożone skupiska zarodników grzyba.

Kolejna choroba przyczyniająca się do gnicia jabłek na drzewie to szara pleśń, wywoływana przez grzyba Botryotinia fuckeliana. W wyniku porażenia szarą pleśnią na skórce jabłek pojawiają się gnilne plamy, owoce miękną i pokrywają się szarawym nalotem. Bardzo często owoc może wyglądać z pozoru na zdrowy, ale zgniliznę widać w okolicach szypułki (zgnilizna przykielichowa).

Gnicie jabłek na drzewie - szara pleśń
Fot. depositphotos

Szkodliwy dla owoców może się okazać także mączniak prawdziwy, wywoływany przez grzyba Podosphaera leucotricha. W wyniku porażenia brunatnieją i zamierają pąki, a na rozwijających się liściach i kwiatach widać biały mączysty nalot. Nalot ten nie pojawia się na owocach, ale jabłka mogą pokrywać się rdzawymi plamami.

Do gnicia jabłek na drzewie pośrednio może przyczynić się także parch jabłoni, będący efektem porażenia patogenem Venturia inaequalis. Objawy parcha na owocach to ciemne, okrągłe plamy, w których obrębie skórka ulega nekrozie i korkowacieje. Przy silniejszym porażeniu w miejscu tych zmian pojawiają się pęknięcia, przez które łatwo wnikają inne grzyby prowadzące do gnicia owoców.

Gnicie jabłek na drzewie - parch jabłoni
Fot. depositphotos

Aby zminimalizować ryzyko gnicia owoców jabłoni starannie grabimy ziemię pod drzewami, pozbywając się wszelkich resztek roślinnych i porażonych owoców, w których mogą zimować zarodniki chorobotwórczych patogenów oraz szkodniki. Co roku wykonujemy cięcie jabłoni usuwając przy tym pędy krzyżujące się ze sobą i nadmiernie zagęszczające koronę. Ważne jest także regularne zbieranie dojrzałych owoców, aby nie dopuścić do ich gnicia na drzewie.

W walce z chorobami grzybowymi jabłoni możemy wykonywać opryski naturalnymi preparatami, takimi jak: wywar ze skrzypu polnego, wyciąg z krwawnika pospolitego lub oprysk z chrzanu. W sprzedaży dostępny jest naturalny preparat Skrzyp Ekstrakt ProBio Ogród oparty na skrzypie polnym, którym możemy zastąpić samodzielnie przygotowywany oprysk.

Zazwyczaj jednak preparaty naturalne okazują się mało skuteczne i konieczne jest użycie środków grzybobójczych, takich jak: Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC, Switch 62.5, Syllit 65 WP.

Opryski jabłoni przeciwko chorobom grzybowym wykonuje się od okresu nabrzmiewania pąków, poprzez okres kwitnienia, aż po okres dojrzewania owoców. Zazwyczaj konieczne jest wykonanie kilku oprysków, przy wykorzystaniu różnych preparatów, stosowanych naprzemiennie. Dokładne terminy wykonania oprysków określone są w etykietach poszczególnych środków ochrony.

• Terminarz oprysków drzew owocowych na działce
• Gnicie śliwek na drzewie. Dlaczego śliwki gniją i jak temu zapobiec

Jabłka gniją na drzewie przez błędy w nawożeniu

Jabłka mogą gnić na drzewie także w skutek niewłaściwego nawożenia - niedoboru lub nadmiaru niektórych makro- i mikroelelmentów:

• nadmiar magnezu w jabłkach może doprowadzić do występowania gorzkiej plamistości podskórnej,
• niedobory wapnia sprawiają, że owoce są drobne oraz podatne na pękanie i oparzenia słoneczne. Rośliny dotknięte takimi objawami można ratować opryskując je nawozem dolistnym Help Plant Ca przeciwko pękaniu owoców,
• niedobór azotu powoduje, że jabłka słabo się wybarwiają, są niesmaczne i podatne na pękanie. Do popękanych owoców łatwo wnikają chorobotwórcze patogeny sprzyjające gniciu.

Gnicie jabłek na drzewie - gorzka plamistość podskórna
Fot. depositphotos

Jabłka gniją na drzewie z powodu uszkodzeń mechanicznych

Masowe porażenie jabłek brunatną zgnilizną drzew ziarnkowych następuje niemal zawsze po gradobiciu, uszkodzeniu owoców przez szkodniki oraz ptaki. Żeby zabezpieczyć drzewa przed ptakami wystarczy osłonić je agrowłókniną lub siatką.

Najgroźniejszymi owadami uszkadzającymi jabłka są: owocówka jabłkóweczka i owocnica jabłkowa. Szkodniki te składają jaja na owocach (owocówka jabłkóweczka) i kwiatach (owocnica jabłkowa) jabłoni. Larwy, które się z nich wylegają, żerują na zawiązkach oraz wewnątrz owoców, uszkadzają i zanieczyszczają jabłka swoimi odchodami. Uszkodzone owoce są podatne na wtórne infekcje grzybicze, a co za tym idzie, również na gnicie.

Aby chronić jabłka przed owocówką jabłkóweczką zakłada się na początku lipca opaski lepowe na pnie drzew. Opaski te służą także do zwalczania owocnicy jabłkowej, lecz zakładamy je w innych terminach - w maju i czerwcu oraz sierpniu. Działanie opasek uzupełniamy opryskami preparatem Mospilan 20 SP (w okresie latania motyli i składania jaj na owocach).

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. Z. Borecki, Szkodniki i choroby roślin sadowniczych, PWRiL, Warszawa 1983, s. 86-90;
2. Z. Soczek, Z. Suski, Poradnik sadownika, PWRiL, Warszawa 1984, s. 178-180;
3. H. Masternak, K. Wiech, Jaki szkodnik, jaka choroba, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa 1994, s. 29.

Przeczytaj również:

• Dlaczego czereśnie gniją na drzewie?
• Choroby przechowalnicze jabłek
• Gorzka zgnilizna jabłek - objawy, zwalczanie, opryski