Stihl Cash Back
Strona główna / Rośliny ozdobne / Żywotnikowiec japoński - odmiany, pielęgnacja, rozmnażanie

Żywotnikowiec japoński - odmiany, pielęgnacja, rozmnażanie

Żywotnikowiec japoński występuje w postaci szerokiego krzewu lub drzewa o stożkowej, gęstej koronie. Najlepiej rośnie w rejonach o dużej wilgotności powietrza i łagodnym klimacie. Poznaj odmiany żywotnikowca polecane do ogrodów i uprawy w donicach. Dowiedz się także jakie wymagania uprawowe ma ten gatunek i jak powinna wyglądać pielęgnacja żywotnikowca japońskiego. Podpowiadamy też najlepsze sposoby na rozmnażanie żywotnikowca.

Żywotnikowiec japoński
Żywotnikowiec japoński - Thujopsis dolabrata
Fot. depositphotos

Jak wygląda żywotnikowiec japoński

Żywotnikowiec japoński (Thujopsis dolabrata) należący do rodziny cyprysowatych (Cupressaceae) występuje naturalnie w zalesionych, górskich rejonach Japonii. Do Europy gatunek ten został sprowadzony w 1853 r i doskonale zaaklimatyzował się do tutejszych warunków.

Żywotnikowiec japoński w swojej ojczyźnie osiąga nawet 30 m wysokości, ale w naszych warunkach dorasta maksymalnie do 13 m. Prosty pień drzewa pokrywa łuszcząca się, czerwonobrązowa kora. Żywotnikowiec pokrojem przypomina żywotniki - ma podobnie gęsty i stożkowaty pokrój.

Dolne gałęzie żywotnikowca dorastają aż do samej ziemi - często się same ukorzeniają. Mocno rozgałęzione pędy żywotnikowca, układające się w tej samej płaszczyźnie, są porośnięte przez grube, łuskowate, ciemnozielone igły. Błyszczące igły żywotnikowca japońskiego na spodniej stronie mają wyraźną, białą plamkę.

Żywotnikowiec japoński
Żywotnikowiec japoński - Thujopsis dolabrata
Fot. Crusier, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Żywotnikowiec japoński jest gatunkiem jednopiennym - kwiatostany męskie są złożone z pręcików a żeńskie przypominają drobne, brązowe szyszki.

Warto wiedzieć!
Do Polski żywotnikowiec japoński został sprowadzony przez Jana i Tytusa Działyńskich w 1876 roku i trafił do arboretum w Kórniku. Współcześnie można go spotkać w wielu ogrodach botanicznych, głównie w zachodnich rejonach naszego kraju.

Żywotnikowiec japoński - gdzie sadzić

Żywotnikowiec japoński jest polecany do przydomowych ogrodów, także tych niewielkich. Drzewo to dobrze prezentuje się na rabatach, w ogrodach skalnych, a odmiany karłowe mogą rosnąć w pojemnikach.

W grupach wielogatunkowych żywotnikowiec dobrze prezentuje się w towarzystwie innych iglaków, takich jak: cyprys, żywotnik, sosna, jodła i jałowiec.

Żywotnikowiec japoński - odmiany

Choć żywotnikowiec japoński nie stał się jak dotąd bardzo popularną rośliną, a jego odmiany ozdobne można podziwiać głównie w ogrodach dendrologicznych i arboretach, w szkółkach dostępnych jest kilka ciekawych odmian tej rośliny. Oto najpopularniejsze odmiany żywotnikowca japońskiego polecane do uprawy w ogrodach i w donicach:

Żywotnikowiec japoński 'Aurea' - to odmiana żywotnikowca o stożkowym pokroju dorastająca po 10 latach do 1 m wysokości i 0,8 m szerokości. Docelowo drzewo osiąga 2 - 3 m wysokości. Ta niewielka i wolno rosnąca odmiana jest bardzo dekoracyjna za sprawą żółtozielonych igieł o srebrzystej dolnej stronie.

Żywotnikowiec japoński 'Krügers Findling' - jest ciekawą odmianą o zwartym pokroju i igłach gęsto nakrapianych kremowobiałymi plamami.

Żywotnikowiec japoński 'Latifolia' - przybiera formę niskiego, szerokiego krzewu. Igły tej odmiany są szersze niż u gatunku i ściślej przylegają do pędów.

Żywotnikowiec japoński 'Nana' - to karłowa odmiana osiągająca 0,6 – 0,1 m wysokości. Roślina przybiera formę szerokiego krzewu o drobnych gałązkach.

Żywotnikowiec japoński Nana
Żywotnikowiec japoński 'Nana'
Fot. Daderot, CC0, Wikimedia Commons

Żywotnikowiec japoński 'Mini' - jest karłową, szeroko rozrastająca się odmianą osiągającą do 0,6 m wysokości i 1,5 m szerokości. Intensywnie zielona barwa łusek żywotnikowca utrzymuje się także zimą. Odmiana 'Mini' dobrze prezentuje się zarówno w ogrodzie skalnym, na rabacie jak i w pojemniku.

Żywotnikowiec japoński 'Variegata' - ma krzaczasty i dość luźny pokrój, dorasta do 1,5 m wysokości. Odmiana wyróżnia się kolorystyką - część młodych łusek ma kremowy kolor dzięki czemu tworzy ciekawą mozaikę na tle starszych - ciemnozielonych łusek.

Żywotnikowiec japoński Variegata
Żywotnikowiec japoński 'Variegata'
Fot. IKAl, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Żywotnikowiec japoński - pielęgnacja i uprawa

Żywotnikowiec japoński, choć niewątpliwie dekoracyjny, ma jednak duże wymagania i dotychczas dobrze rósł wyłącznie w północno - zachodniej Polsce. W dobie ocieplenia klimatu uprawa żywotnikowca japońskiego zyskała jednak szanse na powodzenie również w innych częściach kraju. Dlatego prawdopodobne jest, że sadzenie żywotnikowców w ogrodach stanie się bardziej popularne w najbliższych latach.

Żywotnikowiec dobrze rośnie zarówno w słońcu, jak i w cieniu, w miejscu zacisznym i osłoniętym od wiatru. Dość wrażliwy na niskie temperatury żywotnikowiec znosi mrozy zaledwie do - 20°C. Dlatego młode okazy warto wraz z nadejściem zimy ściółkować korą oraz osłonić stroiszem lub agrowłókniną.

Żywotnikowiec japoński
Żywotnikowiec japoński - Thujopsis dolabrata
Fot. Piotrmed, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Żywotnikowiec japoński wymaga wysokiej wilgotności powietrza i żyznej, świeżej, wilgotnej, piaszczysto - próchniczej gleby. Bardzo źle znosi suszę i zanieczyszczone powietrze. Pielęgnacja żywotnikowca japońskiego polega na podlewaniu w okresach suszy. Roślinę podlewamy niezbyt obficie, ale często. Średnio raz w roku zalecane jest nawożenie żywotnikowca wieloskładnikowym nawozem mineralnym.

Żywotnikowiec japoński rośnie bardzo powoli więc cięcie formujące przeprowadza się tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Wiosną należy przyciąć pędy uschnięte, zainfekowane oraz połamane. To wiosenne cięcie sanitarne zazwyczaj jest wystarczające w pielęgnacji żywotnikowca.

Żywotnikowiec japoński - rozmnażanie

Żywotnikowiec japoński nie jest specjalnie trudny do rozmnożenia w naszych warunkach. Zaleca się rozmnażanie żywotnikowca z nasion, które jednak u nas rzadko dojrzewają. Przed siewem przeprowadza się 3 - 4 miesięczną stratyfikację nasion umieszczając je w ziemi a następnie w chłodnym miejscu, na przykład w lodowce. Po tym okresie nasiona wysiewamy do doniczek z podłożem do ukorzeniania i ustawiamy w widnym pomieszczeniu o temperaturze 20-20°C. Z nasion roślina rozwija się przez długi czas, proces ten może trwać nawet 5-7 lat.

Można także w sierpniu lub wrześniu pobrać z pędów żywotnikowca sadzonki zielne. Wymagają one odpowiedniej pielęgnacji oraz wyprowadzenia wierzchołka, gdyż najczęściej rosną krzaczasto.

Dojrzałe, rozłożyste okazy żywotnikowca można spróbować rozmnożyć przez odkłady poziome. Aby to zrobić, dolne gałęzie przyginamy do ziemi, wcześniej płytko nacinając korę pędu w miejscu zetknięcia z podłożem. W miejscu, w którym pęd dotyka gleby, stabilizujemy go kamieniem lub klamrą. Po kilkunastu miesiącach, gdy pęd się ukorzeni, można go odciąć od rośliny matecznej i posadzić na docelowym stanowisku.

Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie:
1. A. Bloom, Iglaki - ozdoba ogrodu, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2001, s. 166;
2. W. Bugała, Drzewa i krzewy dla terenów zieleni, PWRiL, Warszawa 1979, s. 107-108;
3. M. Czekalski, Żywotnikowiec japoński w Zieleń Miejska 5/2021, s. 39.