Uprawa warzyw na słomie. Grządki z kostek słomy pod pomidory, ogórki i truskawki

Uprawa na kostce słomy nie jest jeszcze powszechnie spotykana ale coraz więcej osób interesuje się takim sposobem uprawy. Na kostkach słomy można uprawiać wiele warzyw, truskawki, kwiaty i zioła, zarówno z nasion, jak i z rozsady. W tym artykule wyjaśniamy jak wygląda uprawa warzyw na słomie oraz jak przygotować grządkę ze słomy i które warzywa najlepiej będą na niej rosły.

Uprawa warzyw na słomie
Fot. Courtesy strawbalegardens.com

Uprawa na kostkach słomy

Za pioniera uprawy na kostkach ze słomy uważa się Amerykanina Joela Karstena, który propaguje tę metodę (Straw Bale Gardening) w swoich książkach, artykułach i na stronie strawbalegardens.com. Ma wielu entuzjastów, ale jak przy każdej nowatorskiej metodzie, na pewno znajdą się i przeciwnicy. Uprawa na kostkach słomy posiada wiele zalet, ale wymaga też pewnego nakładu pracy. Zanim przystąpimy do obsadzania grządek ze słomy, trzeba je odpowiednio przygotować, czyli regularnie nawadniać i nawozić. Dopiero wstępnie przekompostowana słoma stworzy korzystne warunki do rozwoju roślin.

Przygotowanie kostki słomy do uprawy warzyw

Słoma (szczególnie ta przechowywana pod dachem) jest sucha, dlatego konieczne jest jej nawodnienie. Planując uprawę na kostkach słomy, można je nabyć jesienią i pozostawić na zewnątrz. W czasie jesienno-zimowych miesięcy wchłoną sporo wilgoci i wiosną będą wstępnie przekompostowane. Przed sezonem uprawowym trzeba je będzie jeszcze wzbogacić w nawóz. Należy również zwrócić uwagę, czy po zimie nie pojawiła się na nich pleśń.

Na kostkach słomy można uprawiać warzywa
Fot. depositphotos

Jeśli posiadamy wysuszone kostki słomy, przynajmniej miesiąc przed rozpoczęciem uprawy rozpoczynamy przygotowania. Kostkę układamy na podłożu najbardziej szorstką stroną do góry. Nie zdejmujemy sznurków, które stabilizują słomę. Co 2-3 dni podlewamy kostki słomy wodą, by nabrały wilgoci. Pomiędzy podlewaniem wodą, zasilamy je też nawozem bogatym w azot. Mogą być to gnojówki, kurzeniec lub nawozy azotowe.

Słoma zawiera w sobie dużo węgla. Aby rośliny miały dostęp do składników odżywczych, słomę trzeba w nie wzbogacić. Podczas podlewania i zasilania nawozami zachodzą w niej procesy rozkładu substancji organicznych a temperatura w jej wnętrzu wzrasta.

Polewanie kostek słomy wodą przed sadzeniem warzyw
Fot. Courtesy strawbalegardens.com

Tempo rozkładu słomy zależy od temperatury otoczenia - podczas chłodnej pogody procesy te będą zachodzić wolniej. Po ok. 10-14 dniach wyczuwalny powinien być zapach amoniaku, który stopniowo będzie zanikał. Gdy zniknie zupełnie, będzie można rozpocząć uprawę. Składniki pokarmowe na tym etapie będą już dla roślin dostępne. W kostce słomy robimy zagłębienie, które wypełniamy żyzną ziemią lub kompostem i w nim siejemy nasiona lub umieszczamy rozsadę.

Sadzenie rozsady w kostkach słomy
Fot. Courtesy strawbalegardens.com

Zalety uprawy warzyw na kostkach słomy

• Chwasty nie wysiewają się w nich tak łatwo jak w glebie;
• Porowata struktura słomy sprawia, że korzenie roślin mają lepsze warunki do rozwoju, a nadmiar wody przepływa przez nią, nie pozostając w strefie korzeni;
• Kostki są mobilne, można je przenieść albo ustawić w miejscu, w którym warzywa nie mogłyby rosnąć w gruncie (na trawie, betonie, kostce lub na nieurodzajnej glebie);
• Rośliny rzadziej atakowane są przez choroby i szkodniki;
• Po sezonie słomę z kostek wykorzystuje się w ogrodzie jako ściółkę lub wynosi na kompostownik. Niektórzy robią z niej użytek także w kolejnym sezonie, odwracając i sadząc rośliny w innym miejscu kostki;
• Kostka słomy jest niejako podwyższoną grządką, w związku z czym pielęgnacja roślin nie wymaga nadmiernego schylania się i oszczędza nasz kręgosłup. Jeśli istnieje taka potrzeba, kostki można ułożyć jedna na drugiej, dzięki czemu rośliny będą rosły na jeszcze wyższym poziomie;
• Kostki ze słomy obsadzone np. kwiatami mogą służyć jako osłona przed wiatrem niżej rosnących roślin lub posłużyć do oddzielenia poszczególnych części ogrodu.

Uprawa warzyw na słomie
Fot. Colling-architektur, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Wady uprawy warzyw na kostkach słomy

Uprawa na kostkach słomy nie jest jednak zupełnie bezobsługowa. Przed sezonem trzeba je nawodnić i zasilić, ponieważ słoma sama w sobie nie ma zbyt wielu składników pokarmowych, które odżywiłyby warzywa.

Rośliny uprawiane na grządkach ze słomy wymagają regularnego podlewania. Słoma dość długo utrzymuje wilgoć, jednak krócej niż zwykłe podłoże czy ziemia do upraw. Podczas przygotowań przed sezonem konieczne jest polewanie słomy wodą a później regularne podlewanie uprawianych roślin konewką lub za pomocą rozprowadzonej linii nawadniającej. Jeśli nie pozwolimy słomie zupełnie przeschnąć, dość długo będzie utrzymywała wilgoć a jej nadmiar (np. po opadach deszczu) spłynie do gleby.

Jakie warzywa można uprawiać na słomie

Uprawa w kostkach słomy najbardziej korzystna jest dla warzyw ciepłolubnych, do których należą m. in. pomidory, papryka czy ogórki, a także dla truskawek. Dobra izolacja oraz wyższa temperatura podłoża znajdującego się w zagłębieniu na słomie zapewni im optymalne warunki do rozwoju.

Uprawa truskawek i warzyw na słomie
Fot. Colling-architektur, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Uprawa pomidorów na słomie

Sadząc pomidory w kostce słomy warto wziąć pod uwagę ich docelową wysokość. Wygodniejsze do pielęgnacji będą odmiany pomidorów karłowe, samokończące, które nie wymagają podpór. Jeśli jednak użycie podpór będzie konieczne, najłatwiej w słomę wbije się cienkie pręty lub paliki bambusowe. Pomidory lubią podłoże stale umiarkowanie wilgotne, ale nie znoszą nadmiaru wody w strefie korzeni. W kostce słomy nie ma takiego zagrożenia, gdyż nadmiar wody z niej wypłynie. Warzywa te potrzebują ziemi żyznej, bogatej w składniki pokarmowe, dlatego w trakcie wegetacji zasilamy je tak samo, jak pomidory uprawiane w gruncie.

Uprawa pomidorów na słomie
Fot. Courtesy strawbalegardens.com

Uprawa ogórków na słomie

Podobnie jak pomidory, ogórki także lubią ciepło i sprawdzą się w uprawie na kostce słomy. Wyższa temperatura podłoża korzystnie wpłynie na przyśpieszenie zbiorów i lepszą jakość owoców. Ogórki potrzebują do rozwoju sporo wody ale źle rosną na stanowiskach podmokłych. W kostkach słomy, nawet po ulewnym deszczu, woda swobodnie przepływa do gleby. Na słomie pędy ogórka w ograniczonym zakresie mają styczność z podłożem, co ogranicza ryzyko występowania chorób i sprawia, że owoce są czyste. Na dno zagłębienia w kostce słomy można wysypać obornik, przykryć go kompostem i dopiero na tak przygotowanym miejscu posadzić ogórki.

Na słomie można uprawiać też kwiaty i zioła
Fot. depositphotos

Inne rośliny uprawiane na słomie

Oprócz pomidorów i ogórków, do uprawy na kostkach słomy nadaje się wiele warzyw, m.in. ziemniaki, dynie, cukinie, sałaty a także truskawki, wszelkie zioła i kwiaty. Jeśli chcielibyśmy w kostkach słomy sadzić warzywa korzeniowe, musiałyby mieć zapewnioną grubszą warstwę podłoża. Rośliny o wysokich wymaganiach pokarmowych nawozimy tak samo jak w uprawie gruntowej.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Słoma w ogrodzie. Ściółkowanie i inne pomysły jak wykorzystać słomę
• Jak wykorzystać trociny w ogrodzie? Najlepsze pomysły na zastosowanie trocin
• Jak zrobić kompostownik z palet drewnianych?
• Kompostowanie w workach foliowych. Prosty sposób na skoszoną trawę i jesienne liście!