Papryka - właściwości, uprawa, odmiany
Papryka jest warzywem o jadalnych owocach, należącym do rodziny warzyw psiankowatych, podobnie jak bardzo popularny pomidor. Posiada cenne właściwości zdrowotne i kulinarne. Możliwa jest zarówno uprawa papryki w gruncie jak i pod osłonami. Otrzymane warzywa można spożywać na surowo, gotować, piec czy konserwować. Zobacz jak prowadzić uprawę papryki na działce oraz poznaj najlepsze polskie odmiany papryki do uprawy amatorskiej.
Papryka - różnokolorowe odmiany papryki
Papryka słodka (Capsicum annum) jest rośliną jednoroczną, osiągającą około 75 cm wysokości i ta najczęściej jest spotykana w uprawie amatorskiej na działkach i w ogrodach przydomowych. Papryka ostra (Capsicum frutescens) może być natomiast uprawiana jako wieloletnia i osiąga do 1,5 m wysokości.
Papryka - właściwości
Papryka jest warzywem bardzo atrakcyjnym. Może być czerwona, zielona lub żółta, przez co na talerzu robi się bardzo kolorowo. Cenione są jej walory smakowe oraz właściwości odżywcze i lecznicze.
Papryka może być spożywana na surowo, gotowana, pieczona, marynowana lub konserwowana. Ostre odmiany papryki są dodawane do przypraw i sosów. Owoce papryki charakteryzują się wysoką zawartością witaminy C (świeża papryka zawiera cztery razy więcej witaminy C niż cytryna) oraz beta-karotenu. Są także bogatym źródłem cukrów, soli mineralnych, tiaminy, ryboflawiny i kwasu nikotynowego.
A jakie są właściwości papryki w zależności od jej koloru? Otóż najwięcej witaminy C i beta-karotenu jest w papryce czerwonej. Żółta papryka stanowi zaś doskonałe źródło luteiny i zeaksantyny, które wspomagają wzrok. Zieloną paprykę można natomiast polecić kobietom w ciąży, gdyż zawiera ona spore dawki potrzebnego w tym okresie kwasu foliowego. Jest też źródłem witaminy E.
Warto wiedzieć!
Papryka duszona lub pieczona, w odróżnieniu od wielu innych warzyw, nadal zachowuje większość swoich właściwości odżywczych :-)
Papryka - uprawa z rozsady
Paprykę uprawia się z rozsady przygotowywanej w szklarni lub domowym sposobem na parapecie okiennym. Z zamiarem wysadzenia pod osłony, paprykę można wysiewać już z początkiem marca. Jeżeli zaś rozsada będzie wysadzana do gruntu, jej produkcję rozpoczynamy od drugiej połowy marca. Nasiona papryki wysiewa się do kuwet lub doniczek z ziemią kompostową o pH 5,5 do 7. Dobrym podłożem jest też odkwaszony torf ogrodniczy wymieszany z piaskiem w stosunku 1:1. Dla prawidłowego rozwoju roślin wymagana jest temp. 20-26°C i stale wilgotna ziemia.
Gdy rośliny wytworzą po 2-3 liście, siewki pikuje się do 6 - 9 cm doniczek. Od tej chwili można też rozpocząć nawożenie. Najwygodniej stosować nawozy płynne rozcieńczane z wodą do podlewania. Mogą być to wieloskładnikowe nawozy mineralne do warzyw lub naturalny biohumus.
Do gruntu lub pod osłony rozsadę papryki można wysadzić po około 10 do 12 tygodniach, gdy rośliny mają po około 6 liści.
Papryka - uprawa w gruncie
Do gruntu rozsadę papryki można wysadzić gdy minie ryzyko przymrozków. W zależności od pogody i tempa wzrostu roślin, robi się to od drugiej połowy maja do początku czerwca. Przed sadzeniem papryki do gruntu rozsadę trzeba przez kilka dni hartować, co polega na ograniczeniu podlewania oraz stopniowym coraz dłuższym wietrzeniu.
Ze względu na dużą wrażliwość tego warzywa na wiatr i wysokie wymagania cieplne, do uprawy papryki w gruncie powinniśmy wybrać miejsce zaciszne, ciepłe, o wystawie południowej. Papryka wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych, o średniej zawartości azotu. Aby poprawić warunki cieplne i ograniczyć wyrastanie chwastów, wskazane jest ściółkowanie gleby na zagonie z papryką. Jako ściółka może być zastosowana kora ogrodowa, słoma lub trociny. Na pierwszy miesiąc wysadzoną paprykę można też przykryć białą agrowłókniną wiosenną, co ochroni rośliny przed występującymi jeszcze niskimi temperaturami i przyspieszy plonowanie.
- Co sadzić obok papryki?
- Dlaczego papryka gnije na krzaku?
- Papryczka chili - właściwości i uprawa w doniczce
Gdy rośliny się przyjmą, uszczykujemy im wierzchołki, dzięki czemu ładnie się rozkrzewiają. Wysokie odmiany papryki trzeba przywiązać do palików. W okresie wegetacji nawozimy nawozem wieloskładnikowym i regularnie podlewamy, pamiętając aby do podlewania nie używać wody zbyt zimnej (idealna jest woda o temp. ok. 21°C). Podlewamy dość często ale małymi porcjami. Niedostateczne podlewanie objawia się zrzucaniem kwiatów oraz drobnymi i niekształtnymi owocami, dlatego regularne podlewanie papryki jest szczególnie ważne w okresie kwitnienia i wykształcania owoców.
Papryka - uprawa pod osłonami
Uprawa papryki w szklarni lub w tunelu foliowym, bywa mniej zawodna oraz pozwala uzyskać plon obfitszy i lepszy jakościowo. Pod osłony nieogrzewane paprykę możemy wysadzać nieco wcześniej niż do gruntu, bo już od początku maja. Należy pamiętać aby regularnie wietrzyć tunel foliowy oraz często podlewać rośliny, gdyż tutaj gleba może szybciej wysychać. Pod osłony warto wybrać samokończące odmiany papryki, niewymagające cięcia, odwiązywania i przerzedzania.
- Uprawa warzyw pod osłonami - folie i tunele foliowe
- Papryka ozdobna w doniczce. Uprawa i pielęgnacja
- Uprawa papryki na balkonie. Jak uprawiać paprykę w doniczce?
Papryka - zbiór i przechowywanie
Zbiory papryki będą możliwe po około 12 do 14 tygodniach. Koniecznie muszą być dokonane przed nastaniem przymrozków, chyba że paprykę uprawiamy pod osłonami. Niektóre papryki najlepiej zbierać gdy są jeszcze zielone, a inne pozostawia się aż sczerwienieją lub zżółkną. Owoce zbieramy pojedynczo, obcinając szypułki około 2,5 cm nad owocem. Przechowywanie papryki jest możliwe w temp. 12 do 14°C przez okres dwóch tygodni.
Okres oczekiwania na owoce papryki ostrej jest nieco dłuższy (do 18 tygodni), można je za to również znacznie dłużej przechowywać (zamrożone lub suszone - nawet przez kilka miesięcy).
Papryka - odmiany do uprawy amatorskiej
Do amatorskiej uprawy papryki w gruncie polecane są głównie odmiany polskie, sprawdzone w naszym klimacie. Wiele odmian papryki można uprawiać zarówno w gruncie jak i pod osłonami.
Papryka Nokturn - odmiana średniowczesna, godna szczególnego polecenia do uprawy amatorskiej, atrakcyjna ze względu na nietypową barwę owoców, osiąga do 80 cm wysokości. Owoce przybierają barwę od ciemnofioletowej do ciemnowiśniowej, kształt trójkątny z zaostrzonym wierzchołkiem, osiągają masę od 60 do 90 g. Na jednej roślinie może znaleźć się do 15 owoców. Ta odmiana papryki może być uprawiana w nieogrzewanych tunelach i w gruncie, wymaga palikowania i usuwania pędów bocznych do pierwszego rozgałęzienia, nie wymaga cięcia.
Papryka Oleńka - odmiana o dużej sile wzrostu i silnie krzewiąca się. Rodzi owoce kuliste, mocno spłaszczone, silnie żebrowane, osiągające masę około 90 gram. Dojrzewając przebarwiają się z ciemnozielonych na ciemnoczerwone, miąższ soczysty i słodki, duża zawartość witaminy C. Nadają się do bezpośredniego spożycia jak i do konserwowania. Najlepiej udaje się uprawa w nieogrzewanych tunelach foliowych, a przy dobrej pogodzie, również w polu.
Papryka Ożarowska - jedna z najlepszych polskich odmian, dająca wysokie i wyrównane plony, średnio wczesna, o bujnym wzroście i zwartym pokroju. Owoce są duże, o lekko falistej powierzchni, dojrzałe przybierają barwę czerwoną, są smaczne i zawierają dużo witaminy C Nadaje się do uprawy w tunelach foliowych, a w sprzyjających warunkach również w polu, wymaga cięcia i palikowania.
Papryka Telimena - odmiana średniowczesna o bujnym wzroście. Owoce duże (waga powyżej 100 gram), grubościenne, kształtu trapezowatego, przebarwiają się z ciemnozielonych na ciemnożółte, miąższ soczysty i smaczny. Najlepsza do uprawy w tunelach foliowych, wymaga cięcia i podpór.
Papryka Tajfun - odmiana średniopóźna, zaliczana do grupy papryk średnioostrych. Owoce tej odmiany papryki są duże o kształcie walcowatym, podłużnie żebrowane, przebarwiają się z ciemnozielonych na ciemnoczerwone. Może być uprawiana zarówno w gruncie jak i pod osłonami.
Papryka Cyklon - odmiana wczesna, o wzniesionym pokroju i owocach ostrych w smaku. Owoce są stożkowate o gładkiej powierzchni, ostro zakończone, barwy ciemnoczerwonej, dość duże. Jest to doskonała odmiana papryki do uprawy w gruncie otwartym, tolerancyjna na niesprzyjające warunki atmosferyczne.
Osobom szukającym dobrych jakościowo nasion papryki do uprawy w ogródku lub na działce, polecamy sklep naszego poradnika. Posiadamy w sprzedaży odmiany papryki bardzo dobrze plonujące oraz odporne na choroby i niekorzystne warunki uprawy. Wysiewając te nasiona przekonasz się, jak łatwa może być uprawa fasoli w ogródku. Aby zobaczyć ofertę nasion, naciśnij grafikę poniżej.
Przeczytaj również:
- Co można zrobić z papryki na zimę? Przetwory z papryki do słoików
- Papryka marynowana w occie
- Zupa krem z papryki i pomidorów
- Papryka faszerowana kaszą gryczaną
Opracowano na podstawie: C. Brickell, Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 332 - 333; B. Kamińska-Frąszczak, Nowe odmiany dla amatorów, Działkowiec, nr 11/2003, s. 47; materiały reklamowe producentów opisanych odmian i informacje prasowe KROSAGRO. Fot. freeimages.com
