Dziewanna wielkokwiatowa - właściwości, zastosowanie, uprawa

Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum densiflorum) to piękna i okazała roślina, znana już od starożytności. Z bujnej rozety liści wyrastają kwiatostany o wysokości do 2m. Warto wiedzieć, że dziewanna rosnąca pospolicie na skraju lasu lub przydrożach posiada cenne właściwości lecznicze. Zobacz jakie ma zastosowanie dziewanna wielkokwiatowa oraz jak prowadzić uprawę dziewanny w ogrodzie.

Dziewanna wielkokwiatowa - Verbascum densiflorum
Fot. pixabay

Dziewanna wielkokwiatowa - właściwości

Dziewanna wielkokwiatowa to dwuletnia roślina, która w pierwszym roku wytwarza rozetę dużych liści, a w drugim wydaje wysoki, wzniesiony, niekiedy rozgałęziony pęd kwiatowy z licznymi kwiatami, osiągając do 2m wysokości. Pędy kwiatowe i liście dziewanny pokryte są gęstym żółtobiałym kutnerem.

Dziewanna wielkokwiatowa kwitnie od lipca do września. Kwitnienie na jednym gronie kwiatowym trwa zaledwie kilka godzin. Kwiat otwiera się przed wschodem słońca, a więdnie i opada wieczorem. Dodatkowo wysoka temperatura i nasłonecznienie przyśpieszają ten proces. Na szczęście jedna roślina może wytworzyć wiele pędów kwiatowych.

To właśnie delikatne kwiaty dziewanny są głównym surowcem zielarskim, a konkretnie - wysuszone korony kwiatowe wraz z przyrośniętymi do nich pylnikami. Surowiec zielarski dziewanny wielkokwiatowej ma barwę złocistą, miodowy zapach i słodki smak. Szybko pochłania wodę z powietrza, przez co zmienia barwę na brunatną. Dlatego ważne jest aby zaraz po zebraniu wysuszyć kwiaty.

Kwiaty dziewanny zawierają śluzy, saponiny, cukier oraz flawonoidy, które wykazują właściwości wykrztuśne, ściągające i łagodzą podrażnienia.

Dziewanna wielkokwiatowa - zastosowanie

Dziewanna wielkokwiatowa kwitnie w drugim roku, a zbiory jej kwiatów przeprowadzamy stopniowo w miarę zakwitania, w godzinach rannych, przy suchej pogodzie. Kwiaty zrywa się ręcznie i układa w koszach tak, żeby się nie pogniotły i nie zaparzały, ponieważ tracą wtedy barwę. Zebrane kwiatostany suszymy w temperaturze 35-45°C i szczelnie pakujemy.

Co ciekawe dziewanna wielkokwiatowa wytwarza dużą ilość pyłku. Dzięki temu jest licznie odwiedzana przez owady, w tym pszczoły. Można ją komponować na rabacie z innymi roślinami miododajnymi, takimi jak np. lawenda wąskolistna.

Kwiatostany i krople do uszu z dziewanny
Fot. depositphotos

Dziewanna wielkokwiatowa ma zastosowanie lecznicze, w szczególności przy problemach z górnymi drogami oddechowymi. Pomoże w kaszlu, astmie, zapaleniu oskrzeli. Można przygotowywać z niej nalewki, doskonale sprawdzające się podczas kaszlu, oraz krople do bolących uszu.

Przepis na krople do uszu z dziewanny

Potrzebujemy: garść kwiatów i pąków dziewanny, 200 ml oleju bazowego (może być sezamowy lub lniany), zmiażdżony ząbek czosnku.

Kwiaty dziewanny wkładamy do słoiczka i zalewamy olejem, dodajemy czosnek. Zamykamy słoik i przechowujemy przez 10 dni w temperaturze pokojowej, następnie przecedzamy macerat. Gotowym olejek podgrzewamy w kąpieli wodnej do 40°C, po czym delikatnie wlewamy kilka kropel do bolącego ucha. Zakrapla się do uszu kilka razy w ciągu dnia. Krople mają działanie przeciwzapalne.

Dziewanna wielkokwiatowa - uprawa

Dziewanna wielkokwiatowa lubi stanowiska słoneczne, suche i zaciszne, zapewniające jej osłonę przed wiatrem i zimnem. Nie ma dużych wymagań w stosunku do gleby, udaje się na glebach lżejszych. Im lepsze jednak zapewnimy jej stanowisko tym bujniej rośnie i wydaje więcej kwiatów.

Uprawę dziewanny wielkokwiatowej rozpoczynamy od wysiewu nasion, które są bardzo drobne i kiełkują tylko w świetle. Dlatego nie należy ich przykrywać, a jedynie wysiać i delikatnie przyklepać. Nasiona dziewanny wielkokwiatowej wysiewa się wiosną na rozsadniku lub w inspekcie i w tym samym roku wysadza na miejsce stałe. Można również siać dziewannę wielkokwiatową bezpośrednio do gleby w końcu lipca i na początku sierpnia.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

Rumianek pospolity - uprawa, zastosowanie, właściwości lecznicze
Rumianek pospolity to niezwykle pożyteczna roślina, kwitnąca na biało od wiosny do końca lata. Może rosnąć jako chwast lub roślina uprawna. Rumianek jest łatwy w uprawie i często wykorzystywany w zielarstwie. Posiada bardzo szerokie zastosowanie i ceniony jest za swoje właściwości lecznicze. Poznaj zalety rumianku i dowiedz się jak uprawiać go w ogrodzie. Więcej...

Szczeć pospolita - właściwości, zastosowanie, uprawa
Szczeć pospolita jest rośliną dwuletnią, miododajną, kwitnącą od lipca do sierpnia. Warto się nią zainteresować ze względu na właściwości zdrowotne szczeci pospolitej oraz możliwości zastosowania zarówno jako zioła i rośliny ozdobnej. Zobacz jak wygląda uprawa szczeci w ogrodzie i jak wykorzystać ją w celach leczniczych! Więcej...

Nagietek lekarski - właściwości lecznicze, zastosowanie, uprawa
Nagietek lekarski to jednoroczna roślina ozdobna, uprawiana z siewu nasion. Ceniony jest ze względu na urokliwe kwiaty, które są nie tylko ładne ale i jadalne. Stanowią cenny surowiec zielarski, zaś obecność nagietka w ogrodzie pomaga walczyć ze szkodnikami roślin i... przewidywać pogodę! Poznaj więcej ciekawostek i sekrety uprawy nagietka. Więcej...

Katarzyna Matuszak

Opracowano na podstawie: Rumińska A., Ożarowski A., Leksykon roślin leczniczych, PWRiL, Warszawa 1990.