Ogród na skarpie - jak urządzić, jakie rośliny

Ogród na skarpie wydaje się być dość trudnym do zagospodarowania fragmentem terenu, który właściciele próbują przekształcić w standardowy, często nudny, płaski zakątek z soczyście zielonym trawnikiem i kilkoma iglakami. Tymczasem bardziej lub mniej strome skarpy, pagórki czy wzniesienia można przekształcić w bardzo ciekawe krajobrazy z przykuwającą wzrok bujną roślinnością. Zobacz jak urządzić ogród na skarpie, który będzie przykuwał wzrok, a jego pielęgnacja nie sprawi wiele problemu.

Ogród na skarpie - skarpa zabezpieczona murkiem oporowym

Jak urządzić ogród na skarpie

Dostosowując nasadzenia roślinne do naturalnego ukształtowania terenu, na którym leży ogród, zaoszczędzimy spore nakłady na robociznę, a dobrze skomponowane rabaty dodadzą uroku każdemu ogrodowi i w niedługim czasie staną się prawdziwą dumą jego właścicieli.

Planując zagospodarowanie wzniesień, zwłaszcza tych posiadających strome stoki, warto zastanowić się nad zastosowaniem rozwiązań, które będą przeciwdziałały wymywaniu podłoża podczas ulewnych deszczy, wiosennych roztopów. Takie zabezpieczenia są szczególnie wskazane na glebach lekkich i piaszczystych oraz glebach gliniastych, jeżeli wzniesienie jest bardzo strome. Wówczas w ogrodzie na skarpie nadmiar wody opadowej może spowodować poważne straty. W tym celu niezastąpione będą podkłady kolejowe lub większe głazy wbite do połowy w glebę pod kątem 75° względem skarpy. Takie nachylenie zapobiegnie przepychaniu zabezpieczeń przez masy ziemi, szczególnie po ulewnych deszczach, kiedy to gleba "wędruje" w dół stoku.

Skarpa zabezpieczona kamieniami
Fot. depositphotos

Bardzo ciekawy sposób na praktyczne i bardzo dekoracyjne wykończenie brzegu stromej skarpy to urządzić w tym miejscu suchy murek oporowy z zespolonych za pomocą zaprawy większych fragmentów piaskowca, wapieni lub ewentualnie granitu. Taka konstrukcja, pod warunkiem prawidłowego wykonania na solidnym fundamencie, będzie spełniać swoje zadanie przez dziesiątki lat.

• Jak tanio zabezpieczyć skarpę?
• Skalniak w ogrodzie - jak zrobić, rośliny na skalniak
• Rabata żwirowa - jak zrobić, jakie rośliny posadzić

Jakie rośliny do ogrodu na skarpie

1. Ogród na skarpie od strony południowo-zachodniej

Moim zdaniem najciekawszy pomysł to wykorzystanie istniejących wzniesień terenu na stworzenie jedynego w swoim rodzaju ogrodu przypominającego step lub murawy kserotermiczne, gdzie będą rozwijać się niespotykane gatunki i odmiany roślin, które nie udają się w typowych, "płaskich" ogrodach.

Jeśli mamy do dyspozycji skarpę lub pagórek o wystawie południowej lub zachodniej na suchym, kamienistym lub piaszczystym terenie to możemy przekształcić go, przy minimalnym wysiłku, w ogród żwirowy. Znajdą w nim doskonałe warunki do rozwoju egzotyczne gatunki roślin pochodzące z cieplejszych stref klimatycznych.

Skarpa wzmocniona murkiem z gazonówy
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Kaktusy mrozoodporne (Opuntia humnifosa), naparstnica drobnokwiatowa (Digitalis parviflora) i czerwono kwitnąca, chimeryczna, naparstnica naga (Digitalis nudicale), piękne śródziemnomorskie osty (Carduncellus pinnatus i C. mitissimus) przybierające formę niewielkich rozetek kłujących liści oraz trojeść bulwiasta (Asclepias tuberosum) i ożanka nierównoząbkowa w pięknej odmianie "Crispa" (Teucrium scorodonia "Crispa") to tylko niektóre z roślin, które będą rosły znakomicie na okresowo suchym, ciepłym podłożu, jakie zapewnia wystawa południowa i silne nachylenie boków takiego wzniesienia.

Znakomite zestawienie barw a także kształtów liści i kwiatów uzyskamy gdy kamienisty pagórek obsadzimy odmianą penstemona o purpurowych liściach i kremowych kwiatach (Penstemon digitalis "Husker Red Strain"), mikołajka agawolistnego (Eryngium agavifolium), goździka kropkowanego o biskupich płatkach i delikatnych soczyście zielonych listkach (Dianthus barbatus) oraz miłka wiosennego (Adonis vernalis) i ostnic (Stipa barbata, Stipa tenuissima "Ponny Tails") o zwiewnych kłosach, falujących na wietrze, dodających lekkości całej kompozycji. W takim miejscu sprawdzi się też rozchodnik (Sedum).

Ogród na skarpie wzmocnionej murkami oporowymi

2. Ogród na skarpie od strony północno-wschodniej

Jeżeli natomiast nasz ogród na skarpie ma wystawę północną lub wschodnią, a gleba jest dostatecznie wilgotna, możemy stworzyć w tym miejscu ogród skalny z prawdziwego zdarzenia z całym bogactwem roślin górskich, delikatnych paproci oraz pastelowo kwitnących lewizji.

Aby w ten sposób zagospodarować ogród na skarpie, wystarczy uformować niewielkie półki skalne, a podłoże rozluźnić dodatkiem żwiru lub gruboziarnistego piasku. Jeśli chcemy nadać możliwie naturalny charakter całej kompozycji, to nie obejdzie się bez nadgryzionych zębem czasu konarów oraz karp korzeniowych, także większych głazów.

Do tego trzeba posadzić typową roślinność skalną. W szczelinach pomiędzy kamieniami możemy umieścić rośliny, które nie znoszą zamakania, jak np. lewizja liścieniowa (Levisia cotyledon), ramonda mykeńska (Ramonda myconi), haberlea rodopska (Haberlea rhodopensis) czy pięknie kwitnący pantofelnik (Calceolaria falklandica i C. biflora).

Zacienione półki z żyznym, wilgotnym podłożem to doskonałe miejsce uprawy pięknych odmian brunery wielkolistnej (Brunnera macrophylla) "Silver Wings", "Jack Frost" czy też "Langrest" o interesującym marmurkowym wzorze na każdym liściu. U podnóża wzniesienia warto posadzić delikatniejsze gatunki zimozielonych paproci ogrodowych, takich jak: języcznik pospolity (Phyllitis scolopendrium) odmiany "Angustifolia" i "Undulata" (o niezwykłym kształcie liści) oraz podrzeń żebrowiec (Blechnum penna-marina), a resztę powierzchni wokół stoku obsypać drobnym żwirem i wyłożyć mniejszymi kamieniami, które uzupełnią całość kompozycji.

• Czym obsadzić skarpę? Oto najlepsze rośliny do sadzenia na skarpach!
• Gdzie szukać ogłoszeń sprzedaży działek rekreacyjnych?

Ogród na skarpie łatwy w pielęgnacji

Dla części osób budowa skalniaka może się jednak okazać zbyt dużym wyzwaniem. Nie każdy przecież chce właśnie w ten sposób zagospodarować skarpę. Jeśli nie mamy czasu (lub ochoty) by dokładać dodatkowych starań w późniejszą pielęgnację roślin, możemy po prostu częściowo zniwelować wzniesienie, cały teren pokryć czarną, grubą włókniną, a w wycięte w niej otwory wsadzić rośliny. Jednak zanim przystąpimy do sadzenia roślin musimy koniecznie pozbyć się wieloletnich chwastów, które w późniejszym czasie staną się naszym utrapieniem. Możemy to zrobić ręcznie (na strome wzniesienie raczej żadna maszyna nie wjedzie) lub przy pomocy jednego z wielu dostępnych w handlu środków chemicznych.

Niskie, rozłożyste krzewy iglaste lub liściaste po 2-3 latach zakryją nieestetyczną ściółkę z tworzywa sztucznego i będą stanowić piękne uzupełnienie nasadzeń w pozostałych częściach ogrodu. Ja osobiście w tym wypadku proponuję zastosować róże okrywowe, różnokolorowe odmiany ognika (Pyrocantha coccinea) oraz dla kontrastu sosnę kosodrzewinę (Pinus mugo) i płożące odmiany jałowca pospolitego (Juniperus communis).

W przypadku roślin o większych wymaganiach wodnych może okazać się konieczne zastosowanie systemu automatycznego nawadniania nad- lub podziemnego, który dostarczy odpowiednie dawki wody oraz nawozów pod każdą posadzoną roślinę bez konieczności żmudnego podlewania ręcznego za pomocą węża ogrodowego.

Odpowiednio zabezpieczona i obsadzona roślinami skarpa przestanie być powodem do wstydu, a stanie się pięknym, tętniącym życiem fragmentem ogrodu, z którego będziemy dumni.

Emil Gwizdała

Przeczytaj również:

• Gazony ogrodowe - jak zrobić murek i jak sadzić kwiaty w gazonach
• Jak zbudować schody w ogrodzie?
• Rośliny odporne na suszę