Itea wirginijska - odmiany, uprawa, cięcie

Itea wirginijska to średniej wielkości krzew, który pięknie, obficie i długo kwitnie. Jesienią liście itei przybierają intensywne odcienie żółci, pomarańczu i czerwieni a w czasie łagodnych zim pozostają na krzewach. Poznaj odmiany itei wirginijskiej polecane do ogrodów oraz donic na balkonach i tarasach. Omawiamy wymagania oraz zasady uprawy i przycinania krzewów itei.

Itea wirginijska - Itea virginica
Fot. depositphotos

Itea wirginijska - pochodzenie

Itea wirginijska (Itea virginica) jest kwitnącym krzewem pochodzącym z Ameryki Północnej. Nie ma zgodności co do przynależności itei do rodziny botanicznej, bowiem zaliczana bywa zarówno do skalnicowatych (Saxifragaceae), twardziczkowatych (Escalloniaceae) jak i iteowatych (Iteaceae). W Polsce starsze egzemplarze itei wirginijskiej można spotkać w arboretach i ogrodach botanicznych (w Rogowie, Glinnej, Wojsławicach, Poznaniu i we Wrocławiu). Ze względu na walory dekoracyjne itea coraz częściej bywa sadzona także w przydomowych ogrodach.

Jak wygląda itea wirginijska

W swojej ojczyźnie itea wirginijska osiąga wysokość 90-250 cm, ale w naszych warunkach jest niższa i dorasta maksymalnie do 150 cm wysokości. Krzew ten ma szeroki i gęsty pokrój. Dość cienkie i lekko przewieszające się pędy itei mają czerwone zabarwienie.

Eliptyczne liście są ułożone skrętolegle na pędzie. Średniej wielkości, zielone liście itei wirginijskiej mają piłkowane brzegi i ostre zakończenie. Wspaniale wyglądają jesienią, gdy przybierają ogniste odcienie żółci, pomarańczu i czerwieni. W rejonach, gdzie temperatury zimą są wyższe niż -7°C liście mogą się nie przebarwiać.

Itea wirginijska - Itea virginica
Fot. Wouter Hagens, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Na przełomie maja i czerwca zaczynają rozwijać się kwiaty itei wirginijskiej zebrane w długie gęste i walcowate kwiatostany. Drobne, białe, rurkowate kwiaty lekko pachną i są chętnie odwiedzane przez pszczoły, motyle i inne owady żywiące się nektarem. Kwitnienie itei trwa do końca lipca. A zatem itea wirginijska kwitnie przez 2 miesiące - czerwiec i lipiec.

Itea wirginijska - zastosowanie, gdzie sadzić

Ze względu na wymagania wodne itea dobrze czuje się na brzegach zbiorników wodnych w towarzystwie gatunków takich jak: funkia, paprocie ogrodowe, rodgersja, dereń czy parzydło leśne. Z racji tworzenia silnego systemu korzeniowego oraz licznych rozłogów itea jest polecana do zabezpieczania i wzmacniania skarp na przykład nad rowami melioracyjnymi.

Itea wirginijska - Itea virginica
Fot. depositphotos

Ten wspaniale przebarwiający się krzew dobrze komponuje się także z roślinami takimi jak: wrzosy i wrzośce, tawuła japońska oraz trawy ozdobne.

Itea wirginijska - odmiany

Wraz z rosnącą popularnością krzewów itei, w polskich szkółkach pojawiają się coraz ciekawsze odmiany itei wirginijskiej doskonałe do uprawy ogrodowej. Do najczęściej spotykanych odmian itei należą:

Itea wirginijska 'Beppu' - dorasta do 100 cm wysokości. Zielone liście jesienią stają się purpurowe. W czerwcu rozwijają się kwiaty zebrane w grona długości ok. 15 cm. Odmiana polecana do ogrodów przydomowych, wrzosowych oraz uprawy pojemnikowej.

Itea wirginijska 'Henry Garnet' - jest jedną z najstarszych odmian uprawnych itei. Dorasta do 80-90 cm wysokości a jej liście jesienią stają się czerwonofioletowe.

Itea wirginijska 'Henry Garnet'
Fot. Wouter Hagens, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Itea wirginijska 'Little Henry' - to karłowa odmiana dorastająca do 50 cm wysokości i 100 cm szerokości. Długo kwitnie a jej liście stają się jesienią purpurowe. Odmiana polecana do uprawy w pojemnikach.

Itea Wirginijska 'Long Spire' - dorasta do 80 cm wysokości i 100 cm szerokości. Kwitnie na przełomie maja i czerwca a jej kwiatostany osiągają do 20 cm długości. Zielone liście jesienią stają się purpurowe.

Itea wirginijska 'Scentlove' - osiąga do 80 cm wysokości. Liście zielone, jesienią przebarwiają się na purpurowo a kwiatostany dorastają do 25 cm długości. Roślina zakwita na początku czerwca.

Itea wirginijska - Itea virginica
Fot. David J. Stang, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Itea wirginijska - uprawa

Uprawa itei wirginijskiej najlepiej udaje się na słonecznych stanowiskach, na których roślina najobficiej kwitnie i uzyskuje atrakcyjne wybarwienie liści. Itea poradzi sobie jednak także w półcieniu. Roślina ta preferuje gleby żyzne, przepuszczalne, o dużej pojemności wodnej. W uprawie itei ważny jest odczyn gleby, która powinna być lekko kwaśna. Wraz ze wzrostem odczynu rośnie ryzyko wystąpienia chlorozy liści.

Itea wymaga stale wilgotnej gleby. Dlatego rośliny należy regularnie podlewać, zwłaszcza gdy rosną w pełnym słońcu. Starsze, odporniejsze okazy znoszą krótkotrwałe susze. Krzewy warto ściółkować przekompostowaną korą drzew iglastych, żeby zatrzymać wilgoć w glebie oraz utrzymać jej kwasowy odczyn. Na żyznych glebach itea nie wymaga nawożenia. Na słabszych glebach warto zastosować nawóz do roślin kwitnących.

Itea wirginijska 'Sarah Eve'
Fot. David J. Stang, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Itea wirginijska - cięcie

Itea wirginijska ma ładny i gęsty pokrój, więc nie wymaga korygującego cięcia. Jeżeli jednak zaistnieje taka konieczność należy pamiętać, że krzew zakwita na pędach ubiegłorocznych. Dlatego najbezpieczniej jest wykonać cięcie itei dopiero po ustaniu kwitnienia. Warto także regularnie usuwać wiosną zbyteczne odrosty korzeniowe żeby ograniczyć rozprzestrzenianie się rośliny.

Itea wirginijska - zimowanie

Itea wirginijska jest zaliczana do strefy mrozoodporności roślin 6A co oznacza, że znosi mróz do -23°C. Należy pamiętać, że liczby te odnoszą się do starszych okazów rosnących w zacisznych i ciepłych miejscach. Dlatego wraz z nadejściem mrozów warto zabezpieczyć krzewy ściółkując grubą warstwą kory, liści lub trocin oraz osłaniając całą roślinę zimową agrowłókniną. Rośliny w pojemnikach jesienią przenosimy do jasnych i chłodnych pomieszczeń. Jeżeli jest to niemożliwe to krzewy w donicach zimujące na zewnątrz osłaniamy agrowłókniną, a donice owijamy matami słomianymi, tekturą lub styropianem.

Itea wirginijska - rozmnażanie

Samodzielne rozmnożenie itei nie stanowi problemu. Najłatwiejszym sposobem jest rozmnażanie przez odrosty korzeniowe. Można także w okresie od maja do początku września pobrać z krzewów sadzonki pędowe zielne, które szybko się ukorzeniają.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Krzewy liściaste kwitnące latem
• Krzewy liściaste zimozielone kwitnące
• Krzewy ozdobne kwitnące od wiosny do jesieni
• Oczar wirginijski - właściwości, zastosowanie, uprawa

Opracowano na podstawie:
1. P. Bąbelewski, Itea wirginijska stroi się w czerwienie w Mój Piękny Ogród 11/2013, s. 32;
2. M. Czekalski, Krzewy ozdobne mało znane. Itea wirginijska w Zieleń Miejska 8/2017, s. 38.