Fasolnik chiński - właściwości, uprawa, przepisy

Fasolnik chiński to jednoroczne warzywo o bardzo długich, jadalnych strąkach. Ciepłolubny fasolnik może być uprawiany w gruncie lub pod osłonami. Poznaj właściwości fasolnika chińskiego - jak wygląda i jak szybko rośnie. Wyjaśniamy jak powinna wyglądać uprawa fasolnika w ogrodzie i jakie podpory dla niego stosować. Sprawdź, ile gotować fasolnik i jak go jeść. Polecamy najlepsze przepisy na dania z fasolnika chińskiego.

Fasolnik chiński - Vigna unguiculata

Fasolnik chiński - jak wygląda i jak szybko rośnie

Fasolnik chiński (Vigna unguiculata), nazywany także wspięgą chińską a także fasolnikiem wężowym, jest warzywem należącym do rodziny bobowatych (Fabaceae). Fasolnik, przypominający nieco fasolę szparagową, w Afryce oraz ciepłych rejonach Azji jest ceniony za właściwości odżywcze oraz korzystny wpływ na glebę.

Fasolnik chiński jest jednorocznym pnączem dorastającym do 3-4 m długości. Ma dość szerokie zastosowanie, gdyż jest uprawiany zarówno jako roślina jadalna jako i dekoracyjna.

Na wiotkich pędach fasolnika widoczne są ładne, duże, trójdzielne liście. Miododajne i pachnące kwiaty fasolnika chińskiego w kolorach: białym, różowym, czerwonym lub fioletowym rozwijają się w lipcu przyciągając motyle i inne zapylacze. Zebrane w grona kwiaty wyrastają w kątach liści.

W sierpniu i wrześniu miejsce kwiatów zajmują cienkie i długie strąki fasolnika chińskiego, które u odmian tycznych mogą osiągać do 100 cm długości a u odmian karłowych do 30 cm. Strąki zawierają liczne, niewielkie, jadalne nasiona.

Fasolnik chiński - Vigna unguiculata
Yercaud-elango, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Fasolnik chiński - właściwości

Fasolnik chiński ma szereg właściwości odżywczych i zdrowotnych. Będąc warzywem strączkowym zawiera znaczne ilości białka oraz błonnika. Dzięki temu reguluje procesy przemiany materii i daje uczucie sytości. Strąki fasolnika są również bogate w witaminy A, C, B a także wapń, cynk, magnez, mangan, fosfor i żelazo. Za sprawą swoich właściwości fasolnik jest cenionym składnikiem diety wegańskiej i wegetariańskiej.

W krajach azjatyckich fasolnik chiński jest uprawiany na terenach wyjałowionych intensywną uprawą. Wzbogaca glebę w zieloną masę oraz azot. To drugie jest możliwe dzięki symbiotycznym bakteriom brodawkowym żyjącym na jego korzeniach (jest to charakterystyczne dla roślin bobowatych, do których należy fasolnik).

Fasolnik chiński - podpory

Fasolnik chiński nadaje się uprawy w gruncie, pod osłonami oraz w donicach. Roślinom należy zapewnić podpory, po których będą mogły się wspinać. Jako podpory dla fasolnika chińskiego można wykorzystać bambusowe tyczki, rozpięty sznurek, drewnianą lub metalową kratownicę lub też można posadzić fasolnik chiński przy siatce ogrodzeniowej. Wysokość podpór pod fasolnik chiński powinna wynosić od 2 do 3 metrów.

Nasiona fasolnika chińskiego
Toby Hudson, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Fasolnik chiński - uprawa i wymagania

Fasolnik chiński ma wysokie wymagania termiczne, dlatego należy zapewnić mu zaciszne, ciepłe i słoneczne miejsce. Do uprawy fasolnika poleca się wysokie szklarnie lub tunele, ponieważ optymalna temperatura wzrostu fasolnika to 20-25°C. Spadek temperatury do poziomu 10°C hamuje wzrost rośliny i sprawia, że zrzuca ona liście. Poniżej 0°C pnącze obumiera. Fasolnik nie toleruje również dużych różnić temperatury między dniem a nocą.

Uprawa fasolnika chińskiego najlepiej udaje się na glebach żyznych, przepuszczalnych, piaszczysto-gliniastych o odczynie 6,2-7,0 pH. Dobry przedplon dla fasolnika chińskiego stanowią: sałata, rzodkiewka i wczesne odmiany warzyw kapustnych.

Co prawda fasolnik chiński dobrze znosi upały i krótkotrwałą suszę, ale do wykształcenia strąków potrzebuje regularnego podlewania. Ze względu na szybki wzrost oraz dużą masę zieloną warto zasilać rośliny kompostem oraz wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi na początku kwitnienia. Dobrze sprawdzi się choćby nawóz uniwersalny do ogrodu Target zawierający zbilansowany skład niezbędnych makro- i mikroelementów.

Fasolnik chiński - Vigna unguiculata
Dinesh Valke from Thane, India, CC BY-SA 2.0, Wikimedia Commons

Fasolnik chiński - uprawa w gruncie

To ciepłolubne warzywo może być uprawiane z siewu nasion wprost do gruntu lub z rozsady. Nasiona fasolnika chińskiego siejemy na grządce, gdy minie już ryzyko wystąpienia wiosennych przymrozków, czyli w drugiej połowie maja lub nawet na początku czerwca. Siejemy je na głębokości maksymalnie 2 cm w rozstawie to 60-80x40 cm, a odmiany silnie rosnące w rozstawie 70x80 cm.

Fasolnik chiński - uprawa w doniczce

Żeby wyprodukować rozsadę fasolnika wysiewamy nasiona pod osłonami już w marcu. Doniczki z fasolnikiem chińskim ustawiamy w jasnym miejscu o temperaturze 25-30°C. Ten sposób uprawy pozwoli na uzyskanie plonu o 2 tygodnie wcześniejszego niż z siewu wprost do gruntu i uniezależni nas od kaprysów pogody.

Fasolnik chiński - kiedy zbierać

Zbierać możemy młode, niedojrzałe strąki lub strąki całkowicie dojrzałe na nasiona. Pierwsze zbiory fasolnika wykonuje się po 8-10 tygodniach kontynuując je aż do pierwszych przymrozków.

Jak przechowywać fasolnik chiński?

Po zbiorze młode, zdrowe strąki należy opłukać i wysuszyć. Pokrojone na kawałki zawijamy w papierowe ręczniki i wkładamy do foliowej torebki. W lodówce strąki fasolnika mogą być przechowywane do pięciu dni.

Żeby przechować strąki przez dłuższy czas możemy je zblanszować po czym umieścić w zamrażalniku nawet na 8-10 miesięcy. Natomiast dojrzałe, wysuszone nasiona fasolnika przechowujemy tak jak fasolę czy groch. Nasiona w woreczkach lub pojemnikach umieszczamy w suchym miejscu.

Fasolnik chiński - Vigna unguiculata
Sailesh, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Fasolnik chiński - ile gotować, jak jeść

Długie strąki fasolnika chińskiego przypominają fasolę szparagową, ale są od niej delikatniejsze w smaku. Młodych strąków fasolnika się nie gotuje. Najlepiej blanszować je wrzucając na 1-3 minuty do wrzątku a następnie przelewając zimną wodą. Zblanszowane strąki można podawać na ciepło z zasmażką, przesmażonym boczkiem lub dodawać do sałatek. Fasolnik chiński może być także wykorzystywany do przygotowania gulaszy, zapiekanek oraz zup.

Fasolnik chiński - przepisy

Smaczny i zdrowy fasolnik powinien zagościć na naszych stołach, zwłaszcza że świeże strąki można zbierać aż do przymrozków. Oto proste przepisy z fasolnikiem chińskim - szybkie i łatwe do przygotowania.

Fasolnik chiński po syczuańsku

Tak przygotowany fasolnik może stanowić przekąskę między posiłkami, danie do pracy lub dodatek do obiadu.

Składniki:

• 250 dag strąków fasolnika chińskiego zblanszowanego i pokrojonego w kawałki
• 1 łyżka oleju arachidowego
• 2 do 4 suszonych papryczek chilli
• 1 łyżeczka całych ziaren pieprzu syczuańskiego
• 1 łyżeczka oleju sezamowego
• 1 łyżeczka sosu sojowego
• Sól i cukier do smaku

Przygotowanie: najpierw krótko podsmażamy chili i ziarna pieprzu na oleju arachidowym, aby wydobyć ich smak. Następnie na rozgrzaną patelnię wrzucamy strąki fasolnika i smażymy 3-4 min często mieszając. Na koniec zdejmujemy patelnię z ognia i dodajemy sól, cukier, olej sezamowy i sos sojowy.

Tajska sałatka z fasolnika chińskiego

Ta sałatka powinna posmakować zwłaszcza osobom lubiących oryginalne, azjatyckie smaki.

Składniki:

• 0,5 kg zblanszowanych strąków fasolnika pokrojonych na kawałki
• 1 ogórek szklarniowy
• 1-2 suszone chili namoczone przez 2 minuty w ciepłej wodzie i odsączone
• 3 ząbki czosnku
• 1 łyżka cukru palmowego lub trzcinowego
• 1 łyżka suszonych krewetek koktajlowych (opcjonalnie)
• 2 łyżki sosu rybnego
• świeży sok z 1 limonki
• kilka pomidorków koktajlowych przekrojonych na pół
• 2 łyżki pokruszonych, prażonych, niesolonych orzeszków ziemnych

Przygotowanie: chili, cukier, czosnek, krewetki zblenduj lub utrzyj w moździerzu na pastę i wymieszaj z fasolnikiem. Dodaj ogórek pokrojony w niedużą kostkę oraz sos rybny i sok z limonki. Pozostaw na 10 min do wymieszania się smaków. Następnie dodaj pomidory i orzeszki ziemne.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• 7 egzotycznych warzyw, które warto mieć w ogrodzie!
• Warzywa strączkowe - polecane odmiany, uprawa w ogrodzie
• Pnącza jednoroczne na słońce i do półcienia
• Okra, ketmia jadalna - właściwości, zastosowanie, uprawa, przepisy

Opracowano na podstawie:
1. J. Lisiecka, Ciekawostki pod osłony w Działkowiec 3/2018, s. 48-49;
2. A. Nowicka-Połeć, Kolorowa fasola w Działkowiec 5/2015, s. 52-53;
3. C. Sarada, N. H.P. Rao, Evaluation of Yard Long Bean (Vigna unguiculata subsp. sesquipedalis (l.) Verdcourt) Genotypes in Vertisols of Andhra Pradesh w International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences 1/2020, s. 1167-1171.