Stihl Cash Back
Strona główna / Warzywnik i zielnik / Czosnek - sadzenie, uprawa na działce, choroby

Czosnek - sadzenie, uprawa na działce, choroby

Czosnek to jedno z popularniejszych warzyw cebulowych, cenione za swój smak i wartości odżywcze, a także właściwości lecznicze. Ogrodnikowi przydaje się też do przygotowywania naturalnych preparatów przeciw chorobom i szkodnikom roślin. Nic dziwnego więc, że tak wiele osób chce uprawiać czosnek na działce. Zobacz jak wygląda sadzenie i uprawa czosnku na działce oraz jakie choroby czosnku mogą zagrażać Twoim uprawom.

Czosnek
Czosnek pospolity - Allium sativum

Właściwości i zastosowanie czosnku

Czosnek jest warzywem znanym od wieków. Już w starożytności był uprawiany w Chinach. Nawet w Biblii, w Księdze Liczb znajdują się wzmianki o czosnku. Syreniusz, lekarz Anny Jagiellonki podaje w swoim Zielniku aż 100 zaleceń leczniczych odnoszących się do czosnku. Obecnie medycyna stosuje czosnek na obniżenie ciśnienia krwi, na uregulowanie układu pokarmowego, czosnek przeciwdziała także wapnieniu tętnic. Czosnek w postaci okładu stosuje się na trudno gojące się rany i owrzodzenia. Przede wszystkim jednak czosnek jest powszechnie używanym dodatkiem do potraw. Warto nadmienić, że w uprawie poza czosnkiem pospolitym, omawianym w tym artykule, spotykany jest też czosnek ozdobny, ceniony za przepiękne kwiatostany, a także czosnek niedźwiedzi, który ma podobne właściwości lecznicze i bakteriobójcze ale jest łagodniejszy dla żołądka.

Czosnek niedźwiedzi - zastosowanie, uprawa, kiedy zbierać
Czosnek niedźwiedzi jest cenionym surowcem zielarskim o działaniu bakteriobójczym i dobroczynnym wpływie na układ krwionośny oraz trawienny. Zastosowanie ma też w kuchni jako przyprawa i dodatek do wielu potraw. Zobacz, co jeszcze można z nim zrobić, jak wygląda uprawa czosnku niedźwiedziego w ogrodzie oraz w doniczce i gdzie kupić czosnek niedźwiedzi do posadzenia na działce. Więcej...

Czosnek - uprawa na działce

Jeżeli chcemy uprawiać czosnek na działce, musimy zadbać o odpowiednie podłoże i stanowisko. Czosnek preferuje gleby żyzne i głębokie. Jeżeli mamy na działce lub w ogrodzie glebę ubogą w składniki mineralne, koniecznie trzeba ją nawieźć materią organiczną. Gleba nie powinna być zbyt sucha, umiarkowana wilgotność jest idealna. Stanowisko dla czosnku powinno być słoneczne i osłonięte.

Jeżeli stosujemy płodozmian warzyw na działce, to dla uprawy czosnku, idealny jest przedplon z grochu, bobu lub fasoli. Pamiętajmy również aby nigdy nie sadzić czosnku na miejscu gdzie poprzednio hodowano czosnek bądź inne warzywa cebulowe. Czosnek wymaga też regularnego nawadniania, szczególnie w okresie od połowy maja do połowy czerwca. Najlepiej podlewać tylko ziemię wokół rośliny aby nie zamoczyć cebuli.

Czosnek - sadzenie na działce

Przed sadzeniem czosnku należy przekopać ziemię na głębokość ok. 25 cm. Czosnek jary sadzimy na wiosnę - od końca marca do początku kwietnia, zaś jesienią, pod koniec października sadzi się czosnek zimowy. Warto wiedzieć, że czosnek posadzony jesienią będzie tworzyć większe główki i dojrzeje do zbioru wcześniej niż czosnek sadzony na wiosnę.

Co sadzić obok czosnku?Co sadzić obok czosnku?
Czosnek znany jest z pozytywnego wpływu na inne rośliny ogrodowe. Z tego artykułu dowiesz się co sadzić obok czosnku, aby maksymalnie wykorzystać jego dobroczynne właściwości. Więcej...

Nie warto sadzić czosnku, który kupiliśmy w sklepie spożywczym, ponieważ może z niego nic nie wyrosnąć. Najlepszy jest odpowiednio przygotowany czosnek do uprawy na działce, który można kupić w sklepie ogrodniczym. Główkę czosnku dzielimy na ząbki tuż przed posadzeniem do gruntu, pamiętając żeby każdy ząbek zawierał kawałek piętki! Należy sadzić jedynie największe ząbki.

W ten sposób przygotowane ząbki czosnku sadzimy w rzędach w odległości 20-30 cm (w zależności od ilości miejsca). Rośliny w rzędach powinny być rozstawione w odległości 6-10 cm, zależy to od wielkości ząbków. Ząbki zagłębiamy w ziemi pionowo w dół, piętką do dołu, na głębokość 3-5 cm w okresie wiosennym. Jesienią ząbki sadzimy na głębokość nieco większą, tj. 5-8 cm.

Czosnek sadzony jesienią dojrzewa w lipcu następnego roku, natomiast sadzony wiosną - w sierpniu. Objawem dojrzałości jest żółknięcie i zasychanie liści u czosnku wytwarzającego kwiatostany, a załamywanie się łodygi rzekomej u czosnku bez kwiatostanów. Pamiętajmy, że zawsze jest lepiej zebrać czosnek nieco wcześniej niż za późno.

Czosnek zimowy - uprawa, jak sadzić, kiedy wykopaćCzosnek zimowy - uprawa, jak sadzić, kiedy wykopać
Czosnek zimowy sadzimy jesienią. Identycznie jak ten sadzony wiosną, posiada wiele właściwości leczniczych i jest powszechną przyprawą w gospodarstwie domowym. Zobacz jak sadzić czosnek zimowy, co jest najważniejsze w jego uprawie i kiedy wykopać czosnek zimowy, by był w pełni dojrzały, smaczny i zdrowy. Oto sekret dorodnego czosnku o dużych główkach! Więcej...

Czosnek - choroby i szkodniki

Do najgroźniejszych chorób czosnku zalicza się choroby grzybowe wywoływane przez grzyby z rodzaju Fusarium. Infekcje tymi grzybami objawiają się gniciem podstawy piętki oraz gniciem całej cebuli. Grzyby mocno poraża system korzeniowy, dlatego porażony czosnek łatwo jest wyrwać z ziemi. Infekcjom sprzyja ciepła i wilgotna pogoda, zwłaszcza podczas upalnego lata.

Innym grzybem, który wywołuje chorobę o podobnych objawach do Fusarium jest Pyrenochaeta terrestris. Grzyb ten wywołuje chorobę czosnku zwaną różową zgnilizną korzeni. Rośliny przedwcześnie kończą wegetacje, korzenie ulegają przebarwieniu na różowy kolor. Główki nie są do końca wykształcone. Choroba rozwija się również w ciepłe i wilgotne lata. Na szczęście należy ona do rzadkości.

Grzyby z rodzaju Penicillium również wywołują poważną chorobę - zieloną zgniliznę czosnku. Patogen atakuje najczęściej uszkodzone rośliny w okresie wegetacji. Na powierzchni rośliny tworzy się charakterystyczny zielonkawy nalot zarodników, a tkanka pod nalotem zmienia się w brązowawą, zgniłą masę.

Częstą chorobą czosnku jest również biała zgnilizna, będąca konsekwencją nie pilnowania płodozmianu. Rozwojowi tej choroby sprzyja również zwięzła, bardzo wilgotna gleba oraz dłuższe okresy chłodu.

Choroby czosnku mogą być również wywoływane przez bakterie i wirusy. Bakterie powodują gnicie ząbków czosnku, głównie w okresie jego przechowywania. Zaś objawy występowania wirusów na czosnku to żółte, chlorotyczne, często mozaikowate smugi i paski na liściach oraz spowolniony wzrost i słabsze plonowanie. Zawirusowane rośliny należy usunąć, a do kolejnych nasadzeń wybierać zdrowy materiał roślinny pochodzący z zaufanego źródła.

Zapobieganie chorobom czosnku to przede wszystkim pilnowanie płodozmianu, uprawa czosnku na przepuszczalnych glebach, nie zalewowych, korzystanie tylko z najwyższej jakości materiału na rozsady. Należy tez pilnować aby nie uszkodzić ząbków podczas sadzenia, zabiegów pielęgnacyjnych bądź podczas zbioru. Bardzo dobrym sposobem na zapobieganie chorobom jest zaprawianie cebul czosnku w fungicydach takich jak: Rovral Flo 255 SC (stężenie 0,4%) lub Sumilex 500SC (stężenie 0,3%) z dodatkiem takich preparatów jak: Zaprawa Funaben T (0,2-0,4%), Sarfun T 450FS (0,2-0,4%). W tak przygotowanej zawiesinie należy moczyć ząbki czosnku przez 30 minut. Po czym należy je osuszyć. Zaprawiać cebule można również na sucho przy pomocy: Zaprawa Funaben T w ilości 4-6 g na 1 kg ząbków lub Sarfun T 450 FS 2-5 mg na kg ząbków.

Czosnek może być też atakowany przez szkodniki czosnku, do których zaliczyć należy przede wszystkim ślimaki, nicienie glebowe oraz larwy śmietki cebulanki. Dlatego należy prowadzić regularne zwalczanie ślimaków w ogrodzie, zaś pojawieniu się nicieni i śmietki zapobiegamy poprzez zmianowanie i zaprawianie cebul.

Występowanie śmietki cebulanki można też ograniczyć poprzez sadzenie czosnku w rzędach naprzemiennie z marchwią. Sadzenie marchwi obok czosnku przynosi korzyść dla obu warzyw, bo z kolei zapach czosnku będzie odstraszać groźnego szkodnika marchwi, jakim jest połyśnica marchwianka.



Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie: Z. Dobrakowska - Kopecka, Warzywa i zioła z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1996, s. 103-104; S. Mazur, Choroby czosnku i ich zwalczanie, Hasło Ogrodnicze 09/2003.