Rojnik - odmiany, uprawa, zimowanie
Rojniki to zimozielone byliny cieszące się coraz większą popularnością. Mają małe wymagania oraz doskonale znoszą upalne i suche lata. Posadzone na odpowiednim stanowisku szybko zadarniają powierzchnię, są właściwie bezobsługowe i nie chorują. Sprawdź jak wygląda uprawa i zimowanie rojnika oraz dowiedz się jak go rozmnażać. Prezentujemy również najciekawsze gatunki i odmiany rojników polecane do sadzenia w ogrodach.
Rojnik - Sempervivum
Fot. depositphotos
Rojnik - opis i właściwości
Rojnik (Sempervivum - w tłumaczeniu "wiecznie żywy") należy do rodziny gruboszowatych (Crassulaceae). Rodzaj ten obejmuje wiele gatunków i odmian bylin różniących się wielkością oraz kolorystyką. W naturze rośliny te porastają górzyste obszary Europy i Azji. Rojniki cenione są za małe wymagania uprawowe i wysoką odporność na niekorzystne warunki.
Magazynujące wodę liście rojników są mięsiste, ostro zakończone, czasem pokryte jasnymi włoskami. Rojniki tworzą niskie kobierce (10-20 cm wysokości) złożone z wielu rozetek o średnicy od kilku do ok. 20 cm. Pędy kwiatostanowe rojnika mogą dorastać do 40 cm wysokości. Gwiazdkowate kwiaty są kremowe, różowe, purpurowe lub żółte. Pojawiają się w lipcu i sierpniu. Po kwitnieniu najstarsze rozety (te, które wydały kwiat) zamierają.
Rojnik murowy - Sempervivum tectorum
Fot. depositphotos
Ze swoich właściwości leczniczych znany jest rojnik murowy. Regeneruje skórę i przyśpiesza gojenie ran, także po ukąszeniach owadów.
Rojnik - zastosowanie
Zastosowanie rojników w ogrodzie ogranicza tylko nasza wyobraźnia. Urosną prawie wszędzie, pod warunkiem, że będą miały dostęp do minimalnej ilości podłoża i słońca. Dobrze czują się na skalniakach, rabatach, skarpach i zielonych dachach ale możliwości jest więcej. Można je sadzić w szczelinach murków, schodów, w zagłębieniach kamieni i starych konarów.
Rojnik - Sempervivum
Fot. pixabay
Rojniki doskonale radzą sobie w donicach i pojemnikach a także w nieużywanych naczyniach czy wykorzystanych jako kwietniki siedziskach starych krzeseł, na blatach ogrodowych stolików a nawet posadzone w nieużywanych butach. Sprawdzą się także w ogrodach wertykalnych.
Warto wiedzieć!
Rojniki najlepiej sadzić na obrzeżach rabat czy skalniaków, by nie zostały zakryte przez inne rośliny. Pamiętajmy przy tym, że w dość szybkim tempie zadarniają one powierzchnię.
Różne gatunki i odmiany rojników komponują się ładnie ze sobą. Obok nich warto sadzić rośliny o podobnych wymaganiach, takie jak: rozchodnik, skalnica Arendsa, smagliczka skalna, goździk, gęsiówka kaukaska, kostrzewa sina, macierzanka, dzwonek karpacki, głodek kaukaski, zawciąg nadmorski, gipsówka rozesłana, rogownica kutnerowata czy juka karolińska.
Rojnik - Sempervivum
Fot. pixabay
Rojnik - gatunki i odmiany
Wśród rojników znajdziemy wiele ciekawych gatunków i odmian, doskonałych zarówno do uprawy w ogrodzie, jak i do uprawy doniczkowej. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich.
Rojnik pajęczynowaty
Rojnik pajęczynowaty (Sempervivum arachnoideum) - tworzy małe, płaskokuliste, zielone rozety, gęsto pokryte przypominającymi pajęczynę włoskami. Dorasta do 15 cm wysokości. Zakwita w lipcu i sierpniu. Kwiaty mają kolor biały, różowy lub czerwony.
Rojnik pajęczynowaty - Sempervivum arachnoideum
Fot. depositphotos
W ogrodach najczęściej sadzone są odmiany rojnika pajęczynowatego, takie jak: 'Red Papaver' (rozety koloru purpurowobrązowego), 'Pacific Feather Power' (rozety purpurowozielone, pokryte pajęczynką, kwiaty różowe), 'Rosa Madchen' (rozety szaroróżowe o średnicy 10-20 cm), 'Barbel' (małe, zielone rozety o średnicy ok. 3 cm, kwiaty czerwone).
Rojnik - Sempervivum
Fot. pixabay
Rojnik wapienny
Rojnik wapienny (Sempervivum calcareum) wyróżnia się ciemną plamą na końcówkach szerokich, niebieskozielonych i nagich liści. Kwiaty w odcieniach różu pojawiają się w lipcu. Jest podobny do rojnika murowego.
Rojnik wapienny - Sempervivum calcareum
Fot. depositphotos
Ciekawymi odmianami rojnika wapiennego są: 'Sir W. Lawrence' (seledynowozielone liście mają czerwone wierzchołki), 'Bicolor' (liście niebieskozielone z purpurowymi końcówkami), 'Limelight' (jasnozielone rozety z brązowymi przebarwieniami na końcówkach liści).
Rojnik orzęsiony
Rojnik orzęsiony (Sempervivum ciliosum) tworzy szarozielone, kuliste rozety, które są gęsto pokryte szarym kutnerem. Żółte kwiaty pojawiają się w lipcu i sierpniu. Najbardziej znane odmiany rojnika orzęsionego to: 'Ali Boutsch' (czerwonozielone, gęsto orzęsione rozety mają nieduże rozmiary), var. 'Borisii' (dość duże czerwonozielone rozety są aż białe od gęstych włosków).
Rojnik - Sempervivum
Fot. pixabay
Rojnik ogrodowy
Rojnik ogrodowy (Sempervivum hybridum) to zakwitający w lipcu i sierpniu gatunek o bardzo dużej liczbie odmian mieszańcowych. Wśród odmian rojnika ogrodowego warto wymienić np. 'Commander Hay' (ma rozety o średnicy do 20 cm i brązowoczerwone liście z zielonymi wierzchołkami), 'Rubin' (rozety mają kolor czerwony), 'Lipari' (rozety zielone z czerwonym środkiem), 'Othello' (rozety brązowoczerwone i bardzo duże).
Rojnik ogrodowy 'Othello'
Fot. depositphotos
Rojnik górski
Rojnik górski (Sempervivum montanum) ma płaskie rozety do 4 cm średnicy i zielone liście pokryte włoskami. Różowobrązowe kwiaty pojawiają się od czerwca do lipca. Na naturalnych stanowiskach można go w Polsce spotkać w Tatrach i Bieszczadach, gdzie objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Rojnik murowy
Rojnik murowy (Sempervivum tectorum) posiada płaskie rozety o sztywnych i mięsistych liściach, które osiągają do 20 cm średnicy. Pędy kwiatostanowe z kwiatami o barwie purpurowej lub brudnoróżowej dorastają do 40 cm wysokości. Odmiany rojnika murowego ciekawie prezentujące się w ogrodach to np. 'Triste' (duże zielone rozety o średnicy ok. 30 cm, jesienią stają się ciemnoczerwone, kwiaty czerwonobrązowe), 'Mettenianum' (rozety srebrno-zielone, ich końcówki, przebarwiają się na odcienie pomarańczowego i czerwonego), 'Atropurpureum' (ma szaropurpurowe, duże rozety).
Rojnik murowy w czasie kwitnienia
Fot. depositphotos
Rojnik - uprawa
Rojniki są roślinami bardzo łatwymi w uprawie, pod warunkiem, że nie będą narażone na nadmiar wilgoci w podłożu. Lubią miejsca suche, ciepłe i słoneczne. Nie potrzebują wiele ziemi, by się ukorzenić, dlatego mogą rosnąć prawie wszędzie. Najlepsza jest dla nich gleba przepuszczalna, sucha, wręcz jałowa. Rojniki nie tolerują podłoża gliniastego, ciężkiego i mokrego.
Warto wiedzieć!
Im podłoże jest bardziej ubogie w składniki odżywcze, tym rojniki intensywniej się wybarwiają.
Kiedy sadzić rojniki
Optymalną porą sadzenia rojników jest wiosna. Stanowisko należy dokładnie wcześniej odchwaścić. Gdy rojniki się rozrosną, trudno będzie pozbyć się chwastów bez naruszenia roślin.
Rojnik - rozstawa sadzenia
Rojniki pięknie prezentują się sadzone w grupach w rozstawie 9-16 szt./m². Zdobią rabaty także zimą a ich kolory są wtedy bardziej wyraziste.
Rojnik w doniczce
Uprawiając rojniki w donicach trzeba zadbać o przepuszczalne podłoże (np. gotowe podłoże dla kaktusów), dobry drenaż i otwór odpływowy. Warto postawić je w miejscu, w którym będą osłonięte od deszczu. Na czas zimy najlepiej je zabezpieczyć przed mrozem lub zadołować.
Rojnik - Sempervivum
Fot. pixabay
Rojnik - zimowanie
Rojniki są odporne na niskie temperatury (strefy mrozoodporności roślin 4-5) lecz nie lubią miejsc, gdzie zbiera się woda. Ich korzenie w takich warunkach mogą gnić. Z tego względu najlepiej sadzić je na podwyższeniach i skarpach, z których woda z opadów będzie naturalnie spływała. Podczas zimy suchej i mroźnej roślinom może zagrażać susza fizjologiczna - nie będą mogły pobrać wody z podłoża. Warto na ten czas okryć je zimową agrowłókniną. Osłony przed wilgocią najbardziej potrzebują rojniki owłosione.
Zapamiętaj!
Rojniki lepiej zniosą suszę i brak podlewania aniżeli nadmiar wilgoci.
Rojnik - Sempervivum
Fot. pixabay
Rojnik - rozmnażanie
Rozmnażanie rojnika jest bardzo łatwe i nie powinno sprawić kłopotu nawet początkującemu ogrodnikowi. Zalecane są głównie dwa sposoby - przez podział i z nasion.
Rozmnażanie rojnika przez podział
Nowe egzemplarze pozyskiwane są najczęściej poprzez oddzielanie młodych rozet od rośliny matecznej (rozmnażanie wegetatywne). Starsze rojniki wytwarzają liczne rozetki na dłuższych lub krótszych rozłogach, można więc w ten sposób zyskać wiele nowych sadzonek. Choć rojniki można rozmnażać przez cały sezon wegetacyjny, optymalnym czasem jest wiosna, ponieważ młode rośliny są bardziej wrażliwe na suszę i wysokie, letnie temperatury. Oddzielone rozety ukorzeniamy w doniczkach z przepuszczalnym podłożem lub od razu sadzimy na miejsce stałe i podlewamy. Powinny ukorzenić się po 2-3 tygodniach.
Rozmnażanie rojnika z nasion
Rzadziej stosowanym sposobem jest rozmnażanie rojnika z nasion (rozmnażanie generatywne). Drobne nasiona należy poddać stratyfikacji (przechłodzeniu) przez okres 4-6 tygodni. Przed siewem można wymieszać je z piaskiem, dzięki czemu będzie widać czy są równomiernie rozprowadzone na podłożu. Nasion nie przykrywamy ziemią, tylko dociskamy dłonią lub deseczką, ponieważ do kiełkowania potrzebują światła i temperatury wynoszącej ok. 21°C.
Monika Chwała
Przeczytaj również:
Opracowano na podstawie:
1. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 378;
2. Katalog bylin - kwiaty, trawy i paprocie polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2005, s. 80-81;
3. Katalog ozdobnych roślin ogrodowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2018, s. 253.
