Stihl Cash Back
Strona główna / Rośliny ozdobne / Miodunka plamista - właściwości, zastosowanie, uprawa

Miodunka plamista - właściwości, zastosowanie, uprawa

Miodunka plamista już w czasach starożytnych miała zastosowanie jako lek, a obecnie jest popularną byliną ogrodową. Zdobi cieniste klomby, zadarnia powierzchnie pod drzewami oraz dekoruje balkony. Ta miododajna roślina jest łatwa w uprawie oraz mrozoodporna. Zobacz jak wygląda uprawa miodunki w ogrodzie oraz jakie są jej wymagania. Podpowiadamy, które odmiany miodunki plamistej najładniej prezentują się na ogrodowych rabatach.

Miodunka plamista
Miodunka plamista - Pulmonaria officinalis
Fot. depositphotos

Miodunka plamista - właściwości i zastosowanie

Miodunka plamista (Pulmonaria officinalis), zwana także płucnikiem, należy do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). W warunkach naturalnych występuje w lasach mieszanych i liściastych Europy i Azji. W Polsce można ją napotkać w lasach Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. Łacińska nazwa miodunki wywodzi się od łacińskiego pulmo, które jest tłumaczone, jako "płuco". Wynika to z faktu, że miodunka miała zastosowanie w leczeniu chorób płuc.

Właściwości lecznicze miodunki plamistej związane są głównie z dobroczynnym działaniem na błony śluzowe dróg oddechowych. Właściwości te ziele miodunki zawdzięcza zawartości następujących składników:

  • alantoiny oraz krzemionki rozpuszczalnej, dzięki którym miodunka wpływa korzystnie na gojące się tkanki płucne i zwalcza stany zapalne,
  • saponiny i śluz pochodzące z ziela miodunki posiadają działanie wykrztuśne (rozrzedzają wydzielinę dróg oddechowych i ułatwiają jej odkrztuszenie,
  • garbniki zawarte w miodunce wstrzymują rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów i łagodzą stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej oraz gardła.

Obecnie w ogrodnictwie docenia się jednak przede wszystkim właściwości ozdobne miodunki plamistej. Miodunka dorasta do około 30 cm wysokości tworząc gęste kępy. Z podziemnego kłącza wyrastają wzniesione, owłosione łodygi. Całobrzegie liście osadzone są na długich ogonkach. Zielone blaszki liściowe pokryte są srebrzystymi, nieregularnymi plamkami. To dzięki tym plamkom roślinę nazwano "plamistą". Na szczytach pędów w marcu pojawiają się kielichowate kwiaty, zebrane w kwiatostan typu sierpik. Początkowo są one czerwone, a potem przybierają odcień fioletu.

Miodunka stanowi zjawiskową ozdobę cienistych i wilgotnych zakątków ogrodu. Jako doskonała roślina do cienia często bywa sadzona pod wysokimi krzewami i drzewami. Fantastycznie prezentuje się na rabatach w towarzystwie innych bylin cieniolubnych, takich jak: funkia, żurawka, żuraweczka, brunera, paprocie ogrodowe, rodgresja, tarczownica, bergenia sercowata, tawuła czy trójsklepka.

Nakrapiane liście miodunki plamistej pięknie komponują się z kwitnącymi wiosną bylinami cebulowymi. Miodunka plamista może również dekorować pojemniki, donice oraz tworzyć barwne dywany jako roślina okrywowa.

Miodunka plamista
Miodunka plamista - Pulmonaria officinalis
Fot. pixabay

Miodunka plamista - odmiany

Najczęściej spotykane są 3 odmiany miodunki plamistej:

Miodunka plamista 'Sissinghurst White' - odznacza się białymi, dużymi, kielichowatymi kwiatami pięknie kontrastującymi z zielonymi, srebrno nakrapianymi liśćmi. Tworzy dekoracyjne, obfite kępy, dzięki czemu sprawdza się zarówno, jako obwódka, jak i barwny dywan. Kwitnie od kwietnia do maja.

Miodunka plamista 'Blue Mist' - roślina tworzy na jednej roślinie kwiaty w dwóch kolorach - fioletowym i różowym. Odznacza się wyraźnie wybarwionymi, zielonymi liśćmi pokrytymi srebrzystymi plamkami. Wyjątkowo ozdobne liście nie zmieniają ubarwienia przez cały okres wegetacyjny rośliny. Jest kępiastą, wieloletnią rośliną wysokości 30 - 40 cm.

Miodunka plamista 'Opal' - ta odmiana miodunki tworzy gęste kępy wysokości do 15 cm. Srebrno nakrapiane liście ładnie kontrastują z białymi kwiatami. Świetnie prezentuje się w pojemnikach, na rabatach oraz jako kwiatowy dywan.

Miodunka plamista - uprawa i wymagania

Stanowisko uprawy miodunki plamistej powinno być zacienione lub półcieniste. Od biedy roślina poradzi sobie także na słonecznym stanowisku ale wówczas jej kwiaty będą miały blady kolor. Gleba powinna być bogata w próchnicę, luźna, o odczynie lekko kwaśnym bądź obojętnym. Miodunka preferuje gleby gliniaste lub piaszczysto-gliniaste. Jest w pełni mrozoodporna (zalicza się ją do strefy mrozoodporności roślin 5) i może zimować w gruncie bez dodatkowych zabezpieczeń.

Miodunkę plamistą najlepiej sadzić wiosną, gdy ziemia już rozmarznie i warunki pogodowe będą korzystne. Przed sadzeniem przygotowujmy glebę odchwaszczając ją i przekopując ją z humusem lub kompostem. Rośliny sadzimy w rozstawie około 30x30 cm i ściółkujemy korą ogrodową, liśćmi lub kompostem.

Podlewanie miodunki plamistej powinno być systematyczne i należy dbać o to, aby gleba była zawsze lekko wilgotna. Miodunka lub wilgotne stanowisko, ale nie toleruje zastoin wody. Szczególną uwagę należy zwrócić na podlewanie podczas tworzenia się pąków i kwitnienia. Jeśli miodunka rośnie na stanowisku zacienionym, podlewamy rośliny znacznie rzadziej w porównaniu do tych rosnących w słonecznym miejscu.

Miodunki posadzone na słonecznych rabatach zaleca się grubo wyściółkować, aby zapobiec utracie wody. Z wiekiem byliny będą wymagały coraz mniej podlewania.

Nawożenie miodunki plamistej wykonuje się raz w sezonie. Wiosną podsypujemy pod roślinę dawkę nawozu wieloskładnikowego.

Późną jesienią ścinamy część nadziemną miodunki na wysokości 10 cm, żeby nie stanowiła pożywki dla szkodników oraz chorób. Nie musimy roślin dodatkowo zabezpieczać, gdyż bez problemu wytrzymują polskie zimy.

Miodunka plamista - rozmnażanie

Miodunkę plamistą można rozmnożyć na kilka sposobów. Najczęściej wykonuje się rozmnażanie miodunki przez podział kęp. Kępy dzielimy wiosną (w marcu lub kwietniu) lub wczesną jesienią (wrzesień) na kilka części, tak by każda z nich miała co najmniej 2 pąki. Następnie od razu sadzimy na miejsce stałe.

Możemy także rozmnożyć miodunkę plamistą przez podział kłącza. Tak uzyskane sadzonki korzeniowe powinny mieć przynajmniej jeden pąk.

Wysiew nasion miodunki plamistej wykonuje się na wiosnę do doniczek lub od razu na grządki. W ten sposób warto jednak rozmnażać głównie sam gatunek, gdyż odmiany ozdobne miodunki wysiane z nasion często nie powtarzają cech rośliny matecznej.

Opracowano na podstawie:
1. Puczel U., Miodunki w Działkowiec 9/2010 s. 16-17;
2. Czuchaj P. Miodunka w Rośliny Ozdobne 4/2015;
3. Marcinkowski J., Byliny ogrodowe, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 2002 s. 344;
4. Katalog Bylin - Kwiaty Trawy I Paprocie, praca zbiorowa pod red. Joanny Filipczak, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2018, s. 136-137.

Przeczytaj również: