Kwieciak malinowiec - objawy, opryski, zwalczanie

Kwieciak malinowiec (Anthonomus rubi) jest groźnym szkodnikiem nie tylko maliny, ale także truskawki, poziomki i jeżyny. W wyniku jego żerowania pąki kwiatowe malin wysychają i odpadają, a liście ulegają uszkodzeniu. Dowiedz się, jak rozpoznać tego szkodnika oraz poznaj domowe i ekologiczne sposoby na zwalczanie kwieciaka malinowca w ogrodzie.

Kwieciak malinowiec - dorosły chrząszcz i uszkodzony, zaschnięty pąk kwiatowy
Fot. Janet Graham, CC BY 2.0, Wikimedia Commons

Kwieciak malinowiec - jak go rozpoznać?

Ten niewielki chrząszcz osiąga 2,5-3 mm długości. Dorosły owad jest najczęściej czarny, rzadziej ciemnobrązowy, pokryty delikatnym, jasnym owłosieniem. Pokrywy skrzydłowe chrząszcza są pokryte paskami tworzonymi przez regularnie występujące zagłębienia. W przedniej części głowy kwieciak na charakterystyczny, długi, cienki ryjek. Składane przez samicę białe jajo ma owalny kształt i do 0,6 mm długości. Wylęgająca się z jaja larwa jest kremowobiała i przypomina kształtem rogalik.

Kwieciak malinowiec - objawy żerowania

Przede wszystkim kwieciak malinowiec odpowiada za zmniejszenie owocowania malin. Samica kwieciaka składa jaja w pąku kwiatowym po czym przecina szypułkę. Po 2-3 dniach szypułka zasycha, załamuje się i pąk opada. Objawem żerowania kwieciaka na malinach są także wygryzione, w liściach i płatkach korony, niewielkie dziurki.

Kwieciak malinowiec - biologia i rozwój

Dorosłe owady zimują w resztkach roślinnych, oborniku, pod grudkami gleby lub w spękaniach kory drzew. Chrząszcze opuszczają zimowe schronienie w połowie kwietnia. Zwykle temperatura powietrza do tego czasu stabilizuje się na poziomie około 12-14°C. Do ukazania się pąków kwiatowych chrząszcze kwieciaka żywią się młodymi liśćmi. W maju samica wygryza otwór w bocznej części pąka, składa w nim jajo, po czym odcina pąk od rośliny, a dalszych rozwój chrząszcza przebiega już w zasychającym pąku. Wewnątrz pąka w ciągu 24-45 dni rozwija się dorosły owad.

Warto wiedzieć!
Nie stwierdzono, żeby chrząszcze masowo przenosiły się z plantacji malin na truskawki lub odwrotnie. Dlatego nie ma konieczności zachowywania znacznej odległości między tymi roślinami w ogrodzie.

Kwieciak malinowiec - zwalczanie ekologiczne i domowe sposoby

Zwalczanie ekologiczne kwieciaka malinowca rozpoczynamy od usuwania uszkodzonych pąków oraz strząsania chrząszczy na położone pod krzewy gazety czy płachty materiału.

Ściółkowanie krzewów liśćmi paproci, wrotyczem pospolitym i żywokostem lekarskim odstraszy kwieciaka od naszych upraw, podobnie jak posiane w pobliżu niezapominajki.

Kwieciak malinowiec w porównaniu do liścia truskawki
Fot. Robert Henschel, Public Domain, Wikimedia Commons

Pułapka na kwieciaka malinowca - jako przynętę na kwieciaka możemy zastosować roztwór drożdży piekarskich, który swoim zapachem przyciąga te szkodniki malin. Aby go przygotować zalej 50 g świeżych drożdży połową litra ciepłej wody. Dodaj 100 g cukru i odstaw w ciepłe miejsce, aż roztwór zacznie fermentować. Następnie wlej drożdżowy zaczyn do pojemników z wąską szyjką, aby chrząszcze nie mogły się wydostać. Co 2-3 dni opróżniaj pułapki i wymieniaj roztwór.

Odwar z ostrych papryczek chilli - weź 1 kg świeżych papryczek chilli lub 0,5 kg suchych i zalej 10 litrami wody. Odstaw na 2 dni, po czym gotuj przez 10 minut i odstaw na kolejne dwa dni. Następnie odwar przefiltruj, a z odcedzonej miazgi wyciśnij sok i dodaj do roztworu. Preparat stosowany jest do oprysku na każdym etapie rozwoju malin. A jeżeli nie masz możliwości samodzielnie go przygotować, możesz wykorzystać dostępny w sklepach ogrodniczych preparat Czosnek & Chilli ProBio Ogród.

Napar z cebuli i glistnika - pojemnik o objętości 3l wypełnij do 1/3 wysokości suchymi łuskami cebuli oraz świeżym glistnikiem jaskółcze ziele w stosunku 2:1. Naczynie uzupełnij wrzącą wodą. Po schłodzeniu powstały roztwór przefiltruj i wykorzystaj do oprysku krzewów - pierwszy raz - po przekwitnięciu pierwszych kwiatów, drugi raz - po kolejnych 2 tygodniach.

Odwar z wrotyczu pospolitego - weź 300-400 g suchego lub 1-1,5 kg świeżego wrotyczu, zalej 5 litrami wody i odstaw na 2 dni. Następnie gotuj przez 30 minut, a po wystygnięciu odwaru przefiltruj go. Dolej zimnej wody by uzyskać 10 l roztworu, dodaj 50 g szarego mydła i opryskaj rośliny.

Kwieciak malinowiec - opryski środkami ochrony roślin

Kwieciaka możemy także zwalczyć stosując przed kwitnieniem oprysk środkiem Mospilan 20 SP. Jest to środek mający postać rozpuszczalnego w wodzie proszku. Działa na owady powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie, skutecznie radząc sobie nie tylko z kwieciakiem malinowcem, ale także takimi szkodnikami malin jak: mszyce, zwójki oraz inne młode gąsienice zjadające liście, krzywik maliniaczek, kistnik malinowiec, pryszczarek łodygowy i przeziernik malinowiec.

Kolejny polecany preparat do oprysku na kwieciaka malinowca nasi nazwę Deltam. Preparat ten można użyć także do zwalczania kwieciaka jabłoniowca, stonki ziemniaczanej, gąsienic bielinka kapustnika i wszędobylskich mszyc. W przypadku zwalczania stonki na ziemniaku cechuje go wysoka skuteczność i krótki okres karencji wynoszący zaledwie 7 dni.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Choroby malin i ich zwalczanie
• Zamieranie pędów malin - objawy, opryski, zwalczanie
• Zwijanie liści malin. Dlaczego liście malin są poskręcane i się zwijają?

Opracowano na podstawie:
1. H. Suter, C. Graber, Biologiczna ochrona roślin, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa 1995, s. 70-72;
2. H. Masternak, K. Wiech, Jaki to szkodnik, jaka choroba, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1994, s. 69-71;
3. Szkodniki i choroby roślin sadowniczych, PWRiL, Warszawa 1983, s. 327-330.