Skimia japońska - odmiany, uprawa, choroby
Skimia japońska (Skimmia japonica) to niełatwy w uprawie ale niezwykle atrakcyjny zimozielony krzew. Dzięki dekoracyjnym liściom, kwiatom i owocom może on zdobić ogród przez cały rok. Poznaj tajniki uprawy skimii japońskiej oraz dowiedz się, które odmiany skimii prezentują się najładniej. Podpowiadamy jak poradzić sobie z chorobami skimii japońskiej oraz dajemy odpowiedź na pytanie czy skimia wymaga cięcia.
Skimia japońska - Skimmia japonica
Fot. pixabay
Jak wygląda skimia japońska?
Skimia japońska przywędrowała do Europy z Dalekiego Wschodu. Jej rodzime tereny to Tajwan, wyspy japońskie i Korea. Ta zimozielona roślina nie rozpowszechniła się w naszym kraju przede wszystkim ze względu na niską mrozoodporność oraz wysokie wymagania uprawowe. Warto się nią jednak zainteresować, gdyż skimia jest wyjątkowym krzewem, który zdobi ogród przez cały rok. Drobne, kremowobiałe kwiatostany zebrane w grona pojawiają się wczesną wiosną, od kwietnia do maja. Nadają roślinie lekkości, odcinając się barwną plamą od ciemnozielonych, skórzastych i błyszczących liści.
Skimmia kwitnie z pąków kwiatowych zawiązanych w roku poprzednim. Pojawiające się jesienią, czerwono-różowe pąki kwiatowe zebrane są w kiście i aż do wiosny ożywiają ogród.
Po przekwitnięciu skimia japońska zawiązuje owoce przypominające jaskrawo czerwone jagody. Musimy jednak pamiętać, że skimia jest gatunkiem dwupiennym, czyli do zawiązania owoców potrzeba rośliny zarówno męskiej jak i żeńskiej. Można czasem spotkać także Skimmia japonica subsp. Reevesiana, która jest obupłciowa.
Uwaga!
Wszystkie części skimii japońskiej są trujące. Uważajmy aby owocami skimii nie zatruły się dzieci, a wszelkie prace pielęgnacyjne przy krzewach skimii wykonujmy w rękawicach ochronnych.
Skimia japońska - gdzie posadzić, zastosowanie
Skimia japońska bardzo dobrze prezentuje się w towarzystwie roślin o podobnych wymaganiach uprawowych, takich jak: rododendrony, wrzosy, wrzośce, pieris japoński, kalmia czy azalie. Ze względu na preferencje świetlne skimia polecana jest do sadzenia pod większymi krzewami.
Jako, że w większej części kraju skimia nie zimuje w gruncie, najczęściej uprawiana jest w donicach, na zimę przenoszonych do pomieszczeń. Jedynie w najcieplejszych, zachodnich rejonach Polski i na ciepłych, osłoniętych stanowiskach można skimię przezimować w gruncie po okryciu jej np. agrowłókniną.
Skimia japońska - Skimmia japonica
Fot. depositphotos
Dekoracyjne i trwałe kwiatostany skimii japońskiej sprawiły, że roślina została dostrzeżona przez florystów. Odmiana męska skimii 'Kew Green', dzięki jasnozielonym pąkom i rozwijającym się następnie zielonkawym kwiatom, jest pożądanym elementem nowoczesnych kompozycji kwiatowych.
Skimia japońska - odmiany
Dostępnych jest wiele odmian tej rośliny, zarówno męskich, jak i żeńskich. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze odmiany skimii japońskiej spotykane w Polsce.
Odmiany męskie :
Skimia japońska 'Rubella' - jest jedną z najpopularniejszych odmian męskich. Jej największą ozdobą są kiście ciemnoróżowych pąków i lekko różowe kwiaty z pomarańczowymi pylnikami. Odmiana osiąga nawet do 1,5 m wysokości, ma zwarty pokrój i doskonale prezentuje się na rabacie z rododendronami, a także innymi roślinami wrzosowatymi. Jeśli brakuje nam miejsca w ogrodzie możemy zdecydować się na odmianę 'Rubinetta' różniącą się od poprzedniczki znacznie mniejszymi rozmiarami - osiąga maksymalnie 80 cm wzrostu.
Skimia japońska 'Rubella'
Fot. pixabay
Skimia japońska 'Godrie's Dwarf' - świetnie nadaje się do uprawy w niewielkich doniczkach, gdyż osiąga maksymalnie 40 cm wysokości. Wyróżnia się obfitym, zielonkawym kwiatostanem.
Skimia japońska 'Magic Marlot' - jest odmianą karłowatą, wolnorosnącą - po 10 latach dorasta do około 0,5 metra. Stosunkowo małe liście tej odmiany skimii są zielononiebieskie ze srebrzystą obwódką, a pąki kwiatowe różowo-czerwone. Białe, pachnące kwiaty otwierają się wiosną.
Skimia japońska 'Magic Marlot'
Fot. pixabay
Skimia japońska 'White Globe' - to zimozielony krzew o zwartym pokroju, dorastający do około 1,5 m wysokości i podobnej szerokości. Na przełomie kwietnia i maja rozwijają się piękne, białe kwiaty.
Odmiany żeńskie:
Skimia japońska 'Temptation' - dorasta do około 60 cm wysokości i podobnej średnicy. Liście ma grube, błyszczące o długości do 12 cm. Kwitnie od kwietnia do maja, a białe kwiaty rozwijają się z różowawych pąków.
Skimia japońska 'Bowles Dwarf' - to domiana karłowa osiągająca zaledwie 45 cm wysokości i około 60 cm szerokości. Po przekwitnięciu białych kwiatów pojawiają się okrągłe, czerwone owoce. Podobne gabaryty ma odmiana Fructo-albo lecz od poprzedniczki odróżniają ją wyjątkowe białe, kuliste owoce.
Skimia japońska 'Foremani in. Veitchii' - to osiągająca 150 cm wysokości roślina o bardzo dużych wiechach kwiatów i jasnoczerwonych, dużych jagodach. Jeszcze większymi jagodami odznacza się odmiana skimii 'Nymans'.
Skimia japońska - uprawa i pielęgnacja
Skimia japońska preferuje gleby żyzne i wilgotne, ale dobrze przepuszczalne o odczynie kwaśnym (3,5 - 4,0 pH). Nie toleruje gleb wapiennych, które mogą powodować chlorozę.
Ze względu na delikatne pędy skimia wymaga ciepłych, zacisznych miejsc, osłoniętych od wiatru. Skimmia źle reaguje zarówno na palące słońce (poparzenia liści) jak i na głęboki cień (osłabiony wzrost i kwitnięcie). Im jaśniejsze stanowisko, tym bujniejsze kwitnienie i ładniej wybarwione owoce ale światło nie powinno być zbyt silne.
Skimia japońska nie jest mrozoodporna (przyporządkowana jest do strefy mrozoodporności roślin 7A), dlatego nawet w rejonach Polski o najłagodniejszym klimacie trzeba ją zabezpieczać przed mrozem, okrywając całe rośliny agrowłókniną lub stroiszem. Szczególnie niebezpieczne jest dla niej ostre zimowe słońce (pędy się nagrzewają, rozhartowują, a potem w nocy niszczy je mróz).
Skimia japońska 'Rubella' w doniczkach
Fot. depositphotos
Ze względu na duże ryzyko przemarznięcia najczęściej skimia uprawiana jest w pojemnikach, a na zimę przenoszona do pomieszczeń, gdzie temperatura nie spada poniżej 0° C. Jesienią i w bezśnieżną zimę należy pamiętać o podlewaniu skimii japońskiej, gdyż jest ona narażona na uszkodzenia związane z suszą fizjologiczną.
Skimia japońska - nawożenie
Do nawożenia skimii japońskiej wykorzystuje się nawozy dla roślin kwaśnolubnych. Najlepiej te dedykowane dla rododendronów i azalii, gdyż poza zakwaszaniem gleby, przyczynią się też do obfitego kwitnienia skimii. W sierpniu i wrześniu wskazane są też nawozy jesienne, które nie zawierają azotu ale za to są bogate w fosfor i potas. Te 2 pierwiastki ułatwiają roślinie przygotowanie się do zimy oraz wspomagają zawiązywanie pąków kwiatowych, z których roślina zakwitnie wiosną następnego roku. W dużej mierze zatem obfite kwitnienie skimii japońskiej zależy od prawidłowego nawożenia jesienią.
Skimia japońska - przycinanie
Skimia japońska nie wymaga przycinania, gdyż zazwyczaj ładnie zachowuje swój pokrój. Zbyt obfite cięcie znosi też niezbyt dobrze. Powinniśmy się zatem ograniczyć do usuwania przekwitłych kwiatów i wycinania pędów uszkodzonych lub uszkodzonych przez choroby albo szkodniki. Ewentualne lekkie cięcie korekcyjne skimmi japońskiej najlepiej wykonać zaraz po zakończeniu kwitnienia.
Skimia japońska - Skimmia japonica
Fot. shutterstock.com
Skimia japońska - sadzenie
Sadzonki skimii japońskiej zazwyczaj sprzedawane są w doniczkach, więc można je sadzić przez cały okres wegetacji. Jednak lepiej ukorzenią się i przezimują posadzone wiosną lub jesienią. Najlepszy termin sadzenia skimii japońskiej to przełom września i października lub marca i kwietnia.
Chcąc posadzić skimię japońską w ogrodzie wykopujemy dołek o szerokości 40 - 50 cm oraz o głębokości 50 - 60 cm i na dno wsypujemy żwir i kamienie, która zapewnią dobry drenaż (skimia nie znosi stanowisk podmokłych). Następnie wsypujemy warstwę ziemi kompostowej wymieszanej z kwaśnym torfem w proporcji 1:1. Umieszczamy w dołku roślinę tak, aby szyjka korzeniowa znajdowała się na poziomie ziemi. Zasypujemy dołek i podlewamy roślinę.
Warto wiedzieć!
Po posadzeniu skimii japońskiej ziemi wokół krzewu nie należy ugniatać ani udeptywać, gdyż wpływa to niekorzystnie na delikatne korzenie rośliny. Zamiast tego skimię obficie podlewamy, pozwalając aby ziemia osiadła w sposób naturalny.
Aby ograniczyć wyparowywanie wody z podłoża, warto ściółkować roślinę. Zalecane materiały do ściółkowania skimii japońskiej to kwaśna kora sosnowa oraz przekompostowane trociny iglaków. Sadzonkę podlewamy regularnie wodą odwapnioną aby nie odkwaszać podłoża.
Skimia japońska - uprawa w pomieszczeniach
Karłowe, żeńskie odmiany skimii, ze względu na błyszczące, zielone liście oraz dekoracyjne, czerwone owoce, bardzo często wykorzystywane są zimą w dekoracjach na Boże Narodzenie. W mieszkaniu należy zapewnić skimii stanowisko chłodne, jasne, ale nie wystawione na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Ustawiamy rośliny z dala od źródeł ciepła, które mogą wysuszyć liście.
Po przekwitnięciu kwiatostanów, należy je usunąć i przenieść roślinę do pomieszczenia widnego o temp 0°C - 10°C, ograniczając na ten czas podlewanie. W połowie maja można wynieść krzewy na zewnątrz. Rośliny podlewamy miękką wodą i staramy się utrzymywać stałą wilgotność podłoża. Podczas podlewania starajmy się nie moczyć liści skimii japońskiej, zwilżając wyłącznie podłoże. Nawozimy roślinę co 2 tygodnie nawozem dla azalii.
Skimia japońska - choroby i szkodniki
Chloroza skimii japońskiej - ze względu na konieczność uprawy rośliny w kwaśnym podłożu, częstym problemem przy uprawie skimii jest chloroza liści, objawiająca się ich żółknięciem i opadaniem. Z czasem fragmenty liści zaczynają zasychać, a wzrost roślin zostaje zahamowany. Ta choroba skimii japońskiej pojawia się wówczas, gdy podłoże jest zbyt zasadowe. W takich warunkacj skimia nie może pobierać z gleby potrzebnych składników odżywczych, a jej liśćie tracą swoją naturalną barwę. Aby przywrócić odpowiednią kwasowość gleby możemy dodać do podłoża zmielonej siarki. Innymi dobrymi rozwiązaniami są: nawóz zakwaszający siarczan amonu, specjalistyczny nawóz zakwaszający do roślin kwaśnolubnych oraz zakwaszacz do gleby podłoże pH-. Osłabionym roślinom należy podać dolistnie nawozy wieloskładnikowe zawierające pierwiastki w formie chelatu, które zostaną wchłonięte bezpośrednio przez liście i przyniosą szybką pomoc roślinie, niezależnie od wyregulowania pH gleby.
Skimia japońska - chloroza liści
Fot. I.Sáček, senior, CC0, Wikimiedia Commons
Plamistość liści skimii japońskiej - najczęściej pierwsze objawy można zaobserwować w drugiej połowie lata. Na liściach pojawiają owalne plamy o nieregularnych brzegach, przeważnie ciemne brązowe, i szare. Z czasem plamy zlewają się obejmując również łodygi. Na porażonej tkance widoczne są ciemne punkty zarodników grzyba. Porażona roślina nie rozwija się prawidłowo i zaraża inne w ogrodzie.
Skimia japońska - plamistość liści
Fot. Qwert1234, domena publiczna, Wikimiedia Commons
Zarodniki grzyba wywołującego plamistość liści u skimii japońskiej zimują w glebie, więc aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się infekcji należy przede wszystkim wygrabiać i usuwać chore liście, a roślinę opryskać przynajmniej dwukrotnie fungicydem Topsin M 500 SC. Można również sięgnąć po preparaty ekologiczne, które poprawiają odporność roślin, takie jak np. Biosept Active czy Bioczos.
Mszyce - osłabiają rośliny, często przenosząc choroby wirusowe i sprzyjają zakażeniom grzybowym. Liście, na których żerują mszyce są poskręcane, odbarwiają się, a czasem opadają na ziemię, nawet nie zmieniając barwy. Mszyce osłabiają też rozwój pąków, powodują deformację zawiązków owocowych, czasem zamieranie pędów lub pąków.
Te szkodniki skimii japońskiej zwalczamy wykonując wczesną wiosną opryski preparatami olejowymi, np. Emulpar 940 EC. Po zauważeniu objawów żerowania szkodników w okresie wegetacyjnym można również użyć naturalny Emulpar 940 EC, a jeśli to nie wystarczy, sięgnąć po środki owadobójcze Karate Gold lub Mospilan 20 SP.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. Czekalski M., Krzewy i drzewa liściaste w ogrodzie, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1995, s. 138;
2. Zawadzki A., Kwasolubne piękności w Magnolia 11/2016, s 20;
3. Skimia - zimozielona krzewina do dekoracji domu w Mój Piękny Ogród 1/2019, s. 45;
4. Kwitnące święta w Działkowiec nr 12/2012.
Przeczytaj również:
Pieris japoński - odmiany, uprawa, przycinanie, choroby
Poznaj sekrety uprawy pierisa japońskiego w ogrodzie, wybierz najlepszą odmianę tego krzewu do swojego ogrodu, zobacz jak prawidłowo wykonać przycinanie pierisa, kiedy najlepiej to zrobić oraz jak zwalczać choroby pierisa japońskiego. Więcej...
Co posadzić obok rododendronów?
Rododendrony, do których zalicza się azalie i różaneczniki, to jedne z najpiękniej kwitnących krzewów ozdobnych. Zobacz, co posadzić w obok rododendronów, aby podkreślić ich walory przy pomocy rozmaitych barw i form. Więcej...
Wrzosowisko w ogrodzie - jak założyć, co posadzić, jak dbać
Wrzosowisko może być jednym z najbardziej uroczych zakątków ogrodu, szczególnie jesienią, kiedy kwitną wrzosy. Zobacz jak założyć wrzosowisko w ogrodzie, co posadzić na wrzosowisku i jakie rośliny wybrać aby stanowiły one ozdobę ogrodu przez cały rok. Więcej...
