Skrytokwiat, Cryptanthus - uprawa i wymagania

Skrytokwiat (Cryptanthus) to niewielka, tropikalna roślina o ciekawym ulistnieniu. Dekoracyjne liście w odcieniach zieleni lub czerwieni tworzą gwiaździstą rozetę. Stosunkowo łatwy w uprawie skrytokwiat znalazł zastosowanie jako roślina doniczkowa, uprawiana w terrariach oraz ogrodach w szkle. Poznaj zasady pielęgnacji, wymagania uprawowe oraz sposoby na rozmnażanie skrytokwiatu. Wyjaśniamy też dlaczego skrytokwiat nie kwitnie i co wówczas zrobić.

Skrytokwiat - Cryptanthus
Fot. depositphotos

Skrytokwiat - opis i zastosowanie

Skrytokwiat (Cryptanthus) to rodzaj roślin należący do rodziny ananasowatych (Bromeliaceae), do którego należy kilkadziesiąt atrakcyjnych gatunków. Pochodzące z Brazylii skrytokwiaty w naturze występują głównie w cienistych i wilgotnych miejscach, choć niektóre gatunki rosną także na suchym podłożu i w pełnym słońcu.

Skrytokwiat dorasta do 30 cm wysokości i tworzy luźną rozetę. Jego liście są lancetowate i mogą mieć pofalowaną lub ząbkowana krawędź. Liście skrytokwiatu mogą być: zielone, różowe lub czerwone, prążkowane, nakrapiane lub jednolite.

Skrytokwiaty są uprawiane głównie ze względu na atrakcyjne liście, ale wytwarzają również niepozorne białe lub różowe kwiaty. Kwiaty skrytokwiatu pojawiają się w środku rozety, ukryte w kątach liści, stąd nazwa rodzajowa roślin. Skrytokwiaty kwitną tylko raz, zanim wytworzą odrosty, a następnie obumierają. Termin kwitnienia przypada na okres wiosny i lata oraz jest zależny od gatunku.

Skrytokwiat - Cryptanthus
Fot. depositphotos

W sprzedaży dostępne są głównie odmiany mieszańcowe skrytokwiatów, które doskonale sprawdzają się uprawiane w doniczkach. Sadzi się je pojedynczo lub w kompozycjach z innymi gatunkami, takimi jak trzykrotka czy mulenbekia. Rośliny wymagają wysokiej wilgotności powietrza, dlatego są to dobre kwiaty doniczkowe do kuchni lub widnej łazienki. Skrytokwiaty są także polecane do uprawy w terrariach, ogrodach w szkle i kwiatowych oknach.

Skrytokwiat - uprawa i wymagania

Różne gatunki skrytokwiatów mają odmienne wymagania uprawowe, ale wszystkie dobrze rozwijają się w wilgotnym środowisku, pokojowej temperaturze oraz rozproszonym świetle. Skrytokwiaty dobrze rosną także w sztucznym oświetleniu.

Skrytokwiat preferuje stale wilgotne podłoże, ale radzi sobie również z krótkotrwałą suszą. W uprawie tego gatunku przede wszystkim nie wolno dopuścić do przelania. Jeśli podlewanie skrytokwiatu było zbyt obfite, a temperatura w pomieszczeniu jest niska, może dojść do gnicia korzeni. Najlepiej jest pozwolić przeschnąć wierzchniej warstwie gleby na ok. 2 cm przed kolejnym podlaniem. Do podlewania skrytokwiatu należy stosować miękką, odstałą wodę.

Zapamiętaj!
Nie wlewaj wody do rozety skrytokwiatu. Zawsze podlewaj na ziemię, ponieważ woda stojąca w rozecie może spowodować rozwój pleśni lub grzybów.

W sezonie wegetacyjnym warto wykonywać nawożenie skrytokwiatu. W okresie od kwietnia do września co dwa tygodnie możemy zasilać skrytokwiaty na zmianę nawozem uniwersalnym oraz nawozem do kwitnących roślin doniczkowych o obniżonej zawartości azotu.

Tak jak inne rośliny z rodziny ananasowatych, także skrytokwiat preferuje wysoką wilgotność powietrza. Dlatego optymalna dla niego jest uprawa w terrarium lub ogrodach w szkle. Zbyt suche powietrze źle wpływa na kondycję roślin oraz objawia się zasychającymi końcówkami liści.

Skrytokwiat - Cryptanthus
Fot. depositphotos

Aby zwiększyć wilgotność powietrza w uprawie skrytokwiatu można umieścić w pobliżu rośliny nawilżacz powietrza albo postawić doniczkę na tacy z mokrymi kamykami. W takim przypadku dno doniczki nie powinno dotykać wody. Należy także okresowo wycierać liście roślin wilgotną szmatką, czyszcząc je z kurzu. Nie jest wskazane stosowanie nabłyszczacza do liści.

Dlaczego skrytokwiat nie kwitnie

Skrytokwiat raczej nie miewa problemów z kwitnieniem. Gdy jednak nie zapewnimy roślinie podstawowych warunków uprawowych, może się zdarzyć, że nie wytworzy kwiatostanów. Zbyt niska wilgotność powietrza, za słabe podlewanie, zbyt ciężka gleba oraz brak nawożenia mogą doprowadzić do osłabienia, a w rezultacie do braku kwitnienia skrytokwiatu.

Ostatecznie jednak warto zauważyć, że kwitnienie skrytokwiatu wcale nie musi być pożądane, gdyż po kwitnieniu roślina zamiera. Jeśli chcemy aby rósł u nas przez wiele lat, lepiej aby nie zakwitł. Gdy już zakwitnie, pozostanie nam rozmnożyć skrytokwiat z tzw. rozmnóżek i cieszyć się nowymi roślinami, a starej roślinie pozwolić obumrzeć.

Skrytokwiat - Cryptanthus
Fot. depositphotos

Skrytokwiat do terrarium

Skrytokwiat w naturalnym siedlisku rośnie w miejscach o rozproszonym świetle i wysokiej wilgotności powietrza. Dlatego niewielki, słabo rozrastający się skrytokwiat często bywa elementem kompozycji zamykanych w szkle lub w terrarium. W takich zamkniętych ekosystemach skrytokwiat dobrze komponuje się z roślinami o podobnych wymaganiach, takimi jak: maranta, kalatea, fitonia, trzykrotka czy stromante.

Skrytokwiat - rozmnażanie

Co prawda skrytokwiaty można rozmnażać za pomocą nasion, jednak metody wegetatywne są dużo prostsze i skuteczniejsze.

Zanim skrytokwiat przekwitnie i obumrze tworzy u podstawy odrosty, tzw. rozmnóżki i to za ich pomocą najprościej jest go rozmnożyć. Wiosną ukorzenione odrosty po prostu odcinamy od rośliny matecznej i sadzimy pojedynczo do dość dużych doniczek.

Niektóre z gatunków np. skrytokwiat pasiasty (Cryptanthus zonatus) oraz skrytokwiat bromeliowaty (Cryptanthus bromelioides) dodatkowo tworzą rozłogi, za pomocą których można je łatwo rozmnożyć. W tym celu odcinamy ukorzenione fragmenty od rośliny matecznej i sadzimy je od razu do doniczek.

Zapamiętaj!
Skrytokwiat wymaga dobrze przepuszczalnego podłoża oraz grubej warstwy drenażu (żwirek lub keramzyt) zajmującej co najmniej 1/3 wysokości doniczki.

Skrytokwiat ma dobrze rozwinięty system korzeniowy i wymaga żyznego podłoża. Najlepsza dla niego będzie ziemia przepuszczalna o dużej pojemności wodnej. Doskonale sprawdzi się uniwersalna ziemia do roślin doniczkowych z dodatkiem perlitu, pumeksu czy keramzytu. Ziemię z tymi dodatkami mieszamy w stosunku 3:1.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Epifity doniczkowe. Rośliny epifityczne do uprawy w domu
• Rośliny doniczkowe o kolorowych liściach
• Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze
• Rośliny doniczkowe wilgociolubne

Opracowano na podstawie:
1. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Świat Książki, Warszawa 1998, s. 67;
2. J. Courtier, G. Clarke, Kwiaty w domu, Reader's Digest, Warszawa 1998, s. 48-49.