Sałata łodygowa, głąbik krakowski - właściwości, jak sadzić, uprawa

Sałata łodygowa to ciekawe warzywo liściowe o jadalnej, mięsistej łodydze. Popularny niegdyś głąbik krakowski wraca do łask ze względu na delikatny smak, właściwości odżywcze i zdrowotne oraz łatwą uprawę. Poznaj to interesujące warzywo i dowiedz się jak sadzić oraz uprawiać sałatę łodygową w ogrodzie.

Sałata łodygowa, głąbik krakowski - Lactuca sativa var. angustana
Fot. depositphotos

Co to jest sałata łodygowa i jak wygląda?

Sałata łodygowa (Lactuca sativa var. Angustana), zwana także sałatą szparagową lub głąbikiem krakowskim, to warzywo liściowe pochodzące z Chin. Dawniej była powszechnie uprawiana w naszym kraju, zwłaszcza w okolicach Krakowa, od czego pochodzi jej potoczna nazwa - głąbik krakowski.

Sałata łodygowa to roczna roślina należąca do rodziny astrowatych o mocnym, palowym korzeniu. W odróżnieniu od innych sałat, głąbiki krakowskie nie tworzą główki, a ich częścią jadalną są mięsiste pędy kwiatostanowe dorastające do 50 cm wysokości. Jadalna jest także szczytowa rozeta dość wąskich, ostro zakończonych liści. Liście stanowią dodatek do sałatek, natomiast łodyga może być spożywana surowa, gotowana lub kwaszona.

Do uprawy polecane są odmiany sałaty łodygowej, takie jak: 'Karola', 'Purpurat', 'Kobra', 'Senyohacu'.

Sałata łodygowa, głąbik krakowski - właściwości i wartości odżywcze

Sałata łodygowa może być spożywana na surowo lub po ukwaszeniu, podobnie jak ogórki. Ma jednak od nich większą wartość odżywczą i delikatniejszy smak.

Sałata łodygowa, głąbik krakowski - Lactuca sativa var. angustana
Fot. depositphotos

Głąbik krakowski posiada cenne właściwości odżywcze oraz dietetyczne. Głąbiki są doskonałym źródłem kwasu foliowego, przeciwutleniaczy, potasu, wapnia, żelaza, witamin: A, E. K i witamin z grupy B. Sałata łodygowa zawiera także prawie dwa razy więcej witaminy C niż sałata głowiasta. Ze względu na wartość odżywczą oraz niską kaloryczność - w 100 gramach znajduje się zaledwie 18 kcal - głąbik krakowski jest polecany dla osób na diecie odchudzającej.

Sałata łodygowa, głąbik krakowski - uprawa

Sałata łodygowa nie ma dużych wymagań termicznych, ale w czasie suszy oraz upałów mięsista łodyga szybko drewnieje i staje się niejadalna. Jest rośliną dnia długiego, dlatego najlepiej uprawiać ją wiosną lub jesienią.

Głąbik krakowski ma wymagania glebowe mniejsze od sałaty głowiastej, ponieważ ma silniejszy system korzeniowy i głębiej się korzeni.

Uprawa sałaty łodygowej najlepiej udaje się na dość lekkich i przepuszczalnych glebach o odczynie 6,5-7,0 pH. W płodozmianie uprawia się ją podobnie jak inne sałaty - jako przedplon dla warzyw wchodzących później na zagony oraz jak poplon po warzywach wczesnych.

Sałata łodygowa, głąbik krakowski - Lactuca sativa var. angustana
Fot. depositphotos

Głąbiki krakowskie można uprawiać z siewu nasion wprost do gruntu w kwietniu lub w lipcu. Stosuje się rozstawę 20x45 cm. Nasiona sałaty łodygowej kiełkują w świetle więc nie należy ich przykrywać.

Można także wysiewać nasiona w marcu pod osłonami. Gdy siewki zaczną tworzyć liście właściwe, należy je przepikować do pojedynczych doniczek. Gotową rozsadę sadzi się na grządkach w kwietniu.

W pielęgnacji głąbików krakowskich najważniejsze jest odchwaszczanie oraz regularne podlewanie roślin - warzywo to wymaga stale lekko wilgotnej gleby. Sałata łodygowa nie wymaga dodatkowego nawożenia, gdyż nie ma dużych wymagań w tym zakresie.

W zależności od odmiany jadalne pędy sałaty łodygowej zbieramy po 10-14 tygodniach od siewu, jeszcze przed zakwitnięciem rośliny - ścinamy łodygi, które osiągną 25-30 cm wysokości.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Sałata masłowa - wartości odżywcze, uprawa, odmiany
• Sałata rzymska - właściwości, uprawa, odmiany
• Sałata lodowa, krucha - właściwości i wartości odżywcze, uprawa
• Szparagi - wartości odżywcze, jak jeść, uprawa, odmiany

Opracowano na podstawie:
1. A. Czerni, Warzywa liściowe, Wydawnictwo Watra, Warszawa 1986, s. 16;
2. R. Dobromilska, K. Kunder, Mało znane warzywa liściowe w Działkowiec 12/2007, s. 46-47;
3. H. Fajkowska, K. Wolfowa, Warzywa mało znane, PWRiL, Warszawa 1971, s. 112-114;
4. E. Kąkol, Sałata łodygowa w Działkowiec 6/2018, s. 53;