Płodozmian warzyw. Co po czym siać na działce - tabela

Płodozmian warzyw, czyli sadzenie kolejno na tej samej grządce różnych gatunków roślin warzywnych, poprawia ich wzrost i plonowanie oraz pomaga uniknąć przenoszenia chorób i szkodników. Warto zatem wiedzieć jakie warzywa sadzić po sobie żeby były zdrowe i smaczne. Oto 3 doskonałe przykłady na płodozmian warzyw na działce. Poznaj sekret zdrowych warzyw z własnego ogrodu!

Płodozmian warzyw na działce. Jakie warzywa sadzić po sobie?
Fot. pixabay

Dlaczego płodozmian warzyw jest tak ważny?

Korzyści płynące z płodozmianu, czyli corocznego przenoszenia w inne miejsca roślin uprawnych należących do tej samej rodziny, znali już starożytni Grecy i Rzymianie. Płodozmian warzyw na działce zapobiega gromadzeniu się w glebie szkodników i czynników wywołujących choroby, łącznie z takimi których należy uniknąć za wszelką cenę, jak mątwiki korzeniowe (atakujące zwłaszcza pomidory i ziemniaki), kiła kapusty, zgorzel podstawy łodygi warzyw strączkowych czy biała zgnilizna cebuli.

Stała uprawa po sobie tych samych gatunków w jednym miejscu powoduje także obniżenie plonów, wyczerpują bowiem one jednostronnie glebę z potrzebnych im składników pokarmowych. A przecież warzywa mają zróżnicowane wymagania pokarmowe! Są wśród nich mniej i bardziej "żarłoczne". Ponadto różne gatunki warzyw, zależnie od rozmiarów swoich korzeni, korzystają ze składników pokarmowych znajdujących się w różnych warstwach gleby.

Zapamiętaj!
Zasada płodozmianu warzyw na działce jest prosta i logiczna. Wszystkie warzywa należące do tej samej rodziny mają tendencję do zapadania na te same choroby i atakowane są zwykle przez te same szkodniki. Stosowania płodozmianu wymagają zwłaszcza warzywa psiankowate, strączkowe, kapustne i korzeniowe.

Jak stosować płodozmian warzyw na działce?

Takie rośliny jak marchew, pietruszka czy burak charakteryzują się głębokim systemem korzeniowym i pobierają składniki z głębszych warstw gleby, natomiast sałata czy cebula rozwijają korzenie pod samą powierzchnią.

Warzywa, które mają głębszy system korzeniowy i są mniej wymagające uprawiane są w drugim lub trzecim roku po oborniku. Jeśli więc co 2-3 lata nawozimy obornikiem część naszego ogródka, to na części nawiezionej jesienią powinniśmy wiosną uprawiać warzywa wymagające wysokiej zawartości składników pokarmowych i próchnicy w glebie.

Najlepszy płodozmian warzyw uzyskamy wtedy, gdy podzielimy warzywnik na cztery równe części i będziemy je obsadzać według zasad: jeden zagon z roślinami o wysokich wymaganiach pokarmowych, jeden zagon o średnich, jeden o małych i jeden głęboko korzeniącymi się roślinami na nawóz zielony.

Z roku na rok należy zmieniać obsadzanie zagonów, to znaczy: na zagon po roślinach o wysokich wymaganiach trafiają te o średnich, w kolejnym roku o małych i w czwartym roku nawozy zielone przygotowujące miejsce pod następną uprawę warzyw o wysokich wymaganiach.

Poniżej zamieszczono zasady stosowania płodozmianu warzyw na działce dla pierwszej z naszych grządek. Na drugiej grządce zaczynamy stosować go w następnym roku, na trzeciej w trzecim i tak dalej.

• Jak zaplanować ogród warzywny
• Co sadzić po ogórkach? Warzywa na poplon i płodozmian
• Jakie warzywa sadzić po pomidorach?

Płodozmian warzyw na działce - tabela 1

Rok 1
Na grządce sadzimy seler, którego system korzeniowy jest silnie rozwinięty i sięga nawet 1,5 m w głąb ziemi. Przed uprawą nawozimy grządkę obornikiem. Seler uprawiamy z rozsady produkowanej w ciepłym pomieszczeniu. Ze względu na duże wymagania cieplne, nie należy się śpieszyć z wysadzaniem selera na zagon. Zbyt wczesna uprawa może powodować przedwczesne zakwitanie rośliny.

Rok 2
W następnym roku ta sama grządka jest obsadzana roślinami na zielony nawóz, zwiększającymi zawartość próchnicy i ilość składników pokarmowych w glebie, a także poprawiającymi jej strukturę.

Rok 3
W trzecim roku tę samą grządkę obsadzamy sałatą, która ma słabo rozwinięty system korzeniowy, ale ma duże wymagania pokarmowe. Dobrze sprawdzi się uprawiana po roślinach na zielony nawóz, które wzbogacą glebę w składniki pokarmowe.

Rok 4
W czwartym roku na grządce sadzimy pora, którego system korzeniowy jest bardzo silny i wyrasta nawet do 50 cm, dlatego grządkę można dodatkowo nawieść obornikiem lub stosując inne nawozy organiczne.

Rys. ©Joanna Białowąs

Płodozmian warzyw na działce - tabela 2

Rok 1
Grządka jest nawieziona obornikiem pod uprawę ziemniaków. Lubią one żyzną, lekko kwaśną glebę. Ziemniaki są tradycyjną uprawą "czyszczącą" zaniedbaną ziemię. Rozrastają się bujnie i skutecznie zagłuszają chwasty.

Rok 2
W następnym roku ta sama grządka jest jeszcze wystarczająco żyzna do uprawy warzyw korzeniowych. Warzywa te preferują lekką, słabo zasadową glebę, więc jeśli jest zbyt kwaśna, należy przeprowadzić wapnowanie gleby.

Rok 3 W trzecim roku tę samą grządkę ponownie nawozimy, tym razem pod warzywa strączkowe, np. fasolę. Pobierają one azot atmosferyczny i gromadzą go w swych korzeniach. Po zbiorze plonów pozostawiamy resztki warzyw w ziemi, a azot uwolniony po ich rozkładzie bardzo się przyda warzywom kapustnym.

Rok 4
Warzywa kapustne lubią rosnąć w zwięzłej glebie pozwólmy więc ziemi dobrze osiąść przez zimę, zanim je posadzimy. Przed tym raz jeszcze ją wapnujemy (jeśli okaże się to konieczne), gdyż najgorszy wróg tych warzyw, czyli kiła kapusty, nie lubi gleby zasadowej.

Rys. ©Joanna Białowąs

Płodozmian warzyw na działce –- tabela 3

Rok 1
Grządka jest nawieziona obornikiem i uprawiamy na niej kapustę głowiastą białą. System korzeniowy kapusty jest bardzo silny i wrasta dość głęboko w glebę.

Rok 2
W następnym roku ta sama grządka jest obsadzana roślinami na zielony nawóz np. łubinem czy wyką, zwiększającymi zawartość próchnicy i ilość składników pokarmowych w glebie.

Rok 3
W trzecim roku tę samą grządkę obsadzamy cebulą, która ze względu na swój płytki system korzeniowy wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych o dużej pojemności wodnej. Zatem idealnie się sprawdzi po roślinach na zielony nawóz zostawiających po sobie "czyste stanowisko".

Rok 4
W ostatnim roku wysiewamy szpinak, który ma średnie wymagania pokarmowe. Szpinak warzywny wysiewamy od marca do maja w rzędach co 20-25 cm.

Rys. ©Joanna Białowąs

mgr inż. Joanna Białowąs

Opracowano na podstawie:
1. Domański T., Kawecki Z., Wierzbicka B., Ogrodnictwo - wybrane zagadnienia, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie;
2. Foley C., Uprawiamy działkę, Klub Dla Ciebie, s. 30-31.

Przeczytaj również:

• Jakie warzywa sadzić po pomidorach?
• Jakie warzywa sadzić obok siebie - tabela
• Ochrona warzyw na działce
• Jak uprawiać warzywa w tunelu foliowym?