Stihl Cash Back
Strona główna / Rośliny ozdobne / Kuklik - odmiany, właściwości, uprawa

Kuklik - odmiany, właściwości, uprawa

Kuklik (Geum) to łatwa w uprawie i miododajna bylina przyciągająca wzrok ozdobnymi kwiatami, często o jaskrawych barwach. Kuklik ceniony jest za długi okres kwitnienia, trwający nawet 3 miesiące i atrakcyjny pokrój. Z tego artykułu dowiesz się jak wygląda uprawa kuklika oraz jakie cenne właściwości posiada ta roślina. Prezentujemy również najładniejsze gatunki i odmiany kuklika mające zastosowanie w ogrodach.

kuklik
Kuklik
Fot. depositphotos

Kuklik - gatunki i odmiany

Istnieją różne gatunki i odmiany kuklika, różniące się głównie kolorem i wyglądem kwiatów (kwiaty pełne, półpełne i pojedyncze) ale też wysokością czy wyglądem liści. Niektóre z nich spotkać można w Polsce w stanie dzikim, inne uprawiane są tylko w ogrodach.

Kuklik szkarłatny

Kuklik szkarłatny (Geum coccineum) - dorasta do 30-50 cm wysokości. Jego liście przypominają liście truskawki. Jaskrawe, pomarańczowoczerwone kwiaty pojawiają się od maja do czerwca ale roślina może powtarzać kwitnienie także jesienią. W sprzedaży dostępne są ciekawe odmiany ogrodowe kuklika szkarłatnego:

  • Kuklik szkarłatny 'Borisii' - kwiaty mają intensywny, szkarłatnopomarańczowy kolor;
  • Kuklik szkarłatny 'Cocktail Alabama Slammer' - ma wielobarwne, półpełne kwiaty w odcieniach żółci, pomarańczy i czerwieni;
  • Kuklik szkarłatny 'Tosai' - odmiana o pojedynczych, pomarańczowych kwiatach.

kuklik szkarłatny
Kuklik szkarłatny - Geum coccineum
Fot. Salvor Gissurardottir, Public domain, Wikimedia Commons

Kuklik chilijski

Kuklik chilijski (Geum magellanicum, syn. Geum chiloense) - kępiasta bylina dorastająca do 40-60 cm wysokości. Ma ciemnozielone, owłosione i karbowane liście. Szkarłatne kwiaty zebrane są w rozgałęzione kwiatostany. Na wysokich łodygach rozkwitają w lipcu i sierpniu. Polecane są następujące odmiany kuklika chilijskiego:

  • Kuklik chilijski 'Feuerball' - ma jaskrawoczerwone kwiaty;
  • Kuklik chilijski 'Goldball' - kwiaty żółte;
  • Kuklik chilijski 'Mrs. Bradshaw' - kwiaty czerwone, pełne;
  • Kuklik chilijski 'Lady Stratheden' - ma pełne, żółte kwiaty;
  • Kuklik chilijski 'Samba Sunset' - odmiana o kwiatach szkarłatnoczerwonych;

kuklik chilijski
Kuklik chilijski - Geum magellanicum
Fot. Krzysztof Golik, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Kuklik ogrodowy

Kuklik ogrodowy (Geum hybridum) to odmiany mieszańcowe, powstałe przez skrzyżowanie różnych gatunków tej rośliny.

  • Kuklik 'Mai Tai' - ma pełne kwiaty w morelowym kolorze o średnicy ok. 4 cm. Na bordowych łodyżkach wyrastają mocno powcinane, zielone liście.
  • Kuklik 'Samba Sunset' - odmiana o intensywnie czerwonych kwiatach;
  • Kuklik 'Massimo Giallo' - posiada kwiaty w kolorze żółtym;
  • Kuklik 'Grande Rosso' - ma pomarańczowe kwiaty;

Kuklik zwisły

Kuklik zwisły (Geum rivale) - gatunek kuklika występujący naturalnie w Polsce. Rośnie na mokrych łąkach i w zaroślach. Dorasta do 20 cm. W czasie kwitnienia jego czerwonawe i omszone łodygi osiągają około 70 cm wysokości. Dzwonkowate kwiaty pojawiają się od maja do czerwca. W środku są jasnożółte, na zewnątrz czerwonobrunatne. Po kwitnieniu przekształcają się w dekoracyjne owocostany. Ząbkowane liście pokryte włoskami na zimę opadają.

Kuklik zwisły
Kuklik zwisły - Geum rivale
Fot. Salvor Gissurardottir, Public domain, Wikimedia Commons

W ogrodach uprawiane są poniższe odmiany kuklika zwisłego:

  • Kuklik zwisły 'Album' - odmiana o białych kwiatach i jasnozielonych liściach;
  • Kuklik zwisły 'Flames of Passion' - półpełne, czerwone kwiaty;
  • Kuklik zwisły 'Pink Fluffy'- ma jasnoróżowe płatki o postrzępionych końcach.

Kuklik pospolity

Kuklik pospolity (Geum urbanum) ten gatunek kuklika w Polsce porasta obszary nizinne oraz tereny górzyste na niższych wysokościach. Dorasta do 30-60 cm wysokości. Ma żółte kwiaty z pięcioma płatkami, które kwitną od maja do września. Stożkowate kłącze o właściwościach leczniczych ma kolor czerwonobrunatny.

Kuklik pospolity
Kuklik pospolity - Geum urbanum
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Kuklik rozesłany

Kuklik rozesłany (Geum reptans) - w Polsce porasta tatrzańskie łąki. Nie jest rośliną wysoką, jego kępy osiągają od 10-20 cm wysokości. Tworzy nadziemne rozłogi. Żółte, pojedyncze kwiaty o średnicy ok. 4 cm pojawiają się od lipca do sierpnia.

Kuklik sztywny

Kuklik sztywny (Geum aleppicum) - dorasta do 1 m wysokości. Kwiaty są intensywnie żółte i mają ok. 2 cm średnicy. W Polsce można go spotkać na wilgotnych łąkach, bagnach i lasach.

Kuklik górski

Kuklik górski (Geum montanum) - w naturze rośnie w Karpatach i Sudetach, osiągając ok. 30 cm wysokości. Złocistożółte kwiaty mają ok. 3,5 cm średnicy i kwitną od maja do jesieni.

Kuklik górski
Kuklik górski - Geum montanum
Fot. Salvor Gissurardottir, Public domain, Wikimedia Commons

Kuklik - zastosowanie

Kuklik ma zastosowanie w ogrodach naturalistycznych. Jego barwne i miododajne kwiaty kołyszące się na długich łodyżkach atrakcyjnie wyglądają na rabatach bylinowych, zarówno w mniejszych jak i większych ogrodach, na skalniakach (niższe gatunki), nad brzegami zbiorników wodnych czy wśród roślin łąk kwietnych.

Kukliki najlepiej sadzić w grupach - mniejszych po kilka sztuk lub większych, nawet po kilkadziesiąt roślin, w odległościach co 20-30 cm.

Kuklik jest byliną, którą można sadzić także w pojemnikach na tarasach i balkonach, pamiętając o przepuszczalnym podłożu, drenażu i otworze odpływowym.

Kwiaty kuklika są dość trwałe i długo zachowują ładny wygląd, dlatego mają zastosowanie jako kwiaty cięte.

Kuklik zwisły Flames Of Passion
Kuklik zwisły 'Flames Of Passion'
Fot. Ruff tuff cream puff, CC0, Wikimedia Commons

Kuklik - właściwości

W zielarstwie i w kuchni wykorzystuje się ziele oraz kłącze kuklika pospolitego i kuklika zwisłego.

Kuklik - kłącze

Kłącze kuklika było stosowane w medycynie ludowej. Jest bogate m.in.: w geinę, garbniki, kwasy organiczne, flawonoidy, olejki eteryczne oraz inne substancje korzystnie działające na organizm. Kłącze kuklika ma właściwości lecznicze: przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, bakteriobójcze, ściągające, przeciwbiegunkowe ale też żółciopędne, wzmacniające odporność i działające przeciwnowotworowo.

Kuklik - przyprawa

W kuchni kłącze kuklika może być stosowane jako przyprawa. Zapach i smak kłącza kuklika przypominają aromat i smak popularnych goździków. Wykorzystywane bywa do aromatyzowania ciast i niektórych gatunków piw i likierów, nadając im także żółto-pomarańczową barwę.

Kuklik - uprawa i pielęgnacja

Kuklik preferuje gleby żyzne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne. Uprawa kuklika najlepiej udaje się na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych. Gdy miejsce jest słabo naświetlone, wiotkie łodygi mogą się pokładać. W miejscach słonecznych kwitnienie jest bardziej bujne.

Podczas suchego i gorącego lata wskazane jest regularne podlewanie kuklika. Roślina nie toleruje zimowych zastojów wody. Na przepuszczalnym podłożu przetrwa zimę bez problemów.

Co 2-3 lata kuklika warto rozmnożyć wiosną lub jesienią przez podział bryły korzeniowej.

Kuklik - przycinanie

Usuwanie przekwitniętych kwiatostanów powoduje, że tworzą się nowe pąki. Dzięki temu wydłuża się okres kwitnienia rośliny. Po przycinaniu kuklik zachowuje też ładniejszy pokrój.

Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie:
1. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 357;
2. Katalog ozdobnych roślin ogrodowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2018, s. 232;
3. L. Hattatt, 1000 roślin ogrodowych od A-Z, Wydawnictwo Parragon, UK 2008, s. 123;
4. J. Scott-Macnab, Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 281.