Wiciokrzew, suchodrzew - odmiany, uprawa, rozmnażanie, choroby

Wiciokrzew (Lonicera), czasem określany też jako suchodrzew, to jedno z najcenniejszych pnączy ogrodowych. Doskonale wygląda na wszelkich podporach, na trejażach czy pergolach. Świetnie prezentuje się przy ścianach, jak i na altanach ogrodowych. Pnącze to może zwarcie porastać płot, tworząc przy tym piękną ścianę zieleni, która dodatkowo wyciszy nasz ogród i ochroni go przed wiatrem. Jak wygląda uprawa wiciokrzewu oraz które odmiany wiciokrzewu są najlepsze do ogrodu?

Wiciokrzew to jedno z najpiękniej kwitnących pnączy

Wiciokrzew to rodzaj rośliny należących do rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Może występować jako pnącze, ale także w formie krzewu. Często wprowadza się podział, nazywając formy krzaczste suchodrzewami, a formy pnące - wiciokrzewami.

Wiciokrzew - odmiany

Wiciokrzew pięknie kwitnie w zależności od odmiany od końca maja do października. Kwiaty wiciokrzewów mają bardzo charakterystyczny wygląd. Są rurkowate z wywiniętymi na zewnątrz wargami. Kwitną w rozmaitych kolorach: biały, żółty, pomarańczowy, czerwony oraz purpurowo-fioletowy oraz przepięknie pachną w wieczornych porach. W okresie od lipca do października wykształcają się u nich owoce, które są pożywieniem dla wielu ptaków.

Rośliny te przeważnie posiadają liśce zielone, ale są też odmiany wiciokrzewów o liściach innej barwy.

Takim pnączem jest wiciokrzew japoński (Lonicera japonica) "Aureoreticulata", który ma żółte unerwienie liści. Kwitnie na początku na biało, potem kwiaty zmieniają swą barwę na żółtą. Z kolei ten sam gatunek w odmianie "Purpurea" ma unerwienie liści purpurowe przez okres lata, natomiast jesienią i w zimie całe liście przybierają barwę purpury. Warto także dodać, że ta odmiana tylko częściowo traci liście na zimę, więc można zaliczyć ją do roślin półzimozielonych. Decydując się na uprawę wiciokrzewu japońskiego, trzeba jednak pamiętać, że jest on dość wrażliwy na niskie temperatury i uwzględnić to podczas doboru stanowiska, na którym go posadzimy.

Owoce większości wiciokrzewów, uprawianych w celach ozdobnych, nie są jadalne (zazwyczaj lekko trujące). Dlatego pod żadnym pozorem nie próbujmy ich spożywać. Warto jednak dodać, że do rodzaju wiciokrzew (Lonicera) jest też zaliczana jagoda kamczacka, zwana też suchodrzewem jadalnym (Lonicera caerulea, syn. Lonicera kamtschatica), uprawiana dla jej jadalnych owoców. Jej owoce są podłużne, fioletowo-niebieskie, w smaku słodko-kwaśne. Mogą być spożywane na surowo lub używane na przetwory. Uprawiana jest głównie amatorsko, a na działkach i w ogrodach przydomowych sadzi się najczęściej odmiany "Czelabinka" i "Siniglaska". Obie są wysoce odporne na mrozy i suszę, dlatego dobrze sobie radzą nawet w ogrodach nieco zaniedbanych. Lepiej owocują w obecności zapylacza, czyli warto mieć w ogrodzie obie w/w odmiany.

Wiciokrzew pomorski doskonale rośnie w naszym klimacie

Wiciokrzew - uprawa i pielęgnacja

Wiciokrzew najlepiej rośnie i najobficiej kwitnie na stanowiskach słonecznych i półcienistych. Poradzi sobie na większości ziem ogrodowych o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego, jednak najlepsze są dla wiciokrzewu gleby gliniaste, żyzne oraz wilgotne. Uprawa wiciokrzewu nie udaje się natomiast na terenach ubogich w próchnicę, nadmiernie podsychających lub podmokłych.

Kiedy sadzić wiciokrzewy?
W sklepach i centrach ogrodniczych wiciokrzewy są zazwyczaj dostępne jako rośliny w pojemnikach. Pnącza produkowane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon wegetacyjny, warto jednak pamiętać, iż gatunki i odmiany wiciokrzewów o liściach sezonowych najlepiej przyjmują się sadzone jesienią (na glebach suchych) oraz wczesną wiosną (na dowolnych glebach), zaś gatunki zimozielone najlepiej sadzić na wiosnę.

Rozmnażanie wiciokrzewów
Jeżeli tanim kosztem chcemy powiększyć naszą ogrodową kolekcję wiciokrzewów, możemy w bardzo prosty sposób je rozmnożyć. Wystarczy zrobić odkład z rośliny matecznej. Rozmnażanie wiciokrzewu można też wykonać przez sadzonki ulistnione w okresie od czerwca do lipca.

Cięcie wiciokrzewu
Pielęgnacja wiciokrzewu to także prawidłowe cięcie. Otóż najważniejsze to przycięcie rośliny młodej, która jest słabo rozkrzewiona. Ścinamy 1/3 długości pędów. Pobudzi to ją do wypuszczenia większej liczby pędów przez co będzie bardziej gęsta. Takie cięcie wiciokrzewu wykonuje się przez 2-3 sezony. Niektóre gatunki wiciokrzewów, jak wiciokrzew przewiercień, kwitną na pędach zeszłorocznych, trzeba wówczas pamiętać, że po uformowaniu rośliny jej cięcie ograniczać się będzie do usuwania jedynie słabych i uszkodzonych pędów. Natomiast gatunki kwitnące na pędach tegorocznych, jak wiciokrzew japoński, tniemy mocno wczesną wiosną.

Co robić gdy wiciokrzew ogołaca się od dołu?
Okazy, które rosną już kilka lat mogą się ogałacać od dołu. Wtedy należy przeprowadzić odmładzające cięcie wiciokrzewu, które polega na usunięciu tuż nad ziemią najstarszych pędów.

Wiciokrzewy są najczęściej sprzedawane w pojemnikach. Takie rośliny można sadzić przez cały sezon

Wiciokrzew - choroby

W uprawie tych roślin największym problemem mogą stać się mszyce, które atakują u rośliny przeważnie najmłodsze pędy, pąki kwiatowe i liście. Atakują one na początku sezonu już w maju, pnącza są wtedy bardzo mało atrakcyjne oraz mają mało kwiatów. Szkodników najszybciej możemy się pozbyć stosując środek chemiczny (np. Decis 2.5 EC, Decis Ogród 0.15 EW, Pirimor 500 WG lub inny polecany na mszyce). Jeżeli unikamy stosowania chemii w ogrodzie, warto sięgnąć po naturalny preparat Agrocover - bezpieczny dla środowiska środek opraty na składnikach naturalnych, który bardzo dobrze radzi sobie z mszycami na wiciokrzewach. Najintensywniej atakowane przez mszyce są rośliny posadzone w pełnym słońcu, więc warto dla wiciokrzewów wybierać miejsca nieco zacienione, przez co nie będą tak narażone na ataki mszyc.

Do odmian rzadko atakowanych przez mszyce można zaliczyć wiciokrzew zaostrzony (Lonicera acuminata), który jest pnączem zimozielonym. Najlepszym miejscem w ogrodzie będzie dla niego takie, które jest półcieniste, gdyż w pełnym słońcu może może przemarzać w czasie ostrych zim. Preferuje także stanowisko osłonięte od bardzo silnych wiatrów. Wiciokrzew zaostrzony tniemy na początku wiosny ponieważ kwitnie na pędach tegorocznych.

Kolejny gatunek, który jest rzadziej atakowany przez mszyce to wiciokrzew Henryiego (Lonicera Henryi), który także jest pnączem zimozielonym. Ma przepiękne ciemnopurpurowo-fioletowe kwiaty. Wymagania ma takie same jak wiciokrzew zaostrzony. Warto także do tej grupy dodać wiciokrzew japoński (Lonicera japonica).

Uciążliwy w uprawie może okazać się również mączniak prawdziwy, który także często atakuje wiciokrzewy. W przypadku porażenia tą chorobą na liściach powstaje biało-szary mączysty nalot. Pojawia się często na roślinach rosnących w półcieniu gdzie nie ma przewiewu. Do jego zwalczania należy zastosować środki grzybobójcze (np. Topsin M 500 SC lub inne polecane).

Gatunki najmniej wrażliwe na mączniaka to wiciokrzew Browna (Lonicera brownii), którego jedną z najpopularniejszych odmian jest "Dropmore Scarlet". Posiada ona czerwone kwiaty i, co warto zaznaczyć, jest wyjątkowo mrozoodporna. Także wiciokrzew Heckrotta (Lonicera heckrottii) oraz wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum) są mało wrażliwe na mączniaka. Bardzo cenną odmianą wiciokrzewu pomorskiego jest "Graham Thomas", który ma silnie pachnące kwiaty kremowo-żółte oraz czerwone owoce. Jest także wystarczająco mrozoodporny. Warto także wymienić odmianę "Serotina" posiadającą czerwono-fioletowe na zewnątrz i kremowe w środku kwiaty, które również bardzo intensywnie pachną. Odmiana również jest wystarczająco mrozoodporna.

Wiciokrzewy mogą też chorować na zamieranie liści oraz plamistość liści. Do zwalczania obu tych przypadłości przydatne będą preparaty: Discus 500 WG, Score 250 EC. Lista preparatów jest oczywiście dłuższa ale te 2 nadają się do zwalczania zarówno plamistości jak i zamierania liści.

Przeczytaj również:

Bluszcz pospolity Hedera helix - uprawa, rozmnażanie, cena, odmiany
Bluszcz pospolity Hedera helix to niezastąpione pnącze w naszych ogrodach i parkach. Jest mało wymagający i bardzo efektowny dzięki swoim zimozielonym liściom. Może się wspinać po ogrodzeniach, murkach czy pniach starych drzew, a także być wykorzystywany jako roślina okrywowa. Dowiedz się ja wygląda uprawa bluszczu pospolitego, jakie są najlepsze odmiany bluszczu i cena ich sadzonek, jak wygląda rozmnażanie bluszczu. Więcej...

Winobluszcz pięciolistkowy, trójklapowy czy zaroślowy. Który wybrać?
Winobluszcz to rodzaj pnączy należący do rodziny winoroślowatych, obejmujący 10 gatunków, rosnących w stanie naturalnym w Ameryce Północnej i wschodniej Azji. W naszych ogrodach uprawiane są zazwyczaj 3 gatunki - winobluszcz pięciolistkowy, winobluszcz trójklapowy oraz winobluszcz zaroślowy. Który z nich najlepiej nadaje się do uprawy w ogrodzie? Więcej...

Sundaville - uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie, zimowanie
Sundaville to modna i niezwykle atrakcyjna roślina balkonowo-tarasowa. Jej największą zaletą jest długie i obfite kwitnienie. Wadą zaś brak mrozoodporności. Dowiedz się więcej o uprawie, pielęgnacji i rozmnażaniu tego pnącza. Przekonaj się jak pięknie Sundaville może wyglądać na twoim tarasie lub balkonie. Oto sekrety uprawy Sundaville. Więcej...

Opracowano na podstawie: Szczepan Marczyński, Clematis i inne pnącza ogrodowe, Multico Oficyna Wydawnicza, 2008, str. 186-194; Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 383 - 386 oraz G. Łabanowski, G. Soika, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Pielęgnacja roślin ogrodowych - choroby i szkodniki, Multico, W-wa 2001, s. 160-161. Fot. Katarzyna Bańcerowska (prawa autorskie zastrzeżone), archiwum własne oraz Daniel Fuchs (owoce wiciokrzewu), fotografia dostęna jako własność publiczna, źródło: Wikimedia Commons.