Świerk kłujący, srebrny - odmiany, uprawa, cięcie

Świerk kłujący (Picea pungens), określany też jako świerk srebrny, jest jednym z najchętniej uprawianych iglaków ze względu na dekoracyjny wygląd, szeroki wachlarz odmian oraz łatwość w uprawie. Przedstawiamy najciekawsze odmiany świerka kłującego, które warto posadzić w ogrodzie. Zobacz jak wygląda uprawa, sadzenie, nawożenie i cięcie świerka srebrnego. Dzięki tym wskazówkom Twoje świerki będą rosły pięknie i zdrowo!

Świerk kłujący - Picea pungens
Fot. depositphotos

Świerk kłujący należy do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Jest to gatunek dorastający do 30 m wysokości. Z okazów dziko rosnących w Ameryce Północnej wyselekcjonowano siewki, od których pochodzi wiele odmian świerka kłującego o barwie szaroniebieskiej lub srebrzystoniebieskiej, które dodadzą charakteru wielu ogrodom, nawet tym mniejszym. Świerki srebrne są cenione nie tylko za barwę igieł ale również ze względu na zwieszające się bladozielone, cylindryczne szyszki, które w miarę dojrzewania brązowieją.

Świerk kłujący - odmiany

Wysokie odmiany świerka srebrnego najlepiej wyglądają posadzone pojedynczo na trawniku, gdzie będą stanowić barwny akcent. Odmiany karłowe świerka kłującego pięknie wyglądają w towarzystwie innych iglaków o intensywnym wybarwieniu igieł oraz wśród bylin. Picea pugens, ze względu na dużą odporność na zanieczyszczenia, bywa uprawiany w zieleni miejskiej. Poleca się go na szpalery i żywopłoty chroniące przed kurzem i smogiem. Dekoracyjny charakter tego drzewa sprawia, że świerk srebrny często wybierany jest jako choinka na Boże Narodzenie. Zazwyczaj ma już stożkowaty pokrój charakterystyczny dla drzewka świątecznego, dlatego w wielu przypadkach nie trzeba go dodatkowo przycinać, aby nadać mu odpowiedni kształt.

Młode szyszki na świerku kłującym są zielone
Fot. depositphotos

Karłowe i płożące odmiany świerka srebrnego:

Świerk kłujący 'Globosa' - jest najpopularniejszą karłową odmianą tworzącą gęsty krzew, dość nieregularnego pokroju o osadzonych spiralnie, sztywnych, dość kłujących igłach niebieskoszarej barwy.

Świerk kłujący 'Saint Mary's Broom' - to karłowaty krzew dorastający do 1 m wysokości i 60 cm szerokości. Tworzy gęstą poduszkę o niebieskosrebrnym zabarwieniu. Świetnie sprawdza się w ogrodach skalnych, wrzosowych oraz na rabatach. Podobnie prezentuje się odmiana świerka kłującego 'Blue Pearl', która może być uprawiana w pojemnikach, stanowiąc ozdobę balkonu lub tarasu.

Karłowa odmiana świerka srebrnego
Fot. depositphotos

Świerk kłujący 'Gloria' to płożąca odmiana, idealna do małych ogródków. Tworzy nisko ścielący się kobierzec zagiętych pod kątem gałązek, pokrytych szaroniebieskimi igłami. Rocznie przyrasta nie więcej niż 5 cm.

Świerk kłujący 'Pendula' - drzewa tej odmiany bardzo różnią się między sobą mając wiele form. Wszystkie wykazują tendencję do pełzania po gruncie. Najładniej wyglądają jako główny element trawnika lub wyniesionej rabaty, podobnie jak inna płożąca odmiana 'Prostrata'.

Karłowa odmiana świerku srebrnego szczepiona na pniu
Fot. PoradnikOgrodniczy.pl

Wysokie odmiany świerka kłującego:

Świerk kłujący 'Fat Albert' - znany jest jako jedna z najładniejszych odmian świerka srebrzystego, wyróżniająca się ładnym, regularnym stożkowatym pokrojem, umiarkowanym tempem wzrostu, gęstą koroną o grubych, krótkich srebrzystoniebieskich igłach. Bardzo dobrze znosi polski klimat, jest odporny na mróz i suszę. Osiąga 15 m wysokości. Podobna do niej jest równie dekoracyjna odmiana 'Hoopsi'.

Świerk kłujący 'Hoopsi'
Fot. PoradnikOgrodniczy.pl

Świerk kłujący 'Kaibab' - to jedna z największych odmian świerka srebrnego, charakteryzująca się szybkim przyrostem. Z uwagi na to, że drzewo dorasta do 40 m, najczęściej można je spotkać w dużych przestrzeniach miejskich lub dużych przydomowych ogrodach położonych na rozległych działkach.

Świerk kłujący 'Białobok' - osiąga wysokość 5 m. Przybiera kształt szerokiego stożka o krótkich pędach i długich, bardzo kłujących igłach o srebrzystoniebieskiej barwie. Ozdobne młode przyrosty są intensywnie kremowożółte, a kontrastujące końcówki pędów po kilku tygodniach bledną, przybierając barwę niebieskawą.

Wysoka odmiana świerka srebrnego jako tło za roślinami przy oczku wodnym
Fot. depositphotos

Świerk kłujący 'Iseli Fastigati' - początkowo drzewo przybiera kształt wąskiej kolumny, która z czasem staje się szersza i bardziej stożkowata. Nie jest taka niebieska jak pozostałe odmiany uprawne. Żywopłot przygotowany z tej odmiany będzie szczególnie ciekawie się prezentował, jeżeli wybierzemy rośliny o pokroju kolumnowym zamiast stożkowego. Odmiana ta dorasta do 10 m wysokości.

Świerk kłujący 'Walnut Glen' - to typowa odmiana w kształcie piramidy i szaroniebieskich igłach, wyróżniająca się tym, iż młode pędy mają piękną kremowożółtą barwę. Pojawiają się późną wiosną i zachowują barwę aż do lata.

Świerk kłujący 'Aurea' - charakteryzuje się złocistymi pędami i igłami. Drzewo o stożkowym, gęstym pokroju, osiągające wysokość 12 m. Jest to odmiana wolno rosnąca, po 10 latach dorasta do zaledwie 3 m. Polecana do dużych ogrodów przydomowych i parków.

Warto wiedzieć!
Wiele odmian świerka kłującego o złocistych igłach łatwo ulega uszkodzeniu przez wiosenne przymrozki lub poparzenie przez słońce. Bywają więc kłopotliwe w uprawie.

Świerk kłujący - uprawa

Świerk srebrny nie ma dużych wymagań uprawowych. System korzeniowy świerka srebrnego jest dobrze rozbudowany i sięga w głąb ziemi, dzięki czemu gatunek ten dobrze znosi nawet dłuższe przesuszenie. Dobrze rośnie na glebach o umiarkowanej wilgotności, żyznych, przepuszczalnych o odczynie lekko kwaśnym (6,0 - 6,5 pH). Jest gatunkiem wymagającym stanowiska słonecznego, w innym przypadku szybciej gubi igły i może być podatny na choroby grzybowe. Picea pungens bardzo dobrze znosi suche powietrze, jest odporny na mróz i na zanieczyszczenia powietrza.

Świerk kłujący - sadzenie

Najlepszym terminem sadzenia świerka kłującego jest przełom września i października lub wczesna wiosna: marzec-kwiecień. Przygotowujemy dół dla sadzonki o średnicy o 40-50 cm większej niż średnica bryły korzeniowej rośliny i o 15-30 cm głębszy niż jej wysokość. Roślinę wkładamy do dołu, starannie układając korzenie i zwracając uwagę, żeby pień zaczynał się na powierzchni gruntu. Jeśli sadzonka była pojemnikowana dobrze jest zanurzyć ją na 30 minut w wodzie, aby łatwiej można było wyjąć bryłę korzeniową bez uszkadzania. Następnie dół wypełniamy ziemią wymieszaną z przekompostowaną korą sosnową lub kompostem, ubijamy i obficie podlewamy.

Gdy sadzimy świerka srebrnego na zboczu wartko usypać wokół wałek z ziemi o wysokości 3-4 cm i powstałą w ten sposób miskę wypełnić kompostem. Przeciwdziała to utracie wody, a także izoluje bryłę korzeniową przez upałem czy mrozem, co jest szczególnie ważne w pierwszym roku po posadzeniu, gdy roślina jeszcze się prawidłowo nie ukorzeniła.

Zarówno przy sadzeniu, jak i przy obsypywaniu korą lub kompostem należy pamiętać, że świerk kłujący nie lub mieć dolnych gałęzi zasypanych ziemią. Dlatego warstwa ściółki nie może być grubsza niż 5-7 cm.

Świerk kłujący - nawożenie

Aby zapewnić naszym roślinom jak najlepsze warunki rozwoju dobrze jest w okresie wegetacji (marzec -lipiec) 2-3 krotnie zasilić świerki srebrne nawozami wieloskładnikowymi, które zapewnią świerkowi intensywny wzrost, wybarwienie oraz zmniejszą utratę barwy igieł w okresie zimowym. Doskonale w tym celu sprawdzają się mineralne nawozy do iglaków. Nawozy o spowolnionym działaniu wystarczy zastosować 1-2 razy w sezonie, zarówno pod nowe nasadzenia, jak i pod rośliny już dorosłe.

Jesienią (sierpień-październik) przygotowujemy świerki do zimy dostarczając im potas i fosfor, które zwiększają zimotrwałość i mrozoodporność roślin. W tym celu stosuje się tzw. nawozy jesienne. W okresie tym nie należy stosować nawozów azotowych, które mogą spowodować, że roślina nie zdąży przygotować się do nadejścia mrozów i przemarznie.

Świerk kłujący - cięcie

Świerk srebrny dobrze znosi przycinanie, ale wystarczy lekkie cięcie korygujące, by nadać koronie bardziej regularny kształt. Szczególnie należy zwrócić na odmiany szczepione, prowadzone przy paliku. Aby pędy boczne nie zdominowały rośliny, dobrze jest co roku przyciąć je w połowie. Odmiany płożące (np. świerk kłujący 'Pendula') zaczynamy przycinać bardzo wcześniej, gdy tylko zauważymy wyrastające pędy pionowe, tak by zachować pokrój rośliny.

Odmiany kopulaste (np. odmiana 'Globosa') przybierające kształt zwartej poduchy, wymagają wiosennego przycięcia pędu głównego oraz pędów bocznych, gdyż inaczej zaczną przybierać piramidalny kształt.

Świerk srebrny doskonale nadaje się na żywopłoty. Żeby nadać mu kształt żywopłot ze świerka tniemy dwukrotnie - w kwietniu oraz lipcu. Ważne jest by nie przeciągać w czasie zabiegu cięcia, bo gdy będziemy zbytnio zwlekać, żywopłot może nie mieć wystarczająco dużo czasu aby przygotować się do zimy. Należy zwrócić uwagę by nie ciąć zdrewniałych gałęzi, bo mogą już nie wypuścić nowych pędów i żywopłot straci gęstość.

Jak nabrać pewności w przycinaniu roślin?

Jeżeli nie masz pewności jak wykonać cięcie lub po prostu boisz się to robić, pomoże Ci fantastyczna książka „Szkoła cięcia”. Dzięki niej nabierzesz pewności w przycinaniu roślin i nauczysz się tak ciąć rośliny, aby rosły zgodnie z Twoimi oczekiwaniami. Po lekturze tej książki prawdopodobnie całkowicie zmieni się Twoje podejście do cięcia roślin!

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. Mika E., Uprawa drzew i krzewów ozdobnych. Poradnik dla ucznia., Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Radom, 2007, s. 31;
2. Bloom A., Iglaki. Ozdoba ogrodu.Elipsa, Warszawa, 2002, s. 134-137, 170-182;
3. Zagórska I., Encyklopedia ogrodnictwa. Iglaki, Skarbnica Wiedzy s. 12-17, 24, 51.

Przeczytaj również:

Co posadzić pod starymi świerkami?
Nasadzenia pod starymi świerkami mogą stanowić wyzwanie dla ogrodnika. Na szczęście istnieje sporo pięknych roślin, które dobrze będą rosły w cieniu świerków. Zobacz co posadzić pod świerkami aby miejsca tętniły życiem i rozmaitymi barwami. Oto najlepsze rośliny pod świerki! Więcej...

Choroby i szkodniki świerków
Świerki stosunkowo rzadko zapadają na choroby, znacznie częściej pojawiają się szkodniki świerków. Świerka białego i jego odmiany często atakuje przędziorek sosnowiec, zaś na świerku kłującym pojawia się szkodnik świerkowiec większy. Więcej...

Opadanie igieł świerka. Dlaczego świerk gubi igły?
Opadanie igieł świerka może mieć różne przyczyny. Wynikają one z nieodpowiedniego stanowiska, innym razem z infekcji lub inwazji szkodnika. Jak zapobiec żółknięciu i gubieniu igieł przez świerka? Poznaj 3 najczęstsze przyczyny dlaczego świerk gubi igły i dowiedz się jak z nimi walczyć! Więcej...