Skorupik jabłoniowy - objawy, opryski, zwalczanie

Skorupik jabłoniowy (Lepidosaphes ulmi) jest pluskwiakiem równoskrzydłym z rodziny tarcznikowatych (Diaspididae). Atakuje przede wszystkim jabłonie, ale może pojawić się także na innych drzewach i krzewach. Wysysa sok z komórek roślin i wprowadza do nich toksyczną substancję, osłabiając roślinę. Zazwyczaj nie wyrządza w sadach poważnych szkód. Z tego artykułu dowiesz się jakie są objawy żerowania skorupika jabłoniowego oraz jak ten szkodnik wygląda. Przedstawiamy także sposoby na zwalczanie skorupika jabłoniowego oraz polecamy najlepsze opryski.

Skorupik jabłoniowy - Lepidosaphes ulmi
Fot. Richard Avery, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons oraz A. Steven Munson, USDA Forest Service, Bugwood.org, CC BY 3.0 US

Skorupik jabłoniowy - objawy i szkodliwość

Larwy i owady dorosłe skorupika jabłoniowego podczas żerowania wysysają sok z komórek roślin. W tym czasie wprowadzają także do tkanek rośliny toksyczną substancję, która je niszczy. Zaatakowana część pędu przestaje rosnąć i może zaschnąć. Zdrowe gałęzie po przeciwnej stronie drzewa rozwijają się nadal, co w rezultacie prowadzi do nierównomiernego wzrostu oraz deformacji i wygięcia pędów na kształt pastorału.

Zaatakowane przez skorupika rośliny są bardziej wrażliwe na mróz i podatne na ataki innych szkodników, np. korników. Jeśli populacja skorupika jabłoniowego jest bardzo liczna, drzewa zawiązują mniej pąków i gorzej owocują. W skrajnych przypadkach z powodu ich żerowania zasycha i marnieje całe drzewo.

Skorupik jabłoniowy - wygląd i cykl życiowy

Jesienią samice składają białe i wydłużone jaja o długości ok. 0,3 mm. Zimują one ukryte pod tarczkami na pniach i gałęziach. Niektóre z tarczek na pędach mogą być puste, ponieważ pochodzą z poprzednich sezonów. W maju, wkrótce po kwitnieniu jabłoni, z jaj wylęgają się larwy skorupika jabłoniowego.

Skorupik jabłoniowy - zaatakowany pęd jabłoni
Fot. A. Steven Munson, USDA Forest Service, Bugwood.org, CC BY 3.0 US

W pierwszym stadium rozwojowym larwy skorupika mają odnóża, które tracą, przechodząc do stadium drugiego. Ich ciało pokryte jest woskową substancją o białej barwie. Ruchliwe larwy przemieszczają się po gałęziach drzewa a następnie nieruchomieją i wbijają kłujkę w tkankę pędu, wprowadzając toksyczną ślinę. Tarczka na ciele skorupika stopniowo powiększa się. W sierpniu i we wrześniu pojawiają się samice i samce skorupika jabłoniowego. Samce posiadające czułki i skrzydła, mogą unosić się wśród koron drzew. Ciało samic o długości ok. 1-1,5 mm przykrywa brązowa tarczka o długości ok. 4 mm, kształtem przypominająca przecinek. Ilość jaj składanych pod tarczką przez jedną samicę może dochodzić do 100 sztuk.

Skorupik jabłoniowy - zaatakowany owoc jabłoni
Fot. Richard Avery, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Skorupik jabłoniowy - zwalczanie i opryski

Tarczki skorupika z ukrytymi pod nimi jajami najłatwiej zauważyć, gdy drzewa nie posiadają jeszcze liści. W tym czasie warto przeprowadzić losową kontrolę pędów w sadzie. Odrywając tarczkę można zauważyć wysypujący się spod nich białawy proszek - są to jaja szkodnika.

Warto wiedzieć!
W chronionych sadach szkodnik prawie nie występuje. W innych występuje lokalnie i zazwyczaj nie tak licznie, by trzeba było go zwalczać.

Jeśli liczebność szkodnika będzie duża, oprysk powinien być wykonany w czasie, gdy larwy wychodzą spod tarczek, czyli w maju, niedługo po kwitnieniu jabłoni. Zabiegi wykonane w tym terminie są najskuteczniejsze i pozwolą ograniczyć liczebność lub całkiem wyeliminować szkodniki.

W czasie migracji larw można zastosować oprysk naturalnymi preparatami olejowymi Agrocover, Emulpar 940 EC albo użyć środka owadobójczego Mospilan 20 SP. Preparat Mospilan 20 SP jest przydatny również podczas zwalczania innych szkodników jabłoni, takich jak: kwieciak jabłkowiec, owocówka jabłkóweczka oraz owocnica jabłkowa.

Populację skorupika jabłoniowego ograniczają także drapieżne roztocza Hemisarcopt us malus oraz inne pasożyty.

Monika Chwała

Opracowano na podstawie:
1. K. Wiech, Szkodniki drzew owocowych, Plantpress, Kraków 2008, s. 73-74;
2. Poradnik sygnalizatora ochrony jabłoni, opracowanie zbiorowe pod red. dr hab. Beaty Meszka, Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice 2015, s. 105-107;
3. Ulotki informacyjne i etykiety środków ochrony roślin Deltam, Mospilan 20 SP oraz Karate Zeon 050 CS.

Przeczytaj również:

Opryski jabłoni. Kiedy i czym pryskać jabłoń?
Zobacz kiedy i czym pryskać jabłonie aby uzyskać duży plon zdrowych jabłek oraz pobierz darmowy kalendarz oprysków jabłoni opracowany na potrzeby uprawy amatorskiej w ogrodach! Więcej...

Zwijanie się liści i pajęczynki na jabłoni. Co to za szkodniki i jak je zwalczyć?
Pod koniec maja i w czerwcu często można zaobserwować zwijanie się liści jabłoni oraz widoczne wokół delikatne pajęczynki lub znacznie gęste oprzędy. Objawy te mogą być powodowane przez 3 różne szkodniki atakujące jabłonie. Więcej...

Owocnica jabłkowa - objawy, opryski, zwalczanie
Owocnica jabłkowa to szkodnik uszkadzający zawiązki owoców oraz obniżający wartość dekoracyjną dojrzałych jabłek. Z tego artykułu dowiesz się jak prowadzić zwalczanie owocnicy jabłkowej w przydomowym sadzie i jakie opryski są polecane. Więcej...