Rosiczka - gatunki i odmiany, uprawa w domu, rozmnażanie
Rosiczki to popularne rośliny owadożerne, chętnie uprawiane w mieszkaniach. Są stosunkowo mało wymagające i mogą być uprawiane nawet przez niedoświadczonego hodowcę. Podpowiadamy, które gatunki i odmiany rosiczek najlepiej nadają się do uprawy domowej, jakie są wymagania uprawowe rosiczki, a także zdradzamy sprawdzone sposoby na rozmnażanie rosiczki z własnej hodowli.
Rosiczka - Drosera
Fot. pixabay
Rosiczka - opis wyglądu
Rosiczka (Drosera) to rodzaj roślin należący do rodziny rosiczkowatych (Droseraceae), do którego zaliczamy około 150 gatunków. Do tego samego rodzaju należy spokrewniona z rosiczką muchołówka amerykańska, która również jest popularna w uprawie domowej. Rosiczki występują prawie na wszystkich kontynentach. Można je podzielić na:
- rosiczki tropikalne nie wymagające okresu spoczynku
- rosiczki wymagające obniżenia temperatury na okres zimowy (gatunki europejskie i północnoamerykańskie)
Rosiczki to niewysokie rośliny, tworzące rozetę liści. Liście największej z rosiczek Drosera regia mogą mieć do 60 cm długości, podczas gdy liście najmniejszej z nich - Drosera pygmaea - mają około 1 cm długości. Drobne kwiaty rosiczki wyrastają na długich szypułkach w kłosowatych kwiatostanach. Po zapyleniu w miejsce kwiatów powstają torebki zawierające drobne i liczne nasiona. W zależności od gatunku i odmiany rosiczki kwitną od marca do sierpnia.
Jak rosiczka zjada owady?
Blaszki liściowe rosiczek pokryte są delikatnymi rzęskami, które wydzielają krople lepkiej cieczy. Przypominające rosę lepkie krople wabią ofiarę, która zostaje pochwycona przez zamykające się wokół niej liście. Enzymy znajdujące się w cieczy produkowanej przez rzęski trawią ofiarę. Po kilku godzinach, gdy owad zostanie strawiony, liść otwiera się ponownie. Co ciekawe, mechanizm zamykania się liści jest wybiórczy - rosiczka reaguje tylko na pokarm organiczny, podczas gdy przypadkowe zetknięcie z kroplą wody lub opadłym liściem nie uruchamia procesu trawienia.
Komar złapany przez rosiczkę
Fot. pixabay
Rosiczka - gatunki i odmiany
Istnieje wiele gatunków rosiczek, które mogą być uprawiane w naszych domach, a niektóre z nich doczekały się ciekawych odmian hodowlanych. Poniżej prezentujemy gatunki i odmiany rosiczek najpopularniejsze w uprawach domowych.
Rosiczka okrągłolistna
Rosiczka okrągłolistna (Drosera ritundifolia) jest byliną dorastającą zazwyczaj do 8 cm wysokości. W stanowisku naturalnym występuje w Europie oraz Ameryce Północnej. Również w Polsce można ją spotkać na torfowych, bagiennych stanowiskach. Jest pod ścisłą ochroną jako gatunek zagrożony wyginięciem. Okrągłe liście o średnicy 15 mm osadzone na długich ogonkach tworzą luźną rozetę. Roślina ta bardzo szybko trawi swoją ofiarę, by już po kilku godzinach otwierać się ponownie.
Rosiczka okrągłolistna - Drosera rotundifolia
Fot. depositphotos
Kwiaty rosiczki okrągłolistnej są zazwyczaj drobne i pojedyncze, różowe, białe lub czerwone. Po zapyleniu w miejsce kwiatów pojawiają się torebki zawierające drobne i liczne nasiona. Okres kwitnięcia rosiczki okrągłolistnej trwa od maja do sierpnia.
Ciekawą wyselekcjonowaną odmianą jest rosiczka okrągłolistna 'Charles Darwin'. Nazwę tej odmiany nadano na cześć słynnego botanika, twórcy teorii ewolucji, który odkrył również, że rosiczki są owadożerne.
Rosiczka przylądkowa
Rosiczka przylądkowa (Drosera capensis) - ze względu na łatwość w uprawie jest bardzo często hodowana w naszych domach. Ta pochodząca z RPA roślina nie wymaga okresu spoczynku. Jest bardzo dekoracyjna. Dorasta do około 30 cm wysokości i 20 cm średnicy. Długie liście wyrastają z krótkiej łodygi. Wyjątkową ozdobą tego gatunku są duże kwiaty purpurowe lub białe, zebrane w wygięty łukowato kwiatostan.
Rosiczka przylądkowa - Drosera capensis
Fot. Karelj, Public Domain, Wikimedia Commons
Popularne odmiany rosiczki przylądkowej to: 'Alba', 'All Red', 'Giant Form', 'Albino', 'Wide Leaf', 'Orange Sherbet', 'Rubra'.
Rosiczka łyżeczkowata
Rosiczka łyżeczkowata (Drosera spatulata) - występuje naturalnie w wielu rejonach południowo-wschodniej Azji, Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii. Łatwo przystosowuje się do różnych warunków i nie wymaga okresu hibernacji. Jest to drobna roślina dorastająca do 6 cm wysokości. Drosera spatulata jest znana jako rosiczka łyżkowata, ponieważ jej liście mają łopatkowaty kształt łyżeczki. Ten gatunek wytwarza wczesnym latem wysokie na łodygi kwiatostanowe z kilkoma kwiatami w kolorze różowym lub białym.
Rosiczka łyżeczkowata - Drosera spatulata
Fot. Alan Liefting, Public Domain, Wikimedia Commons
Popularne odmiany rosiczki łyżeczkowatej to: 'Tamlin', 'Ahipara Grumfileds', 'Giant', 'Gold Coast'.
Rosiczka długolistna
Rosiczka długolistna (Drosera anglica) występuje Azji, Europie (w tym w Polsce pod ścisłą ochroną), ale także w Ameryce Północnej. Dorasta do 20 cm wysokości. Liście są długie i łopatkowate. Roślina zakwita w czerwcu, białymi, drobnymi kwiatami zebranymi w luźne grona. Wymaga okresu spoczynku w okresie zimy.
Rosiczka Alicji
Rosiczka Alicji (Drosera Aliciae) - występuje na stanowiskach naturalnych w Afryce. Wyglądem przypomina rosiczkę długolistną jest jednak od niej wyższa (dorasta do 40 cm), a jej kwiaty mogą przybierać różowy kolor. Liście tworzą gęstą rozetę o średnicy ok. 6 cm. Roślina nie wymaga okresu spoczynku zimowego. Dużą popularność zdobyła odmiana tego gatunku - rosiczka Alicji 'White Flower'.
Rosiczka Alicji - Drosera Aliciae
Fot. Karelj, Public Domain, Wikimedia Commons
Poza rosiczkami, w domach mogą być uprawiane też inne rośliny owadożerne, którymi warto się zainteresować. Są to: dzbanecznik, kapturnica i muchołówka.
Rosiczka - uprawa w domu
Do prawidłowego wzrostu rosiczki wymagają jasnego światła przez 2-3 godziny dziennie. Wiele gatunków rosiczek nie przepada za bezpośrednim nasłonecznieniem (światło powinno być przefiltrowane). Oprócz parapetu okiennego od wschodu lub zachodu, doskonałym miejscem do uprawy rosiczki może być np. terrarium.
Temperatura uprawy rosiczki
Optymalna temperatura uprawy rosiczki to 18-20°C w lecie i 5-12°C zimą. Zasada ta dotyczy europejskich i północnoamerykańskich gatunków rosiczek. Niektóre gatunki, np. rosiczka okrągłolistna mogą wytrzymać jeszcze niższe temperatury w przedziale 0-7°C. Rośliny należy zimować przez co najmniej 4-5 miesięcy. Gatunki tropikalne rosiczek bez problemu wytrzymują temperaturę 30°C i nie wymagają obniżenia temperatury na okres zimowania.
Wilgotność powietrza w uprawie rosiczki
Wilgotność powietrza wymagana przez rosiczkę wynosi od 50 do 70%. Pamiętajmy jednak, że im wyższa temperatura otoczenia, tym wilgotność powietrza powinna być również wyższa. Po wyglądzie rosiczki łatwo możemy ocenić czy wilgotność powietrza jest odpowiednia. Otóż w dobrych warunkach w ciągu kilku godzin na rzęskach tworzą się duże, lepkie kropelki. Przy zbyt niskiej wilgotności kropelki te są prawie niewidoczne.
Rosiczki najlepiej rosną w kwaśnym, przepuszczalnym i stale wilgotnym podłożu. Odczyn pH ziemi dla rosiczki powinien wynosić 4,0-5,0. Standardową mieszanką jest torf z perlitem lub mchem w stosunku 1:1.
Jak podlewać rosiczki?
Rosiczki należy podlewać obficie i nie dopuścić do wyschnięcia podłoża. Dobrze jest nawadniać je przed podsiąkanie, nalewając wody do podstawki. Zimą, gatunki które wymagają okresu spoczynku, podlewamy rzadziej, tylko na tyle by nie dopuścić do całkowitego wyschnięcia podłoża. Do podlewania rosiczki przeznaczamy wyłącznie wodę destylowaną, a jeszcze lepiej deszczówkę. Każda inna będzie wpływać negatywnie na tworzenie się kropel na rzęskach.
Czy rosiczka wymaga nawożenia?
Podobnie jak w przypadku wielu innych roślin owadożernych, nie dokarmiany rosiczek standardowymi nawozami dla roślin. Możemy jej podać żywego owada, ale nie częściej niż raz w miesiącu. W normalnych warunkach roślina wyżywi się sama.
Kiedy przesadzać rosiczkę?
Gatunki rosiczek szybko rosnące i posiadające silny system korzeniowy przesadzamy co roku, wczesną wiosną. Gatunki o delikatnych korzeniach płytko zlokalizowanych (np. rosiczka okrągłolistna) nie wymagają przesadzania.
Do sadzenia rosiczek używamy głębokich doniczek o wysokości co najmniej 10 cm, żeby dać odpowiednio dużo miejsca korzeniom. Zwykle po przesadzaniu rośliny znikają krople na jej rzęskach. W tym czasie rosiczka powinna znajdować się w ocienionym i wilgotnych otoczeniu. Najpóźniej po tygodniu na liściach ponownie pojawi się rosa.
Rosiczka okrągłolistna - Drosera rotundifolia
Fot. pixabay
Rosiczka - rozmnażanie
Rosiczki dość łatwo można rozmnożyć, zarówno przez nasiona, sadzonki jak i podział.
Rozmnażanie rosiczki przez podział roślin - zabieg przesadzania rosiczkimożna połączyć z podziałem rozety. Rozdzielamy roślinę mateczną na kilka części i sadzimy w oddzielnych pojemnikach.
Rozmnażanie rosiczki przez sadzonki liściowe - liście lub lich fragmenty o wielkości od 2,5 cm można umieścić na powierzchni wilgotnego torfu lub piasku, a następnie przykryć folią lub szkłem i postawić w słonecznym miejscu. Liście można też położyć rzęskami do góry na powierzchni czystej wody. Kiedy wypuszczą korzenie (może to trwać od 1,5 do 5 miesięcy), sadzonki można posadzić w doniczkach.
Rozmnażanie rosiczki przez wysiew nasion - aby uprawiać rosiczkę z nasion, weź pojemnik z mieszanką piasku i torfu, delikatnie wciśnij nasiona w podłoże i spryskaj wodą. Pojemnik przykryj szkłem lub folią i ustaw w widnym i ciepłym miejscu. Do kiełkowania nasiona wymagają temperatury ok. 25°C. Proces kiełkowania trwa ok. 2-5 tygodni. Gdy siewki wytworzą 4 liście prawdziwe przesadź je do pojedynczych doniczek.
Rozmnażanie rosiczki przez sadzonki korzeniowe - delikatnie wyjmujemy z ziemi korzeń i odcinamy od rośliny matecznej fragment o długości 3-5 cm. Układamy go płasko w pojemniku. Na całej długości powinny zacząć pojawiać się młode rośliny.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. Janow T., Rośliny z morderczym apetytem w Krokus 4/2015, s. 12-13
2. Courtier J., Clarke G., Kwiaty w domu, Reader’s Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa, 1998, s. 171
Przeczytaj również:
Ciekawe rośliny egzotyczne
Bezkolczasty kaktus, z którego produkowano narkotyki, bambus, który urósł ponad 1 m w ciągu doby i owoce, które smakują jak lody. To tylko niektóre ciekawe rośliny egzotyczne, które warto poznać. Więcej...
Trujące rośliny doniczkowe. Czy masz je w domu?
Wiele popularnych roślin doniczkowych, które podziwiamy za ich piękne liście i kwiaty, to niestety również rośliny trujące dla człowieka. Oto 10 najczęściej spotykanych w naszych domach trujących roślin doniczkowych, które mogą nam zagrażać. Więcej...
Cibora zmienna, papirus doniczkowy. Odmiany, uprawa, wymagania
Cibora zmienna, określana też jako papirus doniczkowy, to dość łatwa w uprawie roślina, rosnąca w swoim naturalnym środowisku na terenach podmokłych. Egzotycznego wyglądu nadają jej bladozielone, trawiaste liście, które rozchodzą się promieniście z wierzchołków łodyg. Więcej...
