Eukaliptus - uprawa w domu, zastosowanie, gatunki, rozmnażanie

Eukaliptus to ogromne drzewo, które uprawiane w domu nie przekracza jednak 2 m wysokości. Na świecie eukaliptus ma zastosowanie do produkcji olejku eukaliptusowego. W uprawie doniczkowej zaś można zrywać z rośliny liście i przygotowywać z nich zalewy pomagające w reumatyzmie. Dowiedz się jak wygląda uprawa eukaliptusa w domu, czy mrozoodporny eukaliptus gunni może rosnąć w ogrodzie i czy w naszych warunkach możliwe jest rozmnażanie eukaliptusa.

Eukaliptus tworzy kuliste kwiaty z wyrastającymi kępkami pręcików

Eukaliptus - opis

Eukaliptus to dość szybko rosnące, drzewo zimozielone liściaste, pochodzące z Australii i Tasmanii. Obecnie eukaliptusy są jednak uprawiane w wielu rejonach świata, gdzie zimy są wystarczająco łagodne, m.in. na plantacjach w Afryce, w Ameryce Południowej i w Azji. Drzewa te mogą osiągać wysokość nawet kilkudziesięciu metrów. Niepowtarzalny wygląd zawdzięczają swoim lekkim, luźnym koronom, pełnym ciekawie poskręcanych gałęzi.

Bardzo ciekawie wyglądają też pnie tych drzew. Otóż na roślinach 5-letnich i starszych kora zaczyna się łuszczyć, odsłaniając przedziwne, kremowe płaty. Na tle znacznie ciemniejszej, brązowej, dojrzałej kory, płaty te wyglądają wręcz niesamowicie.

U młodych roślin, osiągające do 4 cm długości liście, są owalne lub okrągłe, ułożone naprzeciwlegle, z reguły z niebieskawozielonym lub srebrzystym nalotem. Gałązki z młodymi liśćmi często bywają wykorzystywane w bukietach kwiatowych (ścięte zimą zachowują w wodzie świeżość nawet do 3 tygodni). Dojrzałe liście są z reguły skrętoległe, zwisające, w jaśniejszym odcieniu szarości. Mają zdolność ustawiania się równolegle do padania promieni słonecznych, unikając dzięki temu nadmiernego parowania i przegrzania. To sprawia, że liście eukaliptusa niemal w ogóle nie rzucają cienia!

U drzew mających ponad 10 lat zaczynają pojawiać się kwiaty (niestety tylko u roślin uprawianych w warunkach naturalnych). Latem, w okresie kwitnienia, możemy podziwiać główki lub baldaszki drobnych kremowych kwiatów z wyrastającymi kępkami pręcików. Z kwiatów rozwijają się dzbaneczkowate torebki nasienne o twardych łupinach, osiągające długość 5 do 10 mm. Początkowo torebki nasienne są zielone. W miarę dojrzewania stają się brązowe.

Eukaliptus - na starszych drzewach kora zaczyna się łuszczyć

Eukaliptus - zastosowanie

Z liści otrzymuje się olejek eukaliptusowy, mający szerokie zastosowanie w medycynie (inhalacje przy astmie i w zapaleniach górnych dróg oddechowych, a także jako składnik maści przeciw bólom reumatycznym). Liście eukaliptusów są też przysmakiem misiów koala. Układ trawienny koali umożliwia trawienie jedynie liści wybranych gatunków eukaliptusa. Dorosły osobnik dziennie zjada od 0,5 do 1 kg liści. Co ciekawe, koala nie piją wody. Wszystkie potrzebne im do życia substancje mineralne pobierają właśnie z soczystych liści eukaliptusa.

Jak widać, eukaliptusy są zatem przyzwyczajone do objadania ich z liści. Dlatego również w warunkach domowych możliwe jest zastosowanie eukaliptusa do celów leczniczych. Uprawiając eukaliptusa w domu możemy zrywać z niego młode, świeże listki i przygotowywać zalewy pomocne w walce z bólami reumatycznymi (zalewa się liście spirytusem i pozostawia namoczone na 2 do 3 miesięcy, potem płynem naciera się miejsca objęte reumatyzmem). U roślin ogławianych z liści kora będzie się łuszczyła, tak jak u drzew rosnących w naturze.

Ciekawe rośliny egzotyczne
Bezkolczasty kaktus, z którego produkowano narkotyki, bambus, który urósł ponad 1 m w ciągu doby i owoce, które smakują jak lody. To tylko niektóre ciekawe rośliny egzotyczne, które przedstawiono na wystawie "Rośliny egzotyczne - prawdy i mity". Zapraszamy na relację z wystawy, która odbyła się w łódzkiej palmiarni w ostatni weekend stycznia 2013. Więcej...

Czy eukaliptus może rosnąć w ogrodzie?
Otóż w polskim klimacie eukaliptusy mają głównie zastosowanie jako rośliny uprawiane w pojemnikach wystawianych latem na tarasy lub balkony, a zimą chowane do pomieszczeń zabezpieczonych przed mrozem. W prawdzie niektóre niektóre gatunki wytrzymują mrozy do -20°C, stąd też duże zainteresowanie budzi najbardziej mrozoodporny eukaliptus gunni, ale nie radzę ryzykować uprawy eukaliptusów w ogrodzie. Głównym problemem jest wrażliwość eukaliptusów nie tyle na sam mróz, co na mroźne wiatry.

O nadmierny wzrost eukaliptusa uprawianego w domu nie musimy się obawiać, gdyż eukaliptusy odpowiednio cięte, w uprawie doniczkowej osiągają zaledwie 1 do 2 metrów wysokości. Uprawiane w domu będą źródłem przyjemnego eukaliptusowego zapachu.

Eukaliptus gunni i inne ciekawe gatunki

Eukaliptus gałkowy (Eucalyptus globulus) to drzewo tworzące gęstą koronę, o ciężkich gałęziach i błękitnozielonych, lekko srebrzystych liściach. Zakwita w kolorze białym u schyłku lata i jesienią. Dość często bywa spotykany w szklarniach. Sprzedawane są z reguły rośliny jednoroczne.

Eukaliptus Gunni (Eucalyptus gunnii) to jeden z najbardziej odpornych na mróz eukaliptusów. Są to tyczkowate, smukłe drzewa o przestronnych koronach. Można go uprawiać w postaci krzewu. Eukaliptus gunni odpowiednio przycinany pokrywa się młodymi, okrągłymi listkami o błękitnoszarym odcieniu. To właśnie ten błękitny kolor liści stanowi główną atrakcję tego gatunku. Wyróżnia go też brak typowego eukaliptusowego zapachu (co może być zaletą dla osób, które za tą wonią nie przepadają). Gatunek ten rośnie dość szybko - w ciągu roku może przyrosnąć nawet o 1 metr.

Eukaliptus śnieżny (Eucalyptus pauciflora) to smukłe, wyprostowane drzewo o kredowobiałej korze. Gałęzie przebarwiają się na czerwono i są okryte szarozielonymi liśćmi. Podgatunek niphophila jest bardziej mrozoodporny, a jego kora atrakcyjnie pobłyskuje. Może przybierać formy pokładające się.

Eukaliptus - jego liście to ulubione pożywienie koali

Uprawa eukaliptusa w domu

Uprawa eukaliptusa powinna być prowadzona w pojemnikach, które latem można wystawiać do ogrodu lub na taras (wystawianie wpływa pozytywnie na kondycję roślin). Gleba w pojemniku powinna mieć odczyn alkaliczny i być dobrze zdrenowana. Dla zapewnienia odpowiedniej przepuszczalności podłoża, dodaje się piasek lub perlit. W sezonie wegetacyjnym eukaliptusa podlewamy obficie (pozwalamy jednak by podłoże między podlewaniami przeschło). Co dwa tygodnie stosujemy nawóz w płynie. Stanowisko uprawy powinno być słoneczne. Poza sezonem ograniczamy podlewanie. Wskazane jest też obniżenie temp. otoczenia do około 10°C.

Jak przycinać eukaliptusa?
W uprawie doniczkowej ważną rolę odgrywa odpowiednie cięcie eukaliptusa, pozwalające korygować nadmierny wzrost roślin, dzięki czemu roślina nie będzie zbyt duża do uprawy w domu. Małe drzewko o krótkim pniu i smukłych gałązkach z młodymi listkami uzyskuje się przycinając jednoroczną roślinę na wysokości 80 cm nad ziemią. Następnie cięcia korygujące wykonujemy co roku wczesną wiosną (przed rozpoczęciem okresu wzrostu).

Rozmnażanie eukaliptusa

Jak już wspomniałem, eukaliptusy w uprawiane w domu zazwyczaj nie kwitną, a więc i nie tworzą również torebek nasiennych. Najbardziej popularnym sposobem na rozpoczęcie uprawy eukaliptusów jest zatem zakup nasion z importu.

Nasiona eukaliptusa najlepiej wysiewać wiosną (wysiewane w zimie wymagają doświetlania lampami do roślin). Nasiona rozkładamy w doniczce wypełnionej wilgotnym, dobrze przepuszczalnym podłożem, a następnie przykrywamy cienką warstwą ziemi. W temperaturze pokojowej nasiona powinny wykiełkować w ciągu 3 miesięcy od posadzenia. Około połowy lata, gdy siewki osiągną 10 cm wysokości, można je porozsadzać (robimy to bardzo ostrożnie aby nie uszkodzić korzeni).

Uwaga! Nasiona niektórych eukaliptusów mogą wymagać przed wysiewem stratyfikacji, czyli przemrożenia (np. w lodówce). Kupując nasiona, upewnij się, czy ten zabieg jest konieczny.

Przeczytaj także:

Jak wyhodować ananasa w domu
Ananas to jeden z najbardziej ulubionych egzotycznych owoców. W naszych warunkach można wyhodować swoją własną roślinę ananasa. Dowiedz się więcej o ananasie i o tym jak wyhodować ananasa w swoim domu. Przekonaj się jakie to proste, wystarczy zastosować się do wskazówek w naszym artykule. Domowa hodowla ananasa może przynieść naprawdę bardzo dużo satysfakcji. Więcej...

Jak wyhodować mango z pestki
Wyhodować mango z pestki jest niezwykle łatwo, o ile wiemy czego potrzebuje mango, żeby prawidłowo wykiełkować. Przekonaj się zatem co zapewnia sukces w hodowaniu mango. Dowiedz się więcej o wymaganiach tej rośliny i jej owocach. Każdy może wyhodować mango z pestki w swoim domu, to naprawdę łatwe i daje mnóstwo satysfakcji. Trzeba tylko uważnie stosować się do naszych wskazówek i mieć nieco cierpliwości. Więcej...

Owoc noni, morwa indyjska - uprawa w domu
Owoc noni jest ceniony za swe szczególne właściwości lecznicze, a szczególnie popularny stał się sok z noni. Roślina, która daje te cenne owoce to morwa indyjska. Czy możliwa jest uprawa morwy indyjskiej w domu, czego ta roślina potrzebuje i czy w domowych warunkach wyrosną cenne owoce noni? Oto jak wygląda doniczkowa uprawa noni w domu oraz czy picie soku z noni jest naprawdę tak zdrowe i bezpieczne? Więcej...

Opracowano na podstawie: C. Brickell, Wielka encyklopedia roślin ogrodowych od A do Z, Muza S.A., 1999, oraz Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004.