Cibora zmienna, papirus doniczkowy. Odmiany, uprawa, wymagania

Cibora zmienna (Cyperus alternifolius), określana też jako papirus doniczkowy, to dość łatwa w uprawie roślina, rosnąca w swoim naturalnym środowisku na terenach podmokłych. Egzotycznego wyglądu nadają jej bladozielone, trawiaste liście, które rozchodzą się promieniście z wierzchołków łodyg. Przedstawiamy ciekawe odmiany cibory do uprawy w domu, a także wyjaśniamy jakie są wymagania tej rośliny. Podpowiadamy też sprawdzone sposoby rozmnażania papirusa doniczkowego!

Cibora zmienna - Cyperus alternifolius
Fot. depositphotos

Cibora zmienna, papirus - odmiany

Cibora (Cyperus) to rodzaj roślin liczący kilkaset gatunków. Kilka z nich występuje w stanie naturalnym nawet w Polsce.

Na świecie najbardziej znana stała się Cibora papirusowa (Cyperus papyrus), która już w starożytności była przez Egipcjan wykorzystywana do produkcji materiału pisarskiego - papirusu (wytwarzano go z gąbczastych rdzeni łodyg tej rośliny). Roślina ta jednak osiąga zbyt duże rozmiary i nie nadaje się do uprawy doniczkowej.

W uprawie doniczkowej zaś najczęściej spotykana jest cibora zmienna (Cyperus alternifolius). Pochodzi ona z Madagaskaru, gdzie porasta brzegi rzek i jezior.

Cibora zmienna osiąga znacznie mniejsze rozmiary. Wytwarza sztywne łodygi o długości do 1,2 m. Na szczytach łodyg wyrastają pęki wąskich, ostro zakończonych liści, których układ przypomina nieco stelaż parasola. Ten niezwykły wygląd liści sprawił, że ciborę zmienną czasem określa się właśnie jako roślinę parasolowatą.

Bezpłatkowe kwiaty cibory zmiennej, otoczone drobnymi przylistkami, zebrane są w niewielkich baldachach koloru bladozielonego. Wyrastają one w szczytowych partiach łodyg, w kątach przysadki.

Czasem w uprawie spotykana jest odmiana cibory zmiennej 'Variegatus', wytwarzająca liście w białe prążki, a czasem nawet w całości pokryte bielą. W literaturze fachowej nie udało nam się znaleźć innych doniczkowych odmian cibory zmiennej.

Cibora zmienna - Cyperus alternifolius
Fot. pixabay

Cibora zmienna, papirus - uprawa i wymagania

Stanowisko uprawy cibory zmiennej może być słoneczne (ale nie mocno nasłonecznione) lub lekko cieniste. Roślina najlepiej udaje się przy wystawie wschodniej lub północnej. Jeżeli miejsce uprawy będzie nadmiernie zacienione, roślina będzie wytwarzać nadmierną liczbę łodyg, a liście staną się blade. Jest to znak, że papirusa doniczkowego trzeba przestawić w bardziej nasłonecznione miejsce.

Od wiosny do jesieni papirus doniczkowy może przebywać w przeciętnej temperaturze pokojowej. W zimie, ze względu na mniejszą ilość światła dziennego, roślina powinna przejść stan spoczynku i na ten okres temperaturę uprawy cibory zmiennej powinno się obniżyć do około 12-15°C. Uważajmy jednak aby temperatura w pomieszczeniu nigdy nie spadała poniżej 10°C.

Cibora zmienna wymaga stale mokrej ziemi. Najlepiej aby doniczka stała cały czas w misce z wodą. Roślina może być uprawiana też w dużych akwariach, a na lato może być przenoszona do oczka wodnego (trzeba jednak pamiętać o zabraniu jej przed nadejściem pierszych jesiennych chłodów). Papirus doniczkowy świetnie nadaje się także do uprawy hydroponicznej. Jeżeli podłoże będzie niedostatecznie mokre, cibora zareaguje brązowieniem brzegów liści. Na liściach mogą się też pojawić brązowe plamki.

Cibora zmienna - Cyperus alternifolius
Fot. depositphotos

Wilgociolubne upodobania cibory zmiennej dotyczą też wilgotności powietrza. Z tego względu korzystne jest częste zraszanie jej liści lub stosowanie nawilżaczy powietrza.

Wiosną i latem zalecane jest nawożenie papirusa doniczkowego. Można stosować rozpuszczalne w wodzie nawozy do roślin doniczkowych lub tabletki nawozowe dla roślin akwariowych.

Ważnym zabiegiem w pielęgnacji papirusa doniczkowego jest ścinanie obumarłych łodyg. Sprzyja to wyrastaniu nowych i zagęszczaniu się rośliny, a także poprawia jej ogólną estetykę.

Cibora dość szybko rośnie, dlatego zalecane jest coroczne przesadzanie papirusa do większej doniczki. Roślinę przesadzamy wiosną do uniwersalnej ziemi do kwiatów doniczkowych z dodatkiem węgla drzewnego. Dodatek węgla redukuje nieprzyjemny kwaśny zapach stale wilgotnej ziemi.

Cibora zmienna, papirus - rozmnażanie

Rozmnażanie cibory zmiennej najlepiej wykonać przez podział starszych, silnie rozrośniętych roślin. Robimy to podczas przesadzania papirusa. Po wyjęciu rośliny z doniczki ostrożnie rozrywamy bryłę korzeniową lub tniemy ją ostrym nożem. Otrzymane w ten sposób części sadzimy do osobnych doniczek.

Można też pozyskać sadzonki cibory z liści odciętych po obumarciu kwiatów. Jest to jednak sposób trudniejszy i bardziej długotrwały. W tym celu pobieramy ulistniony kawałek pędu o długości około 5 centymetrów (ścina się ulistniony wierzchołek z 5 cm odcinkiem łodygi). Liście lekko skracamy, a całość wstawiamy do naczynia z wodą, liśćmi do dołu (a zatem odwrotnie niż roślina rosła, czyli "do góry nogami"). Po około dwóch tygodniach na gałązce powinny zacząć pojawiać się białe korzonki. Gdy korzonki nieco podrosną (czekamy kolejny tydzień do dwóch) gałązkę umieszczamy w wypełnionej ziemią doniczce i obficie podlewamy.

Cibora zmienna, papirus - choroby i szkodniki

Choroby cibory zmiennej pojawiają się niezmiernie rzadko. Częściej cibora bywa atakowane przez szkodniki. Na młodych liściach papirusa doniczkowego mogą żerować mszyce oraz wełnowce. Te drugie mogą wyroić się na zielonych kwiatach na szczycie rośliny.

Mszyce pojawiają się gromadnie na szczytach łodyg i w kątach młodych liści papirusa. Są to drobne, uskrzydlone lub bezskrzydłe pluskwiaki, barwy zielonej lub czarnej.Wydzielają lepką spadź, która sprzyja rozwojowi czarnych grzybów sadzakowatych. W efekcie wygląda to, jakby roślina była oblepiona czarną, kleistą substancją. W zwalczaniu mszyc na roślinach doniczkowych pomocne są naturalne preparaty olejowe, które po oprysku powodują uduszenie się tych szkodników. Możemy tu wykorzystać wygodne w użyciu preparaty w pojemnikach z opryskiwaczem, które świetnie sprawdzają się w uprawie domowej. Są to: Emulpar Spray 750 ml, Substral Multi Insekt 750 ml oraz Agrocover Spray na szkodniki AL.

Jeśli atak mszyc będzie bardzo liczny lub opryski w/w preparatami okażą się mało skuteczne, można użyć gotowy do użycia preparat Spruzit Spray na szkodniki AL, który poza naturalnymi olejami zawiera też szkodliwe dla mszyc pyretryny (także pochodzenia naturalnego). Można sięgnąć też po chemiczne preparaty Karate Spray 750 ml lub Deltam AL 1L. W ich przypadku skuteczność jest pewna, jednak na czas oprysku powinno się roślinę wynieść na zewnątrz.

Wełnowce atakujące papirusa doniczkowego to drobne szkodniki z grupy czerwców, które przypominają niewielkie kłaczki wełny (wydzielają białą lepką, wełnistą wydzielinę, która otacza ich ciała). Szkodniki usuwamy za pomocą wacika nasączonego wodą ze spirytusem (100 ml spirytusu na 1 litr wody). Do roztworu warto dodać jedną lub dwie krople płynu do naczyń, co zwiększy jego skuteczność. Po przemyciu roślin wykonujemy oprysk jednym z w/w preparatów olejowych: Emulpar Spray 750 ml, Substral Multi Insekt 750 ml, Agrocover Spray na szkodniki AL lub Spruzit Spray na szkodniki AL. Powtarzanie oprysków kilkukrotnie w odstęach co 7-10 dni zapobiegnie ponownemu pojawieniu się szkodników.

Wszystkie w/w preparaty na szkodniki cibory zmiennej dostępne są w sklepie naszego poradnika. Aby zobaczyć ofertę, naciśnij przycisk poniżej :-)

Opracowano na podstawie:
1. J. Courtier, G. Clarke, Kwiaty w domu. Jak dobierać i pielęgnować rośliny doniczkowe, Przegląd Readers Digest, Warszawa 1998; s. 75;
2. M. Augustyn, Plant Power. Jak wychować szczęśliwe rośliny, Publicat, Poznań 2018, s. 81.

Przeczytaj również:

Rośliny doniczkowe wilgociolubne
Wiele roślin doniczkowych uprawianych w naszych mieszkaniach to rośliny wilgociolubne, które wymagają wysokiej wilgotności powietrza oraz stale wilgotnej ziemi w doniczce. Większość z nich bardzo źle znosi zbyt rzadkie podlewanie oraz suche powietrze w okresie grzewczym, czego objawem jest pogorszenie wyglądu i zasychanie brzegów liści. Więcej...

Kwiaty doniczkowe łatwe w uprawie - 3 najlepsze rośliny!
Rośliny doniczkowe dobrze prezentują się w naszych mieszkaniach ale wymagają pielęgnacji. Na szczęście można wybrać takie kwiaty doniczkowe, które są łatwe w uprawie i nie skomplikują nam życia. Więcej...

Kwiaty doniczkowe, które lubią cień i nie potrzebują dużo światła dziennego
Chcesz cieszyć się zielenią, jednak twój pokój przez większość dnia tonie w cieniu? Poznaj 5 najlepszych kwiatów doniczkowych, które lubią cień i nie potrzebują dużo światła dziennego. Dzięki nim nawet ciemny pokój może się zazielenić! Więcej...