Pepino, psianka melonowa. Uprawa i zastosowanie

Pepino, psianka melonowa, gruszka melonowa (Solanum muricatum) - to różne spotykane nazwy niezwykle ciekawej, egzotycznej rośliny z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Niezwykły wygląd i wszechstronne zastosowanie psianki melonowej sprawiły, że pepino coraz częściej pojawia się w naszych domach i ogrodach. Podpowiadamy jak wygląda uprawa pepino w ogrodzie oraz w domu oraz jak jeść ten ciekawy owoc.

Pepino, psianka melonowa - Solanum muricatum
Fot. depositphotos

Jak wygląda pepino, psianka melonowa?

Ojczyzną psianki melonowej jest Ameryka Południowa. W Chile oraz Peru jest uprawiana, jako bylina natomiast w Polsce, z racji na brak mrozoodporności, traktowana jest jako roślina jednoroczna.

Szybko rosnące, płożące się pędy pepino osiągają do 1,5 m długości. Ozdobne, ciemnozielone, lancetowate liście psianki przypominają nieco liście pomidora. Latem pepino zakwita niebiesko-fioletowymi kwiatami podobnymi do kwiatów ziemniaka, z których jesienią powstają owalne, smaczne owoce. To właśnie one decydują o dekoracyjności rośliny. Owoce psianki melonowej są podłużne, kremowe, w fioletowe paski. Mogą osiągać wagę do 0,5 kg.

Pepino, psianka melonowa - uprawa

Pepino można uprawiać w gruncie lub pod osłonami, jednak ze względu na wysokie wymagania termiczne jest ono niełatwe w utrzymaniu. Najlepiej pepino nadaje się do uprawy domowej, oraz jako ozdoba na balkony i tarasy.

Podejmując się uprawy psianki melonowej należy przede wszystkim zadbać o odpowiednio dużą donicę, o pojemności 30-40 litów, oraz o mocne podpory. Roślina wydaje do 15 owoców, których ciężar może złamać łodygi oraz przewracać donice.

Kwiaty pepino, psianki melonowej
Fot. pixabay

Nasiona psianki melonowej wysiewa się wczesną wiosną do skrzynek pod osłonami. Produkcja rozsady trwa ok 4 tygodni i młode rośliny można posadzić na miejsce stałe, gdy minie ryzyko pojawienia się przymrozków, czyli po 15 maja.

Można spróbować uprawy psianki melonowej z siewu wprost do gruntu ale wyłącznie na stanowiskach ciepłych, osłoniętych i w najcieplejszych rejonach Polski.

Regularne nawożenie pepino, a także podlewanie, przycinanie i usuwanie chwastów zapewnią bujny wzrost i obfite owocowanie.

Owoce pepino pojawiają się we wrześniu i dojrzewają nawet przez okres 3 miesięcy. Należy, więc przenieść donicę z rośliną do pomieszczenia, aby mogły osiągnąć dojrzałość.

Pepino, psianka melonowa - zastosowanie

Poza ciekawym smakiem, owoce pepino mają również działanie zdrowotne. Zawierają cukry, karotenoidy, antocyjany i flawonoidy. Są bogate w liczne sole mineralne (magnez, potas, wapń) oraz witaminy.

Owoce psianki melonowej mają zastosowanie wspomagające w leczeniu chorób takich jak cukrzyca, nadciśnienie, nowotwory oraz choroby układu pokarmowego.

Przede wszystkim jendak owoce pepino są atrakcyjnym przysmakiem. Mogą być spożywane na surowo i jako dodatek do potraw.

Owoce pepino dojrzewające w szklarni
Fot. depositphotos

Jak jeść pepino?

Owoc psianki melonowej przed osiągnięciem dojrzałości ma cienką i delikatną skórkę, a konsystencja miąższu jest jędrna i bardziej przypominająca warzywo niż owoc. Spożywany na surowo przypomina w smaku ogórek i można go wykorzystywać, jako składnik sałatek, lub dodatek do kanapek. Niedojrzałe pepino można gotować i dusić dodając do zup i gulaszu, a pokrojone w plasterki lub kostkę - gotować na parze.

Dojrzałe owoce pepino są słodkie i przypominają smakiem połączenie ananasa, melona i cytryny. Nadają się do jedzenia na surowo lub do robienia przetworów. Z pepino wytwarza się pyszne dżemy oraz sosy.

Wiele pikantnych potraw wykorzystuje słodycz owoców pepino, aby podkreślić lub wykorzystać, jako przeciwwagę dla cieplejszych, ostrzejszych smaków. W kuchni indyjskiej pepino mogą pojawiać się w potrawach z soczewicy, sosach oraz w daniach mięsnych. Psiankę melonową można grillować i podawać z ostrymi oraz słodkimi dodatkami. Słodycz pepino podkreśla smak owoców morza. Może być stosowane jako dodatek w wielu sosach i marynatach. Poniżej podajemy najciekawsze przepisy z owocami pepino.

Dojrzałe owoce pepino
Fot. depositphotos

Grillowane pepino z miodem lub lodami - podgrzej grilla lub patelnię grillową, aż będzie bardzo gorąca. Pepino przekrój wzdłuż na pół i wyjmij nasiona. Osusz ręcznikiem kuchennym. Posyp łyżeczką cukru pudru górną krawędź każdej połowy owocu. Połóż owoce na gorącej powierzchni. Uważaj, ponieważ podczas karmelizacji cukier może się przypalić. Grilluj przez ok. 8 minut. Zdejmij na półmisek i napełnij dołek ciekłym miodem, syropem klonowym bądź lodami.

Pepino z twarożkiem i orzechami - pokrojone w kostkę pepino przykryj warstwą śmietankowego twarożku lub serka ricotta, posyp wybranymi orzechami i nasionami i polej miodem.

Wykwintna sałatka z pepino ze szpinakiem - umyty, świeży szpinak wrzuć do salaterki. Nałóż pokrojone w kostkę pepino i pokruszony ser feta. Dodaj odrobinę oliwy z oliwek, limonki, octu balsamicznego i odrobinę świeżego, gruboziarnistego, mielonego, czarnego pieprzu. Jeśli masz ochotę na coś ostrzejszego dodaj kilka anchois i posyp drobno pokrojoną zieloną cebulą.

Sos z pepino:
Składniki:

• 1kg dojrzałych owoców pepino
• 4 szklanki brązowego cukru
• 3 szklanki octu jabłkowego
• 1 łyżeczka mielonych goździków
• 1 łyżeczka ziela angielskiego mielonego
• 1 łyżeczka mielonego cynamonu
• 1 łyżeczka soli
• ½ łyżeczka pieprzu cayenne

Umyj i grubo posiekaj pepino. Połącz wszystkie składniki w dużym rondlu i gotuj na niewielkim ogniu przez 1 godzinę, często mieszając. Po przestudzeniu utrzyj całość w blenderze, po czym przelej do czystych butelek i pasteryzuj.

Sałatka owocowo-warzywna z pepino

Składniki:

• 2 ogórki
• 1 pepino
• 1 pokrojona cebula
• 2 czerwone słodkie papryki
• 2 pomidory
• 2 łyżki nasion granatu
• 1,5 łyżki octu jabłkowego lub winogronowego
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• 1 łyżeczka posiekanej świeżej mięty
• 1 mandarynka
• szczypta soli

Warzywa pokrój w kostkę i wymieszaj. Ozdób cząstkami mandarynki oraz posyp nasionami granatu. Całość polej sosem przygotowanym z octu, oliwy, mięty i pieprzu.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. S. K. Mahato, S. Gurung., An introduction to Pepino (Solanum muricatum Aiton) w International Journal of Environment, Agriculture and Biotechnology, 2016;
2. Novia Nurul Chaerunnisa, Iffah Suarsi, D. M. Dachlan, Devintha Virani, A. I. Arundhana., The Effect of Pepino (Solanum Muricatum Aiton) Extract on Blood Glucose Level in Type 2 Diabetic Rats w International Journal of Science and Healthcare Research, 2018;
3. Kobryn J. , Kowalczyk K., Pepino - roślina mało znana w Hasło Ogrodnicze 9/1998 s. 46.

Przeczytaj również:

Balsamka ogórkowata - właściwości, uprawa, przepisy
Balsamka ogórkowata, określana też jako przepękla ogórkowata lub gorzki ogórek, to pnące warzywo jednoroczne pochodzące z Chin. Jego owoce nieco przypominają ogórki i są bogate w substancje odżywcze. Poznaj bliżej właściwości balsamki, zobacz jak wygląda jej uprawa w ogrodzie oraz wypróbuj najbardziej znane przepisy na dania z balsamki. Więcej...

Kiwano, ogórek kolczasty - uprawa w Polsce, jak jeść
Kiwano (Cucumis metuliferus) należy do rodziny dyniowatych. Pochodzi z tropikalnych rejonów kontynentu afrykańskiego, a u nas jest mało znaną rośliną egzotyczną, choć z powodzeniem można je uprawiać na działce. Oto podstawowe zasady uprawy kiwano - od wysiewu nasion po zbiór owoców i kilka pomysłów na ich wykorzystanie w kuchni. Więcej...

Miechunka peruwiańska - właściwości i uprawa
Miechunka peruwiańska, której inne nazwy to: rodzynek brazylijski lub jagoda Inków, jest jadalnym gatunkiem miechunki. W naszym klimacie można ją uprawiać z rozsady, jako roślinę jednoroczną. Poznaj zdrowotne właściwości miechunki peruwiańskiej oraz zobacz jak wygląda uprawa miechunki w ogrodzie. Więcej...