Irga pozioma - odmiany, uprawa, cięcie, rozmnażanie

Irga pozioma to popularny, liściasty krzew pełniący funkcje okrywowe. Wyróżnia się niskim, gęstym pokrojem oraz dekoracyjnymi liśćmi, które jesienią ładnie się przebarwiają. Drobne, czerwonopomarańczowe owoce irgi długo utrzymują się na krzewie stanowiąc pokarm dla ptaków. Zobacz, jak wygląda uprawa irgi poziomej w ogrodzie, jak i kiedy sadzić irgę oraz w jaki sposób przycinać ten krzew. Poznaj ciekawe odmiany irgi poziomej polecane do ogrodów!

Irga pozioma - Cotoneaster horizontalis
Fot. depositphotos

Jak wygląda irga pozioma

Irga pozioma (Cotoneaster horizontalis) to często spotykany, zadarniający krzew należący do rodziny różowatych (Rosaceae). W naturze występuje w zachodniej części Chin.

Irga pozioma jest krzewem niskim i rozłożystym. Osiąga do 1 m wysokości i aż do 2 m szerokości. Ułożone w jednej płaszczyźnie pędy irgi poziomej są gęsto ulistnione. Sztywne, okrągłe, ostro zakończone liście podczas łagodnych zim pozostają na roślinie. Liście irgi poziomej są drobne, błyszczące i ciemnozielone. Jesienią zmieniają barwę na pomarańczową i ciemnoczerwoną.

W maju i czerwcu, w kątach liści rozwijają się niewielkie, różowe lub białe kwiaty irgi poziomej. Natomiast we wrześniu dojrzewają drobne, błyszcząc, pomarańczowoczerwone owoce, które długo utrzymują się na pędach.

Irga pozioma - jak szybko rośnie

Rozłożysta irga pozioma w optymalnych warunkach dorasta do 1 m wysokości (w zależności od odmiany) przy 2 m szerokości. Przyrost roczny wynosi około 20-30 cm. Odmiany karłowe, takie jak np. irga pozioma 'Saxatilis', mają mniejsze tempo wzrostu i są niższe, osiągają od 20-50 cm wysokości.

Irga pozioma - odmiany

Irga pozioma jest jednym z najcenniejszych krzewów zadarniających do ogrodów skalnych, alpejskich, na niskie murki, skarpy oraz rabaty. Jest także przydatna do sadzenia wzdłuż ścieżek, ścian i ogrodzeń. Ten dekoracyjny krzew jest efektowny przez cały rok za sprawą barwnych liści, owoców oraz miododajnych kwiatów. W sprzedaży dostępnych jest klika odmian irgi poziomej, zarówno tych nieco wyższych jak i karłowych.

Irga pozioma - Cotoneaster horizontalis
Fot. depositphotos

Irga pozioma 'Perpusilla' - odmiana karłowa dorastająca do 0,3 m wysokości. Błyszczące, ciemnozielone liście jesienią stają się jaskrawoczerwone. Odmiana irgi doskonała do zadarniania.

Irga pozioma 'Saxatilis' - jest odmianą karłową, słabo rosnącą, o bardzo regularnie rozłożonych pędach bocznych.

Irga pozioma 'Variegatus' - to interesująca odmiana o liściach z białym marginesem które jesienią stają się intensywnie czerwone.

Irga pozioma 'Variegatus'
Fot. David J. Stang, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Irga pozioma 'Żnin' - odmiana o mniejszej sile wzrostu dorastająca do 0,5 m oraz 1,5 m szerokości. Zielone liście jesienią zmieniają kolor na intensywnie pomarańczowy. Miododajne kwiaty mają kolor biały.

Irga pozioma 'Wilsonii' - odmiana wysoka dorastająca do 1,5 m wysokości. Pędy bardziej wyprostowane niż u innych odmian obsypują się wiosną różowopurpurowymi kwiatami. Ciemnoczerwone owoce opadają dość wcześnie, bo już w październiku.

• Irga, Cotoneaster - odmiany, uprawa, cięcie, rozmnażanie
• Irga błyszcząca - uprawa, cięcie, rozmnażanie
• Irga płożąca zimozielona - odmiany, uprawa, rozmnażanie

Irga pozioma - uprawa i wymagania

Irga pozioma jest rośliną o niewielkich wymaganiach i łatwą w uprawie. Jest wybitnie światłolubna, w pełnym słońcu ładnie się wybarwia i rozkrzewia. Toleruje także miejsca lekko ocienione, ale w takich warunkach słabiej się rozkrzewia oraz mniej obficie kwitnie i owocuje.

Uprawa irgi poziomej udaje się na stanowiskach zacisznych i ciepłych. Krzew ten preferuje glebę umiarkowanie żyzną, lekko wilgotną i przepuszczalną, najlepiej gliniasto-piaszczystą. Dobrze toleruje zasolone podłoże, ale nie służy jej ciężkie, zbite i mokre. Roślina ta nie jest wybredna co do odczynu pH gleby, chociaż najlepiej radzi sobie przy pH zbliżonym do obojętnego.

Irga pozioma - jesienne zabarwienie liści
Fot. Algirdas, Public domain, Wikimedia Commons

Ze względu na umiarkowaną mrozoodporność (do -23°C) w mroźne i bezśnieżne zimy irga pozioma może przemarzać. Do jej zalet należy dość szybka regeneracja, więc nawet uszkodzona przez mróz powinna szybko odzyskać formę.

Do ważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie irgi poziomej należą: regularne odchwaszczanie i podlewanie młodych okazów. Rozrośnięta i silnie ukorzenienia irga jest krzewem odpornym na suszę. Jednak, dopóki to nie nastąpi, należy ją regularnie podlewać, tak aby gleba była stale lekko wilgotna.

Irga pozioma ma niewielkie wymagania nawozowe. Sporadyczne nawożenie irgi poziomej możemy rozpocząć po 3-4 latach od posadzenia, gdy zauważymy, że krzewy mają gorszą kondycję, słabiej rosną i kwitną. W takiej sytuacji stosujemy wiosną nawozy mineralne wieloskładnikowe.

Irga pozioma - Cotoneaster horizontalis
Fot. Algirdas, Public domain, Wikimedia Commons

Irga pozioma - jak i kiedy sadzić

Irgę poziomą możemy sadzić w okresie od wiosny do jesieni, gdyż bardzo dobrze się ukorzenia. Najlepszym terminem jest jesień - ciepła i wilgotna pogoda sprzyja adaptacji roślin. Planując sadzenie irgi rozpoczynamy od dokładnego odchwaszczania podłoża. Następnie wykopujemy otwór, w którym swobodnie mieści się bryła korzeniowa po czym umieszczamy w nim roślinę na taką głębokość, na jakiej rosła dotychczas. Po obsypaniu krzewu ziemią obficie go podlewamy oraz ściółkujemy.

Irga pozioma - rozstawa sadzenia

Irga pozioma dość wolno rośnie, ale rozrasta się szeroko na boki, co należy uwzględnić przy wyborze stanowiska. Odmiany karłowe sadzimy w ilości 3 sztuk na 1m². W przypadku wyższych odmian irgi poziomej rozstawa sadzenia powinna wynosić 1,2-1,5 m odległości między roślinami.

Irga pozioma - cięcie

Co prawda irga pozioma ma gęsty, szeroki pokrój i nie wymaga cięcia, ale dobrze znosi ten zabieg. Dlatego wczesną wiosną, jeszcze przed ruszeniem wegetacji, przeprowadzamy cięcie sanitarne krzewów usuwając chore, uszkodzone pędy. W tym czasie możemy także przyciąć zbyt długie pędy, dzięki czemu roślina się ładnie zagęści.

Irga pozioma - rozmnażanie

Irga pozioma jest gatunkiem łatwym do rozmnożenia. Nowe rośliny można pozyskać z siewu nasion, przez sadzonki półzdrewniałe pobierane latem oraz w terminie jesiennym wykonując odkłady poziome.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Krzewy liściaste zimozielone na słońce
• Krzewy ozdobne łatwe w uprawie
• Krzewy ozdobne szybko rosnące do cienia
• Czym obsadzić skarpę? Oto najlepsze rośliny do sadzenia na skarpach

Opracowano na podstawie:
1. W. Bugała, Drzewa i krzewy, PWRiL, Warszawa 1979, s. 328-329;
2. M. Czekalski, Liściaste krzewy ozdobne, PWRiL, Poznań 2005, s. 58-59;
3. M. Mynett, M. Tomżyńska, Krzewy i drzewa ozdobne, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 1997, s. 46-47.