Begonia bulwiasta - odmiany, uprawa, zimowanie, rozmnażanie

Begonia bulwiasta to jedna z najpiękniejszych roślin kwitnących, którą można z powodzeniem uprawiać zarówno w gruncie, jak i w pojemnikach. Popularność tej dekoracyjnej rośliny wynika z różnorodnej kolorystyki oraz form, długotrwałego kwitnienia i łatwej uprawy. Poznaj najciekawsze odmiany begonii bulwiastej oraz zgłęb tajniki uprawy, zimowania i rozmnażania tej interesującej rośliny. Oto wszystko o begoniach bulwiastych!

Begonia bulwiasta - Begonia x tuberhybrida
Fot. depositphotos

Jak wygląda begonia bulwiasta?

Begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida) należy do rodziny ukośnicowatych (Begoniaceae). Gatunek ten nie występuje w naturze. Powstał w wyniku wieloletnich prac hodowlanych, polegających na krzyżowaniu wielu gatunków begonii pochodzących głównie z Peru, Boliwii i Brazylii.

Część podziemną begonii bulwiastej stanowi grube, bulwiaste kłącze, z którego wyrastają łodygi porośnięte sercowatymi liśćmi. W naszych warunkach klimatycznych begonia nie jest w stanie przetrwać okresu zimowego w gruncie, więc z nadejściem mrozów bulwy wykopujemy i przechowujemy w pomieszczeniach. Będzie można je posadzić ponownie w następnym roku. To odróżnia begonię bulwiastą od innej popularnej begonii, określanej jako begonia stale kwitnąca, która jest rośliną jednoroczną, uprawianą z siewu nasion.

Begonie bulwiaste wyróżniają się zwartym, gęstym i regularnym pokrojem. W zależności od odmiany łodyga osiąga niekiedy długość nawet 80 cm. Zaletą begonii bulwiastej jest obfite i długie kwitnienie, które może trwać od maja aż do pierwszych przymrozków. Forma kwiatów jest zróżnicowana i może przypominać kwiaty piwonii, narcyza, goździka czy kamelii.

Begonia bulwiasta - zastosowanie

Begonie świetnie nadają się na rabaty, tworząc gęste, kolorowe obwódki. Na klombach ładnie kontrastują z gatunkami o podobnych wymaganiach takimi jak: szałwia błyszcząca, pelargonie, heliotrop czy aksamitki. Donice i skrzynki z kwitnącymi begoniami z pewnością ozdobią każdy balkon i taras.

Begonia bulwiasta w otoczeniu bluszczu
Fot. pixabay

Begonia bulwiasta - odmiany

Odmiany begonii bulwiastej, uwzględniając sposób ich wzrostu, dzieli się na dwa typy:

1. begonie o wzroście pionowym
2. begonie o pędach przewieszających, określane jako begonia zwisająca lub begonia kaskadowa

W obrębie każdego z tych typów występują odmiany begonii różniące się siłą wzrostu, pokrojem, wielkością i stopniem wypełnienia kwiatów.

Najpopularniejsze i często kupowane są odmiany begonii o kwiatach:

• podwójnych - Begonia double - duże i bardzo duże, pełne kwiaty przypominają kwiaty kamelii,
• strzępiastych - Begonia fimbriata - odznaczają się dość dużymi i pełnymi kwiatami, których płatki mają mocno postrzępione brzegi,
• pełnych i dużych - Begonia superba - kwiaty osiągają nawet do kilkunastu cm średnicy. Obfitymi, pełnymi kwiatami najczęściej odznaczają się odmiany o wzniesionym pokroju, choć coraz częściej można spotkać je także w obrębie odmian kaskadowych.

Begonie o wzroście pionowym i gęstym zwartym pokroju świetnie prezentują się na rabatach oraz w pojemnikach i donicach. Do popularnych odmian z tej grupy należą: begonia 'Bertini' (kwiaty czerwone), 'Santa Barbara' (kwiaty białe), 'Santa Cruz' (kwiaty pomarańczowe), 'San Francisco' (kwiaty brzoskwiniowe).

Różnobarwne odmiany begonii bulwiastej - Begonia x tuberhybrida
Fot. depositphotos

Godna uwagi jest seria begonii Non stop, do której należą odmiany niskie (wysokość 20 - 25 cm) o zwartym pokroju. Obficie kwitną całe lato i odznaczają się pełnymi kwiatami o intensywnych kolorach: białym, żółtym, pomarańczowym i czerwonym.

Podobnie prezentuje się linia begonii Mocca, w obrębie której występują rośliny o niskim wzroście i pełnych kwiatach w mocnych kolorach. Doskonale nadają się na rabaty oraz do sadzenia w pojemnikach.

Do serii begonii Picotee należą jedne z najpiękniejszych dwubarwnych odmian o dużych kwiatach idealne do uprawy pojemnikowej: 'Picotee White' (o biało-różowych kwiatach), 'Picotee Sunburst' (kwiaty żółto-pomarańczowe), 'Picotee Blush' (kwiaty biało-czerwone). Rośliny mocno się krzewią i dorastają do 35 cm wysokości.

Begonie kaskadowe o przewieszających się pędach (Begonia pendula) wspaniale prezentują się w wiszących donicach (amplach) lub skrzynkach balkonowych.

Odmiany begonii zwisającej najczęściej mają drobne kwiaty, ale pojawiły się także odmiany o kwiatach dużych, pełnych i pachnących. Przepięknie prezentują się odmiany: 'Splendide Apricot' (kwiatach w kolorze brzoskwini), 'Splendide Flamenca' (kwiaty pastelowo różowe), Begonia odorata 'Red Glory' (kwiaty ciemnoczerwone), Begonia odorata 'Angelique' (o białych kwiatach) czy Begonia odorata 'Sunny Dream' (o kwiatach żółtych).

Begonia bulwiasta zwisająca (kaskadowa)
Fot. depositphotos

Do cenionych odmian begonii kaskadowych, należą begonie z serii Illumination, charakteryzujące się długimi pędami i dużymi oraz pełnymi kwiatami o bardzo intensywnym kolorze i długim kwitnieniu. W sprzedaży dostępne są odmiany o kwiatach w kolorze: brzoskwiniowym (begonia 'Apricot'), jasno żółtym ('Yellow', 'Lemon'), czerwonym ('Scarlet'), różowym ('Rose'), łososiowym ('Salomon Pink').

Godne polecenia są także odmiany begonii o pełnych kwiatach tworzące wielobarwne kaskady: begonia bulwiasta 'Sangria' i begonia bulwiasta 'Golden Balcony' (kwiaty w ciepłych odcieniach żółci, pomarańczu i brzoskwini) czy begonia bulwiasta 'Pink Balcony' (kwiaty w odcieniach różu).

Kwiaty begonii bulwiastej mogą jedno lub wielobarwne. Oryginalnie prezentują się zwłaszcza dwukolorowe odmiany begonii, np: 'Rosebund', 'Camellia', 'Bouton de Rose'.

Begonia bulwiasta o kwiatach dwubarwnych
Fot. pixabay

Dużą popularnością cieszą się odmiany begonii o nietypowym wyglądzie kwiatów:

• karbowanych brzegach płatków (Crispa Marginata), są to odmiany: 'Flamenco White', 'Flamenco Yellow',
• o mamurkowym wybarwieniu (Begonia marmorata)

Begonia bulwiasta - uprawa

Begonia bulwiasta preferuje ciepłe i jasne stanowiska, choć toleruje również miejsca półcieniste. Warto wiedzieć, że begonie o dużych kwiatach najlepiej rosną w półcieniu, natomiast odmiany o drobnych kwiatach wymagają więcej słońca. Te ciepłolubne rośliny najlepiej rozwijają się w temperaturze około 20°C. Zaciszne, osłonięte od wiatru miejsca są dla begonii najlepsze, gdyż kruche i delikatne łodygi tych roślin mogą być uszkadzane przez silniejsze podmuchy wiatru.

Gleba dla begonii musi być żyzna, próchnicza, lekko kwaśna i przede wszystkim przepuszczalna. Przygotowując samodzielnie mieszankę ziemi dla begonii nie możemy zapomnieć o dodaniu perlitu, keramzutu i piasku, dzięki którym podłoże będzie dobrze przepuszczało wodę, co uchroni rośliny przed gniciem. W sprzedaży dostępne są także gotowe mieszanki podłoża dedykowane begoniom.

Begonia bulwiasta o kwiatach dwubarwnych
Fot. pixabay

Begonia bulwiasta - sadzenie

Begonie do uprawy pojemnikowej sadzimy w lutym i marcu. Następnie przetrzymujemy je w jasnych pomieszczeniach i temperaturze ok. 18-20°C. Gdy minie ryzyko przymrozków, czyli w drugiej połowie maja, doniczki będzie można wystawić na zewnątrz po uprzednim zahartowaniu roślin. Te begonie zakwitną już w maju lub czerwcu.

Jeśli chcemy posadzić bulwy begonii do donicy najpierw na dno wsypujemy grubą warstwę drenażu np. keramzytu. Nie możemy też zapomnieć o otworach w dnie donicy odprowadzających nadmiar wody. Bulwy begonii sadzimy wklęsłą stroną do góry, tak głęboko by znajdowały się około 1 cm pod powierzchnią ziemi.

Bulwy begonii można też sadzić bezpośrednio do gruntu albo do pojemników na zewnątrz od drugiej połowy maja. Należy się jednak liczyć z faktem, że tak późno sadzone begonie zakwitną w późniejszym okresie, niż te posadzone w pojemnikach już w lutym lub marcu.

Begonie gotowe do posadzenia
Fot. depositphotos

Begonia bulwiasta - podlewanie

Należy pamiętać, że begonie nie tolerują przesuszenia i mogą zrzucać liście, jeśli mają zbyt mało wody. Begonie bardzo źle znoszą upały i wysychanie gleby, dlatego ważne jest, aby podłoże było zawsze lekko wilgotne. Dotyczy to zarówno roślin uprawianych w ogrodzie, jak i donicach.

Begonie posadzone na rabatach warto wyściółkować, co zapobiegnie wysuszaniu gleby oraz ograniczy rozwój chwastów. Dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza w uprawie pojemnikowej, jest dodawanie do podłoża hydrożelu lub sadzenie roślin w dużych pojemnikach.

Rośliny podlewamy dopiero, gdy wierzchnia warstwa podłoża nieco przeschnie. Podlewanie begonii bulwiastej powinno być regularne i nie nazbyt obfite. Zbyt duża ilość wody prowadzi do gnicia bulw lub do zahamowania wzrostu roślin.

Begonia bulwiasta - nawożenie

Begonie mają duże wymagania pokarmowe i bardzo dobrze reagują na nawożenie. Najlepsze dla nich będzie nawóz wieloskładnikowy uniwersalny lub specjalistyczny nawóz dla roślin kwitnących. Rośliny nawozimy co 2-3 tygodnie przez cały sezon wegetacyjny.

Begonia bulwiasta crispa marginata 'White'
Fot. pixabay

Begonia bulwiasta - zimowanie

Begonia nie przetrzyma zimy w naszych warunkach klimatycznych. W celu przezimowania rożlin wraz z nadejściem przymrozków wykopujemy bulwy begonii, podsuszamy przez około 2 tygodnie i lekko oczyszczamy. Umieszczamy je w skrzynkach wypełnionych piaskiem lub torfem i przechowujemy w ciemnych i chłodnych (7-10°C) pomieszczeniach, aż do następnego roku. W lutym lub marcu sadzimy bulwy do doniczek i zaczynamy podlewać.

• Jak przezimować begonie?

Begonia bulwiasta - rozmnażanie

Begonie bulwiaste w uprawie amatorskiej najczęściej rozmnaża się dzieląc bulwy lub przygotowując sadzonki.

Rozmnażanie begonii przez podział bulw - w ten sposób begonie najlepiej rozmnażać na przełomie lutego i marca. Bulwy wkładamy do pojemnika z ziemią, który powinien być umieszczony w jasnym pomieszczeniu o temperaturze 8-10°C. Gdy tylko bulwy skiełkują, należy je pociąć na odcinki, tak by na każdym znajdowały się przynajmniej 2 pąki. Cięcie zabezpieczamy sproszkowanym węglem aktywnym. Nowe sadzonki umieszczamy w pojemniku z wilgotnym podłożem, ustawiamy w ciepłym, słonecznym miejscu i regularnie podlewamy. Po około 3 tygodniach przesadzamy je do pojedynczych doniczek.

Rozmnażanie begonii przez sadzonki - w drugiej połowie grudnia lub w styczniu sadzimy bulwy w płytkich pojemnikach i umieszczamy w jasnym miejscu. Gdy pojawiają się pierwsze pędy sporządzamy z nich sadzonki, które umieszczamy w doniczkach wypełnionych podłożem do sadzonkowania. Doniczki przykrywamy folią i szkłem, tak by osiągnąć temperaturę około 20°C. Młode rośliny sadzimy na miejsce stałe w maju.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Begonia boliwijska zwisająca - uprawa w doniczce, jak zrobić sadzonki
• Begonia koralowa - uprawa, rozmnażanie, choroby
• Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
• Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
• Byliny wieloletnie długo kwitnące - całe lato i jesienią

Opracowano na podstawie:
1. U. Puczel, Stale kwitnące w Działkowiec 6/2011 s. 20-22
2. J. Przymęska, Begonie-trzon rabatówki w Hasło Ogrodnicze 9/2013