Begonia koralowa - uprawa, rozmnażanie, choroby

Begonia koralowa (Begonia maculata), określana też jako begonia plamista, to krzewiasta roślina doniczkowa o ozdobnych liściach i kwiatach. Jej duże, strzałkowate liście pokryte są równymi, wyrazistymi, białymi kropkami, a koralowe kwiaty tworzą obfite grona. Wyjaśniamy jak wygląda uprawa begonii koralowej w domu i jakie wymagania tej rośliny trzeba spełnić. Czytając ten artykuł poznasz też sposoby na rozmnażanie begonii koralowej w warunkach uprawy domowej oraz dowiesz się jakie choroby mogą zagrażać tej roślinie.

Begonia koralowa - Begonia maculata
Fot. depositphotos

Begonia koralowa - wygląd i pochodzenie

Begonia koralowa należy do rodziny begoniowatych (Begoniaceae). W odróżnieniu od znanych z uprawy w ogrodach i na balkonach begonii bulwiastej i begonii stale kwitnącej, begonia koralowa jest uprawiana głównie w domach jako roślina doniczkowa. W warunkach naturalnych występuje w południowej Brazylii i północno-wschodniej Argentynie.

Begonia koralowa ma krzewiasty pokrój i dorasta do 100 cm wysokości. Wzniesione pędy są masywne i mięsiste. Coraz większą popularność begonii koralowej zapewniają niezwykłe liście, które są duże, błyszczące, gładkie i asymetryczne. Zielona blaszka liściowa pokryta jest równomiernie przez okrągłe, białe kropki. To dzięki nim roślina ta czasem jest określana też jako begonia plamista. Dolna strona liścia wybarwia się na czerwono.

Begonia koralowa - Begonia maculata
Fot. depositphotos

Begonia koralowa doczekała się wielu form mieszańcowych, które różnią się kształtem liści oraz ich kolorem. Nie tylko liście stanowią ozdobę tej ciekawej rośliny egzotycznej. Dekoracyjne kwiaty w kolorze koralowym zebrane są w obfite, zwisające grona i utrzymują się od kwietnia do sierpnia.

Warto wiedzieć!
Begonia koralowa to także doskonała roślina doniczkowa oczyszczająca powietrze z benzenu i innych toksycznych substancji występujących w farbach, lakierach, klejach i środkach do czyszczenia mebli. Z badań naukowców wynika, że na pomieszczenie średniej wielkości potrzeba przynajmniej pięć roślin, aby zapewnić powietrze wolne od toksycznych substancji.

Czy begonia koralowa jest trująca?

Begonia koralowa nie jest trującą rośliną doniczkową, ale spożyta w większej ilości może powodować podrażnienie żołądka i wymioty. Uważa się, że begonia koralowa może być szkodliwa zwłaszcza dla kotów. Z tego powodu lepiej zabezpieczyć ja przed przypadkowym spożyciem przez zwierzę.

Begonia koralowa - uprawa

Begonia koralowa ma duże potrzeby świetlne. Wymaga stanowiska jasnego, lecz osłoniętego przed bezpośrednim światłem słonecznym. Ostre słońce może powodować blaknięcie lub nawet poparzenie liści. Z kolei niedostateczna ilość światła sprawia, że liście begonii koralowej najpierw tracą intensywne wybarwienie, następnie żółkną, a w końcu zaczynają opadać.

Begonia koralowa
Fot. Wayne Ray, Public Domain, Wikimedia Commons

Begonia koralowa - temperatura uprawy

Begonia koralowa preferuje stałą temperaturę powietrza w przedziale 18-22°C wiosną i latem oraz 12-15°C zimą. Lubi świeże powietrze, dlatego pomieszczenie, w którym się znajduje powinno być stale wietrzone. Utrudnieniem może być jednoczesna nietolerancja rośliny na przeciągi i zmiany temperatury, które skutkują opadaniem liści begonii.

Begonia koralowa - podlewanie i wilgotność powietrza

Begonia koralowa lubią wilgotną glebę, ale nie toleruje nadmiaru wody oraz jej zastojów. Dlatego należy podlewać rośliny dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa ziemi w doniczce przeschnie, czyli dwa razy w tygodniu latem i co 7-10 dni wiosną i jesienią. Nie należy dopuszczać do całkowitego wyschnięcia ziemi, nawet w okresie zimowym, gdy roślina przechodzi w stan spoczynku. Zimą begonia traci sporo liści, zwłaszcza gdy jest przesuszona. Nie można dopuścić by straciła ich zbyt wiele, bo utrudni to wznowienie wegetacji na wiosnę.

Do podlewania należy używać miękkiej, przefiltrowanej wody o temperaturze pokojowej.

Warto wiedzieć!
Podczas podlewania begonii koralowej unikaj kontaktu liści z wodą. Krople wody nie tylko przyczyniają się do powstawania na liściach nieestetycznych plam, ale też narażają roślinę na porażenie przez choroby grzybowe. Najlepiej nalać wodę na podstawkę pod doniczką i poczekać aż roślina ją pobierze.

Mimo dobrego przystosowania do warunków panujących w naszych mieszkaniach, begonia koralowa nie lubi suchego powietrza. Zapewnienie jej właściwej wilgotności jest utrudnione, ponieważ roślin nie wolno zraszać. Najlepiej jest umieścić w sąsiedztwie doniczki nawilżacz powietrza lub ostrożnie zamgławiać roślinę miękką woda. Warto też ustawić begonię w większej grupie wśród innych roślin. Przy niskiej wilgotności powietrza begonia koralowa może nie zakwitnąć i będzie tracić liście.

Begonia koralowa - nawożenie

W przypadku begonii koralowej nawożenie jest potrzebne głównie w okresie aktywnego wzrostu, czyli od wiosny do jesieni. Co 14 dni zasilamy roślinę nawozem przeznaczonym dla begonii lub uniwersalnym nawozem dla roślin doniczkowych. Begonie są bardzo wrażliwe na zasolenie podłoża, dlatego powinniśmy podawać im połowę dawki nawozowej zalecanej przez producenta. Zimą zaprzestajemy nawożenia.

Begonia koralowa - Begonia maculata
Fot. Krysia, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Begonia koralowa - przycinanie

Tendencja do wyrastania bardzo wysokich i silnych pędów jest zaletą begonii koralowej, ale bez kontroli roślina staje się wybujała i traci atrakcyjny, gęsty pokrój. Przycięcie wierzchołka głównego pędu sprawi, że roślina ładnie się rozkrzewi. Przycinanie begonii przeprowadza się wczesną wiosną i ogranicza się do cięcia pędów na pożądaną wysokość.

Begonia koralowa - przesadzanie

Podobnie jak wiele innych gatunków begonii, także begonia koralowa powinna być przesadzana dopiero, gdy korzenie zaczną przerastać doniczkę. Co 2-3 lata wiosną przesadzamy ją do nowego pojemnika o rozmiar większego od tego w jakim rosła dotychczas. Ostrożnie przenosimy roślinę wraz z bryłą korzeniową do nowej doniczki umieszczając na jej dnie grubą warstwę drenażu. Może to być drobny żwir lub keramzyt. Jeśli chcemy by roślina się bardziej rozkrzewiła sadzimy ją o kilka centymetrów głębiej niż rosła dotychczas.

Oprócz specjalnej ziemi do uprawy begonii możemy spożytkować każde żyzne i przepuszczalne podłoże o lekko kwaśnym odczynie (5,5-6,5 pH).

Ponieważ begonia koralowa dorasta do 100 cm wysokości, z czasem może potrzebować oparcia. Jeśli zaistnieje taka potrzeba, podczas przesadzania wbijamy w ziemię cienkie paliki, do których przywiązujemy pędy begonii.

Dlaczego liście begonii koralowej żółkną i usychają?

Nadmierne podlewanie jest najczęstszą przyczyną żółknięcia liści begonii koralowej, ale mogą się do tego przyczynić także inne czynniki. Zbyt słabe lub zbyt intensywne oświetlenie, zbyt niska temperatura, przeciągi lub niedostateczne nawożenie mogą powodować żółknięcie liści.

Jeśli begonia koralowa więdnie, na liściach pojawiają się brązowe plamy, a brzegi i końcówki liści zasychają, może być to odpowiedź na zbyt wysoką temperaturę powietrza, bezpośrednie nasłonecznienie lub przenawożenie.

Begonia koralowa - Begonia maculata
Fot. Piwonia, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Begonia koralowa - rozmnażanie

Begonia koralowa najczęściej jest rozmnażana wiosną przez sadzonki pędowe lub przez podział.

Rozmnażanie begonii koralowej przez sadzonki pędowe - wiosną pobieramy z begonii fragmenty pędów o długości około 10 cm i umieszczamy je w podłożu do ukorzeniania. Pojemnik osłaniamy folią lub szkłem utrzymując temperaturę ok. 20°C.

Rozmnażanie begonii koralowej przez podział - dojrzałe, kilkuletnie rośliny możemy rozmnożyć przez podział na przykład podczas przesadzania. Delikatnie wyjmujemy roślinę z doniczki i dzielimy na 2-3 części, tak by każda miała przynajmniej jeden liść oraz zdrowe korzenie. Sadzonki umieszczamy w podłożu do ukorzeniania oraz osłaniamy folią lub szkłem.

Begonia koralowa - choroby i szkodniki

Begonia koralowa jest bardzo wrażliwa i łatwo ulega porażeniu przez choroby grzybowe roślin. Występowaniu chorób sprzyjają wysoka wilgotność powietrza oraz spore potrzeby wodne rośliny.

Choroby grzybowe begonii koralowej

Nieregularne, wodniste plamy, które na dolnej stronie blaszki liściowej pokrywa mączysty, biały nalot świadczą o pojawieniu się na begonii mączniaka rzekomego. Jeśli natomiast mączysty nalot pojawia się na różnych częściach rośliny, również na górnej stronie liści, to znak, że begonia została zainfekowana przez mączniaka prawdziwego.

Szara pleśń na begonii objawia się wilgotnymi, najpierw szarymi, a następnie brązowymi plamami, które szybko pokrywają się grubym, szarym nalotem zarodników grzyba. Najpierw widoczne są na dolnych liściach. Kolejną z chorób grzybowych jest pierścieniowa plamistość liści begonii. Na liściach tworzą się wodniste plamy z koncentrycznie ułożonymi skupiskami zarodników.

We wszystkich tych przypadkach należy najpierw usunąć zainfekowane części rośliny, a następnie opryskać całą roślinę środkiem grzybobójczym np. Fungimat AL lub Saprol Spray 750 ml. Skuteczny może być także oprysk preparatem Limocide o szerokim spektrum działania. Jest to środek bezpieczny w użyciu bazujący na naturalnym olejku pomarańczowym.

Choroby bakteryjne begonii koralowej

Bakteryjna plamistość liści begonii objawia się występowaniem ciemnych, okrągłych, powiększających się plamek na spodniej stronie liści. Wokół plamek liście żółkną. Innym objawem tej choroby jest brązowienie liści od brzegu do środka tworząc kształt litery V.

Poważnymi chorobami begonii są infekcje porażające pędy roślin. Zgorzel zgnilakowa begonii objawia się wodnistymi, zagłębiającymi się plamami u nasady pędu. W efekcie korzenie begonii gniją, a części nadziemne czernieją i zamierają. Kolejną chorobą powodująca usychanie liści i powstawanie brązowych plam na nasadzie pędu jest rizoktonioza begonii. Porażone rośliny mają zahamowany wzrost i powoli zamierają.

W przypadku chorób o podłożu bakteryjnym najlepiej postawić na zapobieganie infekcji, gdyż rośliny porażone chorobą trzeba niestety usunąć. Zapobiegawczo stosujemy opryski wzmacniające rośliny. Bezpieczny w użyciu jest naturalny preparat na bazie wyciągu z pestek grejpfruta Biosept Active Spray. Jest nietoksyczny dla ludzi, zwierząt domowych i owadów, a jednocześnie skutecznie uodparnia rośliny na choroby i stymuluje ich wzrost.

Szkodniki begonii koralowej

Przyczyną złej kondycji roślin mogą być także szkodniki, takie jak: wełnowce, przędziorki, wciornastki i mączliki. Do ich zwalczania w mieszkaniach najlepiej używać bezpiecznych, naturalnych preparatów takich jak Substral Multi-Insekt, Emulpar Spray czy Spruzit Spray. Przy silnej inwazji szkodników pomogą środki owadobójcze Karate Spray oraz Sanium AL spray owadobójczy 1l.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. J. Courtier, G. Clarke G., Kwiaty w domu, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 1998, s.40-45;
2. K. Mynett, Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Wydawnictwo Chemil, Warszawa, 1998, s. 50-51;
3. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Świat Książki, Warszawa, 1998, s. 42-46;
4. G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe. Choroby i szkodniki, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa, 2011, s. 32-36.

Przeczytaj również:

• Begonia boliwijska zwisająca - uprawa w doniczce, jak zrobić sadzonki
• Rośliny doniczkowe o kolorowych liściach
• Rośliny doniczkowe o ozdobnych kwiatach
• Rośliny doniczkowe o ozdobnych owocach