Begonia - odmiany, uprawa, wymagania, choroby

Begonia to roślina niezwykle popularna i doceniana w naszym kraju, ozdoba kwietników, ogrodów, tarasów i balkonów. Begonie występują w różnych gatunkach i odmianach. Od kilku lat ich popularność zdecydowanie rośnie, dzięki czemu dzisiaj ich zróżnicowanie jest o wiele większe. Begonie mogą być uprawiane zarówno w pomieszczaniach jak i ogrodach. Jakie gatunki wybrać do uprawy i co trzeba im zapewnić aby pięknie kwitły?

Begonia bulwiasta

Begonie należą do rodziny ukośnicowatych (Begoniaceae). Stanowią bardzo liczny rodzaj z wieloma różnymi gatunkami. Begonie są rozdzielnopłciowe, co oznacza, że posiadają zarówno kwiaty męskie jak i oddzielne kwiaty żeńskie. Rośliny te można łatwo krzyżować ze sobą, dlatego z biegiem lat uzyskano niezwykle liczne i ciekawe odmiany begonii polecane zarówno do ogrodów jak i do uprawy w donicach.

Begonia - uprawa i wymagania

Begonie preferują ziemię żyzną i przepuszczalną, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Większość gatunków begonii najlepiej rośnie na stanowiskach lekko zacienionych. Większe nasłonecznienie zazwyczaj lepiej tolerują odmiany o ciemnych liściach, zaś te o jaśniejszym ulistnieniu potrzebują więcej cienia.

W przypadku uprawy doniczkowej w mieszkaniach, begonie wymagają miejsca jasnego ale ze światłem rozproszonym. Optymalna temperatura w okresie wzrostu i kwitnienia roślin wynosi 18-20°C. W zimie temperatura uprawy begonii nie powinna spadać poniżej 15°C, a latem wzrastać powyżej 24°C.

Begonia stale kwitnąca

Begonia - podlewanie i nawożenie

Latem begonie należy podlewać, gdy ziemia przesycha (zazwyczaj 2 razy w tygodniu), zimą zaś nie podlewa się ich zbyt obficie (nie częściej niż co tydzień). Begonie nawozimy wiosną i latem, kontynuując nawożenie dopóki rośliny kwitną. Co 2 - 3 lata warto rośliny przesadzić.

Warto wiedzieć!
Uprawiając begonie na rabatach i w pojemnikach warto ułamywać pierwsze pąki kwiatowe aby rośliny szybciej osiągnęły docelowe rozmiary. Później warto obcinać zwiędłe kwiatostany aby pobudzać rośliny do tworzenia nowych kwiatów i przedłużyć okres kwitnienia.

Choroby i szkodniki begonii

Większość begonii jest wrażliwa na dwie choroby grzybowe, jakimi są: mączniak prawdziwy oraz szara pleśń. Rozwojowi tych chorób może sprzyjać uprawa begonii w nadmiernym zagęszczeniu oraz zbyt częste zwilżanie liści.

Mączniak na begonii

W przypadku mączniaka prawdziwego na liściach i łodygach begonii pojawiają się nieregularne plamy, pokryte białym, puszystym nalotem. Czasem nalot występuje też na kwiatach. Pod nalotem grzybni tkanki brązowieją.

Zwalczanie mączniaka na begoniach polega na usuwaniu porażonych części roślin oraz wykonaniu oprysku jednym z preparatów: Biosept Active, Bioczos płynny wyciąg z czosnku, Limocide lub silniejszym środkiem grzybobójczym Fungimat AL.

Szara pleśń na begonii

W przypadku szarej pleśni na ogonkach i blaszkach liściowych pojawiają się szare, szybko brązowiejące i powiększające się plamy. Na płatkach kwiatów początkowo widać małe, okrągłe, jasne plamki, które z czasem powiększają się i brązowieją. Silnie porażone rośliny trzeba wyrzucić. Jeżeli uda nam się rozpoznać pierwsze objawy pojawiającej się choroby należy wykonać oprysk środkami grzybobójczymi.

Do zwalczania szarej pleśni na begonii można polecić naturalne preparaty Biosept Active, Bioczos płynny wyciąg z czosnku, Limocide oraz fungicydy Switch 62.5 WG oraz Signum 33 WG.

Szkodniki na begonii

Ze szkodników na begonii mogą pojawić się wełnowce i opuchlaki, czasem też mszyce.

Begonia - gatunki i odmiany

W ogrodach oraz na balkonach i tarasach najczęściej uprawiane są następujące gatunki begonii:

Begonia stale kwitnąca

Begonia stale kwitnąca (Begonia semperflorens) występuje dziko w Brazylii, gdzie jest rośliną wieloletnią, u nas zaś to roślina jednoroczna. Dorasta do wysokości 20 - 30 cm. Liście są jajowate, błyszczące, osadzone na mięsistych ogonkach. Kwitnie od początku czerwca do późnej jesieni.

Begonia stale kwitnąca - Begonia semperflorens
Fot. pixabay

Begonie stale kwitnące wymagają gleb żyznych, próchniczych o lekko kwaśnym odczynie. Najlepiej rosną w miejscach nasłonecznionych, ale dobrze poradzą sobie i w pół-cieniu. Źle znoszą długotrwała susza, a gdy lato jest chłodne i deszczowe ogólnie słabiej rosną i kwitną. Begonię stale kwitnącą należy dokarmiać co tydzień. Na miejsce stałe należy ją sadzić dopiero w końcu maja lub na początku czerwca gdy jest pewność, że nie wystąpią przymrozki ponieważ ta begonia jest wrażliwa na zimno.

Jest to bardzo dobra roślina na kwietniki i do pojemników, może tez tworzyć obwódki rabat, ogólnie begonia stale kwitnąca jest niezwykle uniwersalna. Lepiej jednak nie stosować jej jako rośliny do wnętrz.

Begonia bulwiasta

Begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida) dziko występuje w Boliwii, Ekwadorze i w Peru. Posiada łodygi o długości 15-30 cm, są grube i soczyste. Liście są jajowate, duże i asymetryczne. Kwiaty dzielą się na żeńskie i męskie. Begonia bulwiasta kwitnie od czerwca do pierwszych przymrozków.

Begonia bulwiasta - Begonia x tuberhybrida
Fot. depositphotos

Begonie bulwiaste lubią podłoże próchniczne i przepuszczalne. Najlepiej radzą sobie na stanowisku przewiewnym, jasnym, najlepiej ze światłem rozproszonym. Zbyt ostre słońce przypala liście i kwiaty. Do gruntu i do pojemników można tą begonię sadzić w końcu maja lub na początku czerwca. Podczas podlewania nie należy moczyć liści ani kwiatów.

Zimowanie begonii bulwiastej. Bulwy begonii nie zimują w gruncie, więc na początku października należy je wykopać i do marca przechowywać w miejscu gdzie nie ma dostępu mrozu. Najlepiej zadołowane w suchym piasku, torfie lub trocinach. W marcu bulwy ponownie wsadzamy do doniczek i przetrzymujemy w temp. około 18°, tak żeby na miejsce docelowe, gdy minie ryzyko przymrozków, trafiły rośliny już kwitnące.

Jak przezimować begonie?
Begonie to piękne kwiaty, często sadzone w donicach na balkonach i tarasach. Kwitną do samej jesieni, a przy niewielkim nakładzie pracy możemy przezimować begonie aby za rok znów pięknie zakwitły. Dowiedz się jak przezimować begonie, które gatunki się do tego nadają i czy to dobry pomysł aby zimować begonie w warunkach domowych. Więcej...

Begonia bulwiasta to bardzo dobra roślina do uprawy w pojemnikach, pięknie prezentuje się w pojemnikach wiszących. Pięknie wygląda tez na kwietnikach i rabatach. Nie nadaje się na roślinę do wnętrz.

Begonia zimowa

Begonia zimowa (Begonia x elatior) to niezwykle wdzięczna roślina do uprawy we wnętrzach. Kwitnie praktycznie przez cały rok. Nie wytwarza żadnych bulw. Warto pamiętać, że gdy roślina przekwitnie nie warto jest jej dalej trzymać ponieważ raczej nie zakwitnie ponownie. Preferuje stanowisko jasne i ciepłe, jednak nie w bezpośrednim słońcu. Podlewać należy regularnie choć nie należy dopuścić do zbyt mokrego podłoża. Warto nawozić begonie co tydzień żeby podtrzymywać obfite kwitnienie. Warto uważać czy roślina nie zaczyna chorować na mączniaka lub inna chorobę grzybową wywołaną nadmierną wilgocią, wczesne wykrycie pomaga szybko pozbyć się choroby i uchronić begonię przed koniecznością wyrzucenia.

Begonia królewska - Begonia rex
Fot. pixabay

Begonia królewska

Begonia królewska (Begonia rex) to gatunek niezwykle ceniony głównie z uwagi na swoje bogate ubarwienie liści. U tej rośliny, w odróżnieniu od innych begonii, to właśnie liście są najważniejsze, a nie kwiaty. Warto pamiętać, że begonia królewska pochodzi z lasów tropikalnych Borneo i Assamy, dlatego preferuje stanowiska cieniste. Zasada jej pielęgnacji brzmi, że im bardziej kolorowo wybarwione liście, tym bardziej zacienione stanowisko powinno być. Begonie te lubią podłoże torfowe zmieszane z piaskiem. Podlewać należy regularnie, wilgotność podłoża powinna być średnia. Zimą należy dbać o wilgotne powietrze. Tę begonię należy podlewać wyłącznie odstałą, miękką wodą. Nawozić należy co 2 tygodnie.

Begonia boliwijska

Begonia boliwijska (Begonia boliviensis), określana też czasem jako begonia zwisająca, wywodzi się z wilgotnych lasów w Ameryce Południowej. Przewieszające się pędy pokryte są ząbkowanymi, wydłużonymi liśćmi. W optymalnych warunkach roślina jest wręcz obsypana dzwonkowatymi kwiatami pojawiającymi się od czerwca aż do października. Ten gatunek begonii najpiękniej prezentuje się w podwieszanych donicach, z których spływają barwne kaskady ukwieconych pędów.

Begonia boliwijska - Begonia boliviensis
Fot. Acabashi, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Begonia boliwijska preferuje stanowiska półcieniste z rozproszonym światłem. Jest dość delikatna i nie lubi długotrwałych opadów, dlatego warto zapewnić jej miejsce osłonięte od wiatru i deszczu. Najlepiej rośnie w przepuszczalnym, dość żyznym i umiarkowanie wilgotnym podłożu, które co dwa tygodnie zasila się nawozem do roślin kwitnących. Za zapewnienie takich warunków uprawy begonia boliwijska odwdzięczy się atrakcyjnym wyglądem przez długie tygodnie.

Przed przymrozkami bulwy begonii boliwijskiej wykopujemy, oczyszczamy i lekko podsuszamy. Umieszczone w pojemnikach z piaskiem lub torfem przechowujemy w pomieszczeniu z temperaturą ok. 10°C.

Przeczytaj również:

Petunia ogrodowa - odmiany, uprawa, rozmnażanie, choroby
Petunia to rodzaj roślin z rodziny psiankowatych, do którego należy około 40 gatunków, pochodzących głównie z ciepłych regionów Ameryki Południowej. Jako rośliny ozdobne uprawiane są petunie ogrodowe (Petunia x hybrida), będące mieszańcami dwóch gatunków petunii: P. axillaris i P. violacea. Kolorowe, trąbkowate kwiaty petunii, które można podziwiać od wiosny aż do jesieni, stanowią doskonałą ozdobę ogrodowych rabat, kwietników i skrzynek na balkonach i tarasach. Więcej...

Żeniszek meksykański, Ageratum houstonianum - uprawa z nasion
Żeniszek meksykański to niewysoka roślina, pochodząca z Meksyku i Ameryki Południowej, u nas uprawiana jako jednoroczna z siewu nasion w terminie zimowym. Żeniszki charakteryzują się ładnym, krzaczastym pokrojem. Największą ozdobą tych roślin są jednak kwiaty zebrane na szczytach pędów w luźne wiechy lub baldachogrona, barwy niebieskiej, purpurowej, fioletowej lub białej. Więcej...

Aksamitka. Uprawa i odmiany aksamitki
Aksamitka (Tagetes) to stosunkowo łatwa w uprawie roślina jednoroczna, która przez całe lato cieszy swoimi żółtymi lub pomarańczowymi kwiatami o karbowanych płatkach. Doskonale sprawdza się na ogrodowych rabatach, sadzona na obwódki oraz w donicach na balkonach i tarasach. Zobacz jak wygląda uprawa aksamitki oraz wybierz najlepsze odmiany aksamitek do ogrodu, na balkon lub taras. Więcej...

Opracowano na podstawie: Joanna Krause, Anna Lisiecka, Stanisława Szczepaniak, Ozdobne rośliny jednoroczne i dwuletnie, Wydawnictwo UP im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2004, s. 29-30 oraz Halina Heitz, Andrea Kogel, 200 najpiękniejszych roślin doniczkowych, Świat Książki, Warszawa 1995, s. 38-40.