Ziemia liściowa. Jak zrobić kompost z liści i jak go stosować?

Jesienią często zastanawiamy się co zrobić z liśćmi opadającymi z drzew i krzewów. Warto je praktycznie zagospodarować, przekształcając w cenną ziemię liściową. Przygotowanie własnej ziemi liściowej jest bardzo proste, choć wymaga czasu. Zobacz jak zrobić kompost z liści, które liście są najlepsze do kompostowania i jak stosować ziemię liściową na pożytek ogrodu :-)

Ziemia liściowa

Co to jest ziemia liściowa?

Ziemia liściowa to rodzaj kompostu, który otrzymujemy wyłącznie z liści drzew i krzewów ozdobnych i owocowych. Ziemia liściowa różni się od tradycyjnego kompostu zawartością składników mineralnych. Jest ona uboga w składniki pokarmowe takie jak: azot, fosfor i potas, za to bogata w związki węgla. Gotowa ziemia liściowa ma lekką i pulchną strukturę, charakteryzuje się dużą pojemnością wodną i przewiewnością oraz obojętnym lub lekko kwaśnym odczynem pH.

Jakie liście można kompostować?

Do przygotowania ziemi liściowej stosujemy liście miękkie, bez objawów chorób i śladów obecności szkodników. Do kompostowania nadają się liście drzew i krzewów zrzucających liście na zimę. Liście roślin zimozielonych często pokryte są warstwą woskową, która sprawia, że po zwilżeniu wodą sklejają się, co utrudnia dostęp powietrza i spowalnia mineralizację materii organicznej. A zatem tych liści lepiej nie kompostować.

Do kompostowania wykorzystać można liście drzew i krzewów ozdobnych jak i owocowych. Jednak liście poszczególnych gatunków różnią się tempem rozkładu. Wynika to z różnej budowy tkanek i zawartości składników powstałych w wyniku przemiany materii. Najdłużej rozkładają się liście twarde, bogate w garbniki i związki fenolowe. Należą do nich liście dębu, gruszy, olchy i orzecha włoskiego. Liście tych gatunków drzew należy kompostować w oddzielnym pojemniku, aby nie spowalniały rozkładu całej masy.

Uwaga na te liście!

1. Liście orzecha włoskiego zawierają juglon, związek o działaniu alleopatycznym, który hamuje wzrost niektórych gatunków roślin (np. pomidory, azalie). Dlatego liście orzecha włoskiego należy kompostować w oddzielnym miejscu, a stosując otrzymaną z nich ziemię liściową stosować tylko do ściółkowania roślin niewrażliwych na juglon (np. tuje, porzeczka czerwona).
2. Do przygotowywania ziemi liściowej nie należy wykorzystywać liści kasztanowca, ze względu na masowe występowanie szkodnika - szrotówka kasztanowcowiaczka (Cameraria ohridella), którego larwy mogą zimować na liściach.

Czy można kompostować liście orzecha włoskiego?
Kompostowanie liści orzecha włoskiego budzi wiele wątpliwości. Wynika to z powszechnie znanego negatywnego wpływu orzecha włoskiego na rosnące w jego pobliżu rośliny. Czy oznacza to, że musimy rezygnować z bogatego źródła materii organicznej, jaką są opadające jesienią liście tego drzewa? Więcej...

Jak zrobić ziemię liściową?

Liście do przygotowania ziemi liściowej najlepiej zbierać po deszczu, gdy są mokre. Opadłe liście zgarniamy na kupkę, z której wybieramy gałązki i inne zanieczyszczenia. Warto też liście wstępnie rozdrobnić, np. kosiarką do trawy, dzięki czemu szybciej się rozłożą.

Liście to dobry materiał do kompostowania
Fot. Getty Images

Ziemię liściową możemy przygotować na dwa sposoby:

1. Przygotowanie ziemi liściowej w kompostowniku

Ziemię liściową możemy przygotować w tradycyjnym kompostowniku. Należy pamiętać, że nie można wtedy wrzucać do niego innych odpadków. W kompostowniku liście układamy na pryzmie w ok. 20 cm warstwach, które przekładamy cienkimi warstwami dojrzałego kompostu lub świeżej ziemi leśnej. Aby przyśpieszyć rozkład liści, do pryzmy należy dodać dawkę azotu np. mocznik (500g/1m³ liści) lub świeży obornik. Gotową pryzmę przysypujemy świeżą ziemią i obficie podlewamy wodą. Następnie całą pryzmę przykrywamy folią. Co kilka miesięcy masę organiczną należy przerzucać i zwilżać wodą, aby nie dopuść do jej przesychania.

2. Przygotowanie ziemi liściowej w workach foliowych

Wygodnym sposobem przygotowania ziemi liściowej jest kompostowanie liści w grubych foliowych workach. Zgrabione liście wkładamy do czarnych, foliowych worków, lekko je uciskając. Na wierzch liści wsypujemy kredę nawozową (CaCO3) lub popiół drzewny (2-3 kg/1m³) oraz dawkę dojrzałego kompostu (20 litrów/1m³) lub obornika jako aktywator. Przyda się też dodatek mocznika aby zwiększyć zawartość azotu, co przyspieszy proces rozkłądu liści. Całość ugniatamy i obficie podlewamy wodą, a następnie szczelnie zawiązujemy worki. Boki worków w kilku miejscach przekuwamy, aby zapewnić dostęp powietrza.

Liście można kompostować w workach foliowych
Fot. pixabay

Worki z liśćmi ustawiamy w zacienionym i, ze względów estetycznych, najlepiej w mało widocznym miejscu ogrodu. Każdy worek warto opisać datą, aby wiedzieć kiedy ziemia będzie gotowa, i gatunkiem rośliny, z której pochodzą liście. Co około 2-3 miesiące worki podrzucamy, aby rozdrobnić powstające wewnątrz bryły. Stale też należy kontrolować wilgotność rozkładającej się masy w workach (masa musi być stale wilgotna).

Kiedy ziemia liśćiowa będzie gotowa?

Czas rozkładu liści zależy od gatunku rośliny i stopnia ich rozdrobnienia. Na uzyskanie w pełni dojrzałej ziemi liściowej potrzeba przeciętnie od 1 do 2 lat, jednak dobrze rozdrobnione i stale wilgotne liście drzew i krzewów, które łatwo ulegają mineralizacji (np. brzozy, jabłoni, leszczyny, wierzby) mogą przekształcić się w ziemię już nawet po 6 miesiącach.

Proces powstawania ziemi liściowej możemy znacznie przyspieszyć stosując bioaktywator do kompostu Trigger-4. Zawiera on bakterie i enzymy ułatwiające rozkład materii organicznej. Dzięki temu gotową, w pełni dojrzałą ziemię liściową można uzyskać już w 3 miesiące. Oznacza to, że liście zgromadzone jesienią w workach, do wiosny będą już dojrzałą ziemią liściową, gotową do wykorzystania w ogrodzie

Szczególnie polecamy zakup preparatu Trigger-4 wraz z workami do kompostowania, które mają już wykonane niezbędne otwory zapewniające dopływ powietrza do kompostowanego materiału. Zgrabione do worków liście wystarczy zapakować w worki i dodać preparat.

Jak przyspieszyć kompostowanie? 6 sposobów na szybki kompost!
Proces powstawania kompostu jest długotrwały i zazwyczaj trwa od 10 do 12 miesięcy. To sprawia, że warto poznać kilka sztuczek jak przyspieszyć kompostowanie, dzięki którym gotowy, dojrzały kompost otrzymamy w zaledwie 3-4 miesiące. Oto najlepsze 6 sposobów na szybki kompost! Więcej...

Zastosowanie ziemi liściowej

Ziemię liściową warto stosować jako podłoże dla roślin ozdobnych o małych wymaganiach pokarmowych.

Bardzo często ziemia liściowa stanowi jeden z komponentów podłoży do siewu nasion i produkcji rozsady oraz innych podłoży ogrodniczych.

Ziemia liściowa wymieszana z glebą polepsza jej strukturę. Rozluźnia gleby ciężkie i gliniaste, a lekkie wzbogaca w substancję organiczną i zwiększa ich pojemność wodną.

Ziemię liściową wykorzystać można do ściółkowania rabat i grządek z warzywami. W ten sposób zwiększona zostaje wilgotność podłoża i ograniczony wzrost chwastów.



mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Co można kompostować? Oto 7 najlepszych składników na kompost!
Aby uzyskać pełnowartościowy ekologiczny kompost, należy użyć odpowiednich składników - bogatych w składniki mineralne i bezpiecznych dla środowiska. A takie znajdą się w każdym ogrodzie i domu. Zobacz co można można kompostować, aby uzyskany kompost był bezpieczny w stosowaniu, wolny od patogenów oraz bogaty w próchnicę. Więcej...

Kompost z trawy - jak zrobić, do czego użyć
W każdym ogrodzie powstają odpady organiczne. Skoszona trawa jest jednym z nich. Zamiast ją wyrzucać, przeznaczmy ją na kompost z trawy. Uzyskany w ten sposób nawóz z trawy jest tani i ekologiczny. Można stosować go pod większość roślin ogrodowych, doskonale poprawia strukturę gleby. Co zrobić, aby kompost z trawy się udał? Jakich zasad należy przestrzegać? Zobacz jak zrobić kompost z trawy i do czego można go użyć. Więcej...

Ziemia kompostowa. Co to jest i jak ją zrobić?
Kompost ma wiele zastosowań w ogrodnictwie, często nazywany jest "zielonym złotem" i nie bez powodu, bo powstały produkt końcowy jest bezkonkurencyjnym substratem o niezwykłych, dobroczynnych dla roślin i gleby właściwościach. To właśnie z niego pozyskujemy ziemię kompostową. Więcej...

Opracowano na podstawie: A.E. Michowska, Ziemia z liści, Działkowiec nr 10 (794), str. 70