Krocionogi w domu i ogrodzie - zwalczanie

Krocionogi masowo gromadzą się wokół domów, na trawnikach, wchodzą do pomieszczeń i piwnic. Choć swoim wyglądem i zapachem u wielu ludzi wzbudzają obrzydzenie, warto pamiętać, że krocionogi odgrywają również pożyteczną rolę w przyrodzie. Wyjaśniamy czy krocionogi są szkodliwe oraz podpowiadamy najlepsze sposoby na zwalczanie krocionogów w domu i w ogrodzie. Poznaj sprawdzone sposoby na krocionogi!

Krocionóg
Fot. pixabay

Jak wyglądają krocionogi?

Krocionogi (Julida) to stawonogi należące do gromady wijów. Posiadają wydłużone i walcowate ciało o długości od 2-47 mm, najczęściej w kolorze brunatnym lub czarnym. Pokrywa je zewnętrzny, twardy pancerz z dużą zawartością soli wapniowych.

Swoją nazwę krocionogi zawdzięczają dużej liczbie nóg. Na każdy segment ciała przypadają dwie pary nóg (dlatego zaliczane są do dwuparców). Ilość segmentów zależy od wieku i gatunku, u niektórych jest ich nawet ponad 100. U samców jedna lub kilka par nóg mogą zamienić się w aparat kopulacyjny. Gdy w pobliżu pojawi się wróg, zwierzęta te zwijają się w spiralę i udają martwe - jest to dla nich odruch charakterystyczny.

Niektóre krocionogi są drapieżne, jednak większość gatunków jest roślinożerna. Odżywiają się przede wszystkim obumarłymi częściami roślin. Żyją od 3 do 5 lat w wierzchniej warstwie gleby, w miejscach wilgotnych, przy zbiornikach wodnych, w lasach, w parkach. Chowają się w kryjówkach pod kamieniami, liśćmi czy belkami drewna. Do najpospolitszych gatunków krocionogów należą: krocionóg krwawoplamy, czarny i brunatny.

Krocionóg
Fot. pixabay

Czy krocionogi są szkodliwe?

Na bokach lub grzbiecie ciała krocionogów znajdują się gruczoły obronne, przez które w momencie zagrożenia wydostaje się nieprzyjemnie pachnąca i trująca dla wielu zwierząt ciecz. W jej składzie znajduje się kwas solny i cyjanowodór. Z tego powodu krocionogów unikają ptaki, drapieżne owady, krety czy jeże. Ludziom w małych ilościach ciecz ta nie powinna zaszkodzić, ale należy zachować ostrożność. Kontakt z tą substancją może wywoływać podrażnienia oraz alergie.

Krocionogów nie powinno się dotykać gołymi rękoma. Gdyby jednak do kontaktu doszło, nie wolno dotykać twarzy oraz oczu a ręce należy szybko umyć. W przypadku pojawienia się wysypki, pieczenia, pęcherzy czy jakiegokolwiek innego odczynu alergicznego po kontakcie z krocionogami, należy skontaktować się z lekarzem.

Warto wiedzieć!
Krocionogi odgrywają pożyteczną rolę w przyrodzie. Odżywiają się szczątkami martwych roślin, przez co przyśpieszają procesy przemiany materii organicznej zachodzące w glebie.

Krocionogi w domu - zwalczanie

Krocionogi lubią wilgoć. Suchy dom nie będzie dla nich przyjaznym miejscem. Co jakiś czas warto sprawdzać, czy nie pojawiły się jakieś wycieki, zawilgocone miejsca i czy nie ma szczelin, przez które krocionogi mogłyby się dostać do domu.

Do walki z krocionogami stosowane są chemiczne opryski środkami takimi jak: Alfasekt Plus czy Effect Ultimum. Powinno się spryskiwać wejścia do budynków oraz miejsca połączenia ścian z podłogą w korytarzach. Na zewnątrz środek należy rozprowadzić na ścianach budynków do wysokości metra oraz spryskać ok. 2 m pas terenu wokół budynku.

Do amatorskiego zwalczania krocionogów w domu można użyć preparaty ogólnego przeznaczenia przeciwko owadom biegającym, jak np. Spray na owady biegające DOWN CONTROL AE.

Krocionogi w ogrodzie - zwalczanie

Krocionogi odżywiają się głównie butwiejącymi resztkami roślin ale w ogrodzie mogą poczynić niemałe szkody. Zjadają kiełkujące nasiona, a uszkodzone przez nie młode siewki lub sadzonki łamią się i usychają. Czasami nadgryzają korzenie lub bulwy begonii, cyklamenów czy storczyków ogrodowych oraz cebule tulipanów i hiacyntów.

Zwalczanie krocionogów w ogrodzie można prowadzić na kilka sposobów:

• odkażać termicznie glebę lub kompost - nagrzewać ziemię za pomocą pary wodnej do temp. 90-100°C, przez ok. 30 minut. W ustaleniu aktualnej temperatury kompostu pomocny będzie specjalistyczny termometr do kompostu;
• przygotowywać pułapki na krocionogi - w dołkach umieścić resztki roślin, ziemniaki lub marchew, które przyciągną krocionogi. Po tygodniu można całość wyciągnąć i pozbyć się krocionogów;
• przeprowadzać wapnowanie gleby;
• stosować insektycydy o działaniu kontaktowym - wykłada się kawałki warzyw spryskane środkiem owadobójczym lub przynętę wykonaną z cukru i otrąb z dodatkiem preparatu.

Monika Chwała

Opracowano na podstawie:
1. Prof. dr G. Stelzer, Choroby i szkodniki roślin ozdobnych w ogrodzie, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa 1993, s. 97-98;
2. Mała Encyklopedia Leśna, PWN, Warszawa 1991, s. 575-576;
3. S. Ignatowicz, Krocionogi, ich szkodliwość, życie i zwalczanie (dostęp 9.03.2022)

Przeczytaj również:

Pędraki w trawniku - zwalczanie, jaki środek na pędraki
Pędraki, czyli larwy chrząszczy żerujące w ziemi, to bardzo uciążliwe szkodniki uszkadzające trawnik. Przyczyniają się do żółknięcia i usychania trawy oraz stopniowego obumierania darni. Więcej...

Kowal bezskrzydły - czy jest groźny, zwalczanie, domowe sposoby
Wyjaśniamy czy kowal bezskrzydły może być groźny oraz czy konieczne jest zwalczanie kowali. Jeśli owad ten cię denerwuje, poznaj sprawdzone domowe sposoby na kowala bezskrzydłego. Więcej...

Jak zwalczyć mole spożywcze w domu?
Gdy otwierałaś szafkę kuchenną wyleciał owad przypominający ćmę, a podczas gotowania kaszy w wodzie pojawiły się drobne, białe larwy? To znak, że masz w domu mole spożywcze. Więcej...